7 Mayıs 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3

Elektrikle adam yetiştirme Şümdi bana © inanmıyacaksınız »ma si: temin ederim (oki; yalan söylemiyorum. Pek yakınlarımdan birisi Almanyada bir ziraat sergi- sinde elektrikle 8 günde mısr ye- tiştirip ineklere verdiklerini gör- müş, yazdığı bir mektupta bana anlatıyor. Vaktile meşhur hokka- azlardan adı aklımda kalmıyan bir usta, halk huzurunda kranfile siçek açtırmış diye işitiyordum. Biz onu Bir hokkabazlık diye din- ler, herifin hokkabazlık hünerine taşadık. Lâkin sekiz günde mısır Yetiştirdiğini hokkabazlık diye değil sanatte tekâmül eseri olarak öğrendim ve tabi < hayret ettim. Şu halde kabul etmemiz lâzem ge- diyor ki: tabiat kanunlarının koy-. duğu hükümleri gene tabiatte gizli bir takım hemvetleri keşfetmek su- retile insanlar değiştiretiliyorlar. Bizim bildiğimiz mısır en aşağı üç ayda kemale erer. Demek bu mü detti on ikide bir derecesine indir- mişler... Şimdi düşünüyorum. Tabi şart- lar içinde yetişen mahsulleri sata- cak yer bulamıyan o dünya böyle (âlaminute) alaminüt mahsul al- maya başlarsa tali fazla istihsal olacak fakat bunu nereye satacak? Bana öyle geliyor ki; galiba gitsi- | de dünya tersine dönüp malı satın | “lacak olan değil satacak olan üste | Para verecektir. Harpten evvel | larmarada biribirile rekabete dür | fen ufak tefek vapur kumpanya- ör vardı: İzmite müşteri almak i- erdi ki; içlerinde birisi, yolcuyu ava aldıktan başka bir de simit Sreceğiini ilân etmişti. Böyle elektrikle bir haftada me sır Yetiştirme usulünü, yetişmesi NN Zamana bağlı olan bütün şey- ere tatbik etmeye kalkarsak dün- gın nizamı muhakkak bozulur. Tal yirmi beş senede yetişen si, ,isanı elektrikle sekiz ayda ye- #türmeye başladılar mı o zaman ne mektep, ne medrese, ne profe- #ör, ne üniversiteye © lüzüm kalır. Lâkin bu kadar © çabuk yetişen &- yanları beşeriyet nerede kulla- İ Sanıyorum ki; © zaman insanlar rasında gene © ayrılıklar başlar. Bunu size izah edebilmek için bir Misal alacağım, Geçenlerde gazete lerde bir inci davası okumuştum. ii tafsilâtı pek aklıma gelmi- i Bir inci almış ta sahte Şıkmış, iş mahkemeye mi, eksper- İere mi ne, düşmüş? İnci muayene olunmuş, sahte olmadığı fakat Cul fivde yani Çekilmiş) denilen cins- en olduğu onlaşılmış netice neye lanmış orasını pek bilmiyorum, ancak tabii inci hiç bir sun'i müda- hale olmadan yetişen incidir. Culte Vie denilen (ekme) inciler ise, in- © Veren istiridyenin “içine bir ec- tin zoraki yeliş- girilmiş slide br vıp Ye il etmiştir. z “iyi Sanıyorum ki; kanunların tayin ettiği müddetlerden o evvel sun'i kuvvetlerle yetişen o insanlar da, | tıpkı ekme incinin tabi inci önün- deki telâkkisine uğrayacaktır. Ama bana sorarsanız, o da ine- dir, öteki de, FELEK MAARİFTE Üniversitede mtihanlar ee Bry Ecnebi dilinden imtihan yapılmıyacak Üniversitede imtihanların 20 Mayısta başlayacağını yazmıştık. aber aldığımıza göre bu sene ec Debi dili imtihanları tedrisatın az Yapılmenmdan — aypılmıyacaktır. Ancak üçte bir lisan derslerine de vam etmiyen talebe diğer imtihan İnta girmek hakkını kaybedecek ir, Pendik kaza um oluyor? Dolaşan bir şayiaya göre Geb- İ ve Kartal kazalarınm lâğrile €ndik merkezinin bu iki kasabaya Şamil bir kaza ittihazı kararlaş - tarılmaştır. , Temin edildiğine nazaran tet - kikat ikmal ilniş Pendikte bir ta, teşkili iktısali faaliyet nok - Bemdan