20 Ocak 1935 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3

İFerEK al — Gezgin yazıları Londra fen müzesi Deseler ki: asıl yakilandı- yoksa Teleskopun ne diğini mi?. kırcalı der ve kaç kişi — Teleskopu. Bana sorarsanız yüzde doksan Ça- hırcalıyı ister, yüzde on da — onu da hüsnüniyetime veriniz — ulemadarı olanlar teleskopu öğrenmek ister. Onun için, şimdi yazımın başında (Fen müzesi) adını © görünce siz de sanmayın ki; yeni wsâi bir fen bilgisi dersi vereceğim. Bugün Londra'nın en dikkate değer müselerinden virini o gezdim, İşte (Fen müzesi) vudur ve sanırım dün- yanın bır çeşit müzeleri içinde en zen- ginidir, Yeni ve eski iki kısma ayrıl- muş clan binası bizim Düyuna umu- miye binasından büyüktür. Ve bası yerleri dört kattır. Herkese açıktır. Bedavadır. Müze, Kraliçe Viktorya zamanında 1857 de açılmıştır. Son - radan bir çoh kısımlar ilâve edilmiş ve zenginliği, intizamı, yapanlardaki takip fikrinin kuvveti odama hayret verecek hale gelmiştir. bu kadar zengin bir müzeyi gez- mex için benim sarfettiğim üç saat tabi yetişmezdi. Ben ancak — bizim | Saidin Luvr müzesi hakkında i g.bi — müzede yürüdüm. Müzenin içinde sanat, fen ve riya» siyeye dair öleimde ne kadar değişik- likler olmuşsa hepsi var. Tayyarecilik. ilk uçma teşebbüsle- rin, - pwm uçurimalardan 934 se- nesindeki en son tayyareye kadar. Tayyare motorları — balonlar ve anca, — paraşütler... Itfaiye makine- leri ve merdivenleri, Arabalar, otomobil ve Bisiklet ve ecdadı. Bütün islim makineleri, İlk işlemiş tarihi mahinelerin hakiki parçaları. işık vasıtaları. Meşaleden son am- Pula, projektörlere kadar. Dürbünler, teleskoplar, mikroikop- ların tarihi şekilleri ve şimdiki çifte gözlü olanları. Ne bileyim, fonoğraflar ve envar. Telefon, otomatik telefonun nasl iş- i» Telsizler ve envai. Ziraat ölet- kara sabandan tutun da en mü - kemmel pulluklara kadar. Uzatırım diye korkuyorum... Kim - ya ve 1 İsterim. ecdadı — saad edilmiş olan ufak bir cihaz. Hayvan, rüzgâr ve su haevetlerine dair insan <esem kürrelerden son icatlara ka - Yazı ve hesap mahinelerinin bütün nev.leri, Mühendislik, köprüler, demir inşa- “t, beton inşaat, Hesaplar, Cebir ve hesap aletleri... (Ben bunların değil ne olduğunu anlamak, vücutlarından haberdar ol- ny için bön bön baktım ve geç- Bütün elektrik bahsına «it öletler, makineler, dinamolar, vinçler, mancı- muklar, Çanakçılık, camcılık, sa çıkarma a- sülleri,., Lokomotifler tââ (Stefensin) ın i- cadından bagünkü elektrikli lokomo- tiflere kadar. Geralar, harp gemileri falan filân. a müzenin gözüme en peylerinden birisi bilhassa Mal: açık Nnası ve kimsenin çocuklara: — miştl ona dokunma! dememesi idi, Bir çok makineler içinde bulun - dukları camekânın altındaki bir ma- mivelâ ile harehet | ettirilebiliyor ve Şoruklar bunlarla oynayıp duruyor - elektrik gözü hapıdan çocuki nun nasıl işlediğini görüyorlar, “ Müzenin şayanı dihkat bir yanı da iâstik sanayiine dair olan kısımgır. O- rada kauçuğun tabü olarak nasıl top- dan, sanayideki muhtelif is- | i gey gös En ziyade hoşuma giden yer- Jandığını tifade şekillerine kadar her © hadar yumuşak ki tarif edemem. emen aklıma bunlardan — bir güreş minderi yapmak geldi. i Sonra binanın zemin