22 Kasım 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Günün sıyasası EREĞLİ BEZ FABRİKASI Ereğli bez fabrikasmın temel atma merasimile sanayi kurma İ- şinde bir adım daha atmış bulu- muyoruz. İki ay evvel, şeker sana- yüini tamamladık. Şimdi memleke- tin diğer bir ihtiyacı üzerindeyiz: Pamuklu mensucat... “Üç beyaz,, meselesinin halli, ötedenberi, memleketin sanayi ve iktisat programında ilk hedef ©- larak taayyün etmiş bulunuyor. Un, şeker ve pamuklu mensucat meseleleri. Bu ihüyaç cumhuriyet- ten evvel de duyulmuştu. Fakat her üçünü de bitirmek cumhuri- yet rejimine nasip olmuş bir maz- hariyettir, Bir kaç sene evvelisine kadar büyük şehirlerimizin istihlâk etti- ği buğdayı ve unu bile dışarıdan getirirken, bugün Türkiye harice buğday ihraç eden bir memleket ol- muştur. Binaenaleyh buğday me- selesine artık halledilmiş nazarile bakabiliriz. Buğdaydan sonra hallettiğimiz ikinci mesele, şeker sanayiidir. Ev. velâ Alyullu, sonra Uşak, sonra Eskişehir ve son olarak Turhal fabrikalarını kurduktan sonra ar- tık şeker ihtiyacımızı da temin et- miş bulunuyoruz. Şimdi faaliyetimizi-üçüncü sa- Bayi şubesi üzerine, pamuklu men- sucata, teksif etmiş bulunuyoruz. Filhakika bugün o Türkiyeninen büyük ithalât maddesi pamuklu mensucattır. Memleketten dışarı- ya çıkan paranım en büyük kısmı pamuklu mensucat satın almağa gidiyor. Türkiye pamuk yetiştiri- yor. Bu pamuk ucuz fiatâ dışarı- ya satılıyor. Garbi Avrupa memle- ketlerinde dokunuyor ve bez ha- linde bize ihraç edilerek o pahalı bir fiata veriliyor. Pamuğun ile bezin satım al. fiatı memleketlerde kalıyor. İşte İsmet Paşanın Ereğlide te- mel taşını koyduğu fabrika bu ay- kırı vaziyete nihayet yermek için yapılmış Türk ipliğinden dokun- muş bez, 1935 senesi içinde Türk piyasasma çıkarılacaktır. İsmet Paşa temel atma merasimi müna- sebetile bu sınai teşebbüsün şü- mul ve ehemmiyetini (o kendisine | mahsus veciz ifade ile anlattı. 15 bin iğ veiki yüz elli tezgâhtan ibaret olan bu tesisat Sümer Ban- ka üç buçuk milyon liraya mal 0- lacaktır. Burada bin iki yüz elli işçi çalışacak. Senede dört milyon metre kumaş yapılacak. Yedi bin balya pamuk istihlâk edilecek, Ereğlide kurulacak olan bu fab-| rikanın yerini görmedik. Fakat bugün boş bir tarladan ibaret ol sa gerektir. Yarın yüze yakın Türk i; toplıyan bir medeniyet merkezi o- Iscaktır. Fabrikalar birer mede- niyet merkezidir. Garp Avrupası- nm ileri sanayi memleketlerini Şark Avrupasının ve (o Asyanın memleketlerinden ayıran en er yük hususiyet bu noktadadır. Sa- nayi nüfusu arttırır; hayat seviye- sini yükseltir. Milli müdafaayi kuv- vetlendirir. Türkiye iptidai bir ziraat mem- leketi halinde kaldıkça, sanayi memleketlerini istismar mevzuu | komisyonu, eski askerlerden 50.000 kişi- olmaktan — kurtulamıyacaktı. Biz sanayide neden geri kaldık? Bu, Türkün kabiliyetsizliğinden ileri gelmiyor. Sanayi el işi olduğu za- man Türk sanayii çok ileride idi. On dokuzuncu asrın ilk yarımm- da Türkiyenin ihracatı ithalâtın. irk ipeklileri, Türk leketlerinin çok rağbet gösterdi ihracat