28 Ekim 1930 Tarihli Serbes Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

Malüm olduğu üzre müker yer sigorta inbisarı, hükümete seneyi 200,000 lira tediyesi mu: kabilinde, on beş sene. için İş bankasına verilmiştir. İş banka da kendi hukukunu Milli Tasar- ruf şirketi teşkil eden bir gru- ba devretmiştir. Grubun sorma- yesi bir milyon lira olup700,000 lirası kaydedilmiştir. Mütebakisi de, aksiyonların Borsaya ithalin- den ve kiymetini iki üç misline iblâg edecek yüksek temottu hi sesi tevdiinden sonra ahaliye arzedilmek üzre portföyde sak- Tanmiştar. İş bankası bu devir muame- lesi için senede 300,000 lira alır ve hükümete karşı taahhüdatını ifa için bunun 200,000. lirasını ifraz eder. Bir sigorta kumpan- yasında, meselâ yangın sigorta- sında Türkiyede en kuvvetli va- ridat membaı mükerrer sigorta cılar nezdinde yaptığı blâsman lardı. Zira memleketimizde prim tahsilâtının ekseriya kaza taz- minatı tarafından belli edildiği İstatistiklerle müspettir. Halbuki miikerrer sigortacılar “iştirakleri üzerine yüzde 60:70, hatta 90 nisbetinde teminat it«. ederler. Bu plâsmanaan sigorta kumpan- yası yüzde 5 ilâ 10 komisyon ahır, buda bir sene zarfında primlerin yüzde yüzünü yangın tazminatına tediye etse bile, yine işden zararsız o çikinası- Dı mümkün kılardı. Halbuki şimdi Milli Reosurans Ogü- linç: denecek © bir komisyon mukabilinde kayt olunan meba- liğin yüzde 60 sini belg eder ve ayrı bir gurba devir muam- elesine istifade. eden. de odur. bu gürüp ayni zümandâ iş bankâsı- na tediye edilen 300,000. lirayı o kendi hesahina almıştır. © — Binsenalyli pek; alâ takdir edilirzki sigorta kumpanyaları gimdi. türkiyede faaliyottar bulun makta hiç menfantte değillerdir. Zira topladıkları mebaliğin ya- rısı bir gün içinde kaybettikle- ri halde masrafları ayni kal mış hatta muhasebe formül, matbu Ye saire gibi Roosurans formalitelerinden mütevellit masa rıfila buna inzimametmiştir. bun- dan başka bu hale rağmen kumpan yaların hakit veya türk ishamı olarak göstermeğe meobur olduk ları teminatmiktarı azaltılmamış ve tirk ishamının son yüzde 30 nisbetinde .sukütu tominatı ta mamlamak için o nisbette yeni tediyata lüzum göstermiştir. ma- sarifte hükümet rüsumuda az almıştır. Meselâ her umumt acente için hususi olarak rae olunan kumser maaşı 500 lira ile 2000lira arasına mütehavili- dir, Devletin bu suretle hesebına müdahelesi bazı sigorta kumpan- yalarının. çekilmelerini mucip olünuştur. Diğerleri bunları ta- kip” edeöeklerdir. şu sebepleki halâ para her tarafta pahalıdır. 1 — 100,000 lira teminat akçası için her tarafa müemmen yüzde 7—10 faiz varken yalnız Yüsde 3 faiz almak elvermez. 2— Her hangi bir. ishamın fiyat tonezzülü yüzüne bütün pa- Tasınıkay betmek; 3 sigorta müşte- risine karşı taahhüdün yüzde yü- gü için mes'ul olmak (mtişteri hinibacette teminat akçesini hac- gettirebilir ) ve buna mukabil “yüzde 50, miktarına iştirak” eden |B8 Reosuransi ; şirketinden © hiçbir teminat alamamak; elverişli de: gildir. © Fakat kumpanyaların çekil- mesile bu yüzden şimdiye kadar geçinen bir çok aile babaları iş- siz kalmasalardı, bütün bu fo- Mükerrer sigorta İnhisarının meş'um neticeleri olan birkaç imtiyazlı adamın menfaatına,. senede. 