8 Mayıs 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Mahmut Yesarî Bugfinkü Yedi Günde hatıralanndan bahsetmekte ve kendisi hakkında ayyaş, geçimsiz kültürsüz diyen muanzlanna toptan cevap vermektedir. Bugfin okuyunuz umhuriyet S8I16! NO. 3 5 9 2 Telgraf ve mektnp adrea!: Ctunhuriyet, Istanbul Posta kutusu: Istanbul, No. 246 5311 8 İTİâyiS Telefon: Başmuharrir ve evi: 24290, Tahrir heyetl: 24298. Idare ve matbaa kısmüe Matbaacılık ve Neşriyat şirketi, 24299 I 934 £ % \ft ^ 1 j ^ Bütün Türkiye Mehmet Efendi Mahtumları Kahvesini Içiyor Buğday üzerinde Şaşılacak bir hesap emlekette yer yer havalar fena, yani yağmursuz, kurak gidiyor. Evvelki gün tne gölden gelen bir telgraf haberi ora • lara bolca yağmur yağarak çiftçinin vüzünü güldürdiiğünü bildiriyordu, Dün de diğer muhtelif yerlerden ayai yolda besaret haberleri geldi. Bu yağmurlar yabuz çiftçinin değil, bütün memleketin yüzünü güldürecek inci taneleridir. Fakat saşıyoruz, ba memleket yahıu yağmur yağmadığı zaman na ziraatm kadrini büecek ve yalmz kurakbk vaktinde mi kıtlığm dehşetini anlıyacak • tır? Ziraatimtzin başhca mabsulü olan buğday yülardır köylüyü harap ve perisan eden bir fiat kepazeliği içinde yürüyor da alınması icap eden radikal tedbirlere aJdıns etmiyoruz. Bu fiat düstikrağü köyhi için ayni suretle ya kıcı başka türlü bir knraklıkttr. Eğer Türkiyede buğday fiatindeki pek garip gayritabüliği yağmursuzluk ve kurak • hk gibi bir afet tanzhn etmeğe gelirse bu adeta suratlanmtza gökten havale edilmis samar mahiyetinde birsey olacaktır. Eğer maazallah kuraklık olur da bu memleketm meselâ yan buğday ihtiyacmı dışandan ithal etmeğe mee • bur kafanak şimdSd mutedil gümrük resmile Türkiyede buğday fiati lâakal 12 kuruf ve ekmek fiati de küoda lâakal 15 kuruş olacakbr. Buna nazaran, hariçten ithal etmek mecburiyetinde kalacağımu buğday miktannı 10 mil • yon kental farzedersek şu hesap vazi • yetleri karsumda bulunuruz: Harice vereceğimiz buğday parası 50 milyon lîra Gümrük resmi 65 » » HaBan ekmek parası olarak ödiyeceği fazla miktar 85 » » Bu rakamlardan 65 milyon liralık sümrök rcsmi halkın ekmek paraaı ©larak shndikine nisbetle fazla ödiyeceği 85 milyon liranın içmdedir. Gümrük remmi bittabi müstehlik öder. Buğday bedeli olarak harice 50 milyon lira •ermeğe mecbur olmaksa paramızm kıymeti noktasından çok möskül ve elim bir vaziyet ihdas eder. Denebilir ki böyle bir vaziyet karşısmda gümrük resmini indiririz. Fil • hakika onu nekadar indirirseniz son iki rakam da o nisbette küçülür. Hatta gümrük resmini sıfıra indirerek ekmeğin Türkiyede gene 89 kuruşa yen • mesini temin edebüirsiniz. Fakat o zarnan Türkiyede buğdaycılık artık a • damakılh iflâs edip gider. Bu mülâhaza da gösterir ki Türki • yenin bir buğday meselesi vardır, ve onu halletmek için kurak senelerin felâketini beklemeğe mahal yoktur. 10 milyon kental buğdayı hariçten ithal etmeğe mecbur olduğumuz tak dirde bugünkü sartlara göre buğday ve ekmek fiati yekunlarmm hangi rakamlarla ifade olunması lâznn geleceğini yukanda gördük. Hariçten buğ • day ithaline mecbur olmadığımız za • man kendi köylümüze 10 milyon kental bedeli olarak ne ödediğimizi, başka türlü ifade ile bu miktar buğday için köyhilerimizin eline ceman nekadar para geçtiğmi gorürsek vaziyetin garabeti iyiden iyiye canlamr tanmz. KöyKi hesabma buğdayın şimdiki vasatî 2 kurus fiatinden 10 milyon kentakn bizim köylümüze dağıtmış olacağı para yalmz ve yalnız 20 milyon liradır. Buğdaydan koylümüzün «line hiç olmazaa gümrük reami kadar birsey geç • memeli mi idi? Ve hâlâ geçmemeli midir? Halbuki biz ondan daha azma razı oluyoruz, buğdaydan kiloda köylümüzün eline yalmz 6 kurus geçmesini istiyoruz ki bu miktar 