22 Kasım 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Rıhtım şirketinin toplantısı çokluk olmadığından geri kal- dı. Yeni kurum ökonomi ba- kanlığına bağlanacak. FİATİ 5 KURUŞTUR. Öz türkçe yazı örnekleri ane er ame İlkönce sözlük ,,, Karaca oğlan Türk doğdu, Türk ini şakıdı. Nef'i, Nedim, Baki de üler, ama Osmanlı gibi dü - üler, osmanlıca yazdılar! Karacaoğlan şimdi de yaşıyor. ülün benliği, diriliği ile yaşıyor. © bize geldi, biz ona koşuyoruz. Onu okuyoruz, seviyoruz, anlıyo - Muz, Nef'i, Nedim. bütün benzerle- Yi ile öldüler, Bizim yaşıtlarımız ya Severek, tat bularak okumadılar, Ya beğenmediler. Bizden sonraki Çocuklar hiç bilmiyecekler, okumı ler, kendi dillerinden Çince iadâr uzak, aykırı bulacaklar. Bel ki sadece okuma çağlarında Türk Yazarları, Türk söylerleri arasın - bü adların gelmiş geçmiş oldu - öğrenmekle kalacaklar. Demek ki, bir ulusun dili: ona ne kadar zor, baskı yapılırsa yapıl- »n kaybolmuyor; için için bütün öz İilüğünü sakıyarak sürüp gidiyor. Hem de kıvraklığı, kulağı dolduran bütün şakraklığı, düzeni ile! Osmanlıca 600 yıl Türkün dili- Bi bağlayan, kendi zoruna, kendi ine giden bir iğreti dil oldu. Cenabın, Halit Ziyanm, Fik- yetin, Hâmidin, bütün eşlerinin batı bilgisi, batı sezgisi ile işledik leri, luğunu yaptıkları son Oımanlıca bile bu zoru; bu iğretili- Ü taturamadı. Ve... Türk pundunu #etirir getirmez ilkönce sırtmdan yapmalığı silkip attı! Türk kulağı: yaban dile, yaban hep böyle yadırgan kalacak. ... Güneşten ışığını alan, yurt ço - Suğunun gönlünden sevgisini der- İcyen büyük Önderin durguladığı âmaclara yer yüzüne örnek bir u- İks beraberliği ile atılan Türk, şim- di kendi dilinin, kendi dileğinin hı içindedir. On bir yılın deneme- İli bize gösterdi ki, Yüz yıl... Biz Slklerini biz bire indirdik. Si için ülkü yolunda durak “İk bız var. Dil ve kültür değişi- hiygeki atılışımız da bu hızlardan ir, belki de en güçlüsüdür. Sr tutuştuğu savaşı kendi dile- ü önünden Başk Türk bu de de gene yüzü bire indire- aktır. Yapacaktır. Karacaoğlanın, kültür besisine yanacak cak dili, yer yüzünün en üs - ip dili, en verimli di i, enö olacaktır | ma Amaca on çabuk yoldan var - P m ürk dili iz. Bunun için de araşırma derneğinin ya Mz işler var. İlkönce, tara- rgisinin arkasından : sözlük. Öz dilini; binbir zorla düzenli, e eli ran unutulmuş, yütürülmüş (9 'erini arayan Türk çocuğunu allak ülküsüne kavuşturacak TT.” geçit bu olacaktır. arama dergisinde bir deyimin “ karşılığı vardır. Söz gelişi: ünü youn, Erinç, dürdurak, YAA dinleniş, dölendi, inçku, inç, faz Cat, şanı Tinim, Tunş, Toktaş, yal, * Yörnuk,,. Yaşin bu on e söz bir din . a adr. Türe ya Tek okunu bamlardan ha Kang, çeceğinde kendi dileğ in vi beğenişine kalmıştır. Biri i- dez olan, Bb ürü için kötüdür. mii, sip inişinden beri 2 iyor. üz bire diren, bütün deği - Yalerinde bu