1 Ocak 1935 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5
MİLLİYET SALI | İKINCİKANUN 1935 Geçenvıliçte ve dıştane hâdisler oldu? DAFHİLDE Geçen yı! memleket her zamankinden sağlam adımlarla çizdiği ilerleme yolunda yeni hızlar aldı. Ökonomik ve soysal sahalarda memleket hayrına iyi neticeler alındı İkinci Kânun 1934 Bütün memlekette yeni ölçülerle tart mıya başladı, bakanlar heyeti iletesmdi programı görüştü, Kayseri fabrikasının plânları hazırlandı. Tefecileri meydana çıkaracakları ikramiye verilmesine ka» rar verildi. Yolların yapılması ve mu- hafaza edilmesi için tedbirler alındı. O- konomi bakanı İzmirde tetkikler yaptı. Oleonomi bakanı hükümetin iktisadi ka- rarlarını anlattı. Burdur valisi makamın- da şehit edildi. Şubat Geçen yılda Türkiye cumhuriyeti hülü meti bilhesan bevnelmilel dı sali kaydedilmiyen muvaffakıyetler ka zanmıştır, 9 Şubat ta Atinada Balkan tlâfı imzalanmış” yn. 23 Şubatta hür kümet siy: ae eheienpsi büyük ehemmiy. e mumi bir müfett lik ihdas etmiştir : 1 vazifeye evvel» Bay Ivrahim Tali ce Şark müfettişlir ğini yapmış olan Bay İbrahim Tali tayin edilmiş ve ni- san içinde teşkilât harekete geçiril - miştir, Mart 1 Martta Millet Meclisi içtimaları na tekrar başlamıştır. Fransiz parlı mentosunda bü yük dostumuz M. Heriyonun teşeb - büsile teşekkül © den Türk - Fransız unun telgrafı ecliste bu dost - huk hakkında sa - mimi o tezahürata vesile olmuş ve Tür kiye Büyük Millet Bay İnsul © na getirilmiştir. 173,780,000 lira olarak hazırlanan 934 bütçesinin mü zakerelerine başlanılmış ve 28 mayıs ta Milli Müdafaamızın takviyesi içim tütün, içki, tuz, petrol, elektrik ve mu amele vergilerine yapılan zamdan el de edilen 20 milyonluk yeni varidat- la beraber kabul olunmuştur. Yeni tah sisat, zaten vatan müdafaasma yük - sek kabiliyetile muktedir olan ordu muzun teçhizatça asrileştirilmesine hasrolunmuştur. Mart içi memleketimizde yarı içindi siyasi bir hâdise olarak İnsul mesele- si tahaddüs etmiştir. 200 milyonu mü tecaviz bir para ihtilâsı cürmile Şi - kago adliyesinde tevkifine karar ves kral İnsul Yunanistana dtica etmiş, 17 martta Miotis isminde bir Yunan şilebini ki- ralıyarak Pireden kaçmış, bir müd - det denizlerde dolaşarak, sonra lima armıza gelmiştir. Amerika derhal hü öz çökmek üzere, Mecliste bulunu - yordu. Banker vapurdan mk üçün cü cezada muhakeme edildi âdi cürümlerdt, olduğuna karar ve- rildi ve Heyeti Vekilenin inde kararı üzerine 3 nisanda tevkif edilerek 15 nisanda İzmir kara sularında Ameri- ka hükümetine teslim olundu. Nisan Nisanın ilk haftasında Reisicum - hur Hazretleri İzmiri şereflendirdiler. İzmir, Çanakkale ve Balıkesir garni - zonlarındaki kıtaatı teftiş buyurarak, büyük ordunun kudret ve kabiliyeti hakkında yeni intibalar edindiler, E- kalliyetler derdi bu ay içinde şiddet kesbotti. Bulgaristanda bulunan, ya- pılan zulüm artmış ve kaçmak mec - buriyetinde kalanlar ölümle tehdit e- dilmişlerdir. 