10 milyon kentalda 60 milyon lira eder. O zaman bizde müstehlik ekmeği 1011 kuruşa yiyebilecektir, ki gene dünyanm en ucuz fiatidir. Eğer korkulan ve elbette gelmemesi bin kere temenniye lâyık olan kurak vaziyeti ıslah etmezse köylünün takati tükenmek suretile Türkiye gene nnit • hiş bir buğday ve dolayısile hayat buhram karşısmda kalmağa mahkumdur. Köylünün yok pahasına alınıp satılan ve yenilen boğdayı roemleketimizin maruz bulunduğu afetlerin en korkuncunu teskil etmektedh*. tktısadî m* malî muvazeneaizliği YUNUS NADİ (Mabadi ikinci sahifede) Reisicumhur Hz# diin Jeneral Almanlar "Sar bizimdir, Kondilisi kabul buyurdular reyiâm faydasız,, diyorlar Sar meselesi tekrar canlandı Hariciye Vekîlî Tevfik Rüştü Bey bugün Fırka Grupunda Yunan Harbiye Nazırile yapılan görüşmeler hakkmda izahat verecek Alman Propaganda Nazırı M. Göbbels Sar hududunda şiddetli bir nutuk »cyledi Avrupanın en nazik bir meselesi olan Sar havzasının atısi meselesi Al • manya nazırlanndan M. Göbbelsin bu mıntaka hududunda söylediği nutukla tekrar canlanmıstır. Gayet zengin kömür madenlerini ve 600,000 nüfusu ihtiva eden bu mın • taka Versay muabedesi mucibin ce on bes sene Cemiyeti Akvam tara • fından idare olunacak ve bilâbare bu mıntaka halkının ârayi umumiyesine müracaat edilerek atisi tayin edile cektir. Gelecek sene yapılacak ârayi umu miyede Sar halkının Almanya, Fran • sa ve Cemiyeti Akvam idarelerinden hangisini tercih ettiği anlasılacaktır. Ârayi umumiyeye ne suretle müracaat edileceği meselesi Cemiyeti Akvam meclisinin son içtimaında müzakere edilmis ve lâzım gelen tertibatın hazn* lanmasi, İtalyanm sabdt Ankara sefiri Baron Aloisinin riyaseti altındaki bir komisyona bırakıhnıştı. Komisyon, raporunu Cemiyeti Ak vam meclisinin gelecek içtimaına ve • recektir. Bu raporun ne mahiyette ola Jeneral Kondülsin Ankarayı ziyaretinden fntıbalarr 7una* Harbiye Ntetrı şerefine venlen ziyafet, Jeneral Kondüii İBÖULa) ve Yunan Erkâmfıarbiyei Vmumtye reisi (tağ&a) otellerinden çıkarlarken M. GSbbeta cağt malum değikür. Fakat Aknanya. M. Göbbelsin nutkile Sann Alman ve Almanyanm olarak kalmasmda urar (Mabadi dördüncü aahifede) Jeneral Kondilisle Bulgar sefiri arasında mühim bir mülâkat Ankara 7 (Teleronla) Axix misafirimiz Yunan Harbiye Nazın Jene • ral Kondilis burada hükumet erkânı • mula temas ve mülakatlarma devam etmektedir. Jeneral Kondilis ve maiyeti erkânı bugün oğledeo evvel Çubuk barajtna giderek oradaki msaatı tetkik etmiş • ler ve bu muazzam eseri takdirie kar şılamıslardır. Misafirler bundan sonra tsmet Paşa Kız ve Ziraat Enstitülerini de gezmisler, gördükleri intizam ve mükemmeliyetten dolayı çok memnun olmuşiardır. Yunan Erkânıharbiyeî Umumiye Rem bu sabah Büyük Erkânıharbiye da • iresine giderek bir müddet kalmıstır. firi bugun 12 de Ankarapalasa giderek Jeneral Kondilisle bir saat kadar gö • rüsmüstür. Bu mülâkat bura mehafi • Imde alâka uyandırnustır. Gazi Hz. nin huzurlarında Ankara 7 (Telefonla) Rei »icumhur Hazretleri, bugün saat 4 te Çankayada Jeneral Kondili(Mabadi beşinci sahifede) Bulgar sefirinin mUlâkatı Ankara 7 (Telefonla) Bulgar se TürkFransız mahkemesi dün kararını verdi Mahkeme; Ogüsten Norman çirketile harpten evvel yapılan mukavelenin tatbikına karar verdi Bugünkü içtimaın neticeMeclis dünkü içtimaında lâyihayı hararetli bir si merakla beklenivpr müzakereden sonra ayn^n kabul etti Nafıa memurlarına memnu olan işler Esnaf Bankası işi Şehir Meclisinde.. Buna mukabil 3 milyonlul: bir istikraz temin edilecel: linHIIIMIIIIIIIUHinHIIIMHIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIMtlllllllllllllllıllillllinlllllllllllltlllliinillllllllllllinillllMlllllllllllllllllinillllllinillllllllllllllllllll