22 Ağustos 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
Adanada Ağrı maznunların- dan üç kişinin idamına karar verildi. Belediye fakir mahal- lelerde çeşmeler yaptıracak. m e a emma FIATI 5 KURUŞTUR. Şark lokarno'sunda Almanya'nın rolü Milletler Cemiyetinin gelecek eylül- deki umumi hey-* içtimamda Sovyet m Milletler Cemiyetine aza 0 > lü meselesi müzakere edile- “eği ve galip bir ihtimale göre bunun Müsbet bir karara bağlanacağı bildiril- ektedir. Sovyet Rusyanın Milletler Cer iyetine girmesi, Almanyada Hitler- *N İS başına © geçmesi ve bilhassa Al Minyanın Milletler Cemiyetinden çekil- Mesile başlıyan bir siyaset cereyanmın Son merhalesini teşkil edecektir. Bu Şreyan, büyük harptenberi siyasi yal. Kizlik hayatı yaşayan Sovyet Rus; bütün ağırlığı ile Avrupa müvazenesi- n€ tekrar avdetidir. â,, 29 hâdisenin şümul ve ehemmiyeti Üstünde ne kadar durulsn yeridir. Zira yanın bu hâdise karşısında ala- Sağı vaziyet, Avrupada beynelmilel ba- Yalın mahiyetini tayin edecektir. Rus- Yanın avdetinden sonra Garpta oldu- İN gibi, Şarkta da Lokarno tertibi bey- *elmilel emek birliği siyaseti mi takip #ülecek? Yoksa Almanya yeni kombi- mun dışında kalarak harpten ev- Velki mânada birtakım siyasi ittifakla Pan teşkiline sebep mi olacak? Açık bir Bakikattir ki Sovyet Rusyanın Millet İer Cemiyetine girmesi, Fransa ile bu devlet arasında imzası kararlaştırılan Ye Şark hudutlarının muhafazası ga- Yesini istihdaf eden & Lokarno'ya bir Başlangıç teşkil edecektir. Almanyanın Cemiyetinden çekilmesi üzeri- Ne birtakım rojiyonal misaklar ile ista- tikonun muhafazası Fransa için zaru- e halini almıştır. Şarktin Japonya, Grptan da Almanya arasmda sıkışıp kalan, Sovyet Rusya da Şark Lokarno- Mi fikrine sarılmıştır. Fransız ve Sovyet diplomasisinin edeli, Garp hudutları 1926 senesinde bir mukavele ile kefalet al- Üna alındığı gibi, Şark hudutları da Almanya ve Lehistanın da iştirekile Ünzalanacak ve Şark Lokarnosu ismi Yerilecek bir mukavele ile kefalet alta Minmalıdır. Esas itibarile buna karar Yörildiklen sonra M. Barthou geçen ay pray ziyaret ettiği zaman, İngiliz ökümetinin bu mesele etrafındaki dü- incesini öğrenmek istemiştir. İ in bir Şark Lokarno'suna aleyhtar Knadığı anlaşılıyor. Ancak İngiltere- Min, Şark irno'suma | iştirik etmi Yeceği sarih surette anlaşılmıştır. İngil- Avrupa kıt'asında 1926 Lokarno Ksahedelerinden başka © yeni hiç bir Mahhüt altına girmiyeceğini bir çok ve- e en salâhiyettar ağızlarla bildir. ir. Gi D i aber, Şark Lo- "suna iştirake hazır değildir. ih bu iki büyük devletin <k Lokarno'suna iştirâk etmemele- bu mukavelenin | kıymetini azalt- - Bu meselede ehemmiyetli olan ta Almanya ve Lehistanın vaziyet- Lokarno'sunun imzala- es ilk şart, Sovyet Rusya- Milletler Cemiyetine aza olarak gir- Wi olduğuna göre, bu devletlerin ey- buna mâni olmağa çalışacakları ediliyor. Almanlar Milletler Cemi- den çekildiği için bunun üzerine dan doğruya gesi. olamaz, usyanın Milletler iyetine Şe olması bahsinde İngiltere ile İtak İda yardım odecellerdir.. Ingiltere, Me pit, İtalya gibi büyük devletlerin ve ne Küçük ltlaf EEE! f girme olmadığını ve Sovyet Ru Garp Lokarno'suna iştirakini 'etmiyeceğini yardımı olamaz. Çün- i kefalet altma alman hangi bir tecavüze « Rusya, Almanyayı j i İsteme; yada efkârm Şark o Lokar- gleyhtar olduğunu, hissettik. İple Lokarno imzası fikri, Fran- inin bir oyunu telâkki e- bina gelince; o mantıkan bu taraftan Rusyaya, diğer