mallarımız arasmda idi. eabikinden sonra Garp ucuz mal istihsal etmeğe © muvaffak oldu. Kapitülâsyonlar dolayısile sanayii- mizi himaye edemediğimizden i- pek ve çuha tezgâhları kapandı. Ucuz fakat kötü ve çürük Avrupa emtiası piyasalarımızı istilâ etti. Türk kek olaki bağlı ve boynu Garbın bu istilâsma karşı bir şey yapamadı. Ta ki ped senesindenberidir ki iktisadi saha- da tam istiklâlimize sahip olduk. Henüz beş senelik bir hayatımız vardır. Beş sene milletlerin tari- hinde çok kısa bir zamandır, fFa- kat büyük işler yaptık. Ereğlide kurulan fabrika da bu büyük işle- rin yeri olacaktır. Hedefimiz, si- yaseten müstakil olduğu kadar da iktisaden kuvvetli bir Türkiye kur- maktır, GR Pırlanta kaçakçılığı (Başı L inci sahifede) lit, polis Hayri efendilerle Sofiya Ha- nem isminde üç suçlu daha vardır. an sivil komiser Halit ve polis Hayri efendiler memer oldukla- zı için henüz haklarındaki muamele ikmâl edilmemiş, bunların evrakı ad- Miyeye verilen suçluların evrakımdan Solya hanımın suçu da terkfini i- cap ettirecek mahiyette olmadığın - dam © da dliyeye mercuden gönder yerilmesi talebile suçluları Sultanah - met birinci sulh ceza o hâkimi Reşit A esinin kotapas Ole Mantı gil Sar Mar ei gelerek pırlanta getirmekten ve bunları satmaktan, Mustafa oğlu a yeka di de bu iş meydana çıkınca başla - yan takibatm (durdurulması için me- -murlara rüşvet vermeğe tavassut et- , bu tavaasutla ismi geçen iki memurun istediği 150 lira rüşveti is- Ermeni © kuyumcularda; mücevberin lanlanın kıratı 18 liradan 300 liraya kadar tahalüf etmektedir. Serkisin getirdiği pırlantalar en i- ri ve en pahalı cinsindendir ve 640 pırlantanın en ucuz satışla kıy- “asl Reşit Bey suçluları saat 17,20 de huzuruna çağırmış ve sorguya çek- miştir. Bunlardan Armanek, Yusuf, Mav. royati Yeni ve Herant Efendiler kendi- lerine isnat edilen suçlardan maki Mebus seçimi Hazırlığı (Başı Linci sahifede) be günü aksama kadar doldurulup na- hiye müdürlerine teslim edilmiş olacak- tır, 3 — Bu defterlerin yazma işinde mür messilere veya muhtarlara yardım et- mek üzere kaymakamlıklar. tarafından İüzumu kadar memur verileceğinden hiç bir erkek nüfusu kayt harici kalmama” sinin temini için mahalle ve köylerde evler birer birer dolaşılmak o suretiyle olumaklı ve doğru olmasma çok dikkat edilecektir. 4 — Bir kimse bir senedenberi hângi mahalle ve köyde oturuyorsa o mahal- lenin defterine kaydolunacaktır. beraber bu sıfatları olunmak su- retiyle deftere kay ri lâzımdır. 6 — Mahalleleri sınırları içinde bu- lunan askeri kışlalarin yatı mektebi, ka- rakol, hapishane, tevkifhane gibi mücs- seselerde ikamet edenler yazılmıyacaktır. 