katında yere değecek gibi sallanan ve en yüksek yerinden 30 metrelik | bir ince telle asılmış olan bir pandül (yani bizim şağul dediğimizin karpuz kadar bü- yüğü) var ki; mihveri etrafında arzın dönmekte olduğunu ispat etmek için asılmış. Bu pandülü her saat başında durdurup bir buçuk metrelik bir gidiş iş mesafesile tekrar bırakıyorlar. İlk önceleri bir noktadan tam harşı- sındaki noktaya hattı müstakim üze- rinde gidip gelen bu pandül git gide yai çizmeğe başlıyor ve bununla! arzda pandülün düz hareketi : çek bir dönme © bulunduğunu gösteriyor... Bu da fen tatbikatından enteresan bir şey, ler ve &:hnele delen» kendine ufak içinde her mem ir zan i var. Bizim de (43. km bed ÖKONOMI Buğday Piyasası durgun Sebehi bil Bi bazı mıntakaları kar altında bulunmasıdır Bu hafta zahire piyasası hafif bir dürzunluk devresine girmiştir. Alış ve- rişlerin azlığına rağmen fiatlar sağlam- hiğmı muhafaza etmiştir. Bu durgunluk bilhassa limanımızdan yapılan buğday ihracatında görülmek - tedir. Son ilki hafta zarfında Obuğday terkiyatı yapılmamış, şehrimize Ana - doludan gelen partiler de çok azalmış tr, Mevsim başlangıcındanberi her haf ta 7 bin tondan aşağı © düşmiyen bu partiler son yedi gün içerisinde 1212 tonu geçmemiştir. Dün görüştüğümüz alikadarlar, A- nadoluda buğday sevkeden belli başlı min kar altında bulunduğunu ve durgunluğun bundan ileri geldiğini söylemişlerdir. Diğer tarafta, yapak ve tiftik pi - yasam da henüz eski canlılığını kazan. mış değildir. (İngiliz kruvazörleri gittiler Umannmızda misafir bulunan İn- gilterenin London kruvazörü dün ge- €e Akdenize müteveccihen hareket et- giliz sefiri Sir Percy Lorraine dün Vis Amiral Thurn'in şerefine sefaret- hanede hususi bir çay ziyafet vermiş- tir. Varnada kalmış olan Devonshire kruvazörü de dün gece limanımızdan geçerek Akdenize Esnaf Bankası umumi toplantısı Esnaf bankası umumi heyeti dün bankanın Sirkecideki merkezinde fev- kalâde olarak toplanmıştır. Bu toplan- tıya bir kısım hissedarlar iştirak et - miş ve banka müdürü de hazır bulun- muştur. Bu toplantıda ihzari mahiyette ba- zı görüşmeler yapılmış ve gelmiyen hissedarların çağırılmaları için fevka- lâde toplantının 20 şubata bırakılma- #1 kararlaştırılmıştır. Banka umumi heyetinin dördüncü defa geri kalan toplantısı 20 şubat ic- tirme ile sonu bulmuş olacaktır. Son toplantıda bankanım vaziyeti hakkın da yeni kararlar verilmesi muhtemel dir. atile zarif iki modelini koymuşlar. Bu kocaman müzede bize Git te bir şey bulunduğuna görmek hoşuma gitme- di dersem yalandır. Modelin altında ihinde oraya konduğu- yazılı. Bilselerdi ki; 1928 tarihindi bu kayıkları biz çoktan yoketmiştik. Venediğin gondolları dünyanın edebi- yatında sevda ve nağme sembolü ola» rah yaşayıp dururken biz Göksu'nun Köğithanenin bu güzel kuşlarını öl - 'dürdüh... Birine hötü, mendebur, leş kokulu ve gürültülü motorları koy - duk. Ne olurdu zenginlerimiz, Boğa- sın bu narin güzelliklerini yaşatsa - lardı. Bir yandan Ayvansaray tezgâh- larındaki Türkler geçinir, bir yandan hamlacılara ekmek » bir taraftan | da Boğazın bu (orijinal) güzelliği bo Zulmazdı. Acıdım ve piyadelerimizin Londra fen müzesindeki nümunelerin- den başka hatırası kalmayışına yüre- #im