huzla gitmeye alışan dağıılusu için bu toplu atılışta da amak, ayrı ayrı amaçlara are için en açık, en aydın bir izi gütmek gerektir. yoruz. Büyük, ergin, olgun nde Si beklemeden küçücük, ilk- de oi İlanacağımız sözleri için- Türeyip belli eden bir sözlük. Yapacağı şi ni, Türk dil birliğini bu ö Etem İzzet BENİCE 2 SOZLER , Betik; va, * Lügat — Amaç Km etmek — Yük Sahip ve Başmubharriri : 9 uncu sene No, 3157 PERŞEMBE 22 T.SANI 1934 ERTAN ENNE dönüyor Ereğlide bez için bir de kola fabrikası kurulacak Başvekilin Eskişehirde tetkikleri İsmet Paşa Hz. Celâl ve Ali Beyler her yerde yurttaşların coşkun sevgileri KONYA, 21.A.A. — Başvekil | İsmet Paşa Hazretleri | yanlarında İktisat Vekili Celâl ve Nafin Vekili Aki Beyler ve maiyetlerinde bulunan zevat olduğu halde dün akşam saat 20,40 da şeh- rimizi teşrit buyurdular, Durakta Konyalıların 46- vinç ve saygı tezahüratı ile karşılandılar, İsmet Paşa Hazretleri karşılayıcılarla ayrı ayrı görüştüktetn sonra hükü- met dairesini, ordu evini ve halkevini gezdiler. 1s- met Paşa Halkevinde e vin çalışma yolları hak- kında sorgular sordular. Ve saat 21,40 da coşkun sevinç tezahürleri, arasın» da Eskişehire hameket et- tiler. Ayrılırken durak» ta halk ile çeşitli işler üzerinde görüğ- | meler yapmışlardır. Ulu konuğumuzun münasip bir za- manda Konyada bir hafta kalmak üzere geleceklerini vaat buyurmaları Konya- İiları çok sevindirmiştir. j Eskişehirde ESKİŞEHİR, 21 (A.A.) — Anka. raya dönmekte alan Başvekil Ismet Paşa Hazretleri ile Iktisat vekili Ce- lâl Bayar ve Nafia vekili Ali Bey ve refakatindeki vezat bu sabah saat 9 da Eskişehire geldiler. Başvekil paşa hazretleri Eskişe « birde Devlet Demiryolları idaresi ta- yle karşılandıla Ali ve Celâl Beyler yafmdan yaptırılan hattanenin & - ılma resmini yaptılar ve gene İdare tarafından yaptırdacak olan Çirak mektebi talebenile fabrikalar amelesi için yatakhane, yemek ve spor salon. larını havi epor yurdunun temelini attılar. Bundan sonra devlet demiryolları idaresinin vagon, # ve köprü atölyelerini gezdiler. Atölyelerde üç saat süren tetkikatta bulundular, Buradan tohum islah istasyonuna giderek kuru ziraat tecrübeleri, yaylâ için iyi cins buğday araştırmaları Me. (Devamı $ inci sahifede) Deniz görüşmelerinin neticesi Şimdi de Pasifikteki tah: kimat işi ortaya çıkıyor Çin, meseleyi endişe ile karşıladı Japonlar “Bizim tezimiz kabul edilmezse biz de hususi tipte harp gemileri yaparız,, diyorlar Amiral Yamomoto LONDRA, 21. A.A. — Deniz müza- kerelerinin aldığı gidiş bütün uzak şark meselelerini, dolayisiyle ortaya çıkar mak tehlikesini göstermektedir. İapon murahhasları ötedenberi ilân ediyorlar ki, Vaşinzton antlaşmasının Pasifik de- nizinden istihkâmlarn ve üssülhareket- lerin arlırılmamanı hakkındaki ahkâm bu mukavelenin bozulmasiyle değişemez ve değişmemelidir. Çünkü Pasifik deni- zindeki