7 — 18 yaşımı bitirmiş olanlardan hu- kuku medeniyeden sakit olmuş veya ta- büyeti ecenebiyede veya o iddiada bu- lunmuş ve suihal ile müştehir olan ve cunha ve cinayetle mahküm olanlar var- sa bunların İsimleri hizasındaki meşru- bat hanesinde keyfiyetleri tarih oluna- 8— Defterlerin yazılması bittikten sonra tasdik edilerek altlarına | şehirde mahalle mümessilleri köylerde muhtar ve ihtiyar heyetleri imza ir, ———-— — —— mu ve fatura ile mal aldığını, bünları is- bata işti rüşvet meselesi ile alâkadar olmadıkla. rını, fakat poliste dayakla, falaka ile tehdit edildiklerini, dayak yememek için isnat olunan suçları kabule mecbur kal. dklarını lerdir. Şişman Serkis Efendi: — Ben her iki, üç » giderim, burada halı, tütün, mücevher ve saire götürürüm, orada satarım. O- radan buraya gümrük kaçağı mücevher getirmedim, demiştir. Bundan sonra Reşit Bey kendilerini suçlarının mahiyeti dolayısile serbest MİLLİYET PERŞEMBE NEVYO) olmıyan faal 21.A.A. — “Amerikalı ler,, i tetkik eden âyan | nin, Amerikada diktatörlük tesis etmek maksadile bir “faşist ordusu, vücude getirmek üzere güya hazırlıkta balun- duklarına dair yapılan müheyyiç meşri- | yat üzerine (ahkikata girişmiştir. Bahriye silâhendaz kıtaları sabk ku- mandası jeneral Butler ,mutasavver or- du kumandanlığının, başlarında M. Ge- rald Makgir bulunan Nevyork kambiyo borsası tollallarında bir zümre tarafın. dan kendisine teklif edilmiş olduğu hak- kındaki isnada karşılık, dün iki saat ifa- de vermiştir. M. Makçir, bu haberi katiyen reddet- | miştir. Komisyonun reis vekili M. Dikiştayn, | bu mesele hakkındaki aleni celsenin pa- zartesine ekti muhtemel bulunduğunu söylemiştir. Mümaileyh: “ Butler'den daha mühim kimselerin isimleri de işiti- lecektir.., demiştir. Komsyon reisi M. Makkormak, Jene- ral Butler'in kendi arzusu ile ifade ver- diğini ve başka kaynaklardan da ihbar Afyon satışı se Uyuşturucu maddeler için yeni bir karar CENEVRE, 21 (A.A) — Afyon komisyonu, uyuşturucu maddeler imal eden memleketlere yeniden imal ruh- satiyesi vermemelerini tavsiye eden bir karar sureti kabul etmiştir . misyonu, uyuşturucu: maddeleri imal 6- den 9 memleketin daha meyadana çık- mış olduğumu bildirmiştir . Ispanyol muralhhası M. Caseras'ın teklifi üzerine komisyon aşağıdaki ka- rar suretini kabul etmiştir: Komisyon, konseyden uyuşturucu maddeler imal eden memleketlerde mevcut fabrikalar memleketin dahili ve melerini sureti mahsusada tavsiye et- mesini ister » Bu karar sureti lehinde (rey veren hükümetler £ Avusturya, Belçika, Kanada, Çin, Mısır, lapanya, Fransa, Italya, ran, Hindistan, İsviçre, Aleyhinde rey veren hükümetler: Siyam, Felemenk, İngiltere, Müstenkif kalanlar: Japonya, Lehistan, Türiciye, Yugos- lavya. Fransada ecnebiler için yeni tedbirler PARIS, 21 (A.A) — Fransada 800 bin ecnebi çalıştığı halde 35) bin Fram- sex İşçi bulunmaktadır. Bunun için hü- kümet yeniden iş ruhsatiyeleri verilme” sini ve iki seneden az Fransada bulunan- lara ait ruhestiyelerin de yenilenmesi” ni yazak etmiştir. Bundan başka budut- larda muhafaza teşkilâtları ve ecnebi- ler hakkımdaki öbküm şiddetlendirile- cektir» pire Fransız kab'nesi PARIS, Z1.A.A. — Kabinede ihtilâf çıktığı şayıaları doğru değildir. Hükü- met bu gibi şayiaların önünü almak için bütün tedbirleri mm Hint föderamyonu LONDRA, 21 (AA) — Lordlar ve Avam kamarası mubtelit komisyonu raporu bugün, öğleden sonra neşredil. miştir Bu raporun Hindistan teşkilâte esa- siyesinin tanzimi için hükümetim