sızladı. İhi şey daha gözüme çarptı: Birisi: daha beş on sene evveline Üniversite rektörü Bay Cemil dün lebelerine vermiştir. Dün akşamki BELEDİYEDE Et fiatları Fazlalaşamaz Kilo üzerinden alınacak resim vaziyeti değiştirmeyor <. Onümüzdeki ay başından itibaren mezbahada etlerden alınan resim, oto - matik kantar işlemeğe (başladığı için, kilo üzerinden alınmağa © başlanacak. tır, Mezbaha resminin reis başına değil, kilo üzerine alınması haberi kasapları tolâşa düşürmüş, © bunlar bu yüzden sin pahalılaşacağını ileri sürmüşler - ir. Belediye bu meseleyi ciddi şekilde tetkike etmektedir. Bir şubattan itiba » ren, halkın zarar görmemesi ve etin pahalıya satılmaması için, belediye her türlü tedbiri almış bulunmaktadır. Şimdiki fisttan pahalıya satan ka saplar hakkında derhal takibat yapıla cak ve bunlar cezalandırılacaktır. Resim alma usulünün değişmesini fırsat bilen bir kusun kasaplar şimdi » den ihtikira hazırlanmakta ve etin ay başından sonra belediye tarafından haliaştırılacağını, — gelen müşterilerine söylemektedirler. Bu gibi menfi ve za- rarlı propaganda yapan cenaf ta takip edilmektedir. Sekliğini Mei sürmektedirler, Fakat diğer taraftan küçük hayvan- lar vardır ki bunların ağırlığı on kilo- yu bulmaktadır. Binaenaleyh bunlar » dan da yüz kuruştan az resim © alına- caktır. Belediyenin © yaptığı hesaplara öre, resim alma usulünün değişme sinden sonra, belediyenin mezbaha va- ridatı faslında bir fazlalık olmıyacak - tr. Bu da esnaftan fazla resim alınmı « yacağım gösterdiği için, et fiatlarınn dırap dururken © pahalılaşmasma hiç bir sebep yoktur. Tramvay arabalarında otomatik basamaklar Tramvay şirketinin, kazaların önüne geçmek için arabalara bazı tesisat ilâve etmek üzere tecrübelere giriştiğini yaz- miştk, kadar bizde kulumulan şu ağaç tulam- balar yok ma? Onların 1557 tarihinde icut esimiş oldukları idi, Yani tamam 470 sene evvel, Halbuki biz düne ka- dar onu kullanıyorduk. Hattâ daha bir çok yerlerde mevcuttur, ikinci şey; Uzun çarşıda hâlâ kul- lanılan merdiven parmaktığı, sa pı gibi şeyler çektikleri iptidai şeyin Kriter zamanında icat edilmiş tor- na makinesinin ilk dedesi olduğu idi. Biz hâlâ onu da kullanmaktayız... Piyadeyi yok edeceğimize bu aya- ğın baş parmağı ile idare edilen be- lâyı yok etseydik ya! Hep düşünürdüm: Biz bir çok milletlerden çok daha zekiyiz de; neden bizde Çelimli çık- maz? (Con Ahmet Bey müstesna) Getir Türk çocuğunu bu müzeye sohl Orada © vasıtalarla okut! Bak ne olur? Lâhin şurası var hi; bu müzeyi de ingilizler yapmışlar, Biz de kendi mü- zemizi yapmadıkça, onlar gibi mucit- leri ve fen adamlarını daha küçükten çocuklarımıza gö: içe; en va- kik makineleri oyancak gibi ellerine verip kaynana zırıltı gibi oynatma- dıkça, içimizden mucit çıkmasını bek- lemeğe hakkımız yoktur. Müzeyi gezdiğim gün pazardı. Ne kadar asansörcü, garson, çırak, büro süpüren gibi adamlar varsa kâh bera- ber kâh tek geziyorlar ve mektepte 0- kumadıklarını gözlerile görüyorlardı. Sast altıya doğru marangozluk kıs- mundan geçerken kılığına bakılırsa çok fakir bir aile gördüm. Yerde üç buçuk dört yaşında bir yavru, ananın kucağında Babanın kucağında ö- teki olmak üzere ikiz çocukları ile fer müzesini