Japon adaları değildir. Londradaki Çin mahafili Japonların bu hattı hareketini endişe ile karşılamakta. dır. Çünkü balsa mevzu olan bü adala- rın tahkim edildiği hakkımdaki mevsuk haberler hiç bir zaman kati olarak tek. #ip edilmemiştir. Ayni mahafil, | gerek Vaşington antlaşması ahkimmrn, gerek Milletler Cemiyeti ve Kelloz misakları ve bokuçbar mukavelesinin Japonyaca paçavra telâkki edildiği kaydeylemek- tedirler, Amerikallara gelince, bunlar, xodnda altında bulunan adaların tahkim edilmi- yeceğinin esas mukavele icabatımdan bu- lunduğunu ve binaenaleyh bu müzakere. lerin teknik bir sahada yürümesi lâzim geldiğini söylemektedirler. İngilterenin Amerikaya sordukları LONDRA, 2LA.A. — İngiltere bükü- metinin Amerika bahriye nazaretinden sormuş olduğu sönllerin ne olduğu an- laşılmıştır. Amerika sefareti müsteşarı M. Ray Atherton, dün sabah hariciye nazaretin- de mütebassıslardan M, Craigie'i ziya ret etmiştir. Mütehassıs kendisine bir deniz uzlaşması yapılması için İgiltere tarafmdan yapılmış olan tekliflere Ja ponyanm vermiş olduğu cevabın ne ol. duğunu bildirmiştir, M. Ray Atherton, bundan sonra M. Matsudeira'nın İngiliz mazırları ile yap- mış olduğu görüşmeler hakkımda malü- mat almıştır. Amerikan heyeti, İngilterenin Ameri- kan babriye nazaretinden sormuş oldu- ğu süallere cevaben Amerika hükümeti. nin kendisine vereceği talimatı bekle- mektedir. İngiltere hükümeti, Amerika hüküme- tinden — kemmiyet iGibariyle tahdit me selesinden sarfı nazar edildiği takdirde — aşağıdaki hususata muvafakat edip ct- miyeceğini sormuştu. 1 — Keyfiyet itibariyle tahdit, , 2— Her devletin diğer devletlere de- niz proyramının ne olduğunu bildirme. 5 7 3.— Vaşington munhedenamesinin s1- (Devamı 5 inci sahilede) Pırlanta kaçakçılığı Yapanlarhakkında hâkime çıkan suçlu- lar ne diyorlar? latanbul zabıtası Mesrdan bam pırlanta o getirmek (o suretile Oo güm- rük © kaçakçılığı, bunları satarak giz- demek suretile ka- zanç o vergisi kar çebi yapan, ve dün adliyeye ver- miştir. Adliyeye teslim edilen suçlular Is- tepan oğlu Misirli Şişman Serkisi, Is. Muhlis Bey yati Yani, İlya oğ- İu Onnik, Avadiri oğlu Dikran Ka- zanyan, Karabel oğlu Arınanak, Ser- isi oğlu Herant, Mustafa oğlu Yu- suf, Arin oğlu Nehabet Mübarekyan efendi'erdir Bunlardan başka sivil komiser Ha» (Devamu 2 inci sahifede) Siirt Meb'usu MAHMUT Yunanistan Bulgaristana de- nizde bir mah- reç verecekmiş M. Çaldaris bu maksatla yakında Sofyaya gidecek ve iki gün kalacak SOFYA, 21 (Milliyet) — Atinadan Novo Vreme gazetesine bildiriliyor: Yakında Başvekil M. Çaldaris bütün Balkan memleketlerine seyahate çıka- cak ve Sofyada da iki gün kalacaktır. Yunanlılar, Bulgarlarla Yugoslavlar a- rasında yapılan yaklaşma tecrübelerin. den telâşa düşmekte ve artık Bulgaris- tanı kendilerine doğru çekmek için mümlcün olan fedakârlıkları yapmağa