Kanunun diğer Lâytha müna sebetüe muhim Mranunun makabttne teşletlere de teşmumi ısbeyanatta bu lunan Nafta 7emüinı tstiyen Şeref Bey tiyen Hact Mehmet B. Mli AU Bey (Edirne) sma dair verdiği takriri geri istediğin Ankara 7 (Telefonla) Meclis den geri verildi. bugün saat 15 te Refet Beyin riyaseti Muamele vergisi lâyihan alhnda toplandı. Istanbul meb'usu HaBundan sonra muamele vergisinin san Vasıf Bey, imtiyazlı şirketlerin depozito olarak aldıklan paralann mu müzakeresine devam olundu. Geçen (Mabadi beşinci aahifede) vakkaten Sanayi Bankasma yatmlma vakkaten öanayı nanıuuın» y«nu..,.,«, , ı n u r a u , „«»,,...... , M. Yevtiç Sofyada Hariciye Vekilimiz de M. Titüleskoya ziyaretini iade için bugünlerde Bülrreşe hareket ediyor Belgrat 7 (A.A.) Avala Ajansı bildiriyor: Yugoslavya Hariciye Nazın M. Yevtiç Bulgar hükumetini resmen ziyaret etmek üzere bu akşam Sofyaya hareket edecektir. M. Yevtiçe bu seyahatinde Harici ye Nezareti siyasî kısım müdürü M. Martinatz, hususî kalem müdürü M. Markoviç ve hususî kâtibi M. Kojiç refakat edecektir. Sofya 7 (A.A.) Yugoslavya Hariciye Nazın M. Yevtiç bugün buraya gelmiş, Basvekil ve hükumet erkânı tarafından karsılanmiftır. M. Yevtiç, Bulgar hükumetini resmen ziyaret etmek tedir. Muhittin Beyin izahat verdiği Şehir Meclisi içtimalarından biri Şehir Meclisi bugün saat 14 te fev • kalâde içtimaını yapacaktır. Vali ve Belediye Reisi Muhittin Bey Esnaf Bankası hakkmda vereceği izahati tamamen hazırlamıştnr. Fakat söylendiğine göre bu mesel* hararetini kaybetmistir. Çünkü Beledi ye riyaseti makamı âmiri ita mevkün de kend'smin olmadığı, bankanm Belediye Meclisinin kararile teşekkül et tiği, ve Belediye namına vazedilen sermayenin de keza gene Sehir Meclisinin kararile konmus olduğu, ban • (Mabadi altınct aahifede) Mahtelit Türk Franatz mahhemen dünkü celaeainde.. Osmanlı hükumeti namına beheri yüz elli beş bin tngiliz lirasından siparis edilen altı torpito muhribi ile bunlarin tesellümünden sonra siparisi vadedilen diğer altı torpido Ogüsten Norman sirketi tarafınmuhribinm almmamasindan dolayı dan Muhtelit Türk Fransız hakem tnukavele ahkâmına riayetle bun • mahkemesind« hükumetimiz aley ların alınmasını ve fakat harp do • hine açılan ve bir müddettenberi layısile hasıl olan vaziyetten do devam etmekte olan dava neticelenlayı beheri yüz elli bes bin Ingiliz mis, mahkemenin karan dün tebliğ lirası olan torpido bedellerrne ayolunmuştur. Şirket; Harbi Umumiden evvel (Mabadi dördüncü aaiifede) Tayyarecilerimiz Lenin^ratta tnsul Amerikada Nevyorka varır varmaz Şikago trenine bindirildi Nevyork 7 (A.A.) Bu«;ün Eksilona vapurunun buraya muvasa • latını müteakıp, müflis banker Insul, bir flikava binerek akraya çıkmıstır. Oradan, kendiı«iı»i Sikaerova RÖtürecek olan trene bindirilmistir. So^^^c Rusyaya gıden tayyarecılenmizin suvari ktt'aları ümuml Müfettişi Budtyennl Yoldşla bir arada çekümii resimleri rî mızıka tarafından Türk miltt marsı çalınırken gara girmiştir. Mızıka nrüteak»ben Sovyet marsmı çalmıştır. Türk tayyarecileri 5nle rinden geçen kıt'ayı teftis etmişlerdir. Misafirler öğleden sonra »ehri gezmislerdir. r ley, [ Tevfik Rüştü Beyin hareketi Ankara 7 (Telefonla) Haricive Vekili Tevfik Rüştü Beyin Bükreşe git HaıTctye Vekilimiz Tevfih RüftZ ' M. Yevtiçle bir atada (Mabadi besinci sahifede) Avrupada kısa bir cevelânın tetkik notları Yazan: ALÂETTİN CEMİL Beş'nci sahiîede Leningrad 7 (A.A.) Tas Ajnu bildiriyor: Celâl Beyin riyasetindeki Türk tayyarecileri buraya muvasalat etmişler ve istasyonda Hariciye ko miserliği mümessillerile mülkî ve akerî memurlar tarafından istik • bal edilmi'leıdlr. Bir kıt'a, peron üzerinde mevki alnuştı. Tren aske