300 ilâ 600, bin lira kâr temin edecektir. Sigorta edilenlere gelince, or. ta halli, fakat eski akıllı vatan daşlar mükerrer sigortayı terke- diyorlar. Bu yüzden, sigortasız yangınların nisbeti, milli serve tin zararına olarak, muttasıl artmaktadır. Bir çok mağaza sahipleri de eyelki prim miktarı ile şimdikisi arasındaki farkı ta» sarruf için daha az miktarlara sigorta olarak Milli krediyi teh likeye ilka ediyorlar. Her cihetten meş'um olan bu Reasurans müessesesi karşısında, bemen bütün harici tiearetim bugün doğrudan doğruya Avru pada sigorta edilmektedir.. Zira İngiliz ve Amerikan m rile. rinin itimadını hniz olan iki üç İngiliz kumpanyası Türkiyeden çekilmişlerdir. Bu mükesrer sigorta şirketi yanında dala eski bir. müessese vardır, Hükümetin maarif hususi muhasebe belediye ve sair umu mİ müessesat emvalini münlası- ran nezdine sigorta ettirmek şartı- la temettüntına yüzde 25 nisbetin- de iştirak ottiği Anadolu sigorta şirketidir. Yazı hükümet bu mukavele mucibince rakabetleri ve muayyen birtarife tatbik e eyleyerek kendi muazzam gay menkul — setvetinin #iyortasını (Anadolu) kampanyasına tevdi ederken tarife farkı olarak se nede 2—300 bin lira fazla pasa vermeği ve mukabilinde 20—30 bin liralık gülünç bir. iştirak hissesi kazanmaktadır. Hükümet muamele vergisi olarak Kigorta © Kumpâtiyaliri Ve. piimlerden yüzde iki buçuk ahır, Halbuki bir gok avrupa menileketlerinde bu vergi yüzde 7. ile 16 arasındadır. Binaenaleh sigorta hesabini serbest bırakıl ön hükümet konisine faydası oL mayan fahahhüdatı teminat iste yecoğirie banka kofaletile iktifa ot. 86 vevergi miktarını yüzde 2 bu- guktan meselâ yüzde 10 miltu rına çıkaran şunları kazanır: i — Memleketia serveti me nfaatına rokabet serbest olur, 2 — Kenebi şirketleri tek rar türkiyede çalışınağa © teşvik edilmiş olur. 8 — Vergi anretile senede asgari 300 bin lira fazla. para alır, Bu suretleİş bankasından alınan 200 bin Jire © bol bol telâfi edildiği | gibi | Anadolu şirketine vorilen senede: 2—300 bin Tire giliri, Bu meseleden edeceğiz. fazlaninda; önüne ge tekrar balı 1 10 Beşi bir yerde Altın lira 15. Altın yarım lira 30 Altın çeyrek lira Bu hediyemizin bi Sadece her gün neşredileci il İyardım ederse bir kaç hediyeyi nalıklar. nisbeten ehemmiyetsiz mukabil mükörrer Nasıl aldatmışlar ? Kemalpaşa intihabatında Kanunsuzluklar.. Kemalpaşa Noterliğine 19/20-10-930 gecesi hitama eren Belediye intihabı rey pus- lalarının tasnifi © neticesinde galebeyi fırkamızın temin edti- ğini Alay kumandanı Must fa, © Ticaret odası © Kâtibi umumisi Turgut, Halk fırkası mutemedi Asım, Filorinalı Tev- fik, Jandarma Fuat ve berber Haydar beylerin huzurunda ade- di âra onbir fazlasile Fırkamiz lehine tayin ve tesbit edilmişti. Bu neticenin kemali asabiyetle muntazıri bulunan her iki fırka- nın mensupları arasında fena'bir akibete meydan: vermemek için aramızda hâsıl olan ittifak üzel rine harice tesavii ârayı ilân ve o suretle belediye “heyetini her iki Fırka mensuplarının teşkil edilmesi hususunu tâbi oldi muz fırka mafevk makamli malümat -vermek - suretile mensubininden tasnifen teşkilihi teklif etmiş olan zevatı kiramın sözlerini nazarı dikkate alarak belediye dairesini terk ve kâtarı vaki veçhile harice ilân . ede- rek heyecan © ve galeyanı ol suretle ancak teskine muvaffak olmakla herkes evlerine. çekil- dikten ve alay kumandanı Mus- tafa ve Turgut beyler İzmire hareket ettikten sonra alay ku- mandanı bey de tekrar'yarı:gece- den sonra İzmirden avdetle va- ziyeti müspeteyi Halk. fıkası lehine tebdil için ahiren o; fırka mensuplarının ve encümen heye- tinin bazılarını