15 Nisanda kadın ve er- kek on bir pomak Bulgar hudut mu- hafızları tarkfından öldürülmüştür. Mü teakıp aylarda Türk ahaliye karşı zu- lüm ve tazyik daha fazlalaşmıştır. Mayıs ortasında Muşanof hükümeti ni devirerek yerine © geşen Georgid, Makedonya ve bilâhara Trakya ko - mitelerini dağıtarak bize karşı dost görünmeğe çalışmış ise de, hakikatte tazyik durmamıştır. Mayıs iye bu yıl a 250 za Harbiye bu yıl ordayı rem rafında sıcaklar ve kuraklık devam e- diyor. İzmitte ku- rulacak fabrikal rın yeri tesbit edil di. Yunan Harbiye Nazırı Ceneral Kon Meclisinde de der. de gelerek Köstence yolu ile Cenev- reye gitti. Bu ayın başa gelir mesele- lerinden biri de Esnaf Bankası için Şehir Meclisinde geçen müzakereler ve bunun uzun günler devam eden ax kisleridir. Tıbbiyeliler bayramlarını kutluladılar. Rusyaya giden Tayyare filomuz döndü. Marsilyadan bir Fran &z ticaret heyeti geldi. Bu ay Nafıa Vekâleti de yeni toş- kilâtı ile faaliyete geçti. Şirketler tef tiş edildi. Halkın lehine birçok karar lar verildi. Kayseri mensucat fabrikasınm te - meli atıldı. Bu münasebetle Başvekil memleketin sanayi (o programı etrafın. da mühim bir nutuk söyledi. Atatür- kün Samsuna ayak bastığı gün yalnız Samsunda değil, eketin her ta rafında candan tezahüratla kutlulan- | dı. Bu ay Meclise verilmek üzere ye- tracak noktadan mühim olanları var dar. Her sene olduğu gibi gazetemizin ote, moto, velo yarışı, ayni gün de id- man şenlikleri yapıldı. 23 Mayısta Millet Meclisi dost Yu nan mebuslarınn trenlerimizde beda» va seyahat etmelerini tezahürat ara- sında kabul etti. Haziran Haziran içinde Türkiyenin büyük siyasi mazbariyetlerinden birisi, bü - vük Şark komşu - muz İranm hüküm ları Rıza Şah Peh svi Hazretleri Bü ük Reiaicumhuru- Buzu ziyarete gel- miştir. 3 Haziran- da Tahrandan ha- reket eden Şehin- şah Hazretleri a - yın 8 inde hududu muza vâsıl olarak fevkalide mera » simle istikbal okun muş ve Trabzan - dan Yavur dritno tumuzia Samsuna çıktıktan sonra 16 haziranda Ankaraya vâsıl olmuştur. Şah Hazretleri hükümet merkezimiz. büyük merasim ve tezahüratla kar mmisa- şehir emsalsiz. le a >a Şah Hazretleri o burada da Rei- Hazretleri Başvekil ve ku- mandanlarımızın refakatile kıtantı teftiş etmiş, harekât yapi gezmiştir. 2 Temmuza m bahçe sarayında Reisicumhur Hazret lerinin mirafiri olarak ikamet buyu - ran Şehinşah Hazretleri Gülcemal va purile ve gene Trabzon tarikile Irana hareket etmiz ve teşriflerinde büyük merasimle teşyi olunmuşlardır. « Biduz » Temmuzda harici ve dahili siya» setimiz hakkında M ren Başvekil İsmet Paşa mat reyi almıştır. Ayni tarihte, Trak- yada bir yahudi meselesi tehaddüs et miştir. Kırklareli, Tekirdağ ve Edir - neden, tazyik gördükleri iddiasile pek gok yahudi aileleri İstanbula muhace rete başlamışlardır. Bu yeniye e sında süratle harekete geçen hi met tetkikat için derhal Dahiliye Ve: kilini Trakyaya göndermiştir. Netice de ortada tazyik denilecek bir şekil olmadığı anlaşılarak yahudiler yerle- rine iade edilmiştir. 