muvafık » görülmüştür. a isin haziranda belli olacağı Titaret odalarında Gazi dir. rekabeti e dereceye götürmüş | Kauçuk müstahsili memleketler EKONOMI >. a. Rusya tifti Almıyacak mı? Yâpılan son tetkikin ne- ticesi henüz anlaşılmadı Tiftiklerimizin püyük müşteri- si olan Rusya artık mübayaatı dur durmuştur. Piyasada büyük ümit- ler uyandıran, geçen hafat İstan - bula gelip te satılık tiftik stokları nı muayene eden Bradford tiftik ipliği fabrikalar itihadr münessi- Ti sadece malları gözden geçirmiş ve hiç bir yere fiyat vermemiştir. Bu muayeneden ne netice çıkaca- ğı hakkımda sarih bir fikir yoktur. Aldığımız malümala göre şehri - mizde tiftik stoku bin balye var- dır. Bir taraftan da dahilden mü- temadiyen mal gelmektedir. z köşesi Ticaret müdi borsalara ve ticaret odalarına yaptığı bir ta mimde kendi mıntakası dahilinde- ki borsalar ve ticaret odalarında birer Gazi köşesi vücude getiril - mesini bildirmi: Milli Iktısat ve Tasarruf cemyı e Ticaret mü - dürlüğüne yazdığı bir tezkerede Gazi Hazretlerinin büstlerinin on beş liraya cemiyet tarafından #a- tılmakta olduğunu bildirmekte - arasında itilâf Dünya kauçuk istihsalâtı hak- kında kauçuk müstahsili memle - ketler arasında bir anlaşma yapıl mıştır. Bu anlaşmanın şekline dair Ajans telgraflarının verdiği ma - lümattan fazla olarak Ticaret o - dası telgrafla malümat almıştır. Lâstik fabrikaları son zamanlar- da memleketimiz a etti- inden oda bu malümalı getirmiş &r. İilafname hazirandan itiba - ren mevkii tatbika girecek ve 938 kânünyevveline kadar devam ede cektir. z Berezilyaya ihracalımız itha- iâttan eksik Türkiye ile Brezilya arasında- ki ticari mü t günden güne inkişaf etmektedir. Bu tezayüt, hem mübadele edilen eşyanın kıy metinde, hem de mikdarında göze çarpmaktadır. İstatistiklere göre Türkiyenin 1932 senesinde Brezil yadan vâki olan ithalâtı 2,330871 kilo sikletinde ve 1251765 lira kıy metinde iken 1933 senesinde bu ithalât 4274524 kiloyu ve 1503429 lirayı bulmuştur. | Evvelce Türkiyenin Brezilya- | ya ihracatı sıfır iken 1933 cene - sinde bu ihracat 128032 kiloya ve 32334 liraya baliğ olmuştur. Va - kıa Türkiyenin Brezilyaya ihre-x- | tı pek azdır... | Bu rakamlar Türkiyenin Bre- | zilyaya ihracatının pek BE Si imektedir. pek az olduğu Ankara meb'usu © | Halit Ferit Beyin Cenaze merasimi ANKARA, 6 (A.A.) Anka - | ra mebusu Halit Ferit Bey, uzun | bir zamandan be ri muztarip bu - İunduğu septise - mi neticesi dün vefat etmiştir Mü teveffanın bugün Recep Bey, me - | bus arkadaşları, Riyaseti cümhur kâtibi umumi vekili Hasan Rıza Bey, ve kendisini seven bütün ar- kadaşlarile C, H. F, Ankara yet merkezi, belediye meclisi ve | mensup bulunduğu Ankara avcıla- rı klübü azaları hazır bulunmuş. lardır. Cenaze alayına başta mu - zika olmak üzere asker, jandarma > polis müfrezeleri iştirak etmiş - ir. Halit Ferit Bey edilmiştir. Temin edildiğine göre tevziata perşembe günü başlana - bilecektir, Onar bin liralık büyük kıt'adaki bonoların gelmesine in - zar edinmektedir. Küçük kıt'ada ki bonolar tamamen hazırlanmış- tir. MİLLİYET PAZARTESİ 7 MAYİS 1934 Dün akşam saat 6 da askeri mü: Askeri müze her günkü gibi saat beşte müze Efendi tarafından kapatılmıştır. Ancak hapatılmadan evvel havalandırıl - taş Sez yerleştirilmiştir. radan bir saat geçtikten sonra taş deponun demir kapaklı pencerele itfaiye ile sair alâkadar neferleri yangına