10 Mayıs 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3

Esnaf bankası — İskele maddesi E vallahi parlak oldu. Şr Es - haf Bankası işi Şehir Meclisinde © kadar parlak görüşüldü ki; par laklığından gözlerimiz kamaştı ve işin ne olduğunu görmek imkânı kalmadı.. Herifin birisi, ötekine bir tu. haf hikâye anlatmış... Adam an - lamamış... Hikâyeyi anlatan fiçer- İemiş, tekrar anlatmış... Karşısın- daki gene anlamamış... Söyleyen kızmış ve bir daha anlatmış ve ni hayet herif gülmüş.. Anlatan da müstarih olmuş ve: i — Nihayet zevkine varabildin yahu!.. Ne sürati intikal bu! de - miş, Öteki de cevaben: — Hayır, hikâyeye değil ken - dime gülüyorum.. Gene anlıyama - dım da... Ben de böyle oldum. Gerek Vali Beyin gerekse muhterem Şehir Meclisindeki hatiplerin söz- lerini okudum, bir daha okudum, bir daha okudum ve sonunda gül düm. Hâlâ bir şey anlamamış ol- mama güldüm. Ortada Esnaf Bankası işi nami- İe bir mesele vardı. Bunun ne ol- duğu, nasıl battığı, kimlerin bunu dırdığı görüşülecekti. Halbuki iş öyle olmadı iki taraf biribirle- rine çattılar. Hiddetlendiler. Ki- misi yumuşadı, kimisi köpürdü. İçlerinde bizim Etem İzzet gibi sözünde sebat edip direnen tek tük “zada maadan (idarei masla * W) usulüne müracaatla işi ne şi$ Yansın, ne kebap şekline soktular Ve Yutkundular. Amma iş ne oldu? Bankanın paraları'ne oldu?.. Ora- “hi çıkmadı. Hattâ Vali Bey beyanatında “maalesef Paralar batmıştır, Bu bir hakikat- tir. Setrü ihfası gayrikabildir.,, Amma banka niçin battı? Neden bu hale geldi? Kendir!! kurtaramaz mıydı? Bunların hakiki cevabını bugün dehi hattâ maalesef kuu- veri: vesikoya müstenit vaz!yette verebilecek değilim. Diyor. Bu söz söylendiği sırada İstanbuldaki bütün çeşmeler ak - maz olmuşlar. Çünkü buna akan sular durur. Şehir Meclisi de bu eyanatı hoş görmüş. Geçmiş git miş. Kimsenin şahsı ile meşgul ol muyalım ve bakalım: Ortada bat. | Miş bir banka var. Ve bütün bir Sehir Meclisi ve bir Vilâyet maka, nizması bu bankanın nasıl battığı Rı keşfedemiyorlar. Umumi harp esnasında Ingiliz Harbiye nazırı Lord Kitehner'i Rusyaya götüren Tampshire) ismindeki kruvazör © batmıştı da nasıl battığını kim se keşfedememişti. Acaba Esnaf Bankası da onan gibi torpille mi Bankanın para - iş suyunu çeker - Ken, tahsil imkânı olmayan ellere Mtyatsızca verilirken kimse gör- medi mi?. Görmeyenler veya gö Tüp göz yumanlar neden bugüne Kader bir suale uğramadılar da (â!! Şehir Meclisinin son gününe evvel Dört senedir bu fenalıklar haber alınmış mıydı, alınmamış mıydı?. “Alnmış ise neden bugünkü adli ve idari tahkikat ve teftiş kavvetleri daha o zaman tahrik edilmedi Haber alınmadıysa bu bihaberli ten kim mesuldür? İşte uğraşılıp meydana çıkarılacak şeyler bun - ardı. Lâkin bu lâfları eden olma- Kabahati Şehir Meclisi Vali €ye ve Vali Bey de Şehir Meclisi- |€ attı.Bir nevi top oynadılar.Der- en dop patladı.. Oyun da biti ie şok meçhullü ve bir tek ma- hapi birmüadele var.. Malüm: Es- Bankası batmıştır.. Meçhuller: Kim batırdı? Ne za battı? Belediyenin haberi ağ mıydı? Yok muydu? Batıran- iş hakkında ne muamele yapıl - d Dört senedir bu iş neden mey- nz şıkmadı?,. Şehir Meclisinin, li, “Yetin, belediye erkânının, mec w idarenin, mürakıplerin, ban - müdi ve benim bu işte derecesi nedir?.. tej, < Kadar meçhul arasında leg alümla bu muadelenin hal - k; ileceğine kail değilim. Meğer ise cebriâlâ karışsın! iv Şimdi bir şey görüyorum. “Şah ia girişme? Sadada rücu ede- re Vatandaşların şerefi. Ve sai- m Bibi sözlerle Esnaf Bankası- iz» Mersiyeleri okunurken asıl iş al edilmiştir. Muhakkaktır ki; iş, Nüddet sonra Esnaf Bankası mahiyeti kimsenin malümu ol EYP muttasıl ağızlarda dolaşan *kele maddesi, , sözüne dönecek Yaşından bahsedenlere: İsti, ei, #tiraklerimizin EKONOMİ İki ecnebi Heyet geldi Tütün r übayaası için Dü: zere kada: temaslarda bulunacaklar memleketi İtalyadan, diğeri Ameri- heyet gelmişti dan gelen heyet İtalyan reji talya - mü mesislleridir. Bunlar İtalyan reji- kil de Türk tütünü mübayaa edecekler dir. Âli iktisat meclisinin sualleri Ali iktrt meclisi 933 senesi - sinin bu sene yapacağı şark tütü- nü mübayaatı için şehrimizde te- maslar ve tetkikler yapacaklar - dır. Diğer heyeti iki maruf Alman sigaret fabrikasmın direktörleri teş imektedi ir. Bu iki fabrikatör ne ait tediye müvazenesinin ter - in Ticaret odasından bazı su r sormuştur. Bu sualler me- yanında 933 senesinde hariçten tedarik edilen kredi mikdarı ve bu sene de iflâz veya tatili tedi- yat etmiş olan milli ithalât firma- İarile bu firmaların muamelesin - den elde edilen döviz mikdarı s0. rulmaktadır. Peynir konferansı Pariste peynirin tahlil usulle rinin tevhidine ait bir konferan; toplanmıştır. müstahsili 16 memleket iştirak et. miştir, Samsun sergisi Samsun, 9 (Milliyet) — Ayın altısında kapanacak serginin müd- deti on üçüne kadar temdit edil - di. Bir komünist i Yakalandı Firari olan bu komünist nasıl yakalandı Emniyet birinci şube müdür - İ Küğü memurları komünistlik pro - ndası yapmaktan ve ye komünist partisi merkez ys Konferansa peynir burada komitesini teşkile çalışmaktan suç- lu olan eczacı Patoven Vasıf na - mı diğer Can lamışlardır. mına çalan mak sauştur. Yeni alınan vapur Mete vapuru tesellüm edi- lirken merasim yapılacak Vapurcular şirketinin kumpanyasından yeni aldığı va - puru cumartesi günü gelecektir. Vapurcular şirketi * Tadla ile ilk vapurunu almakta olduğun - dan vapurun tesellimü münase - betile merasim yapılacaktır. Va - purcular şirketi yeni vapura Me - te ismini verecektir. Buzhane ücretleri Ticaret odası idare heyeti pa- . zar günü toplanarak buzhanelerin fazla ücret aldıkları hakkında tüc car tarafından yapılan müracaatı tetkike devam edecektir. z Freni Hediye gönderilen eşya ,, Evvelce heyeti vekilenin kara- rile eşhas namına hariçten hedi - ye olarak gönderilip kontenjan lis- telerinde yazılı olmıyan, azami 10 lira değerindeki eşyanın iktısat ve- tinin müsaadesile memlekete için verilmiş