14 Temmuzda İngiltere ile aramız da, eski zamanlarda olan tehlikeli mü İe ve tecavüzlere vesile sayılabi lecek kadar mühim siyasi bir çıkmış, fakat genç Türkiye cümhuri- yetimin beyselmiki mevkii, dürüslü. gü, açık kalpliliği sayesinde (dostane bir neticeye bağlanmıştır. İngiltere - nin adasını ziyaret eden De - vonshire kruvazörü zabitlerinden mü- lâzım operatör J. V. Robinson bir san- dalla Kumdan sahillerinde memnu mıntakadan Dipburnua © yaklaşmış, sahil muhafızlarımızın uzaklaşma em rine riayet etmediğinden atr'an kur - şunla vurulup ölmüştür. Bu hâdise ot- rafında İngiliz hükümeti ile 19 tem - muza kadar cereyan eden samimi mü zakerelerden sonra, haklı olduğumuz anlaşılarak vaka mahallinde müşterek tahkikata dahi lüzum görülmiyerek, 20 temmuzda İngiliz gemileri ve bir torpitomuzun işi merasim ya - mış ve denize çelenkler atılmıştır. hükümeti sırf kendi arzusile mü teveffanın ailesine 2000 sterlin taz - minat vermiştir ve bu hareket bilhas sa İngilterede derin bir sempati uyan- dırmıştır. 27 temmuzda fırtmadan Fethiye kazasmın Zeytinburnuna <a eden İtalyan bandıralı bir yelken- kem gösterilmiş ve 29 temmuzda bize bildirilen bu karar üzerine Ordu mü- fettişi Fahreddin Paşanm riyasetinde bir heyetimiz teşrinievvelde İran ve Efyanistana hareket etmiştir. Agustos 23 Ağustesin Fahreddin Paşanın riyasetindeki askeri bir heyet Kızılar du manevralarına iştirak etmek üzere Rusyaya gitmiştir. Eylül Eylâl içinde büyük bir siyasi mu- vaffakıyet daha kazanarak 48 rey gibi kahir © ekseriyet le Cemiyeti Ak - vam konsey azalı- ğma seçildik. Yine eylül içinde Make- 'donya komitesi rei si Mihailof bize il- tica etti ve Kazta- monuda ikamete memur edildi. 25 Eylülde bey- nelmilel parlamen tolar konferansı İs Bay T, Rüştü Aras tanbulda Yıldız sa raynda toplandı. Içtimalara Büyük Millet Meclisi ilsin- & reisi Bay riyaset etti. Konfe- rans demokrasi usullerinin ıslahı, tah didi teslihat işleri hakkında yeni mir karrorat ittihaz etti, Birinci Teşrin İsveç velinhti Prens Güstav Adolf Hazretleri ile refikaları Luiz ve keti- meleri Prenses İn- grit İstanbula gel- di. Ertesi günü An karaya giderek Re isicumhur Hz, nin misafiri oldu. İki gün sonra Bursa ta rikile döndü, beş gün ki hp muhtelif ziya » retlerde bulundu. Buradan İzmire ha reket etti, 8 Teşri- nievvelde İzmir ve İstanbulu ziyarete bildirilen geleceği iki Fransız borpitosunun, diği halde gemilere son tal tinde yetiştirilememiş ve torpitolar da İzmir sularına yaklaşmışlardır. Lâkin kuru sıkı topla verilen işaret üzerine çekilerek Zmanımıza gelmişlerdir. Bu büdise de dostane bir şekilde halledil yiz Bu ay harici meseleler her yerde hassasiyet kesbettiğinden, hükümetin Meclisle yakından temasını muhafaza için meclisi fevkalâde toplantıya ça» ğormıştır. Muhtelit Mübadele komisyonu bu ay içinde mesaisini bitirerek dağıl- mıştır. “Cumhuriyetimizin on birinci yıldö- mümü bu sene de her tarafta fevkalâ- de tezahüratla