10 Mayıs 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

HAFTA 5 inci sayısı çıktı 22 parça yazı ve büyük kıt'ada bir çok resimlerıne rağmen sayısı 7,5 Kurııştur Istanbul Meclisi Ve Esnaf Bankası • ^1» Onbirinci sene: No. 3594 u m h uMy Gazetemiz bugün sahifedir 5 inci sahifede «Kısa bir Avrupa cevelânınm tetkik notları», dün • ya kariktürleri, 6 ıncı sahifede memleket ve spor haberi, 7 inci sahifede çocuk sahifesi YAZLIK Plâf Bornuzlarını Ucuz fiatle Telefon: Başmuharrir ve evi: 24290, rahrir heyeti: 24298, Idare ve matbaa fasmile Matbaacılık ve Neşriyat Şirketi, 24299 246 Perşembe 10 Mayıs 1934 BURSA PJtZARINDA bulabilirsiniz I vvelki gün Istanbul Umumî Meclisi, fevkalâde içtima ında, ilk iş olarak Esnaf Bankasınm vaziyetile meşgul oldu. Umumî Meclis içtima devresinm ton günlerinde Esnaf Bankasma ait bir rapordan heyecanlanmış ve böyle bir banka meselesi olduğu da efkâri umumiyeye oradan dedikodulu bir şekilde aksetmiş bulunmuştu. Mesele günlerce matbuata sermaye tefkil ettiği gibi Büyük Millet Meclisinde bir sual ve cevap mevzuu da olmuştu. Nihayet evvelki gün Umumî Mecliste Vali ve Belediye Reisi Muhittin Beyin izahatile mesele • nin hakikî mahiyeti umumî hatlarında bütün vuzuhile görülmüş oldu. Esnaf Bankası îsUnbul Beledi • yesinin de 80 bin lira ile iştirak etmiş olduğu bir kredi müessesesi dir. Hatırımızda kaldığına göre tesis maksadı gayet güzeldi: Istan •bul içinde çahsan küçük e*nafm bankası olmak. Tabiî onlara muh taç oldtıklan küçük küçük kredi leri temin etmek esasında işe ba»lıyarak. Istanbul gibi bir merkezde böyle küçük bir müessesenin gittikçe kuvvet ve kıymet peyda edecek ne mühim bir müessese haline geIdbileceği onun çalışacağı sahanın bu hususiyetinden anlaşılır. Küçük esnaf yardımsızdır. Onlabüyük kredi müesseselerinden r ı n istifade edebilmeleri kolay değil dir. Küçük «anayi erbabimn işleri küçük olduğu gibi itibarlannın mesnedi de çok kere kendi san'atleri ve isgüzarlıklarHİır. Hepsinin belki ufak tefek aletleri, edevatlan, belki küçük bir ev veya dükkinları, şunları bunları vardır. Fakat onların bu ufaktefek şeylerini her hangi malî bir müessesede bir kredi mevzuu olarak kullanmak imkânı yoktur. Bu esnafa öyle bir müessese cik lâzımdır ki o, onjann hallerini yakından bilsin, ve onlann yakından hileceği bu ballerile hemiıal ol*un. Esnaftan biri kendisi gibi e» naftan birkaçmın şehadeti ve belki kefaletile beraber geldiği zaman o müessesede işini görebilsin, yani muhtaç olduğu birkaç yüz liralık, oihayet dört beş yüz liralık kredi derdınc d«va bulabilsin. Ve sonra para kazanarak borcumı ödedik • ten başka kazandıklarından artırdıği ve tasarrufu olabilirse onu da getirip bu bankaya tevdi etmeğe alrşsm. İşte şebrin parasından da sermaye olarak vücut bulan mü essesenin oynıyacağı en esaslı rol. Zâhirde küçük görünen bu rol hakikatte çok büyüktür. Zâhirde küçük görünen bu müessese mahiyeten çok büyüktür, eğer vazifesini hakkile ifa edebilirse. Muhakkak banka teessüs eder ken biz bütun bu mütaleaları böyle bir makale ile bu sütunlara