olan müsaa. | de bu defa kontenjan listelerin - | de yazılı olan eşyaya da teşmil e- ki ithali dilmiştir. Leh hava kuvvetleri kumandanı geldi Lehistan hava kuvvetleri ku - mandanı ceneral Laiski kendi tay- yaresile Bükreşten dün şehrimize gelmiştir. Can Ahmedof geçen sene Rus- yadan şehrimize gelmiştir. Geçen sene yakalanan ve mahküm olan Necdetin evi zacı Vasıf Can Ahmedof evin da- suretile firara muvaffak ol- muş ve o zamandanberi izini kay- betmişti. Can Ahmedof adliyeye veril - miş ve hâkim kararile tevkif olu: ben iki yaşı tarih başı Ahmedofu yaka- ndığı zaman ec oradan iple aşağı sark Pake şehrimizde MILLIYET PERŞEMBE 10 MAYİS 1934 oçent Muhlis Etem Bey iktısat siyase timiz hakkındaki düşüncelerini anlattı ,, Üniversite iktisat enst nün mutat konferanslarından bi de dün doçent Muhlis Etem Bey tarafından verilmiştir. Muhlis Etem Bey konferan « sında, harpten ve buhrandan son- raki iklisat cereyanlarından ve bu yeni cereyanlar arasmda muhtelif şekillerdeki ve devletçiliği bül etmiştir, Bunlar arasnda bolşevi faşizmi anlatmış ve iki reji! ribirine benzer bir çök noktaları ol- bu rejimlerin liberal rejimi lan kaldırdığını söylemiştir. Gerçi faşistlerin programmda bu - lunan bir çok teşebbüsler kuv - veden file gelememiştir. Faşizm beslenmek, gayesine varmak için kısmen o sendikalist, kismen de sosyalist vasıtalarla çalış mıştır. Faşizm tedrici bir seyir ge- Muhlis Etem Bey nan müesseselerin asgari olma - sna gayret edilmelid 6 — Devlet işletmeleri işletme iktisadi prensiplerine göre işleme- işletmelerinden yal- melerinde değil, ay- ni zamanda idari müesseselerin de de rasyonel hareket etme za - manı gelmiştir. 8 — Devlet mevcut işletmeleri nel hale getirdikten sonra dö zm daha'ziyade doğan, tedri kişaf eden , bolşevizm ise yayılan bir rejimdir, Bundan sonra Muhlis Etem B. devletçilik ve devlet sermayedar - | ında imişimi. diyerek ir, i işlemelerin tesisine geçmeli - lığı meselesine temas etmiş ve dev- let kapitalizmini üç kısma ayır - mak şüretile izah etmiştir. Bun - dan sonra Türk devletçiliğini di - ğer devletçiliklerle mukayese ede- rek, Türk devletçiliğinin nevi şah- sa münhasır bir devletçilik ol - duğunu söylemiş ve iklısat siya - setimiz hakkındaki düşüncelerini şöyle toplamıştır: 1 — Devlet bizzat meşgul ola- cağı sahaları evvelden etüt ettik - ten sonra tayin etmeli ve husu- si teşebbüslere göre mümkün ise göreceği işi ilân etmelidir. 2 — Devlet iktısadında, devlet iktısat siyasetinde daimi tikrar olmalıdır. 3 — Devlet bir fiyat politikası" takip etse dahi, piyasayi sekte dar etmemeli. a 4 — Devletin ayni sahada hu - susi teşebbüslerle rekabete giriş “ mesi mahzurludur. Cemiyet ve mil let iktısadiyatı bundan mütees « sir olur. 5 — Devletin yaptığı işler ve- lev ki müşterek âmme menfaati i- cabı için dahi olsun, bir dereceye | kadar hiç olmazsa maliyetini ko - Tuyacak bir surette açık ile kapa | dir, 9 — Hususi teşebbüslerin ade- mi muvaffakıyeti, beceriksiz! lâsla neticelenir ki hususi iflâs mil. İst iktısadiyatı bakımından fayda. )ıdir. Fena kanı vücuttan temiz - lemelidir. 