ta- "yaya karşı hudutları altıma alacak olan bir kom- YAŞ gEpi İN ii ş en çok korktuğ münasebetlerini le a "Yaya rağmen bir iş yap. Ba, Korkusu, tm gin Bisikolojik sebeplerin Fraiysa ile münasebet. i Sahip ve Başmuharriri : 9 uncu sene No. 3065 o ÇARŞAMBA Siirt Meb'usu MAHMUT 22 AĞUSTOS 1934 Sovyet âlimi Meşçaninof, Bedros, Şevket Aziz, Tahsin Ömer, Reşit Rahmeti Beyler tezlerini müdafaa ediyorlar Kurultayın dünkü toplanışında ecnebi âlimler tezlerini müdafaa ettiler Türkiyede girişilen dil savaşı bütün dünya ilim âle- minde ehemmiyet ve dikkatle takip ediliyor İlmi komisyonlar mesailerine başladılar İkinci dil kurultayının dördüncü iç: «ima: dün saat 14 &e Dolmabahçe yında toplandı. Reisicumhur Hazretle- ri, refakatlerinde Başvekil İsmet Paşa ve Dahiliye vekili Şükrü Kaya Bey ol duğu halde kurultayı şereflendirdiler. isik Hazretleri salona girer Terken, ayakta selânlandılar, Riyaset mevkiini, Büyük Millet Moc- isi reisi Kâzmm Paşa Hz, iş i & Reis Paşa: — Kurultay açıtmıştır. Dünkü zap m hülâsası okunacaktır, dedi. da, itip saptı okudu. Reis Paşa haz — Mütalen var mı efendim?... Ays nen kabul edilmiştir. Kurultayın çalış- ma programından tezler üç kısım ola- rak ayrılmıştır. A,B,C. tezleri. A kısmına dahil tezlerden Reşit Rahmeti ve Tahsin Ömer Beylerin tezleri şü di okunacaktır. A serisine dahil tez ler hakkımda mütalca beyan edeceklere söz verilecektir. İsterlerse bunlar 6öz iyeceklerdir. Mütalealar, tezler bit- tikten sonra serdolunacaktır. Bundan sonra, Reşit Rahmeti Bey sor. Reisicumhur Ha zretleri kurultayda tezine başladı. e. Hatip Uygur ( Görkçesini izah etti, En eski Türk lisanmn Uygurca oldi ğunn söylüyerek, buna dair misaller ge- trdi. Siyah tabta üzerinde Uygurca | kelimelerin tatbiklerini anlattı. Birçok şive farkları arasındaki münatebetlere işaret etki. N Reşit Rahmeti Beyin tezi alkışlar a- (Devamı $ inci sahilede) Atinadaki ihtilâl teşebbüsü M. Venizelos alınan son tertibatta alâkadar mı? Eski başvekile göre M. Condilis dik- tatör olmağa çalıştıkça suikastların arkası kesilmeyecek, Diktatörlüğe getirilmek istenen Zeneral Plâstiras ve M. Venizelos iki eski dostun gücenmelerine benzer. Fransanın Lehistan: müsavi saymadığı hissi vardır. Fransada yanm milyo- nu geçen Leh tebaası hakkındaki mua- mele vardır. Fransız sermayesinin Le- lâkayıt kaldığı şikâyeti Hariciye nazırı OM. Beck'in igbirarı vardır. Bunlardan her birinin haddizatında büyük chemmiye- ti olmamakla beraber, hepsi bir arada Lehistann harici siyaseti üzerine â- mil oluyor, ATİNA, 21 (A.A.) — Bazı zabit. lerin bir suikast ittihamı ile tevkif e- dildikleri bildiriliyor. Meselenin Çal. daris ümeti devirerek, yı askeri bir kabine ile, Jenersi Pİ rası diktatör etmek olduğu söy » lenmektedir. Umumiyetle bu swikas - gin ehemmiyetsiz olduğu kanaati var ler, M. Venizelos ne diyor? LONDRA, 21 (A.A.) — Atinada vukuu bildirilen ihtilâl teşebbüsü hak kında bir gazetecinin sorduğu suale, M. “Venizelos şu cevabı vermiştir “Harbiye nazırı M. Kondilis diktatör olmak teşebbüslerinde sebat ettikçe, Yunanistanda, suikast ve mukabil su» ikastlerin ardı arası kesilmiyecektir. M. Venizelos, halihazırdaki hükümet- le ililâf etmek arzusundan bahseder ken, Harbiye nazırımın buna daima en gel olduğunu ilâve etmiştir. Mumai - (Devamı 6 ıncı sahifede) Masmafih Şark Lakarno'su bahsin- de ehemmiyetli olan mesele Almanya- mın vaziyetidir. Eğer Almanya matla ka bu kombinezonun dışımda kalmağa