7 Mayıs 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

İX \* Bürfin Törkiye ^ | j Mehmet Efaadi Mabtumlari Kihvesinl Içiyor PaZflrt8SI 7 . 3 5 9 1 Telgraf « mektiip adresl: Cumhuriyet, Lstanbul Posta kutusu: tstanbul, No. 246 Telefon: Bajmuharrir re evl: 24290, Tahrtr heyetl: 24298, Idare ve matbaa kısmUe Matbaacüık ve Neşrlyat Şlrketl, 24299 umhurıyet 1934 Oazt Hazretlerinin »on seyahatlerînden Wr tnttboi. Bursada Hayat pahası Ve paramızın Kıymeti izim pek az mesgul olduğumuz bir mesele de hayat pahasıdır. Altın para tedavül ettiği za • mana nisbetle şimdi kaça yaşıyoruz, ve yaşama pahası seneden seneye azaüyor DHI, çoğahyor mu? Bu tetkiklerin icabmda hayab daha ucuz kilnvjç jçin isabetli tedbirler almaklığıımzı müm kun kılmağa faydası olabilir. Sonra millî paramızın kıymeti ne âlemde bulunayor? Bu son cuale millî paramız kıymefa'nin sabit ve müstakar olduğunu ifade turetile verilecek cevap btzce kâfi değildir. Kıymeti düşmediği şüp • hesiz olan ve meydanda bulunan milli paramtzm bilâkis daha ziyade kıymet peyda edip etraemiş olduğu aynca gözöntmde tutulacak diğer bir mesele* dir. Devlet bankamn millî paramız krymetini tahkim edip gitmekte ve zaten para kıymetinin bu tahJdmi ve hiç olmazsa muhafazası bütiin devletin başIıca endişelerinden birfni teşkil etmek» tedir. Takip olunan usuUere göre pa ramızm mutlaka daha ayade kıymet kazamnış olacağma bükmedebihViz. HakStaten öyle mi oluyor, ve eğer bakikaten öyle oluyorsa bunu mutlaka iyi bir neticedir diye mi telâkki edeceğiz? Yunan Harbiye Nazırı dün Başvekilimizle görüştü Fevzi Pş. misafirler şerefine bir çay ziyafeti verdi, bunu Yunan sefaretinin ziyafeti takip etti Gazi Hz. dün sabah Ankaraya döndüler Jeneral Kondilimn Ankataya mavasal attndan intibalart Anhara istasyontm da »m Milli Müdafaa Vekâletmttm Ankara 6 (Telefonla) J e neral Kondilis bu sabah Basve • kil Ismet Paşa Hazretlerini ma kamlarında ziyaretle bir müddet görüştü. Yunan Harbiye Nazun Paranuza mikyu ittihaz ettiğimiz öğle yemeğini Yunan sefaretin • ecnebi dövizine göre Türk parannm de hususî surette yedi. Saat beşkıymetinde tahavvül yoktur. Fakat bu kıymet hariçle olan münasebet ve te ordu evinde Büyük Erkânıhar» mübadelelerimizin ifadesidir. Hariçlet biye Reisi Fevzi Paşa HazreHeri münasebet ve mübadelelenmizin muhtarafından Jeneral Kondilis se • telif bağlarla sıkı takayyüt altında oldurefine bir çay ziyafeti verildi. ğunu biliyoruz. Dahildeki manzara Ziyafette Büyük Millet Meclidaha başka türlüdür. Bankalann ka • si Reisi Kâzım Ps. Hz. ile Vekilsaları işletilemiyen paralarla dolu ol ler, meb'uslar ve ordu erkânı haduğu halde paranın faiz krymetinde zır bulundular. hissolunacak kadar miihim bir deği Gece Yunan sefiri tarafından şiklik yoktur. Paranm eçya kıymetle • rüıe nisbetinde paranın daha pahah, Anadolu kulübünde bir ziyafet eşyanın daha ucuz olması yolunda gözverildi, bunu bir suvare takip etti. le görülür, elle tutulur derecelerde açık Yarın Yunan sefiri tarafından Hariciye Vekili Tevfik Rüstu Bmy Yantm Harbiye NaztriU neticelerle karşı karşıyayız. Safha safsefaret bahçesinde bir garden Milli Müdafaa Ve kilimizt tantsttnrken ha tezat ve tenakuz arzeden vaziyet • parti verilecektir. Ier mi var? müştür. Yunan Harbiye Nazınnın Ankara 6 Hariciye Vekili re takip etmiştir. Bu su Bunlara vergi mükellefiyetlerinin ikvare esnasında, Yunan Har hükumetimizle temas ve mükâ mizin dün gece Ankarapalasta tısadî şartlarla tetabukuna dikkat ede • lemeleri, bugün resmen baçh biye Nazırı, ricali hükuYunan Harbiye Nazırının şe bilip edemediğimizi de ilâve etmek lârefine verdiği ziyafeti bir suva metimizle uzun müddet görüş • yacaktır. zun gelir. Görülüyor ki hayattn pahasını tayin edebilmek için tahlil olunacak hesap unsurlan müteaddit olduğu