yazmışızdır. Heyhat ki kimsesiz ve baknnsız küçük esnafa bu banka ile uzatılmak istenilen yardım eli daha ilk senelerden itibaren dikkat sizlikle felce uğramıştır. Göreceği mühim vazife, bilgisizlikle hayalât uğruna f eda olup gitmiştir. Etrafmda Staviski rezaleti ve •aire gîbi mıibalâğalı gürültüler yapılmıs olmasma rağmen küçücük sermayeli bu müessesenin ne olmıış olduğunu, şimdiye kadar verilen izahat ve malumattan, söyle anh yoruz: Bankanın idaresi başına geçhnenler, esnafa yardımdan ibaret olan asıl vazifelerini bir tarafa bırakarak vazifeleri haricinde işlere atılmak hevesme düsmüşler, orada kaybetmişler, burada batmıslar, fculâsa olmıyacak malihulyalar peşjnde sürüklenerek küçük müesse seciği çukura düşiirmüşlerdir. Halkuki bakımsTzhk yüzünden küçük «an'atleri mahvola ola beyabane dönen koca tstanbulda hiçbir malî müessese bu Esnaf Bankası kadar inymetli olamazdı desek mubalâğa olmaz. Müessesenin bu hazin akı betine iste bundan dolayı bilhassa teessüf ohmur. Ba fena akibet müvacehesind'e banka işinden dolayı çok telâşh münakasalan tabiî bulsak bile bunlann hiçbir şeye yarayabileceğin« kani değiliz. Ortadaki vaziyetten dolayı kelle istemeğe kadar ileri giden ihtnraslan ise asla makul bultnayız. Bu müesseseyi bu neticeye »ürükliyen baslıca sebep cehalettir. Bankanın idaresi bu isi bilen ellere tevdi olunamamıstır. Devlet teskî lâtma Iâzım olabilecek yazı maki jıelermin tedariki Esnaf Bankasım» rolü harîcinde bir sergüzestti. BanYUNUS NADİ (Mabadi ikinci sahifede) Misafirimiz mühim beyanatta bulunc u «Askerî bir itilâf akti, iki memleketçe lüzum görüldüğü bir zamana talik edilmiştir» Jeneral Kondilis Ankaradan geldi Hariciye Veküinin Biikreş seyehati 12 Hariciye Vekili akşamüstü limanımızdan kalkacak vapurla Köstenceye hareket edecek Ankara 9 (Telefonla) Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Bey refakitinde dördüncü daire müdiri umumisi Cevat ve kalemi mahsus müdürü Refik Âmir Beyler olduğu halde bu ak şamki trnele tstanbula hareket et • miştir. Tevfik Rüştü Bey istasyonda Vekiller, meb'uslar, Hariciye erkânı tarafından tesyi olunmuştur. Vekil Bey Istanbuldan Bükrese gidecek, Bükreşten sonra Viyana tarikile Cenevreye hareket ederek tahdidi teslihat müzakerelerine iş • tirak eyliyecektir. Yarın sabah tstanbula varacak olan Tevfik Rüştü Bey akşamüstü kalkacak vapurla Köstenceye ha reket edecektir. Biikreş 9 (A.A.) Türkîye Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Bey, M. Tiruleskonun ahiren Ankaraya yap Tevfik Rüştü B. bu sabah Istanbula geliyor ^ Sofya mülâkatı M. Yevtiç dün sabah Belgrada döndü mitatirimiz Taksim abideıine çelenk koyarken Oç gundenber Ankarada bulun makta olan aziz rrcsafirimiz Yunan Hariciye Nazın Jeneral Kondilis ve refakatindeki ı c vat, Ankara tre nmm arkasına bağlanan hnsusî bir vagotıla dun •abah şebrimize avdet etnriş v Haydarpasa istasyonunda Vali muavini AK Rıza, Üçfincü Kolordu K > ziyareti intıbalarından: Jeneral Kon<MİM,1kmandanı Şükni Naili Pasa, Mer met, Kâzım Paçalar, Zekâi, Saracoğla Şükrü Beyler ve Ytman tefirîle