kutlulanmıştır. Anka- radaki merasim Balkan nazırları da iştirak etmişlerdir. İkinci Teşrin Bu ay Meclisin dördüncü toplantı. «e açıldı. Re'sicumbur Hazretleri mec liste / söyledikleri mühim nutukların da alaturka musis kinin geriliğine işa ret ederek, Garp tekniğinin benim « semesi lâzrmgeldir Hin e söylediler ve bu nutuk üzerine Ankara ve İstan - bul radyolarında a laturka kesildi, Ye nr almış oldu. Birinci Kânuu ç yacağımız mühim oluşlardan biri de, Tekli Etasiye kanununda değişik - lik yapılarak kadınlara da saylav beğ - me ve seçilme halkının verilmiş olma» sıdır. Bu suretle Türk kadını acunda bir. ir İş e yeni varumlarm- ya m 'e içten du; İ- işten duygularını miştir. Ruhani kisve ancak camilerde kiliselerde badet ve âyin esasında gi yilecektir. Meclis bu ay içinde de yenileme ka- HA RIiÇTE Geçen yıl sarsıntılarla geçti. Avrupa barışı bir kaç dafa İkinci Kânun 1934 | Bu yılın hariçteki siyasi vakaları hayli sarsmtılarin dalıdur. Ve denebi. lir ki Avrupa sal « hü bir kaç dofn teh- like geçirmiştir. ya Duca bir kaç gün svvel Sinayadan dö merken © öl üzerine Başvekâ - iste gelen M. Ta taresco — suikastin mürevvici olan de- — mir muhafız teşkilâ- Stavisky nı dağıtmıştır. Bine yakın kim- ve tevkif olunmuştur. Nihayet kralın âmetin otoritesile sükün temin - Üilebilmiştir. Alman - Leh hükümetleri anlaşarak Berlinde bir demi tecavüz misakı im- zaladdar. Bu misak Avrupanm geçen yılki esühim siyasi belgelerinden biri se- Va ay Framada Stavisky rezaleti Gani “çok banka ve mali ei- maşa. Bu i reset afk vmemmiyeyi bare "Kabine düştü Daladye Başvekil ol- du. Stavisky öldü. Nihayet kânunusani sonlarında Daladye kabinesi de istila etmeğe mecbur kaldı. Eski Reisicum » iliği kabul etmediği için ka. Başvekelin Stavisky rezaletini kapatma- ğa matuf icraatı ve bilhassa Paris polis müdürü Kiyap'ı azli efkârı umumiyeyi heyecanlandırdı. Eski wuharipler, #03- ye komünistler büyük nümayişler .30 bin şolür grev yaptı, Pari sokaklarında kanlı çarpışmalar ol- du. Daladye çekildi. Eski Cumhurreisi M. Dowmergue geldi. Yeni başvekil mec lise bilhassa pek ehemmiyet verdiği ma- Ti kanunları kabul ettirdi. Şubat Bu ay Balkan anlaşması daha sik- laştı. Türkiye, Romanya, Yugaslavya, Yunanistan ha - riciye mazırları Bel- untta toplanmış - ardı. Müzakere - mütralyözle bastırdı. Avrupa derin bir heyecana sy m Yüzlerce insan öl dü. Bu kanlı hödiselerin feci bir neticesi de çok beklemedi. Avusturya başvekili Dolluss öldürüldü. Pren Stahren berg derhal vaziyete hâkim olmağa hştı, Bütün memlekette kanlı çarpışmı lardan sonra sükün iade edildi. Haricin, bilhassa Italyan müdahalesi bertaraf oldu. Bu suretle Avrupa sulhü büyük bir tehlike daha geçirdi. 