karar vermiş ve bu kararmı değiştir. miyecekse, o halde Şark kombinezo- Bu eski tertip siyasi ve askeri bir iti fak mahiyetini alacaktır. Yok eğer AL manya buna iştirik etmeğe karar ve rirse, © halde kombinezon Garbi Av. rupa Lolarno'su gibi, milletler arasın. daki münasebetleri tanzim eden bey- nelmilel bir kaide halini alacaktır. Ahmet ŞÜKRÜ Ne aradık Ne bulduk? İki kazan dolusu altın hikâyesi içinde bir de asarı atika definesi! Asarı atikanın bulunduğu ev ve yer ün İstanbul sokaklarında lâkırdı & bile insanın ruhunu gaşyeden, ku- lakları okşayan bir aşyia dolaşmış tar: Ayasofyada bir evde tamirat es nasmda iki kazan dolusu geçer akçe halis altın sikke bulunmuştur. İnsanı, hele bulanı sevincinden de- Hi edecek kadar mühim olan bu şayia ya inanmak isteyenler olmuş, fakat sayiayı ağızdan ağıza dolaştıranlar, kulaktan kulağa ulaştıran! ui i de gös ynı tevsik etmek ciddiyet termişlerdir. — İsterseniz inanmaynız! Bu ev Ayasofyadadır. Bir jandarma yüzba- şısının mutasarrıf ve Zehra hanım is minde bir kadının kiracı olduğu ev - dir. Zehra Hanım evinin mutbağını ta mir ettirmek istemiş, bir usta getir in mutbağı kazar » ken altın dolu kazanlar zuhur etmiş- tir. Fakat bu akla ve hayale sığmaz servet Zehra Hanımla usta arasında derhal bir ihtilâf doğurmuş, Zehra Hanım da doğru ükümete müra « (Devamr Sinci sahifede) Ergani Bakıryolu İstikrazı C. Tertibi 30 Ağustosta satılığa çıkarılıyor. Avusturya Başvekili M. Muso- liniile gör şmek üzre İtalyaya gitti. İngilizler Almanlardan bir milyon alacaklarını istedi. Tel: ( Müdür: 24318, Y İdüre ve Ma gnumu> Yeni kararname “un ANKARA, 21 (Telefonla - Gece yarısı) — 1934 senesinin birinci teş- rin, ikinciteşrin ve birincikânun ay- larile 1935 senesinin ilk üç ayların- dan ibaret altı aylık devreye ait it- hal rejimini gösteren kararname ile bu kararnameye bağlı listeler bugün- kü resmi gazete ile neşredilmiştir. Kırk gün sonra mer'iy cek olan bu kararname y. him esasları ihtiva etmekte ve kolay- hığı temin için bugüne kadar meşre- dilmiş bulunan kontenjan kararna- melerindeki bütün umumi hükümleri bir araya toplamaktadır. Bu suretle tacirlere ithal rejimini kolaylıkla ta- kip imkânı veril Yeni ve eski hükümleri muhtevi bulunan bu kararname 40 maddelik- tir, Kararnamenin yeni hükümlerini z is z E vetli bir hizmet Iş Bankasının 10 uncu yıl- dönümü münaseebtile 26 A- ğustosta Galatasaray lisesin- ' de açılacak sergi şehrimiz il tısadi mahafilinde büyük bir alâka uyandırm, nın tecssüsünden bugüne ka- | dar memleketin iktsadi ha- | yatında oynamış olduğu mü him roller, bu alâkanm en | mühim sebebidir. Iş sın şimdiye kadar gi sınai teşebbüsler, bu sergide pek canlı bir surette gösteri- lecektir. Iş Bankası ilk tees- süsünde bir milyon lira ser- mayeye malikti. Sermayesi 1926 da 2 milyona, 1927 de 4 milyona, 1929 da 5 milyon liraya çıkarılmıştır. Bank. ihtiyat akçesi de sermayesinin art ması nisbetinde arttırılmıştır. Bugün- kü ihtiyat akçesi sermayesinin yarısın dan fazladır. Yani 2,690,000 liradır. Halbuki Cumhuriyetin teessüsünden evvel Türkiyede mevcut sermayesi mecmuu 23 milyon liraya baliğ olan rden ihti- Bankanın mda oyna. rollerden biri de halkta tasarruf fikrinin kökleşmesini temin etmesidir. Tasarruf sandığına yatırı- lan para mikdarı milyonlara baliğ olmaktadır. Bu hususta bir fikir ver- Görüşler Beş yüz oturan, tek kişinin tek yürek sevinciyle ayağa kalktı: ENBUYUK giriyor! Samsun'a, Sıwvas'a, Ankara'ya, İzmir'e, Lozan'a, ve