teklif. leri hakkında olduğu malümder. Bu hubusta yapılacak kanun lâyihasının bu rapora istinat etmesi muhtemeldir. Rapor, bugünkü merkeziyetçi hükümet yerine, kendi kendilerini idare eden devletlerden mürekkep bir Hint fede- rasyonu getirilmesi fikrini ileri sürmek» HARİCİ HABERLER Amerikada bir faşist ordusumu? Gazetelerin neşriyatı üze- rine tahkikat t başladı Bir jeneral Eooavoluk hükümetini devirmek için kendisine 300090 dolar teklif edildiğini söylüyor İ miştir. Dünkü müzakereleri ameli bir , meselelere ameli bir surette temas ede 2? TEŞRİNİSANI (o 1934 k edilen suikastin tahkikatma hulus ile yardı etmekle olduğunu işaret etmişür. Jeneral Butler, gazetelerin yazdıkla- öi 'aşington üzerine | idare etmeğe ve Ruzvelt göstermek Ceneral Butlere para teklif edilmiş VAŞINGTON 21 (A.A.) — Ceneral Butler, “Nevyork Post” gazetesine şu beyanatta bulunmuştur : “Nevyorklu bir banker grupundan bazı teklifler alden. Bana 500 bin eski in başma geçerek önümüzdeki song Vaşington üzerine yürüyerek hü- kümeti devirmek ve Taşizmi kura- rak kapitalistliği kurtarmam teklif edil- miştir. Diğer taraftan Şikagoya gide- rek altın esası lehinde bir mutuk söyle- mem için de para teklif olunmuştur.” Ceneral Butler, Amerika, ki faaliyetleri tetkik eden parlâmente komisyonunda şahadette bulunacaktır. Sarre meselesi Alınan heyeti davet üze- rine Romaya gitti BERLİN, 21 (A.A.) — Sar üçler komitesi reisi M, Aloisinin teklifi üze- rine bir Alman heyeti murahhasası Ro maya gitmiştir. Bu heyet Sar madenle. rinin Almanya tarafından satın alınma. «mı ve Sar hükümetinin yaptığı ecne bi istikrazlarının teminatı işini tetkik edecektir . Bir neticeye varılacak mı? ROMA, 21 (ALA.) — Sarre mesele- si hakında dün yapılmış olan görüşme- ler; ameli bir netice elde edilebileceği ümidini vermektedir. Alman mütehas- anlarının hükümetlerinden talimat ala- bilmeleri işin mesaisine fasıla verilmiş olan üçler komitesi, tekrar işine başla sifhaya girmiş olduğu ve artık iyi bir netice elde edileceği hakkımda ümit bes- lenebileceği söylenmektedir. Çünkü Al man mütehassıslarının almeş oldukları talimat kendilerinin 31 ağustos tarihli Fransız muhtırasında zikrolunan bütün bilmelerine müsait bir mahiyettedir , Ankara temasları M. Ça'daris ve s ve Pesmazoğlu! M. Zaimise izahat verdiler ATINA, 21 (Milliyet) — Başvekil M. Çaldarin ile Iktmat nazırı M. Pes- mazoğlu dün Cumherrreisi | M. Zaimisi ziyaret etmişlerdir Başvekil Cünhurreisine Ankarada Balkan misakı devletlerinin hariciye na- sırları konseyinde yapılan işleri ve M. Pesmazoğlu da aktedilen ticaret mu- hedesini izah etmişlerdir . © © Büyük bir alâka ile bu izmhatı din leyen Cümhurreisi Arkarada yapılan işlerden dolayı fevkalâde memmun kal- Halkevlerinin Müzik çalışmaları Necip Ali B.in sözleri ANKARA, 21.A.A. — Cumhuriyet Halk Farkı umumi idare heyeti aza- sından Denizli mebusu Necip AAli Bey, Halkevlerinin muzik çalışma hazırlıkla rı hakkında şu beyanatta bulunmuştur: Yeni devletin yükselme yollarındaki gidişini hızlandırmak borcu altında yü- rüyen Halkevleri, güzel