18 şubatta Belçika kralı Alber bir dağ gezintisinde kayadan düşerek öldü. Ye- rine oğlu Leopold geçti. LAH Vk. KARN, 1, Çağ, 2, Kurun, 3, Yüz yil, KASEM, 1, Ant, 7, Karaganış, KAŞANE, 1. Karsi İ KATLI Bayık 2, KATRA, Damla, KAVM, 1, Aran, 2, Boy, 3, Bulun, KAZA, ö KERRE, 1, Gez. 2, Me KESAT, 1, Bunluk, 2, KİN, 1, Boz, 2, Hmç, KİTAP, 1 Birl 2 Bag a, Biti, KÜBME,' 1, Köpelen 2, Yama. KUSUR, 1, Ağdık, 2. Ağman, 3. Eksik, 4. Eksiklik. KUVVET, 1, KUFR, 1, li Baran, A Herm KÜME, İ, Birikinti, 2, Uküm, ————— — ——— Konak, 3, Köşk, 4, Yaya, ylavlı, 4, Kerenken, 4, Kestirme, açıklığı, eli, oi, 2. Kayra, İSRAF, ISTASYON 1, Beklenti, 2, Durak, 8, Bilek ii m lemek. yardım istemek, 3, Yarı dilemek, sazdan ISTİCVAP, 1, Sorgu, ISTİPDAT, 1, la al vi i nm 5,78 Bİ e ies gemi . Glam Asim, 2, Dürgünluk, 3. Geçmeli, 4, Sü i İnanmam, 2, KÜLFET, 1. Ağırlik, 2. erek 3, Zorukilik, Mart Bu karışıklıklar içinde Italya vaziye- & kendine göre düzeltmek için, Peşte ve Viyana ile tema- sını saklaştırdı. 1» talya bariciye mazı- rı Peyte ve Viya - mayı ziyaret etti, 17 martta Avustur. ya ve Macar Baş - vekilleri Romada M. Mussolini ile si- yasi ve iktısadi iki protokol imzaladı - Bunlarla Italya tarafından iki kü çük devlete siyasi müzaheret (taah - büt ediliyor va iktisaden bir çok kolay- lıklar gösteriliyordu. Bu ay Mançuri imparatoru Pu-Yi taç giydi. Cene bu ny içinde Yemen ve Hicaz arasında harp başladı. İbnissutun oğ- Ju Emir Faysalın kumandasındaki Hi caz kuvvetleri Yemene tecavüz ederek şiddetli harplerden sonra Yemene doğ- ru ilerlediler, Hicazı Ingilizlerin, Yemen Emiri İmam Yahyayı İtalyanların tut. tağu söyleniyordu. Hicaz kuvvetleri Ye- mene girdiler. Bu muharebeler müza - kereler için bir müddet durdu. Nisan Italya Beşvekili Masolini çok mani- dar bir nutuk irat etti, Faşist reisi İtak yanım Avrupada i- şi olmadığını ca - onda bir kaç sa ati; hava ve deniz hatile geçebi « leceği Asya ve Af - rikadan © bahsetti. | önkat Asya sahil - isrinden © kasti me olduğunu biliha - a tavzih ederek memleketimizi is - tihdam etmediği ni söyledi, Bu ay silâhlar © meselesi etrafındaki müza - sonluğut yanname Londrada müsait karşılandı. Tekrar görüşmeler başladı, fakat netice Çün, Mayıs Her sene olduğu gibi dünyanın ber yerinde komünist nümayişleri yapıldı. Fakat bu seneki mümayişler daha kan- siz geçti. Bulgar Başvekili 14 mayısta istifa | etti, telrar kabineyi teşkil etti ise de ömrü dört günden fazla sürmedi. Kimon Georgief askeri bir kabine teş- kil etti. Sofyada idarvi örfiye ilân edil- di ve günlerce askeri muhafaza devam etti. Bu hareket bât devreye giren fır- ka mücadelelerinden silkinmek, ayni za- manda memlekette boş görülmiyen ha- rici siyaseti değiştirmek için yapılmış- tı. Muvaffak oldu. 30 Mayısta Japonya milli kahırama- nı Amiral Togoyu kaybetti, Haziran Bu ay içinde yine bir siyasi suikast yapıldı. Polonya dahiliye nazırı M. Pi- eracki tabanca kurşunile öldürüldü. Ka- .erenereeeseseneseeaersesayeanereraşeees saamamammeaeeaşeaeeeeeeieeeikesen tehlikeler karşısında kaldı Suikastlarla tanınmış siyasi şahsiyetler öldürüldü... &l, nazırı siyasetine muhalif olduğu için bu cinayeti yaptığını söyledi. Temmuz Senenin en heyecanlı ve kanlı hâ- dielerinden birisi bu ay