bir arada.. kez Kumandanı Patrikhaneyi ziyaret Fehmi Pasa, Yunan konsolosanesi er • Saat beste otomobijle Patrikhane kânı ve kalabahk bir halk kütlesi ta • ye giderek Patrik Fotyos Efendiyi zi rafından karşJannushr. yaret etm<ştir. Patrik Fotyos Efendi JeJeneral Kondilis ve maiyeti ve kenneral KondiUse hitaben kısa bir nutuk düerini karyılıyan beyet bir motörle irat ederek demistir ki: Topbaneye geçmişler ve oradan oto mobille Perapalas oteline giderek bir « Klisemiz size hof geldiniz der müddet istirabat etmişlerdir. ve sid büyük bir meserret ve sevinç • Ie karsdar. Bu güzel ve tarihî sehri » • Jeneral Kondilis, saat 11 de otomoyaretiniz sulhun intişarma matuf çok bille Vüâyete giderek Vali Beyi ziya yiiksek bir maksada istinat ediyor. ret ve müteakıben Ko'ordu Kuman • Sulh lehinde vaki olan bu mesain*r kidanlığı binasına giderek Şükrü Naili Kseyi çok mütehassis etmistir. Bu memPasayı ziyaret etmlştir. Jeneral Kon leketin as'1 hükâmet adamlannı ziya • diKs, dönüste Taksîme giderek Cum retiniz ve sulh iç;n vaki olan gayret huriyet abidesrne Türk ve Yunan baylerinizden dolayı sizleri tebrik eder «e raklarmın renginî taşıyan kordelâlar • la süslu büyük bir çelenk koymuştur. (Mabadi dördüncü sahifede) Resmî bir tebliğ neşredildi, gazetecilere izahat verildi Sofya 9 (A A.) Bulgar ajensmdan: Kra. bons, Yugoslavya Haricffe Nazın M. Yevtiçe SenAIeksandr nişanınm büyük sa • lip rütbesinı ver miftir. Kral ve Krali çe dün Sofya ssraymda M. Yev tiç serefine bir oğ Yugoslatya Hancıye Ie ziyafeti ver ffazın M Yevtiç roişlerdir. Bu ziyafette Prenses Evdoksiya, Prens Kiril, M. M»anof, Meb'u san reisi M. Malinof, Yugoslavyanın Sofya sefiri, Bulgaristanın Belgrat aefiri, M. Yevtiçe refakat eden zevatla saray erkânı hazır bulunmuslardır. Sabahtan saat 13 e kadar M. Muşanof ve M. Yevtiç, Yugoslavyanm Sofya ve Bulgaristanm Belgrat sefirleri ve diğer baa müşavirlerile birlikte mü • zakerelerde bulunmnşlardır. Tevfik Rüştü Ûey tığı ziyareti iade etmek üzere 11 mayısta Bükreşe gelecektir. Münakalât Nazırı dün Suriyeye gitti. Heyet Ankarada hiikumetle temaslara devam ediyor \ Leh hava heyeti » Beyanat Sofya 9 (A.A.) Bulgar ajansı büdiriyor: Dünkü siyasî müzakerattan sonra Yugoslavya Hariciye Nazm M. (Mabadi sekizinci aahifede) Esnaf Bankası işi Eski müdür Faik Bey Istanbula gönderiliycr Ankara 9 (Tc lefonla) E s naf Bankası meselesi hakkında DahUiye Vekâ • letince îstanbuld*a yaptınlmakta olan tahkikat dört beş gün daha devam ede cektir. Dahiliye Ve kâleti, icap e" izahatı verme^ Sankanın sabık mu üzere sabık ban rakıbı Abdurrahman ka müdürü Faik Naci Bey Beyin tstanbula gönderilmesi için (Mabadi dördüncü aahifede) mnnMim Yemen Hicaz harbi MHIMİIIIIIIIIIHIIIIIIİIIIIIMIIIIIIIMIUII ııııııııınınıiHiııııııııııiHiııııiNinmiHiıııııııtııııııııııııiMiıııı ııııııııııııııuııııııımııı Leh heyeti Birkaç gündenberi memleketi • mizde bulunan Lehistan münakalât Nezareti müsteşan M. Boblovsky dün Suriyeye gitmiştir. Türkiye ile Lehistan aasında tayyare ««feTİeri yapmak istiyen ve M. Boblovsky ile Ankaraya