sanatların mu- sik kolunda da ileri çalışma halindedir. Yeni yılın bu yoldaki çalışması arasın- da Ankara Halkevi bir tanımış klâsile operayı monte etmeye özenmiş, ulusal, Fransa dış bakanı Cenevrede Tevfi il Denizlerde mal ve can emniyetinin korunması için kanun 'ANKARA, 21 (Telefonla) — Iktisat vekâleti denizlerde can ve #inin muhafazası için bazı tedbirler alınabilmesi maksadi: Ol le kendisine salâhiyet verilmesine dair bir kanun lâyihası hazırlamışsi tır. G Bu lâyihaya göre, verilecek sa'âhiyete istinaden kazalara mâni ol? mak için deniz zabıtasının ne suretle tanzim edileceği, vapurların li marlara giriş, çıkış, kılavuz alış o ve şamandıralara başlanış “tarzları gece seferlerinde müsademelere * mâni olmak için vapur yelkenli, mosÜijl tör ve kayıkların haiz olmaları lâzzım gelen tertibatın şekli hakkında ij| vekâlet tarafından tame V limatnameler hazırlanacaktır, Bundan ba; an reislerinin yolsuz hareket eden kaptanlardan zabıt varakası ta swretile naki ceza © alabilmeleri ve icabındı kendilerini san yapmaktan menetmek salâhiyetile techiz edil meleri maharrerdi ; . Sanat mekteplerinde teknik ANKARA, 21 (Telefonla) — Sanat mekteplerinin teknik tedrisat bakımından daha verimli olmasını temin maksadile Maarif © vekâleti bazı tedbirler almaktadır. Bu meyanda sanat mektepleri nin Maarif Veköletine devri için bir hemen löşühüm hasırlanuştır. Meclisten tefsiri istenen maddeler ' ANKARA, 21 (Telefonla) — Hükümet muamele vergisi kanuı nun istisnalar maddesinin beşinci fıkrasının tefsirini meclisten istemiş || tir. rant ANKARA, 21 (Telefonla) — Menkul ve gayri menkul emval ile bunların indifa larının ve daimi vergilerin mektumlarını haber renlere verilecek ikramiyelere dair olan kanunun birinci maddesinin tefsiri meclisten istenmiştir. Bursa İzmir Adana belediye reisle ANKARA, 21 (Telefonla) — vukat Cemil, Adana belediye Teisl il belediye reisliğine seçilen Behçet Salih, Konya belediye reisliğine 86" çilen Şevki Beylerin seçimleri tasdik edilmiştir. Beyannameleri noksan yazanlar ANKARA, 21 (Telefonla) — İstihlik vergisi kanununa göre kip nunun neşri tarihinden mevcut mal ve stoklar için verilecek beyanna- meler üzerine noksan ve bakiyeli yazanlar hakkında ne muamele ya” pılacağı kanunda tasrih edilmemiş bulunduğundan bu hususun tefsir yolile halledilmesini hükümet meclisten istemiştir. Avusturya Başvekili döndü. VİYANA, 21.A.A. — Avusturya Başvekil M. Şaşnig ve Hariciye nazırı Viyanaya dönmüşlerdir. , M. Makdonald'ın istizahlara cevabi LONDRA, 21. A.A. — M. Mac Donald Avam kamarasında isti zahlara cevap vererek adet olduğu üzere çok umumi iyette be yanatla bulunmuş ve Britanya müdafaasının kuvvetlendirilmesi lüzu- gi munu ileri sürerek sözlerini bitirmiştir. M. Mac Donald, İngilterenin diğer milletlerle teşriki mesai siyer setine bütün kuvvetiyle devam etmek azminde olduğunu ve mill, birbirine yaklaştırabilecek hiç bir fırsatı kaçırmıyacağını söylemiştir. Sinopta yükseklere kar yağdı SINOP, 21 (A.A.) — Vilâyetin her tarafında sürekli yağmaktadır. Yükseklere kar düşmüş ve