toplıyarak hishbatı ârayı -istedikleri şekle tahvil ve gayri muteber sahipleri meç- huliki yüz altmış reyi ithâl et- mek suretile intihabı ii Iz aleyhine neticelendirdikleri hrla- şılmıştir. Bunun » üzerine firka- mız dahi itirazatımızı ve gayri kanuni şekilde cereyan ede tihabın. muteber edilmiyeceğini ve öncümen heyetinin gerek ha- taen ve gerekse kasten intihaba fesat * karıştırdıklarını hakkımı- zın ziyaa uğradılmasına njebni tayini madde suretile tesbit ey- leriz şöyle ki. 1 — Talikan ilâ tihap defterlerinde isimleri mez- kür olmadığı ve buna karşı müd- deti zarfında bir güna itiratatta bulunup ta abiren dahi yazılma» madıkları halde encümenin halk fırkasına rey atacaklarını bildik- leri için muhalifi kanun olarak yine atmalarına, müsaade ettik- leri tetkikatımızla sabit (olan Kemalpişada Aydınlı topal Os: mani zevcesi Ayşe, gelini Hatice; sabık belediye kâtibi Hüsnü Şo- Dikkat! Aylık Zengin Altın Piyangomuz Hepsi birden 30 Altın lira eya bir kaçını kazanmak için müh: İterem okuyucularımız hiç bir külfete sokulmıyacaklardır. ek * kuponlarımızı saklayınız. Her 25 kopun piyangomuza birdefa iştirak hakkını verir. 50 kuponla iki 75 kuponla üç defaV.s. iştirak edilir. Yani ti birden kazanmak mümkündür. Piyangonun keşide tarihi ayrıca ilân edile ektir. Keşide noter huzurunda yapılacaktır. Ku: pon numaralarının teselsülü şarttır. Kuponları saklâyınız! “ör Recep ve Şeyh Ramiz efen- di mahdumu Atıf ve manevi ev- lâdı Ümmü kayın biraderi Meh- met ve cinli Mustafa hizmetkâr Cırak Ahmet ve kahveci gedizli Ali ve çırağı Turan ve diğeri Hasan ve belediye azasından İsmail Zeki efendinin kayınpederi Fetrekli | İbrahim ağa reylerinin hesap harici bırakılması lâzime- den iken muteber addedilmesi.. 2 — Kazada ikametleri altı ayı doldurmadığı “için kanunen rey atmak hakları olmayan kay- makam Salâhittin beyle refikaları hanım, tapu memuru Abdi beyle refikaları « hanım, Zeynel — oğlu Tacettin, Kokum oğlu Ali, sa- hık telgrafçı Lütfi ve mahdumu Kiba bey almana de ani cümence Halk fırkasına rey ai caklarını bildikleri için muhalifi kanun * olarak: müsaade suretile rey attıkları kezalik tetkikatı- mızla sabit olduğundan bunla- rında hesap harici bırakılması dedilmesi. 3 — Encümence musaddak ve mahfuz intihap defterine ta- rifatı “ kanuniye © veçhile imza veya (mühür « veya par- mak. — izleri © vazedilmeksi- zin sandığa atılmış bulunan ve bu sebeple kimlere ait olduğu anlaşılmaksızın sandıktan zuhur eden iki yüz altmış rey püsla- sinin. muteber addedilmiyerek hesap harici bırakılması beledi- ye intihap kanununun 42 inci maddesinin bir ve ikinci fıkra- larının muktazasından iken işbu mecburiyeti kanuniyede riayet edilmiyerek mahza Halk fırka- sı hesabına atılmış görüldüğü için kabul edildiğinden kezalik bun- ların da hesap harici bırakılınız yarak muteber addedilmesi 4 — Talik edilen defterde isimleri mevcut ve fakat eski yazıdan yeni yaziya © nakledilir- ken imlâ veyâ tahrir hataları sebebile meselâ Şehveri Şahor saniyeyi seniye, Nazifeyi Nazife Ümmü Gülü, yalnız Gül yazıl- mış bulunmasına karşı encüme- nin “36, ıncı. maddeyi tetkik ederek"bunları isim hatası değil iltibas hatası olarak tashihan ka- bul edimesi hakkında karar ver- diğinde gerek makam tarikile ye gerek doğrudan doğruya en- cümene vaki müracaatlar üzerine kabul Ove , tashih edildikten sonra rey atmalarına müsaade edildiği halde esnayi tasnifte bun- lârın *reyleri fırkamız