29 Ekim 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

ÇARŞAMBA 29 TEŞRİNİEVVEL 1930 5 Inci sene, No 1608 NUSHASI 5 KURUŞTUR . N TURKİYE UMRKU Mustafa RIYETİ) Kemal çocuklarının 8 inci bayramı: BUGÜN Gazi Hz. Cumartesi günü çok mühim bir nütuk irat edecekler Reisicümhur Hz. bu nutuklarında fırkaların vaziyetlerine de temas edeceklerdir ANKARA, 28 (Telefonla) - Reisicümhur Hz. nin Meglisin küşadı günü irat buyuraakları nutka büyük bir ehemmiyet ve- rilmektedir. Bü nutkun uzun 0- Jacağı ve fırkâların vaziyetine temas edileceği aplağiliyor. Re- isiedmhur o Hazretlerinin nü- tuklarını müteakip Divanı riya- set intihabı yapılacaktır. Kâzım Pş. nın tekrar tiyasete intihap- Tarı muhakkak gibidir. Esasen bu sene içtima dev- #esinin sonu olduğundan Diva- nı siyasette bir tebeddül olaca”- ğına ihtimal verilmemektedir. Ahmet Şükrü — ex Tevziat 62.000 İsterlinin BUGUN 2'nci “sehifede 3 ieirika M. Venizelos'a sorduk: — Siz Türk düşmanı tanınıyordu - nuz. Şimdi nasıl dostumuz oldunuz? “Bugün, dünden başka türlü düşünmüşsem. bunun Şehir. mic: günü içtima edi sl cumartesi iyor ele cemiyesi, Aye 5- Roman gün, Türk milletinin bütün esaret ve bid'at zincirlerini sebebini hadiselerin tahavvülünde aramak lâzımdır iğ kırıp hürriyet ine sahip olduğu büyük gündür.. Cümhuriyet İla mkeriyetin skizini senesine gi- 1922 da hanedan henüz İs- tekkeler; yerinde İdi. Arap| Yazıyorduk. Fes, sarık, sik- taşıyordu. Bütün Asyalı yakla ve iş başında i- Cümhüuri yeti Meslek Halk fır. giseriyeti kurdu. Halk Fırkası ve uları Mustafa Kemalin reisliği! senelerce eski | müesseseleri A ve onun yerine garp ve Cüm Mücaseselerini kurmağa ça-- Med. kalktı, serpuş değişti, yeni harflerini kullanmağa başladık. Semiyetini garplileştirecek bü- kanunları aldık. Yüzde yüz iakr Bana denir. d nilleti yaşamak için garpl illet olmağa Fnccburdur. Bu u- ırdığımız şahıs ve zümre men pek çoktür. Fakat (hepsi irkası inkılâpçılarınn azim ve den korkarak birer köşe) : Ayaklananlar, Halk Fırkası riyetçileri © tarafından tenkil lil 13 “ WE "TE £ ne gündelik ile durur; Cümhuriyet büyük ona © göre terbiye etmek ilki ona uydurmakla de. A sını ele almaları,asırlardan toprakları işletmeye alışmış menfeatlerine taban tabana Bunlar bize yardı etmiy, Menfcati kırılmış olanların, i a ve hâzmetmemiş hislerine dokunularak her imkânlarını, ize ve bu topraktan a- ia mecburduk. Yedi 80 Yaptıklarımız. bürokratlıktan ğa yeni geçen bir hüküme- mın büyük ekseriyeti yaban- şöstarların, yabancı teagilların de çalışan bir o memlekette inin azamisidir, denebilir. tecrübelerimizle geri dös- - olsa 1980 senesine da- e. gelebil günkü onlar retleri ile, “azim ve irade- Meka» başka sekiz senelik tec. b ktej tamamlamışlardır. m ğin bütün tabakalara kök NE oldağu nasıl söylenebilir?. Ser el, ede bizi Avrupa maliye, tü zanaat adamlarının panç: tarmağa elverir bir iltisat mekanizması tamamlamış Devâmı $ inci savfada ” IAnkaramuazzamtezahürala hazırlanıyor. Reisicümhur Hz.nin huzurlarında büyük ve muhteşem bir geçit resmi yapılacaktır ANKARA, 28 (Telefonla) - Ankara o Cümhuriyetin seki- #inci yıl dönümünü tes'ide