10 — Devletin plânı yalnız bir sahaya inbisar etmeli, iktisadi faa- biyetleri bir bütün olarak görme » K. NM — Bundan dolayi milli ik - sadiyat nâzım mahiyetinde bir plân bürosunun teşkiline © lüzum vardır. Muhlis Etem Bey konferansı - nı bu suretle bitirmiştir. Konfe - ransta birçok Türk ve ecnebi pro- fesörler hazır bulunmuşlardır. Ge- Tecek haftaki konferansa Ahmet Ali Bey devam edecektir. bir is» Trakya ve eğe tütünleri Havaların yağmursuz gitmesi yüzünden son zamanlarda Trak - ya ve Ege mıntakasında tütün ze- riyatı en hemen durmuş vazi- yetti a Dün inhisar idaresine gelen ma- lümata nazaran son yağmurlar ü- zerine tekrar zeriyata başlanmış - i tar. — m2 im Biz böyle düşünüyoruz, Siz acaba ne dersiniz? Ortalık süt limanlık.. “Bir bar- | Jen bütün meseliyetten beri imiş. dah suda koparılan fartına,, durul. | Fakat bu 400,000 lira ne oldu? Kim du. Herkes sesini kesti. Yalnız Be- | aldı kim götürdü? Kimsenin bu lediye reisi uzun üzen söyledi. Şiri- | işte zerre kadar kabahati yok mu? di acaba bu fırtınadan © gemisini || kiralar kendi kendilerine mi ayak- bir kaptan vaziyetinde | landılar ve kendi kendilerine mi o midir dersiniz? şunun bunun cebine girdiler? Belediye reisi hesap verecekti. Şimdi bu 400 bin lira bir bar - Kendisini müdafaa edecekti. dak suyun içinde tebdili mekân ci- Halbuki o belediye reisi hesap | tirdiği suyun vezni kadar kendi sordu. Kendisini değil işi müda - | vezninden kaybederek üstte kal - faa etti. Ve Şehir Meclisi azaları | dı. Ve başkaları suyun dibine git- belediye reisi burada yokken gös - | ti. terdikleri celâdeti ve — bir ikisi müstesna, çünkü her kaidenin bir istisnası vardır — bu celsede pek ö iler. Timürlenge filini şihâyet etme- ğe giden Nasrettin hoca ile halkın hikâyesini hep bilirsiniz. Nasret - tin hoca kendisile birlik olan hal- kın Timürlengin kapısında arka - sından çekildiğini görünce: man haşmetmaap demiş, izden çok memnun bir de bunun dişisini istiyor. Muhittin Bey o dişiyi istemeğe hacet kalmadan kendiliğinden ver- diz Kadınlari çalıştırma yurduna verilen 160,000 lira... Şimdi ne oluyor? Vaziyet ne şekil alıyor onu anlamadık. Esnaf bankası şöyle olmuş böyle olmuş. Belediyenin zerre kadar taksirat yokmuş. Hele belediye reisi kâmi- Biz böyle düşünüyoruz, Bekliyeceğiz: Tahkikat yapıla” cak ve onun sonuna kadar Esnaf bankası (ifayi vazife) etmekte de- vam edecek. Halk ta güya harıl ha- Zaten Şehir Meclisinin içtima ile o gün belediye önünde “yel is- teriz,, diye tezahürat yapan ka - dınların bu hareketi arasında bir münasebet görenler varmış, Bu gö- süş doğrudur. Galiba bu kadınlar o gün, ma - hallelerini temizletmek için (Volf) vasıtasile ve Esnaf bankası delâ - letile asri süpürge makineleri ge- tirtmek mahsodile tezahöret yap- muş olacaklar. Görülüyor ki bir de efkârı umumiye vardır. Ve bu ef- İ kâre umumiye, Bu dört yüz bin li- ranın