namina is“ timal edildiği görülünce bir ça- tei iptal bulmak için kararı mez- Kür selâhiyet” harici olarak bo- zarak * hesap hârici addetmiş isede" doğru * olamiyacağından bunlarında mütebi ddedilmesi. Fazla zuhur etti aşılan im kür ikiyüz altmış 'reyden ellisini defaten kimler. tarafından ve ne zamanlarda We me .. suret- le sandığa “atıldıklarını “gören jandarma sabık kumandanı Fuat beyinde malümat ve şehadetine müracaat edilmesi de itirazatı- İl mızın delili kavidir. İşbu 'esbabı anifeden dolayı aşikâr bir şekil ve sürette karıştırılan fesat ve müdahaleden dolayı gerek inti- hap encümenin ve kerek jandar- ma alay kumandanı Mustafa bey haklarında takibatı kanuniye ifa- sı fesadın karıştırıldığını müsbit vesaikten olmak üzere acilen defterlerle rey puslalarına vaziyet edilmesini ve hemen tahkikat ier: sının temini için işbu itirazname- lerden bir nüshasını Kemalpaşa kaymakamlığına © bir o nüsha- sını Müddelumumiliğine — bir nüshasını © belediye . intihap encümenine © bir © nüshasını İzmirde Mülkiye müfettişliğine tebliği ile ilmühaberlerini mu- saddak nüshasile birlikte fır- kamıza teslimini rica ederiz efen- dim. itap ederken keza muteber ad-! 1793 tarihli * Adam hukuku be yanameği İnsan hukukunun unutulması | ve istihkar edilmesi keyfiyetle- rinin, dünyanın felâketlerine ye- gâne sebep olduğuna o kani bulunan - Fransız. milleti: bu mukaddes ve ihlâl edilemez hakları — âli bir beyanname ile ilâna karar vermiştir, Ta ki, her vatandaş: hükümetin . efalini her an her güna içtima teşkilâtın gayesile mukayese ederek, hiç bir zaman istiptadın tazyik ye zilleti altına girmeğe razı olma- sin; taki milleti hürriyeti ile Saadetinin esasatını; memurlar vazifelerini; vazıi kanun da fesinin gayesini daima göz ön de bulundurabilsinler. Binaenaleyh Vücudu Âli mu- vacehesinde . atideki Adam ve Vatandaş haklarını ilân eyler: Madde 1 — Cemiyetin ga- yesi müşterek saadettir. Hükümet, . insanın tabii ve ihlâl kabul etmez haklarından ifadesini temin için teşkil o- lunur. Madde 2 — Bu haklar şun- lardır : Müsavat, hürriyet; em- niyet ve mülkiyet. Madde 3 — Bütün insanlar tabiaten. ve kanun karşısında müsavidirler, Madde 4 — Kanun umumi arzunun serbes ve âli ifadesidir. Gerek himaye ve gerek: tecziye eylerken; « herkes için - aynidir. Sadece muzır olan şeyi menede- bilir. Medde 5 — Bütün vatandaş- lar umumi memuriyetlere sey; nen' kabül “olunurlar. Serbes mil- Tetleri" “ii ve ikti: nımazlar. Madde 6 — Hütriyet, * insa- nın “başkalarına “zarar vermiyen her şeyi yapabilmek kudretidir. Ruhu tabiat, kaidesi adalet, te- minati kanundur. Ahlâki hududu şu kaidede mündemiçtir: Sana yapılmasını istemediğin şeyi baş- kasına yapma, Madde 7 — Fikir ve kana atlarını ister matbüat ta) ister başka bir suretle rlardan başka“ saik ta- izhar etmek hakkı, sükünetle toplan- mak hakkı, dini ayinlerin ser besçe icrası menedilemez. Hakların beyani zarureti is- tibdadın ya huzuruna ve ya ya kın bir hatırasıma işarettir. Madde" 8 — “Emniyet, ce- miyetin her âzasına şahsen ve haklakının, mtlkiyetlerinin muh fazası için bahşettiği himayedir. Madde 9 — Kanün “umumi ve ferdi hürriyeti, hükümet sü- renlerin tazyikihe karşı himaye etmekle mükelleftir. Madde 10 — Kimse kanunun tayin ettiği ahval ve emreyledi- ği eşkâl haricinde ne itham, ne tevkif ne de hapis edildbilir. Kanun emrile davet veya tevkif edilen her vatandaş he- men itaatla mükelleftir. Muka- vemeti