kadar kanşıktır. Bilhassa Maliye ve tktısat Vekâletlerimizin bu roüşkül meseleleri daimî bir tetkfe hurdebini altında tut makla en esaslı bir vazife görmüş ola • caklanm bu suretle bir kere daha anlamış ohıyoruz sanırız. Memleketi daha ucuz, daha kolay hayat neticedae gö • t&rebilmek içîn bu neticeye doğru a • henkfi bir yüriiyüş içinde ilerlemekli ğimiz lâznnchr. Eşya fıatleri arasında istihsali mümkün bir tenasübün temin ve muhafazası lâbüttür. Bilhassa bu son noktada ve husu • »ile ziraatçi müstahsil aleyhine ola rak hayret olunacak kadar büyük farklar vardır. Köylüden yok pahasma aldığımız buğdayların ucuz ekmeklerinden bahsetmeğe bihneyiz ki lürum var rnı? Köylüden buğdayı vasatî üri kuruşa alıyoruz da ona tuzu on kurusa sabyoruz. Buğday hasılatile vergi borcunu ödiyemiyen köylü ehndeki hay vanı da yok pahasına satmak mecbu riyetmde kalıyor. Et misali üzerinde bir parça tevak kırf edelim: tstanbulda etrn kilosu perakende olarak vasatî 40 ile 50 ktmış arasındadır. Bunun 20 kuruşu belediye resmknr. Geriye kalır 20 kuruf. 12 kilohık bir kuzu 240 kuruş kıymetinde olacak demefe. Halbuki bunun üzerinden perakendeci kasapla toplayıcı celebe kadar üç beş mutavassıtm daha istifade ettiğini hesaba katmak lâzımdır. Köylü 12 kiloluk kuzuyu eğer bir, bir buçuk liraya satabiliyorsa bahtiyar demek olacak! Gemlikte yemeklik zeytin toptan 810 kurusa, tstanbulda ayni zeytin 2530 kuruşadn. Aradaki farkı çok büyük bulmuyor musunuz? Geçen sene de Bursada bir nevi şeftahnin kilosu bir veya nihayet 3ü kurusa idi, ve ayni şeftaliler tstanbulda asgarî 15 kuruşa sahlıyordu. Bu 15 kuruşun hiç olmazsa yartsı müstahsilin eline geçmemeU mi? Hele meyva ve sebze müstahsillerîmizin ötedenberi içinden çıkamadık • lan bir öriimcek ağı vardır ki ciddea yürekler acısıdır. Bunlarm toptancı Ankara $ (Telefonla) Reiricurtıhur Hz., bu tabah $aat yedide Başvekil tsmet Paşa Hz. ile birlikte Ankaraya avdet buyurdalar. Ankara Valiri Nevzat Bey Gazi Hazretlerini ve BafVekil Pafoyı Polatlıdan karsıladu Arabistandaki harp tki Arap hükümdarınm çarpışması bir tngiliz İtalyan meselesi oluyor İbnissüut Yemeni tamamen istilâ etmeye karar verdi, ordusu mütemadiyen ilerliyor Şehir Meclisi içtimaı Fevkalâde toplantı yarm yapılıyor. Muhittin Bey icap eden izahatı vermek üzere hazırlandı Esnaf Bankası meselesini cnüza kere etmek ve icap eden kararlan vermek fevkalâde içtimaa davet edilen tstanbul Şehir Meclisi yann saat 14 te toplanacaktır. tçtimalara Esnaf Bankası mese • lesinden başka aynca 931 senesi hesabı kat'ismin tetkik edilmiyen fasıl ve maddelerile 934 bütçesine ait bazı tadil teklif leri müzakere. edilecektir. Fevkalâde celsenin çok hararetli olacaği tahmin edilmektedir. tçtimada Vali ve Belediye reisi Muhittin Bey Esnaf Bankası meselesi hakkında uzun izahat verecektir. Bunun için Muhittin Bey bh haftadanberi bankaya ait bir dosya tanzim ede rek hazırlatmıştır. Mecliste banka hakkında rapor hazırlıyan iktısat encümeni mazbata muharriri Galip Bahtiyar Bey de raporu hakkında mütemmim izahat verecektir. Bundan başka bankamn eski müdürü Faik ve yeni müdürü Rasim Beylerm de. izahat vermeleri muhtemeldir. Meclisin bu celsesi meseleleri hal hal„„„„„!, IIIIIIIHtllllHllllllltnillllMlllllIIII Hakedonya komitası Ara bozmak için tasniata basladı Gizli Balkan protokoîu diye neşredilen metin!.. Atina 6 (Hususî) Makedonya Bulgar komitasmın naşiri efkârı olan «Makedonva» gazetesinde in tişar eden ve Belgratta M. Yevtiçle diğer Balkan hükumetleri tarafın dan guya 17 martta imza edildiği iddia olunan Balkan misakına merbut ikinci hafi protokolun metnini buçünkü Eletfteron Vima gazetesi iktibas etmiştir. Buna nazaran, protokoîu imza eden devletlerin arazisine Bulfi'ar komitalannın tecavüzü halinde Bulgaristana karşı alınacak