geziyorlardı. Hem marangoz- baha kusmana? Londra: 13 sonkânun 935 Şişli deposunda hazırlanan açılır ka- panır basamaklı bir tramvay arabası - nın tecrübesi dün şirket direktörü ile mafia başkomiseri Bay Ibrahim ile bele- diye şirketler komiseri Bay Ismail Hak- kının önünde yapılmıştır. Tecrübe için hazırlanan bu araba barcket halinde iken basamakları ka- palı bir vaziyette durmaktadır. Tramvay durunca — basamaklar da . denemelerde, bu heal emar Ta t benüz bir karar verilmemiştir. Ma- yafık görüldüğü takdirde, ayni şekil tertibat bütün arabalara yaptırılacak» tır. Kok fatları Belediye bir müddettenberi kok kö- akşam son çayını Dişçi işçi mektebi ta- çayda samimi hasbihaller yapılmıştır. / VİLAYETTE Göçmenlere İTohumluk veriliyor Bu para, k yılda ödenecektir Göçmenlere ve muhtaç çiftçilere ödünç tohumluk ve yemlik dağılması hakkındaki kanun dün vilâyete gel - mitişr. o Buna göre hükümet namına bankaca satm alınıp alım merkezin - deki devolarda bulunan buğdaylar rarile bir milyon li leme borçlanma yolile ve iki yıl vad. ile tohumluk ve yemlik olarak verile- cektir. * Silâhlar nasıl taşınır — Taşınma si yasak olmıyan silâhların alım saki- mı hakkındaki kanun vilâyete gelmiş- tir. Silh taşıma için resmi makamdan yazılı izni olmıyanlara silâh ve cep - hane satılmaz, Silâhlarla cephanelerin arasında ne ti sun eldenele geçmesi halinde de yazı- İh izin aranacaktır. Av tezkeresi, av silâhlarmı taşımak için izin yerine geçer. * Yeni göçmen geldi — Dün de Bulgaristandan 95 muhacir gelmiştir. * lakin işi — lekân işlerinin me < murlar tarafmdan yapılmasına dair 0- lan hükümlerin adliye o memurlarına şamil olmadığı vilâyete bildirilmiştir. * Gizli nüfusun yazılması — Gizli nüfusun cezasız olarak 1935 yılı 1 ha- siranma kadar uzatıldığı vilâyete bil- dirilmiştir. Gayrimübadil bonoları kıymet alacaktır Gayri mübadillere ait işlerin Zira- at Bankasından alınarak ayrıca teşkil edilecek bir komisyona verilmesi bo » noların kıymeti üzerinde mühim tesir- ler yapmıştır. Bir hafta evveline ka - dar 17 ye düşmüş olan bonolar hayli yükselmiş, bir aralık 23 e kadar çık - maştır. Fakat bazı gayri mübadillerin te- reffüden dalayı bonolarmı satmaları Üzerine tekrar 21 e düşmüştür. Bunun- la beraber teşkil edilen komisyon he » nüz işe başlamamıştır. Komisyon işe başlayınca, müzaye- de ile satılmakta olan metruk mal sa- tışı arttırılacağndan fazla miktarda bonoya ihtiyaç hasıl olacaktır. Bina- enaleyh bonoların az zaman zarfında mühim miktarda yükselmesi ümit edi- liyor, Gayri mübadillerin bonolarmı satmamaları kendi menfaatleri icabın- dandır, —— — ————— mürü fiatı hakkında tetkikat yapıyor » du. Yapılan tetkikat neticesinde, kok kömürü Satlarınm şimdilik ucuzlatıla- muyacağı, bunun muhtelif sebepleri bu» handuğu anlaşılmıştır. Zonguldakta yapılmakta olan seni kok fabrikası ikmal edildikten sonra, kok kömürü fiatları kendiliğinden dü- şecektir, Meraklı s büyük polis romanı Bir kısmını okuyan arkasını takipten kendini alamıyacak Yakında neşre başlıyoruz ürükleyici MAHKEMELERDE Yeni neşriyat Davaları Maarif erkânını tahkir şek linde görülen bir makale Gazi Osmanpaşa © mektebinin son #mif riyaziye imtihanda © talebeye yanlış sunl sorulmasından çıkan hâdi- 80 hakkında Zaman ; gazetesinde bir görülmüş ve Maarif vekiletinin tahriki üzerine başmuharrir Bay Velit Ebuzzi- ya ile gazete sahibi avukat Bay Ali ve neşriyat müdürü aleyhine bir dava &- Dün bu davaya ikinci ceza mahkemesinde bakılmıştır. Avukat Bay Ali davanın mürürü za- mana tabi olduğunu ve davacı © olan Maarif vekiletinin hattâ vekil gönder maştır. Yapma pasaportlu, yapma evliler çılmış olanlar yabancı memleketlere gidemezler. 