havalar soğumuştar. Gazi Hz. ileİtalya Kralı Hz. arasındı alıp verilen telyazıları ANKARA, 21 (A.A.) — Italya Kralı Viktor Emanuel Hazret nin doğumlarının yıldönümü münasebetle Reisicumhur Hazretlerile müşarünileyh kral hazretleri arm aşağıdaki tel yazıları teati olu muştur: Haşmetlu kral üçüncü Viktor Emanuel elele r Zatı haşmetanelerinin doğuml arının yıldönümü münasebetile mi tebriklerimi v& şahsi saadet haşmetaneleri ile İtalyanın refahı hak” kındaki temennilerimi arzederim. Gazi M. Kemal Reisicumhur Gazi Mustafa Kemal Hazretlerine ii ANKARA Zatı devletlerinden bilmukabele şahsi saadetiniz ve Türk mill nin refahı hakkındaki çok halisane temennilerimi kabul b rica ederim, Viktor Emanael Rüştü Beyle ğörüştü CENEVRE, 21 (A.A.) — Fransa hariciye nazırı M. Laval, Tüt ye hariciye vekili Tevfik Rüştü O Beyi kabul ettikten sorma d Hariciye komiseri M. Litvinof ile görüşmüştür. M. Litvinofun beraberinde — Sovyetlerin yeni Paris sefiri M. tiemkine ile sefaret maslahalgüzarı OM. Rosenberg (o bulunmakta i Mülâkat, iki saate yakın bir müddet devam etmiş ve iki memleketi © lâkadar eden bütün meseleler görü şülmüştür. Bundan sonra M. Laval, öğle yemeğinde İngiliz mürahhası M. Anthony Edene misafir olmuştur. Foça açıklarında seri bir torpil Birincilere mükâfat ANKARA, Z1.A.A. — C.H. ara- fından Türkiye şampi, irinci mükâfadlar verilmesi hakkın | evrukı da ilk tahke'katın ikmali için müd- a sanükirlr arasından değerleri topl e ma; Trenleri yoldan çıka- Tik ai era erek Karmen maştar. arada birer perdelik bir ran adam muzikili yerli parça da hazır'anmakta- BUDAPEŞTE, 20 (A.A) —Bir dır. çok defalar ven yollarını bozmaktan | Ozi bundan ibaret olan muzik çalışma suçlu olan Matuşka ölüm cezasına | hazırlıklarını kısı bir zamanda üç yeni çarptırılmıştır. opera hazırlandığı yolunda o gazetelere geçmesi, Halicevlerini asil güç işleri kü- Cenevrede çük görmek gibi hafif bir vaziyete dü- şürebilir. Her gücü, başarma istidadında olan yuce ulusmuzun mstodlu çalışmalarla bü- yük muzik eserleri de yapacağına şüp- ho olmamakla beraber bugünkü vaziyetin doğruya uyan bu tarafını böylece ay- (Başı 1 inci sahifede) muş ve hava yatışmadan bu metelenin faydalı bir tarzda tetkik edilemiyeceği hususunda ittifak edilmiştir. Bu mese- le Sar işinin hallinden sonraya bırakıl- çıkanlara IZMIR, 21 (Hususi) — da ittibaz Mz karar mucibince | gün evvel Foça el atletizim şampiyonalarına burun civarında serseri bir bugün İstanbula gönderilmiştir. kanarak: dininden ker. kupa, beş altın kalem, vardır. Üzerlerin- de Fırka rumuzları ve şampiyona tarih- leri yazılıdır. Mükâfatlar İstanbul Fır. ka reisi Doktor Cemal Bey (tarafından merasimle gampiyonlara tevzi edilecek. ür. Tibet ve YENI DELHİ, 21 (AA) — sa'dan bildirildiğine göre, Tibet Büyük bilet meli Çin eönberiyete gin Şevki Bey isminde bir zatın kolan İzmir ve Oğuz balıkçı motörü, bu Git ken denize salman min takıldığı gö a Ağ çekildiği o zaman bu sö” bir torpil olduğu anlaşılmıştır. « 300 kilo ağırlığındaki bu çok uzun zamandanberi denizd8 dığı yapılan muayeneden 159) ”