karşı kapıları açılmış ve itfaiye gelinceye dürülmüştür. Askerimüze bir yangın tehlikesi geçirdi 25 çadır. toplattırılmış, müzeye mülâsik hapı önünde nöbet bekliyen nefer bu rinden bir yanık hissetmiş, bah İ çivan Nazmiye, e da nöbelçi memuru Enis Beye haber vermiş, Enis Bey de yerlere telefon etmiştir. Esasen müze hademe ve Halim ettirilmi oldukları için derhal taş deponun kadar yanan çadırlar ıslatılarak sön » Yanan çadırlar gerek para, gerek tarih itibarile o kadar kıymetli şey - ler idir. Bunlar Yeniçeri zabitlerine cit nöbet olmasıdır. ize bir yağın tehlikesi irmiş iki derli Bü misline müralöc. hala bir yer yandıktan sonra Üelürdlnütir. Dün Hıdırellezin biriydi. Ha - vanın müsait olması dolayısile gez meğe gidenler ve kırlara çıkanlar oldukça kalabalık teşkil ediyordu. Bilhssa Kâğıthane çok kalabalıktı. Yer yer sofralar kurulmuştu. Çal- gılar zurnalar çaldıranlar, göbek atanlar, içki içerek eğlenenler çok Biz böyle düşü Siz acaba ne dersiniz? Mektep kitabı maarif haya - tımızda hakiketen mühim bir me- seledir. Fakat bunu bir kaç cihet- | ten tetkik etmek lâzımdır. İlk, or- ta mekteplerle , liselerde talebe - nin dersleri lâyıkile takip edebil - mesi için icap eden kitaplara ma- ik bulemması bittabi zaruridir. idiye kadar epice ihmale uğrayan bu mühim mesele son seneler zar- fında hemen tamamile tanzim 0 İunmuş ve bu mekteplerdeki bü - tün dersler için lâzm gelen ki - taplar neşredilmiştir. Bu cihetten şikâyet edilecek nokta yoktur. Kültelerde kitap yek lebe, tuttuğu notlarla iktifa eyle mekte ve bunlardan çalışmaktı dır, Eskidenberi ekser “Darülfü « hun hocalar,, inen kitap yazmak hususunda fazla bir gayret gös - termedikleri muhakkaktır. Acaba neden? Meseleyi iki o nekteinazardan tetkik etmelidir: 1 — Acaba ihmaleilikten ve alâ- kasızlıktan mı yazmamışlardır? 2 — Yoksa bir Universite tale - besini her hangi bir ilim sahasın- da bir kitabın muayyen hudutla - rı dahiline sokmak istemedikle - rinden mi kitap neşretmemişler - dir. Bu ikinci şıkkın varit olabilece- ğini hiç zannetmiyoruz. Çünkü, maalesef mektep kitapları hari - cinde de fazla bir ilmi meşriyat yapmış değil d Bizim fikrimize kalırsa bu i - kinci şık, üzerinde durulmağa lâ - yik bir keyliyettir. Filhakika bir Biz böyle düşünüyoruz, Siz acaba ne dersiniz? vi Şim erlarıdır. o Yangının malüm değildir. En kuvuetli ihtimal © ziyaretçilerden birisinin gezerken havalandırılan çadırların üzerine sigarasının ate - nasıl geçti ? vu. Kâğıtlhaneye gidecek boğazım önünde tuğla yüklü bir mavna bat tığından vapurlar Kâğıthaneye iş lememiştir. Bundan dolayı Eyüpten kalkan kayıklar hep doluydu. Eğlenceler akşam geç vakte kadar sürmüştür. M. Suriç gitti Sovyet Rusyanın Türkiye sefi. ri M. Suriç iki ay mezuniyet ala - rak Rusyaya gitmiştir. M. Suriç Haziran sonunda memleketimize dönecektir. ismi Bugün gelecek mi? Polonya münakalât nazırı M. Rabkavski'nin bugün hususi tay- yaresile şehrimize gelmesi bek - lenrhektedir. M. Rabkovski şehri- mizde Tayyare Cemiyeti erkânı ve tayyarecilerimiz tarafmdan karşı- lanacktır. nüyoruz, Üniversite talebesini muayyen bir kitabın hudutlam dahiline sokmak ve onu her hangi bir ilimden de - Zil, ancak muayyen bir hilaptan muatip tutmak hiç te doğru de - ğildir. Üniversite derslerile lise dersleri arasındaki büyük bir fark buradadır. Çünkü ikincisinde ders- ler tamamile akademik mahiyette verilir. Öğretilen