hesabını hâlâ alamamış ve mes'ullerinin tecziye edildiğini gör memiştir. Onu Bekliyor. İR HABERLERİ evletçiliğimizin vasıfları | devam edi POLİSTE Başı Koparılan ceset üyzünü nasıl aydınlattı? bıta bu cinayetin iç le meydana çıkarmıştır. İstanbuldaki tabkikattan mü temiştir. Nihayet Refahiyede bir kadın kocası İstanbulda bulunan Cako oğlu Hasandan altı aydanbe- ri mektup olmadığını söylemi Bunun üzerine maktulün üze- rinden çıkarılan elbiseleri Refa - hiyeye gönderilerek kadına gi terilmiştir. Kadın da elbiseleri kocasına ait olduğunu ve koca - sının İstanbulda görüştüğü Emin namında bir ameleden ş i Tunduğunu söylemişti akalanmış, fakat cina - endisinin değil, Refahiye - de Gül oğullarından tıklarını söylemiştir. rikasında çalışırlarken Refahiye » ye gitmişlerdir. Emin Kartal dır. İbrahimle Dursun Refahiyede yakalanmışlardır. Buraya getiril « mek üzere yola çıkarılmışlardır. Maktulün üzerinde evvelce Kar - tala gidip geldiğini bilet te çıkmıştı. Dün Sultanahmet sulh ikinci ceza mahkemesine verilen Emin tevkif edilmiştir. Yangın Galatada Minas efendinin evi- nin altındaki marangoz dükkâ - nınd»n yangın çıkmış dükkân ile üstündeki ev kısmen yandığı hal - de söndürülmüştür. MAHKEMELERDE İstintakta başka, Şahitle tazyik etttiğini söylediği hemşiresi karşılaştırılacak Zeyrekte baldızının oğlu Sey- fi Efendiyi öldürtmekten suçlu Beykozda çiftlik sahibi « Mehmet Ali Beyle Lütfi Efendiyi öldür - mekten suçlu garson Bedri ve Ce- malin de muhakemelerine dün a- ğircezada devam edilmiştir. Dün- kü muhakemede Mehmet Ali Ef, nin zevcesi Seher Hanım dinlen- miş, Seher Hanım istintak daire - sinde yeğenini kocasının öldürttü ğünü söylediği halde mahkemede bunun aksini idia etmiş ve istin - tak daresindeki ifadesini hemşi - resinin tazyikı ile verdiğin söyle - miştir. M Seher Hanımla hemşiresinin. için başka güne bırakılmıştır. İskân suüistimali davası İskânda suiistimal yapmaktan suçlu olarak muhakeme edilmek - te olan Cemil Beyle arkadaşları hakkındaki :anm rüyetine dün iie, Kia Hanım is minde bir şahit dinlenmiş, başka şahit dinlenmesi için dava talik tedilmştir. Marka taklit mi?. Köpekbaşı markasmı kullan - dığı çin yerli Amerikan bezi fab- rikaları aleyhine taklit davası a - çan İngiliz firmasmın davasma raporun leh ve aleyhinde mütele- alarmı söylemişlerdir. Mahkeme rapor hakkında karar vermek üze re davayı başka güne bırakmış - tır. Içki Aleminde cinayet Cümhuriyet bayramında bir iç- ki âleminde hancı çırağı Enve, dürmekten suçlu dişçi İbrahimin acaba ne dersiniz? muhakemesine dün ağır cezada devam edilmiştir. Dünkü muha- kemenin devamı başka güne bıra- i kılmıştır. i Türk-Yu nan mahk smesinde g3 iğ Zabıta bir cinayetin iç Geçen haziranda Eyüpte bu - İunan başsız ceset macerası hak - kında dün malümat vermiştik. Za- İbrahim ve Dursun isminde iki kişinin yap - Bunlar evvelce mensucat fab - mento fabrikasında çalışmakta - gösteren bir Mahkemede başka risefain müştahdemlerinden Lüt « İrpar ? Bunlara ne