halinde cürüm işlemiş olur. Madde 11 — Kanunun tayin ettiği eşkâl hariçinde bir adama karşı yapılan her hareket keyfi ve müstebidanedir. Cebren aley- hinde böyle bir harekete teves- sül edilen kimse onu kuvvetle reddetmek hakkını haizdir. Madde 12 — Keyfi hartkâtı talep, emir, imza ve İcra e- decek olanlar mücrimdirler ve tecziyeleri lâzimgelir. Madde 13 — Her adam, mücrim olduğu sabit oluncıya kadar masum farzedildiğinden| tevkifi gayri kabili içtinap adde- “Liberalizm nedir © İbir cinayettir. ihaplatında mezieyet). Muharriri £ Mağ tecziye 2 an Madde 14 — Her şahs, an. cak kanunen istima ve dave edildikten sonra ve cürme mü. tekaddimen rieşir ve ilân edi. miş bir kanuna tevfikan muha, keme edilebilir. Neşir ve il dan evvel irtikâp edilmiş cürmü tecziye edecek olan kı. nun bir istibdat olur. Kanun makabline şamil mahiyet vermek Madde 15 — Kanun ancık lüzumu bedihi olan cezaları w münhasıran o cezaları tayin ede bilir, Cezalar cürümle mütena. sip ve cemiyete müfit olmalıdır. Madde 16 — Mülkiyet hakkı her vatandaşın mallarından, vari. datından, mesai ve sanayinin ha. sılâtındâ: i gi ade ve bunlara istediği şekilde tasarruf hakkıdır. Madde 17 — Vatandaşların faaliyeti “dairesine giren hiç bir nevi iş, ziraat ve ticaret meh edi. lemez Madde 18 —Her insan hizme- ahara tahsis edebilir. Fa. tini Şahsi i bir. mülkiyet değildir. Kamus tanımaz. Çalışan her adamla işleten adam arasindı ancak mütekabil bir hizmet ve minnettarlık taahhüdü mevcut olabilir. Madde 19 — Kimse mülki yetinin en küçük bir zerresinden bile, rizası olmadan mahrum edi- lemez. Meğerki, kanunen müş hede edilen umumi zaruret bunu istilzam eyleye! Şu takdirde mu- fek adilâne bir tazminat te- liyesi: meşruttur. ” Madde 202 Hiç, bir, vergi umumi. menfaatten “başka bir maksatla tesis edilemez. Bütün vatandaşlar vergilerin . tayinine iştirak, sarfını murakaba etmek ve hesap istemek hakkını hair- dirler. Madde 21 — Umumi hizmet- ler mukaddes bir borçturlar, Ce miyet; betbaht vatandaşlara, y iş bularak ve ya işliyecek halde olmıyanlara yaşamak vesaiti te in ederek yardımla mükellef;| ir, Madde 22 — Maarif umu mun ihtiyacıdır. Cemiyet umu- mi muhakemenin yükselmesine bütün kuvvetile yardım etmeğe ve maarifi bütün vatandaşların istifadesine vazeylemeğe mec burdur. Madde 23 — İçtimat teminat her ferdin haklarından istifade ve onları muhafaza edebilmesi için umumun hareketidir. Bu te- minat, Milli hâkimiyete istinat edei dde 24 — Eğer umumi Vezaifin hududu kanunla saraha- ten tayin edilmemişse ve bütün memurların : mes'uliyeti . temin edilmemişse. mezkür . teminat mevcut olamaz. Madde 25 — Hakimiyet lettedir. Birdir ve taksim, ink ve ihlâl edilemez. Madde 26 — Milletin hiç bir kısmi bütün milletin kudretini Fakat hâkim bir serbesti ile ifade hakkın malik olmalıdı, Madde 27 —Hâkimiyeti gasp eden her şahs, serbest adamlar| tarafından hemen öldürülsün. Madde 28 —bir millet kanun! esasisini yeniden tetkik, ıslah ve tebdil hakkına her zaman malik ir nesil gelecek nesilleri kendi kanunile mükayyet tuta- maz. * v Madde 29 Her vatandaş kanunun tanzimi ile mümessil ve| memurlarının tayini hususundı müsavi hak sahibidir. Madde 30 — Umumi memır riyetler esas itibarile muvakkat İdilirse; şahsının el altında bulun- ması için elzem “olmayan her şid- Kemalpaşa S.C. Ocağı İdet, kanun. tarafından şiddetle | dilebilir.. tir. Bunlarne şeref, ne de mü kâfat değil, nece vazife adr