acunla acun tarihinin en başyerine girdiği gi- bi giriyor. Sultanlar çağında korkunç ve korkak ıssızlığın örümcekleştiği bu koca sofada şimdi bütün bir Ulus'un sevinci, alkışı çınlayor. Bu canlı, tatlı, tükenmez uğultu; ellerin çırpmasından değil, Gö- nüllerin çarpmasındandır. İstiklâl marşı, o gene o kara günleri bu apak günde ağır, yay. van, ve yas verici sesiyle andırdı. Bu sesi bir saygı çerçevesi içi de tarihe birakalım. Artık diri ve çelik Türkiye'nin (Türk mar- şı)nı isteriz, Çok kısa günler içinde yazılan ve serleştirilen Kurultay marşın- dan herkes duygulandı. Onuncu yıl marşı gibi, buda bekledi miz öz ve iç seslerimizin bir müjdecisidir. Yazanlarla yapan- ların övülmeğe ve kutlanmağa hakları vardır. Ae Altı aylık devreye ait ithal rejimi çıktı Şimdiye kadar neşredilmiş bulunan kontenjan kararnamelerindeki bütün hükümler bir araya toplandı KARARNAMENİN ESASLARI LU EA Her bakımdan kendi varlığını teza- hur ettiren milli bir müessesemiz İş Bankası halkta uyandırdığı emniyet ve ta- sarruf prensiplerile her şeyden evvel en kuv- ve iş müessesesi olmuştur... bildiriyorum: 1 — Kararnameye bir “Kİ,, listesi bağlıdır. Bu listede yazılı tarife po- zisyonlarına dahil eşya Türkiye ile mal veya döviz esaslı Klearing an - laşması yapmış memleketlerle iktişa- di müvazene vaziyeti lehimizde olup Türkiye ithalâtna karşı hususi bir tahdit koymamış bulunan memleket- lerden getirildiği takdirde kontenjan dışında ithal © olunacaktır. İktisadi müvazene vaziyeti lehimizde mem- leketleri İktisat vekâleti tayin ede cektir, 2 — İktisat vekâletine 40 gün ev- vel ilân etmek şartile “S,, histesine “serbest histe,, giren © eşyanın ithal müsaadesini ondan evvelki maddede zikrettiğim memleketlere kısmen ves (Devamı 6 ıncı sahifede) s z s s E s > g s z E | e z e 2 — ii 3 | Ve ülkeme siri Türkiye İş Bankasının Ankaradaki umut. mi merkez binasının görünüşü mek için şu küçük istatistiği zikret edince o senenin dört ayı zarfında ta- sarruf mevduatı 12,541 liraya baliğ olmuştur. Sonra bu mikdar seneden Seneye artmış, 1925 de 132,290, 1926 da 259,500 lira 1927 de 1,178,325 Ji- ra, 1928 de 1,703,998 lira, 1929 da 2,589,83 lira, 1930 da 3,913,655 lira, 1931 de 5,422,826 lira, 1932de 7 milyon 452 bin 719 lira, 1933 de 13 milyon 881 bin 85 liraya baliğ olmuş» tur. Sergi hazırlıkları bitirilmek üze- redir. Bu sergi yalnız iktsadi bir var- lığın ifadesi değil, ayni zamanda bü- yük bir sanat eseri olacaktır. gm Kurultay raporunu dinlerken Aka GÜNDÜZ Umumi kâtibin alışkan ve tat- lı diliyle anlatılan bu rapor; bu Ulus'un tuttuğu her işi nasıl be- cerip başardığını gösteren bin- bir örnekten biridir. Bu rapor; bütün Ulus'an o bumilli ve mu- kaddes davada da ne büyük bir hız ve sevgiyle çalıştığını göste- ren bir rapordur ki Dil Cemi iyeti Umumi Merkezi onu kendi için- de bövetleştirmiştir. Rakamlar, belde ve kurultu adları, bu, bir noktada bile irkilmemiş emekle- rin canlı birer görenleridir. Bu ülke inkılâbını yapan, ileri gi- dişini nizamlandıran, milli varlı- ğın dinamosu olan Yapıcı Cum- huriyet Halk Fırkası bütün ku- rultuları ile, özünün kültür kay- nağı olan Halkevleriyle, üş hızı, gücü ve başaran be, bu davanın en basta yürüyen or- dusu olmuştur. Türk muallimle- rinin bu davada da gösterdikleri vazife ve emek aşkını bu gez de aynı sevgi ve saygı ile anmağı E ömrüme borç bilirim. Yiğit Türk E Ulus'u ve ondan doğan yiğit or. E (Devamı 6 ıncı sahifede) z A