sade ders değil, ilimdir. İlimde galip olan vasıf ta #ekâmüldür. İlim bir menediyel bidesidir ki her âlim ona bir taş i- döve eder. Kitap, ilmin muayyen bir 2 - mandaki çehresini arzeder. Neşir - den sonra vaki olan hödiseleri içine almasına, ondan sonra kurulan nazariyeleri ihtiva etmesine imkân yoktur. Diğer taraftan profesör, bütün yeni hödiseleri tetkik edip ona gö- re dersini vermek mecburiyetin - dedir. Bir sene verdiği ders ile er- tesi seneki ders arasında bittabi fark vardır. Ve olmalıdır, Banun i- çin talebe Avrupa üniversitele - rinde olduğu gibi bizde de not tut- mak ve hocasının göstereceği mü- teaddit © kitaplara müracaat €- direk malümatını tevsi eylemek mecburiyetindedir. Fdkat bu, profesör kitap yaz - müsın demek değildir. Talebe iet - kihatını yaparken, hocasının yazdı- ğı kitaba müracaat eder, ve aldı - İh notlarla “yolunu ikmal ederse, tabü daha çek iyi olur. Maalesef bizde, bazı fakültelerde eskiden kalmış bir haç tercüme kitaptan başka bir şey yoktur. Bu hakikaten bir noksandır. Yeni Universite elbette bunu yakın #amanda telâfi edecektir. yy” “ i Vapurlar Yelkencilerin Erzurum ve Vatan vapurları alınıyor İli yeni vapur almak için tet- kikat yapan Denizyolları idare - si Yelkenci zadeler firmasının Er- zurum ve Vatan vapurları üzerin- de yaptığı tetkiki bitirmiştir. Bu tetkikat neticesinde Denizyollari vafık bulmuştur. Şimdi pazarlık cereyan etmek - lir. İspanya seferleri münasebeti - le Yelkenci firması billiassa Va - tan vapurumu yeniden denilecek bir halde tamir ettirmişti. Bu iki vapur da çok az masraflı olduk - larından Denizyolları idaresi bun- ların seferlerinden senede 164 bin Kiralık bir masraf kârı temin ede - cektir. Esasen bu #ki vapuru Deniz - yolları idaresi şimdiye kadar kira ile tutmakta idi. İspanya seferleri niçin tatil edildi Bundan bir müddet evvel Yel- kenci firması Bulgar Seyrisefain i- Bu yokla ancak iki posta ya - pıldıktan sonra maalesef tatil edil- sebep İspanya ile aramız- miştir. Buna da ticaret mukavelenamesi ol - mamasıdır. Bulgar Seyrisefain i - daresi İspanya postalarına devam etmektedir. Liman şirketi heyeti umumiyesi Evvelce iki defa toplanan fa- kat ekseriyet olmadığından yapı - lamıyan Löman şirketi heyeti W - mumiyesi bugün Liman hanında yapılacaktır. Geçen defa yapılan toplantı - da şirketin ayırdığı amortisman metelesi mevzuu bahsolmuştu. An- karada bulunmakta olan şirket u - mumi müdürü Hamdi Bey bu me- sele ile de maşgul olmuştur. Tümata nazaran heyeti umumiye - de en büyük hissedar olan Maliye vekâletini maliye müfettişlerin - den Abbas Bey temsil edecektir . Abbas Bey geçen heyeti umumi yeden sonra şirketin o vaziyet ve muamelâtını uzun boylu tetkik et- miştir. 04 GÜMRÜKLERDE Bir kaçakçı Kadın yakalandı Romanyadan gelen bu kadın nasıl tutuldu? Dün Gümrük muhafaza memur ları Galata © yolcu salonunda kaçakçılık yapan bir kadını yaka- lamışlardır. Samatyada oturan ve Nikoli kızı Vaterina ismini taşı - a girmiştir. Kadın salondan ge - çerken yapılan aramada sırlında- ki mantonun astarı içine dikiliniş olarak ve bavulda hususi yaptı - | rılan bölmeleri içinde ipekli ku - maşlar bulunmuştur. Katerina ih- tisas mahkemesine verilmiştir. Bir kaçakçı molörü yakalandı 'Nisanım son gecelerinden birin de Çanakkale Boğazı haricinde İmroz adası açıklarında bir deniz | takibi yapılmış ve kaçak eşya ile dolu bir motör ele geçirilmiştir. 