hazırlanıyor. Her tarafta bunu tes'- (it için hazırlıklar yapılmaktadır. Sekizinci yıl dönümünün diger yıl dönümlerinden ayrı bir hu İsusiyeti vardır. Yunan Başvekili M. Venizelds ve Macar Baş. vekili M. Bethlen cenapları bu yıl dönümünde Ankarada bu- | lunmaktadır. Yarın (bugün) saat 14 te mürettep sekizinci fır-| İkaya merbut bulunan, , bilümum kıtaat kendilerine tahsis edi-| İlmiş olan mahalde toplanmış olacaklardır. Reisicümhur Hz. tarafından B. M. M.de bir resmik, bul yapılacak ve bundan sonra tribünü teşriflerinde şifahi o- larak verilecek emir üzerine geçit resmine başlanacaktır. Meclis binasında diplomatlar, büyük erkânı harbiye reisi, Divanı muhasebat ve Vekâletler erkânı, memürini, vilâyet ve| belediye, müessesat ve cemiyetlerden davetli zevat, resmi ka- bule iştirak edeceklerdir. Rsmi kabulden çıkanlar hemen tribünlerde kendilerine tah 5 edilecek mevkilere geçeceklerdir. Resmi geçide askerler, Jizciler, mektepler, spor klüpleri iştirak edeceklerdir. Gece Türk Ocağı binasında büyük balo verilecektir. Gece baloya, Başvekil ler ve retikaları, diplomatlar, meb'uslar, ve erkânı memurin davetlidirler. Davetliler 2500 e baliğ olmaktadır. Gazi Hazret- lerinin de baloya iştirak edecekleri tehmin ediliyor. Ahmet Şükrü! I e iL la ii b | Cümhuriyetin öz çocuğu mektebinde öugünü fes'lde kazı anıyor üyük gün Istanbulda | nasıl tes'it edilecek? Cümhuriyet bayramı müna- | caktır. sebetile bugün ve gece şehrimiz Bu tezahürat, gündüz hükü- de muazzam tezahürat yapıla Devamı $ inci sayfada |Macar bayraklarile donatılmış İtevzii niçin gecikti? Beyin izahatı Yunanlılardan alınan 62;000 İster lin tazminatın yayri mübadillere tev- zil teehhüre uğraması üzerine Gay- i mübediller cemiyeti bük imet nez-| inde teşebbüsatta bulunarak tevzin- tın tesriini istirham etmiştir. Cemiyet idare heyeti dün toplana- | İstanbul meb'usu Hüseyin Bey rak bu mesele ile meşgul olmuş ve İ- | şin ehemmiyetli surette takibine * ka | rar verilmiştir. İ Devami $ inci sayfada| fette çok samimi ANKARA, 28 A.A, — Ma- car Başvekili Kont Bethlen ce- napları refakatlerindeki zevat ile Macar sefiri Kont de Tahi ve Peşte sefirimiz Behiç Beyle birlikte bugün saat 10 da husu si trenle Ankara'ya> gelmişler- dir. Müşarünileyh, « istasyonda Başvekil İsmet Paşa Hazr: ri, Hariciye vekili Tevfik tü Beyefendi, hariciye müsteşa- rı, Hariciye birinci daire ve pro tokol umum Müdürleri, Macar sefareti erkânı tarafından istik bal edilmiş, bir bölük asker'se- lâm resmini ifa eylemiştir. Mu- zika istiklâl ve o Macar milit marşlarını çalmıştır. Türk: ve olan istasyon gayet kalabalık idi, Kont Bethlen - cenaplarna şehrimizde bulunan Macar:kolo nisi tarafmdan 3 Macar kızı bir büket takdim etmişlerdir. Misa firlerimiz halk tarafından detle alkışlanmıştır. Macar Baş yekili cenapları Ankara Palas oteline misafir edilmiş ve Baş- vekil Paşa Hazretlerile H ye vekili Bevefendi müşarünile Ben Türk düşmanı değilim, Türk düşmanı olmadım, ANKARA, 29 (Telefonla) — Se , yaptın da bugün neden böyle yapı- - bah saat 2. — Ankaranın muhterem) yorsun?. misafiri M. Venizelos, dün, Türk ni matbuat mümessillerine beyanatta