zarfında Al - nyal oldu, 28 30 haziran gecesi, 'nazi fırkası kıtaları Münibte isyan etik ler, Kıtaat erkâni - etti ve geniş mikyasta tevkifat yapıldı. Röhi ve arkadaşlarından bazıları idam edildiler. Bundan sonraki idamlar ise yüzleri geçti. Bu ay Yunanistanda da bir taklibi hükümet korkusu geçirdi. Geçen kış bir gece süren diktatörlüğünden sonra Ro - dos tarikile Fransaya kaçmağa muvaf- fak olan General Plastiras taraftarları» nin hükümeti devirmiye teşebbüs ettik- leri haber verildi. Tevkifat yapıldığı gi“ bi kuvvetli tedbirler de alındı. Teşeb - büs akim daldı. Ağustos Alman, Cümhurreisi Hindenburgun i yada teessürle kar- püandı. İhtiyar ma İreşalın bu ölümü i- reyi imda Hindenburg © disine yüzde dok san müibet netice ald. Eylül Bu ay Sovyet Rusya Milletler Ce- miyeti dalmi konseyi azalığına kabul €- dildi. Bu suretle dünya sulh nizamma Yeni bir unsur daha iltihak etmiş oldu, Birinci Teşrin Bu ay Avrupa için çok meşum ol - meret. Avm iisinde Romanya kabi Aleksandr N mez amele lata derhal umumi grev ilân etti Grev anarşistler tarafından kan ve ateşle bü- (Lâtfen sahifeyi çeviriniz) “4 ST ISPA tötreklik. ii 1 Bölge, bölke, > la “İsme 2, Pay, 3, Üleş, uğramak, 2, ”ISFIFSAR, 1, Sorma, 2, e etmek). Sİ STİONA Kem Aldırmamak, aldırış etmemek, 2, 3. Çı İSTİCRAK; 1 Balenli Mi (tmke), Saşakalmaik, 2, Say İSPASMOZ. P aereilik, mi 3, Kamlırmak, 4, Yataştırmak, ME 1, pü değdiriş, 3, Dokunuş, dokunma, 3, 4, Yerine ulaştırma De ezme) 1 Bileğini ISAR Çetmek), iri İSKAN Kondurma, 2, Oturtma, $, Yerleştirme, 4, Tür ae, "İSKONTO, 1, Kızdırma payı, 2, Indirme payı, ISMET. 1 koli, yapmak, 1, Bel bol vermek, 2, Dağıtmak, 8, sinir gerginliği, 2, Titreyiğ, Çetmek), 1, Arka istemek, 2, Yardım aramak, a, me, bala çar 1, Suç dilemek, 2, Tanrıdan boğuü- mağliret, tevbe, İstilayı kusur.) «2 plan Keki Biyik eremak, 3, şaşıp Kiğrinae, (Tahsvvül man), 1, Başkalaşma, 2, Değişe idi ve teza | iye işaret için sahil muhafızları tara | Farı vererek dağılmı 1, Dönüm, geldi Yandı. | fından boşa atılan kurşunlardan bi Başbakan İsmet İnönü ayın ilk haf. > "İSTİHBAR,' 1, Duyma, 2, Öğrenme, üratla e | bir gemiciye tesadüf ederek öldürül. | tasında Ankaradan gelerek Trakyaya İSTIHKAK, 1, Alacak, na bik Atatürk Anki © | müştür. Hiç bir kaste müstenit olm. | gitmiş ve © mıntakanm belli başlı kent. Pe emma ame ya döndüler. in bu hâdise dostane diplomasi mü- | İerini gözden geçirmiştir. Astim K (etmek), 1, Bitirmek, 2. çal yer e sele ke ve le Bu bi san eee ie LABIS, 4, Giyen, 2, Giyimli, 3, Giyinmiş, 4, Giymiş, 5, pp 1, Gimmek, 2, Yıkanmak, 3, Yunmek, tüler ve gan ve ükümetleri a- olmuşt ler duğu Giyinik, etmek, ) lara mühİSlif | yannda urun zamandır. devam eden | lar veöi balta bu yil deha cenk Lal Ae Xl 5 üne Ulen, İSKİMZA, 1 ley e eseleleri kont hudut ihtilâfının halli için Türkiye ha $, Yeni, İHZAR, 1, Anıklanma, 2, Anukluk, 3, Anımma, © tu, Hariciye kali 4 nebe iğ Sönük ğgşöz amil ii A8 ol ii dağ ilm ih iie, il