27 - 28 Nisan gecesi İmrozun Kö mürburnu açıklarında gezen bir nu maralı muhafaza açık deniz ta - kip motörü uzaktan adaya doğru gelen bir motör görmüştür. Muha faza motörü derhal karasularımız dahiline giren bu motörün üzeri - ne gitmiş ve motöre durması bil - dirilmiştir. Motördekiler durmak tan başka çare olmadığını görün- ce motörü durdurmuşlardır. Muha hafaza memuurları yaptıkları araş tırmada motörde 32 parça kaçak eşya bulmuşlardır. Motörün kap- tanı Pandeli isminde bir Rumdur ve motörün ismi Panayadır. Motör de bulunanlardan Yani ve Haça- doplo ile birlikte kaptan İmroz ih tişas mahkemesine verilmiş ve mo tör müsadere edilmiştir. Jtrpanğ Yasak mı, Ayıp mı? Sık kullanılan emirler çok defa kıymetlerini kaybediyor. Bazı kelimeler bu yüzden mânâ- larındaki kuvveti kaçırmışlardır. Bunların başında (memnudur) ke- mesi geliyor. 5 Tramvaylara asılmak memnu ur. Yere tükürmek memnudur, Bunların bir çok nevini, çeşidini sayabiliriz. Hele resmi dairelerde hemen her kapıda, her koridorda talik yazıya benzer Bir garip hatlar la yazılmış yeni türkçe levhaler ne kadar çoktur: — İçeriye girmek memnudur. — Yere sigara atmak memnu dur. Parklarda: Çiçek koparmak memnudur. Velhasıl nereye baksanız, nereye girseniz, nereden geçseniz bir Gmepeniari levhası karşınıza çı- Bu levhalar terbiyemizin kıtlığı- mı yüzümüze vuran birer ihtar ol- masına rağmen o kadar kanıksa- mışızdır ki dadak büker geçeriz. Memnuiyete karşı hürmetsizliği- miz azami dereceyi bulmuştur. Bunda U'raz da bu memnuivetlerin ciddi bir takip görmemesi âmildir, Yasak, artık bizi korkutmıyor. (Yere tükürmek memnudur) lev- hasını okuya okuya salyasını kal- dırımlara boşaltanlar, (içeriye gir- mek memnudur) ihtarını hecelcye heceleye kapıları omuzlayıp giren- ler (yere sigara atmak mernudur ) levhasına baka baka izmariti yere atıp ayağı ilede tahtalara çivile- yenler o kadar çoktur ki belediye- nin bütün teşkilâtı onları takip et- se gene arkasını alamaz. Zaten bu “memnadur, ihları artık tadını kaçırmış, tesirini kay- betmiştir. Bai bunun yerine (a- yıptır!) kelimesi kullansak, biraz Ba halkın haya ve hicap damarları. nı tahrik suretile terbiyeye alıstır. sak! Ayıptır, denince insan daha ziya de çekiniyor. Derlenip toparlamı- yor, aman gülünç olmıyayım, pot kırmayayım diye temkinli olayor. Fakat bu da tesir etmezse ne yapa- biliriz, onu bilmem! Burhan CAHİT Terkos suyu bollanıyor - Terkos borularının yenileşti - ve şebekenin genişletilme- iden boru - ir. Terkos şebekesinin rslahı 934 sonbaharında bitmiş ve şehre isa- le edilen suyun miktarı 40 bin t0- na çıkmış olacaktır. Pi Evvelce geceleri su veri'mi - yen bazı semtlere su verilmeğ: lanmıştır. Gelecek sene yaz mev - siminde terkos suyu ile caddeler - de yıkanabilecektir. Vehbi Bey öldü Teessürle öğrendiğimize göre isin Üslü Üsküdarda Sultantepesindeki e « vinde zatürreeden vefat etmiştir. Merhumun cenazesi bugün sa- at on birde kaldırılacaktır. Mera - simde meclis arkadaşları ve be! ı hazır bulunacakt BORSA (İş Bankasından alınan cetveldir) 5. Mayıs 934 AKŞAM FİYATLARI ISTİKRAZLAR TAHYILAT stikranı dahili 56S0İ T. aekeriye © BP Kupamaız ve 1953 İatilrazı 83 > Kaya ME İnitğrk » " 3128 “ıs - m 3125 SA Şark D.Yelleri 260 ... Gümrükler 5 Bağdat 78 10 .5 ““. 1038 1225 “ LE Trameay 420 Balya 19 Anadolu Hime 2705 Şark m, sera 4 ÇEK FIYATLARI 20 Lana 21 Kar. Çek. ! i i nl