'l Halbu ki Ruddlf Otiker evvelce Is- viçrede bir başka bayanla | evlenmiş | ve aleyhine boşanma davası açılmış - tar, Rudolf bu dava esnasında Bertha Visal ile sevişmiştir. Kız kendi namı - na çıkarttığı pasaporta Rudolfun da resmini yapıştırmış ve ismini ilâve et- miştir. Bu suretle de İstanbula gel - 'dei umumüliğe sevketmitşir, l da mevkufen tahkikat yapılmasa ka iş, tahkikat ta dün bitirilmiş- Adiyö Grönada! Bütün Avrupanın son günlerde meş- gul olduğu en mühim meselelerden bi- risi nedir biliyor musunu? Bu ne Sar plebisiti, ne Laval'in Ro- ma seyahati, ne Londra görüşmeleri, ne de silâhızlanma işidir. Bu mühim mesele; XII Alphonse'ün karısından ayrılmasıdır. Evet, hani şu İspanyada cumhuri- yetciler mevkii iktidara geldiği gün pılısını pertenını (ki en aşağı milyon - lar değerindedir ) toplayıp: — Adiyö Espana! diyerek Ingil « tereyi boylayan kral yok mu, işte o lan ayrılıyormuş! Bunun için de Vatikana müracaat «tmiş ve büyük katolik liderinin ica « zetini istemiş! > Katolikler arasında milim Kl nirse, ö lar ve hattâ hadar kendisini evlendiğine vakfet - miş demektir. Aksine ancak Eb'in, O- ğu?'un ve Ruhülkudüs'ün yeryüzünde biribirine bağlanırken taraftarı da iki katolik çift te biribirinden ayrı kyordu... Nev. York'a gidecekmiş. Fakat acaba kraliçenin tekrar XI Alphonse ile ba rışmasına imkân var mm? Belki olabilir?. ! Belki XI1li Alphonse'u hâlâ seviyor. dur, Fakat her halde in Dua de Toledo ila arası iyi değildir. Çün « | kü Duc de Toledo, Alphonse'em ikin- | ei şahsiyetidir. Duc de Toledo Istanbula da gel « mişti, Ve şehrimizin bir barında da e- li Kastanyet'li omuzu şallı, saçları tes raklı bir İspanyol dilberir atin — Adiyö Grönado diş ilediği di iye şarkı söy- | tı,. Bu ağlayışa ister yurt hasreti de- yiz? eter Teponyol hazreti deyin; Fo şampanyanın ve güzel bir hen de Onda bü benii ella dini unutmayın... | Belki kraliçe de XWI Alphonse'un? dediği zaman — Adiyö Grönade'suna tahammül edemiyor... Çünkü işe de kadındır. Onan içine da e v — Adiyö Espana! Adiyö Alphonse! Adiyö Grönado? Buna papa ne yapsın) i z Mümtaz FAK | tar. Eroin kaçakçılığı davası MMA al de eroin yapıcı ve salıcılarından Dimit- Duruşma bir kaç şahidin daha celbi lepra gününe ( bırakıl. Brüksel sergisinde Türk pavyonu (iş Bankasından alman cetveldir). 19 İkincikânun 935 AKŞAM FİYATLARI | i TAHVILAT 1933 Ergani | 57 $ Rahim DEN Keen ae İ Aran "MA İş ESHAM . İş Baskan Nama 10 $ Reğ kuponun iş Hamiline . Tal m 18 e Müsesin 95 4 Terkos 80 Türkiye Cumahu Çizen İRAN iyet Bankas 6375 . zile Şğe $ ger g3 Şiir. ii 16 5 Şark m een 408 ÇEK FİYATLARI rana F, — A208 Ş Pi Şen 61650 bal & Milino 9,2667 $ Moskova Nüyork 700741 $ Berlin Cenevre ZAA6 $ Made Atina 83,37 $ Budapeşte Brüksel 330018 $ Bindrir i Elesnezs|| Geğtkğesi