yabaşmaktadır. Bu defa — Yunanistan, Türkiyenin telkinile Bulgaristana het- 4â bir kısım araziyi de ihtiva etmek ü- VU M. Çaldaris zere Akdenizde bir mahreç vermeği resmen teklif edecektir. Yunanlılarla Dostluğumuz Bütün Yunan fırkalarının benimsediği bir prensiptir Anlanraya gitmiş olan Yunan â- yan meclisi reis vekili Mösyö Stamu- lis İatanbula dönmüştür. Mösyö Sta mulis, pederinin ölüm haberini aldı « ğmdan bugün Tevere vapurile Pire » ye hareket edecektir. Dün Fener patrikhanesi başkâtibi efendi iken « elendi ne Adamandiyos Kasapidiz et disini ziyaret ederek patrik (Devamı $ inci sahifede) 2.22 Galatasaraylıların | Bugünkü toplantısı Ateş Güneşi Galatalm ray birleşecekler üneş — Galatasaray mi? birley- (Devamı Sinci sahifede) , Mebus seçimi Hazırlığı Kaymakamlıklar tutulacak defterleri şimdiden hazırlamağa başlıyacaklar Mev'us seçimi için Istanbulda da ha- sarkılar başlamıştır. Bu işle uğraşmağa memur edilen da- imi encümen de şimdiden eksildikleri tamamlamağa uğraşmaktadır. a Dün vilâyet tarafından İstanbuldaki © kaymakamlıklar mehb'as seçimine dair hazırlıklar bildirilmiştir . Buna göre defterler hazırlanacak ve bu işle köylerde muhtarlar ve şehirler- de de semtlerdeki ikişer zat uğraşacaler tır, Defterler şu şekilde hazırlanacaktır: 1 — Esas defterler iki mevidi 18 yaşını bitirmemiş yani doğ” muştan başlıyarak on sekiz yaşına kadar, diğeri de 18 yaşmı bitirmiylerden baş İsyan erkek nüfusun kaydine mahsüs- tur. 2 — Basılmış olan bu defterler 19 ikinci teşrin 934 pazartesi günü her ma hallenin mümessiline ve köylerde muh- tarlara teslim edilmiş olsc: Gen itibaren 28 ikinci teşrin 934 perşem- (Devümi 2 inci sahifede) Bir jeneral Faşistlerin Ruz- veli hükümetini devirmek için kendisine üç milyon dolar tek- lif ettiklerini söylüyor. tayyare alıyor ATINA, 21. (Milliyet) — Yunanistan hava kuvvetlerini takviye etmektedir. Tayyare Nazırt M. Rallis, salâhiyettar heyetin verdiği karar üzerine ecnebi fabrikalarda 50 adet tay- yare sipariş edildiğini gazeteci- lere söylemiştir. Bulgaristanda bu- lunan büyük ko- münist şebekesi İcabında kaçmak için Mustafapaşaya büyük bir tünel kazmışlar SOFYA, 21 (Milliyet) — Devin'de yakalanan beş kormünist halkında tah- kikat devam Kanunsuz bir şekilde çalışan bu komünistlerin bir çok soygunlar yaptıkları, ve diğer yerler- deki komünist teşekküllerile yakından ilişik bulundukları ve bunların yardı- mile sıkıştıkları vakit Bulgaristandan kaçmak için Mustafapaşa yanmda bir yeraltı kanalı açtıkları anlaşılmıştır. Her gün yenisi çıkan bu komünist vak'« aları hükümet kuvvetlerini iyiden iyiye uğraştırmaktadır. Ayasofya Mozayikleri Narteksin kapılarındaki sekiz haç ta meydana çıkarıldı Ayasofya camiindeki mazayiklerin meydana çıkarılması için çalışmakta ©- lan o Amerika Bi- dürü Whittemore bir kaç güne ka. dar Parise gidecek ve nisanda