gitmiş olan Lot isimli Polonya tayyare şirketi mümessilleri Ankarada kalarak bu hususta hü niııuıtııııınıııııııımmıııııııııııııı grap halinâe kumetimizle temaslarda bulunmaktadtrlar. Lot tayyare şirketi halen Var şova, Bükreş, Sofya ve Selânik arasında hava seferleri yapmaktadır. Haber aldığrmıza göre Lehistan hava kuvvetleri kumandanı Jene • ral Laiski de yakında şehircnize gelecektir. ııiMiıiPMiııniMiııııııııiMiıırtiMiııııııııııiHiıiHiıiMnıııııııiııınıııiMiıınıııııııııımıiMiııııniMiumıınııııl Gayrimübadsller kongresi Bir hayli tenkit ve münakaşalardan sonra idare heyeti raporu tasvip edildi Yemenlilerin muzafferiyeti hakkında çıkan haberler tahakkuk etmedi, İbnissüudun aldıği esirler arasmda ecnebi zabitler de yar! Kahire 9 (A A.) Emir Faysal, San'ayı zapta matuf harekâtı idare etmek üzere yann Hudeyded'en yola çı kacaktrr. S mayısta Hudeyde ye girmiş olan Hicaz kıtaatı, San'a üzerine yü rümek için, Faysalm resmen Hudeydeye gfelme sini bekleme mişler, Yemen piştar kuvvetle • rini püskürtmüşibnîssSut ve çocuklart lerdi. Aşiretlere mensup 10,000 kişi, Yemenlilerin ban muzafferiyet eltbnissüudun ordusunda hizmet etde ettiklerine dair dün çıkanlan şamek üzere Mekkeye gelmiştir. İb yialan Hicaz mehafili tekzip et nissüut, bunlan emirlerin maiyetine mektedir. dağıtmıştr. Başka yerlere fltica eden HudeyNecit aşairi mütemadiyen, tbnîsdeliler yerli yerine dönüyorlar. süudu takviye için asker gondermekImam Yahyamn büyük oğlunun nered'e bulunduğn meçhuldür. San'a t*dirler. Niran cephesinde harbeden ya gittiği zannediliyor. kıtaat, hemen sadece Necitli efrat Ciddeden gelen bir haberde, fi» tan mürekkeptir. Halbuki, Faysalm nssüut kuvvetleri tarafından iki ecmaiyetindeki mücahitler, ekseriyetle nebi zabitin esir edildiği teyit olunHieazh, Tehameli ce A»irlidirler. ntaktadır. T Ziya Nuri Paşaya fahrî profesör ünyanı verildi Ankara 9 (A. A.) İstanbu! Ünrversitesi Ttp fakültesindeki eski kürsüsünde konferans şek linde tedrisat yapmakta bulunan Afyonkara hisar meb'usu Z' ya Nuri Paşay. Maarif Vekâltmce fahrî profesörlük unvar*' Ziya Nuri Pasa nın verilmesi muvafık görülmüş ve bu husus Fakültey* ve kendisin» tebliğ edilmiştir. , , Gayrimübadillerin dünkü içtimaında bulananlar Gayrimübadiller Cetniyetinin sedakârlıkta bulunsunlar da riyaseti nelik kongresi, dün öğleden sonra kabul etmesinler.» dedi. Halkevinde toplandı. Bundan evvelBu sırada bazı gürültüler oldu. ki içtimada ekseriyet olmadığı için Celâl Nuri Bey kürsüye gelerek rikongre tehir edilmişti. Azadan bir yaset makamına ohırdu ve şu söa zat, kongrenin ekseriyet olsun ollerle kongreyi açtı: masın açılacağını kaydettikten son< Kongreyi resmen ve kanunen ra, Gelibolu meb'usu Celâl Nuri Beaçıyorum. Ben tamamile bitarafım. yi reisliğe namzet gösterdi. GayriRiyasete tekrar intihabımdan dolamübadillerden Ziya Bey bu teklife yı cümlenize azim tesekkürler edeHiraz etti: rim; maamafih beni kabul etmiyenler varsa ellerini kaldırabilirler. R«« Celâl Nuri Bey bitaraf de ğildhr. Bugün de kendileri bir fe (Mabadi aekiıinâ aahifede) I