yapalım? Geçen gece İstanbul radyosur dan şöyle bir ses geldi: — Muhterem dinleyicil vanları himaye etmek hepimize borçtur. Sokakta bir hasta eşek | bir topal beygir, bir sıska kedi gö rürseniz hemen Beyoğlu, falan lân numaraya telefon ediniz...,, Bunu söyleyen galiba bir dok. tordu. Tahammüllerinden fazla a- gurlik yükletilen hayvanlara, has - 0 metini celbetmeğe çalışıyordu. İnsanlık bunu emreder, bilmek için, gün doğarken sürüne âğrüne işine giden, müteaffin ha- dehşetini bekliyen dal şehit ka - dınlarını düşündüm. Bunlar için muyor, çocuklarımız . aç kalıyor, | diye ettikleri feryadı duyan bile | cak yemek atan yok. Topal eşeklere acıyalım, lâğar — — iğ İş bankası ih İş Bankası Galata şubesinin | ta, lâğar beygirlere, uyuz ve me calsiz eşeklere insanların merha- Fakat ben bunları dinlerken a - yamızda dolaşan, tahammüllerin. den fazla mesai tahmil edilen has ta, sakat, malül insanları hatırla- dım. Günlük nafakasını kazana - valı atelye ve fabrikalarda ciğer- lerini kötürüm eden bir rutubet içinde gün kararıncaya kadar ça- | İişan ve gece bir ölü gibi yavrı - © #unan kolları arasında sabahın bir akşam olsun konferans veren yok. Hallerini soran yok. Sabah - tan akşama kadar yirmi beş ku - ruş yevmiye ile çalışıyoruz, haya | tımız hederoluyor, karnımız doy- | yok! Gündüz sokaklarda sürünüp | gece köprü altlarında, çeşme ye- laklarında yatan çıplak ve aç çe- cukları gören yok. Ellerinden tw tan yok. Karinlarına bir kaşık s- beygirlere merhamet edelim. Sıs - ka kedilr için Himayei Hayvanat cemiyetine telefon edelim. Fakat bunları ne yapalım ?. Burhan CAHİT şadı münasebetile Başvekil İs. met Paşa banka meclisi idare rej- si Mahmut Bey'ile banka umum müdür vekili Muammer Beye âti- deki telgrafı göndermiştir: Meccanen sinema “Milliyet” in fransızca nüshası olan (La Turguiue) gazetesinin ünkü nüshasını alan okuyu * cuları arzu ederlerse Saray-sinei masının saat 13 te vereceği matiii- neye sadece gazeteyi göstermek Secim meccanen girebileceklersi < p ssterdğet BORSA a (İş Bankasından alınan cetveldir) 9 Mayıs 934 AKŞAM FİYATLARI İSTİKRAZLAR , TAHVİLAF İatikramı dabili 9650 $ 1; sekeriye asm Kuponsur rik 1833 | İstikrazı . v— Kusonsuz Ünitürk o $ Tümi mma pr öze $ Mimi. DYellan 200$ eüller Bİ Kupemssa Bağdat 978 - 1 1 ESHAM j Iş Bankası Nama &80$ Şir, Hayriye 5 Kuponsuz. Reji vw AS, emmi İG 378 e “in erkon “ Müleesi BS$ Çimento 250 | o ONE tr riyet Bankası 5750 f Koponsuz , Kuponuz Şark dey, 15 Tramvay #120 Balya 245 Anadolu Hisse 2755 Şark m. ecra a ÇEK FİYATLARI i Londra 601,25 Prnğ 1909 Paris 7206 £ Berlin 20247 Nüyerk zam Madrit 0703 Milano: 036 $ Belgrat 307 Cenevre 24500 5 Zieü fi 42 Atina M0 $ Perre 209 Brüksel 3406 Ğİ Bükreş 700 AN 11750 $ Viyana 423 656360 Moskova 11,00,50 NUKUT (Satış) k Kuruş! Kuru 109 5 20 4, İevişre miz ile Yunan tebaası ve şirketler arasındaki davaların mürafaaları yapılacaktır. Randevu evi işletenler Gizli randevu evi işletmekten suçlu Agavni ve Anjel hanimlar