tedbirler altı madde ile te«bit edilmekte imiş. Bulgaristanın, silâhlı komitaları dağıtmağı kabul etmediğini ve yahut bunlan dağıtmağa gücü yetmediçini bildirdiği takdirde Londra muahedenamesinin bu gibi hususlarda alınmasım tavsiye eylediği tedabir ittihaz olunacak ve Balkan misakı tam manasile hali tatbikta addedî lerek âkit devletler 24 saat zarfında kısmen veya tamamen Bulgaristanı i*çal edeceklermis. Bu işgal, (Mabadi beşinci sahifede) 11 ntdun kuvvetleri tarafından işgal edilen Hüdeydede bir kale ka^ısı ği anlaşıhyor. ttalyanlar Yemeni öteArabistanda 3d Arap hükümdan adenberi Bcthriahmerm şark sahilinde rastnda çıkan harbin nihayet bir tngi(Mabadi dSrdüncü sahifede) liz ve İtalyan meselesi haline gelece Tımarhanedeki facia Başhekim bunu adi vak'alardan sayıyor. Cinayete sebep ihmal mi, yoksa izdiham mı, belli değil... Bakırköyün deki Emrazı akliye hastanesm de rnaruf bir a. ileye mensup olan Lâtife H a nım ismind'e bir hastanın, yanm • da bulunan Delî Naciye tarafm dan boğulmasile neticelenen f" a hakkında dün Emrazi dkîiye hasgeç vakte kadaı tanesi Başhekiml tabkikata devaro .Profesör Mazhar Osman Bey edilmiştir. IIIIIIIIMI'IU Yatağinda uyurken bu müthiş cinayetm kurbanı olan Lâtife Hanım, Çonnn meb'usu Münir Beym baldızıdır. Aldığunız malumata göre, zavallı hastanın ölüsü dün, ailesine teslim edilmis ve defnine ruhsat verilmiştir. Katil deli Naciye, 35 yaşlarında bir köylü kadmıdu ve bundan bir buçuk ay kadar evvel hastaneye getirilmişth*. Fakat, azgm bir halde olmasına rağmen hastanenin kadınlar kovuşundaki izdiham dolayısile tec(Mabadi beşinci sahifede) HimııııııırııııııııııııımıııııııiHiMimıııııııııımiHiıiıımıımııııını y'ati ve Belediye Reisi Muhittin I iy le kifayet etmediği takdirde içtimaa erteci günü de devam edilecektir. Bankadaki tahkikat Hükumet namına Fonaf laokasmın (Mabadi dördüncü sahifede) x M.nmnııımı ıı ıı ıııııııiMUiMinıııımniııtııııı IIIIIMIIIIHimillllHIIIIIIIIIllllllllllllHIIIIHIIIIHimil lığını yapan kabzunalların atları yan lıs: Onlara kabzımal değil, meyvacı ve 'sebzeci miistahsiUerin azraili manasına olarak kabzıcan demek en doğrudur. GörSlüyor ki hayatın simdiki pahasında eşya kıymetleri müstahsile yıkım denilecek çok ucuz fiatlerde olduğu halde müstehlike de büyük faydalar temin etmiyen bir hezeyan içinde yu • varlanmaktadır. Müstehlike gelinciye kadarki son fiatlerde muhtelif vergi kayitlerinm de az çok dahli bulunduğunu söyliyecek kadar munsıf olalım. Ancak bu vergi kayitleri de fiati çoğaltmağa ayn bir vesiledir. Herhangi malın kıymeti vergi yüzünden bir kuruş fazla olmak lâ zım gelse sahcuun onu gene bu sebep ten dolayı lâakal 2 kuruş arttrması şaşmaz bir kaide haline konulmuş gibidir. Satıcı vergiye muadil vergi ahnakta devletten geri kalmamağa çalışıyor gibi birşey değil mi? Bütiin bu izahlardan sonra haydi gelin de hayatı biraz daha ucuziatalım: Size bu maksatla yapılacak işlerm çokluğu göz karartacak kadar karışık ğö^ rünmüyor mu ? ' Böyle ohnasına rağmen her memleket daima bu mesele üzerindedir, Ve "mâtemadiyen onunla meşguldür. Biz de onunla meşgul olmağa mecburuz ne ticesi kendiliğinden çtkar. YUNUS NADl lllll III" II" r Yarın '' ^ Kısa bir Avrupa cevelânırır tetkik notları i Âlâettin C&trnl Bey Avrupada bir tetkik seyahati yapmıştu Bu^ceoelândan^ınaft^saya^ m dikkat intibalart Bir mak'ale sttsilesi halinde neşre bashyacağız. Yarın çıkacak ilk yazı«Dost Yunanistandan sonra: Pompeh dir. . * • harp * tayyaremizin Kayseri j fabrikamızda Körtüs şirketi , mü hendislerinin nezareti altında ve Türk işçisi tarafından yapıldığını yazmıştık. Bu tayyare 650 beygirlik bir motörü havi olup 340 kilometro *üra lindedir. Evsaf ve kabiliyet tecr»* beleri yapılmak üzere Eskis»hire gitmâştir. Resmimiz bu tayyareyi göstermektedir.