tekrar işe başlamak için Istanbula gelecek- M, Wbittemore tr. M. Whittemore dün Ayasafyada gazetecilere şu ma- (Devamı 5 inci sahifede) —— Yunanistan 90 || | Cenevrede Müdür : 24318 Yazı işleri müdürü : 24018 İdare ve Matbua: 24310, Kral Aleksandr ve Barthou için merasim yapıldı illeri M. Yevtiç Marsilya cina- yetinin doğrudan doğru- ya Milletler cemiyetine döndüğünü söyledi CENEVRE, 21. A.A. — Milletler Ce. miyeti asamblesi, reis M. Benes'in Kral Aleksandır ve M. Bartu Bakkmdaki tazi- matım ayakta dinlemiştir. M. Benes “Bunlar, Milletler Cemiyetinin esas ve hikmeti vücudu olan fikirlerin zaferine yel açarken öldürülmüşlerdir., demiş ve asambleyi sulun ve intizamn mu- hafazası için bütün gayretlerini sarfetme ya hariciye nazırı M. Yevtiç teşekkür et- miş ve Marsilya cinayetinin doğrudan doğruya Milletler Cemiyetine döndüğü- mü çünkü ölenlerin bu cemiyetin müda- fileri olduğunu söylemiştir. Sonra Fransa hariciye nazırı M. Laval M. Benes'in “Kral Aleksandr sulh için mücadele ederken ölen kahramandır. sözlerine iştirâk etmiş ve Bartu'yu kem- dine örnek yaparak aym esere çalışmca- Cenevrede neler görüşüldü CENEVRE, 21.A.A. — M. Lavah'ın küçük itilâf hariciye wazırlariyle yaptı. ğı konuşmalardan hiç bir şey sızmaınış- tır. Ancak Marsilya suikastinden ayni derecede müteessir olan bu devletler a- rasında tam bir görüş beraberliği oldu- ğunda şüphe yoktur. Diğer taraftan silâhsızlanma Bakkın- da şiddetli ve uzun münakaşalar bekle- nirken bu meselenin bir celsede halolun- (Devamı 2 inci sahifede) Rıhtım Karultusunun dünkü toplantısında Rıhtım kurultusu Törüye geçme turası Istanbulda atılacaktır Genel toplantı gelenlerin azlığın- dan başka güne bırakıldı Yeni kurum, Ökonomi Bakanlı- ğına mı bağlanacak? Dün Rıhtım şirketi tahvilat hümül. lerinin Beyoğlunda Fransız tiyatrosun- da toplanmaları mukarrerdi. Bu toplan- tedan maksat, rıhtımların hökümet ta rafından satın alınması üzerine, girke- tn tahvilât sahiplerine karşı olan ta- ahkhütlerini, hükümete devretmesini ka- bul edip etmiyecekleri balekında mu- vafakatlerini almaktı. Dün de çokluk ol. madığından toplanlı 8 kânunuevvel #nartesi günü sant 10.30 a bırakılmıştı Ankaraya gitmiş olan şirket müdü- rü M, Ganonge bu toplantıda — bulun mak üzere dün sabah şehrimize gelmiş- ör, Istanbal rıhlum ve asirepolarınn bükümet tarafndan satın alınmasına dair olan mukavelename benüz hükü- met namına Saraçoğlu Şükrü Beyle, M, Canooge arasında imza edilmemiştir. Sarşçoğlu Şükrü Beyin bugünlerde İ- Gariğela getedaği; baker verlAiğindir, mukavelenamenin burada imza edilme si ihtimali vardır. Rıhtım şirketi tesisatı hükümete geç- tikten sonra bu idarenin hangi bakanlı. ğa bağlanacağı hakında henüz bir ka- rar verilmemiştir. Bununla beraber rıh- bm ve antrepo işlerinin Maliye yerine Iktsat bakanlığına bağlanması ihtimal dahilinde gülürmektedir.