bu) Müsyü Venizelostan “Milliyet, na lunurken Türk - Yunan dostluğu bah| muna rica ettiğim mülâkata cevaben sinde kendi kendisine bir süal sormuş) hüsusi kâtibi Müsyü Stefano kabul c- Kon Bethlen Ankarada Macar Başvekilinin şerefine verilen ziya- nutuklar söylendi bulunuyordu. Munan Başvekili soz 3- rasında diyordu ki — Bana bu münasebetle bir süal| teveccüh edebilir. Dün, & neden öyle Kral Boris Kıraliçe ile şehri- mizden geçecek İtalya kralının kerimesile iz divaç etmiş olan Bulgar kralı Boris hazretlerini hamil olan Çar Ferdinant vapuru cuma| ünü limanımızdan geçecektir.) Ür dört İtalyan kruvazörü refakat etmektedir. Kral Hazretleri şehre çıkmıya- caklardır. yhe otele kadar refakat etmiş- lerdir. Kont Bethlen'in ziyretleri ANKARA, 28 A, A. — Ma- car Başvekili Kont Bethlen ce- napları refakatinde Macar sefi. ri M, Tahi olduğu halde saat 11 de Hariciye Vekili o Tevfik Rüştü Beyefendiyi ve saat 12 de Başvekil İsmet Paşa Hazret lerini ziyaret etmiş ve Başvekil Paşa Hazretlerile Tevfik Rüş- tü Beyefendinin refikaları Ha- nmefendilere kart bırakmışlar ve Büyük Millet Meclisi Reisi Kâzm Paşa Hazretlerile Hey eti Vekile azalarına okart tak dim eylemişlerdir. Hariciye Ve- kili Tevfik Rüştü Beyefendi s; at 12,45 te, Başvekil İsmet Pa- (Devamı 6 ıncı sahifede) imi şelefonla bana bildirdi. Mü mevzuu — olarak. sadece Yunan © Başvekilinin Odün ken di © kendisine (O tevcih © et tiği. sünli intihap ettim. Ve Müsyü Venizelosa bana oteldeki hususi salo nunda gösterdiği yerden ayni süali tekrar ettim. Yunan hükümet reisi gülümsiyerek: — Güzel bir buluş. . dedi, böyle bir süal barşısında kalacağımı daima düşünmüştüm. Cevabım vardır. Söy- Tiyeyim. Dün de bugün düşündüğümden başka türlü düşünmüyorum. Başka türlü düşünmüşsem bunun sebebini hâdiselerin tahavvülünde aramak 1â- armdır Pek âli bilirsiniz ki 1910 da Ati na parlâimentosuna o meb'us intihap edilmiştim. İntihabımdan bir ây son- ra da iktidar mevkilne geçtim. Girit- liyim ve Girit hükümetinin başında bulunuyordum. e Bittabi bu vazifeyi terkederek Yunanistanda kükümeti! dileçeği: like elime aldım. O sıralarda Girit mese- lesi ciddi bir buhran © geçiriyordu 1898 senesindenberi, - filen hürriyet lerini irak etmiş olan Giritliler, yal Biz idari değil, ayni zamanda siyme muhtariyetten istifade ediyorlardı. Türkiyenin ada üzerinde. sadvce lâfsi bir hâklmiyeti vardı. Adanm bü kümet reisi, Yunan kıralının teklifi üzerine Düveli muşzzamş tarafından tayin olunuyordu. Türkiyenin ada jişlerine hiç bir müdahale hakk: kal | mamıştı. Girit, Bulgariatanın istike İlini iin etmesinden istifade ederek İo da Yunanistanla ittihadım İlân et. ti. İşte 1908 senesinde cereyan eden bu hâdisat, Türkiye ile Yunanistan Jarasında vahim bir gerginlik hâcil et- Vaziyet gerginleşti Türkiye istiyordu ki, Yunanistan hiç bir suretle Giridin birleşmesini kabul etmesin ve Adan meb'usları- Atina parlimentosuna kabul edilme- sin. Kabul edildiği takdirde bu me- selenin bir harple meticeleneceğini de beyan etmişti, Bu gibi hidiselerin cereyanı sırasında iktidar © mevkline geçtim. Yunanistanın dahili variye (Devamı 6 cı sahifede) |;