13 Aralık 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

“Tarihi tefrika: 180 Yansı KE AZERİ e KUL Har hakkı (Mültiyet) indir, Üçüncü imamın firarı Üçüncü İmam Hüsamettin Efendi. — İmam Efendinin firarmın sebebi, — Sultan Hamidin, vak'alara ve Sultan Aziz aleyhinde propagan- dalar yapıldığı, hal' ve teşebbüs- leri düşünüldüğü sıralarda Hünkâ- rm Üçüncü İmamı meşhur Hüsa- mettin Efendi kaçmıştı. Hem öyle bir kaçış ki akla gelir işlerden de- ildi. ” Hafız Hüsamettin Efendi, İstan- bulda cümlenin bildiği ve sevdiği koş bir zat idi. Kuvvetli hafız, iyi musikişinas, gayet şakacı, nekre ko nuşur, meclis açan bir efendi idi. Herkese kendisini sevdirirdi. Bir gün, Valde Sultan , Beşiktaş Cami şerifinde Hüsamettin Efendi- nin mukabelesini dinlemiş, çok be- ğenmiş, saraya aldırmış, üçüncü i- mam nasbettirmişti. 1293 senesi Cemaziyelevvelinin üçüncü günü Ortaköyde Yahya E- fendi o dergâhmin yanında kâin Mecidiye camii şerifine (selâmlık yapamaz olmuştu. Hüseyin Avni Paşanın Bursadan getirilmesi ve onun heybetli tesi- rile ve Şeyhislâm Hayrullah Efen- arasında: — Padişah, neden cuma namazı- na çıkmaz oldu? Diye akırdılar çoğaldığından Valide Sultanm teşvik ve tavsiye- sile. selâmlık irade buyurulmuştu. Usul ve âdet üzere mutantan, muhteşem bir surette o gün, Orta- köy camiinde selâmlık resmi yapı- lacaktı. O gün, imamet nöbeti meş- hur bestekâr Aziz Medeni Efen- di ile mumaileyh Hafız Hüsamettin Efendiye düşmüş olduğundan, na- maz vaktinden yarım saat kadar evvel Hüsamettin Efendi (ocamie imişti Şehzade Yesuf” İzzettin Efendi de bazı tedbirlere nezaret için er- könce gelmiş, Hünkâr mahfelinde oturmuş, emirler veriyordu. Him Hüsa- mettin Efendi de yanımda bulunu- yordu. Bu esnada camie, ahaliden tek tük cemaat gelmeğe başlamış- tı. Gelenlerden bir kaçı sünnet ve ya kazaya kalmış namazlarını kılı- Ni 'usuf İzzettin Efendi, Hüsamet- tin Efendinin kulağına usulcacık bir şeyler fısıldamıştı. Bunun üze- rihg Hüsamettin Efendi, hafifçe pe temenna ederek mahfelihüma- | un camekânlı merdiven kapı- pe hızlı hızlı inmiş, başmda- ki sırmalı tılsanı, sırtındaki meva- hikiram alayı cübbesini oç Sultan Azi zin son cuma selâmlığı hâdiselerden (aldığı ii karıp oradaki dolaba koyduktan sonra kaçmış, gözden (kaybolup Boyacıköyünde oturan Halit Efen- di zade Neşe Beyin yalısına gide- rek hastalndığını (beyan ile yat miş, daha doğrusu saklanmıştı. Ca- mi hademesi, kayyum başısı fellik fellik İmam Hüsamettin Efendiyi aramışlar, bunlara Hünkâr çavuş- ları da iltihak ederek Ortaköy Be- şiktaş taraflarını ve Hüsamettin E- fendinin evini de taharri etmişler- se de bulamamışlardı. Sonradan Hüsamettin Efendinin bazı dostlarına vukubulan ifşaatına nazaran Yusuf İzzettin Efendi, ca- mişerifte cuma namazından evvel sünnet veya kaza (namazı kılan bir kâç kişiyi “rükü,, vaziyetinde görünce İmam Efendinin kulağına istihza ve mizah yolile hiç yakışmı- yacak pek münasebetsiz bir kaç ke- İlme tefevvüh etmiş imiş! İşte Ha- fız Hüsamettin Efendiyi sinirlendi- rip kaçıran, bu herze güya ne sözle imiş! Şu hâdise üzerine Hü- samettin Efendi memuriyetinden çıkarılmıştı. On beş gün sonra hal' vaki olduğundan mumaileyh dert- ten kurtulmuştur. Şeyhislâm indi > valey bildiğinden ve kendisi sarayda bu- lunduğundan, İğemeieemie münase- betsiz hallerini gördüğünden; “Hi lâfeti uzma,, İametikübre, dialarında boşluğu ve ehilliği sıra- sı düştükçe beyandan çekinmezdi. Hasan Hayrullah Efendinin bu te- lâkki ve takdiri, Sultan oAziz Â- leyhinde yapılan © propagandaya sermaye teşkil etmişti. Garip ve hayrete değer bir tesa- düftür; Sultan Azizin son selâmlık resminde askeri, ilmi, mülki, teşri- fat mucibince tertibe dahil olan erkân, ümera, ülema, ricalden yüz de yetmiş beşi hazır bulunmamıştı ki bu da umumi bir infiali göster- mekte idi. Sultan Hamit merhumun son se- nelerindeki cuma, hattâ bayram se- lâmlık ve alaylarında da ayni hal görülmüştü. Pesmen alaya dahil ve iştirâkleri lâzımgelen ümera ve erkân ve ricalden çoğu gelmez ol- muştu. Pek iyi hatırlarım ki Babrâliden , Makamı Saraskeriden üç dört defa buyurulmuştu. Sultan Hamit, vak'alardan, hâdi- selerden ders almağı ve tarihten ör nek edinmeği itiyat ettiğinden; am- cam, babam, dedem zamanlarında da şöyle böyle şeyler olmuştu! diye endişelere düşerdi. Halk arasmda iyi görünmeğe, iyi hisler, intibalar tevlidine çalışırdı. (Bitmedi) Belgrattaki müzakerelere ehemmiyet veriliyor Fransızlar Bulgarların Balkan konse- 'yine iş'irak etmesini isteyorlar BELGRAD, 12. A.A. — Avala ajansı bildiriyor : Kral Aleksandrs ile Kra'içe Marie dün akşam Bulgar Kral ve Kra- rekli bir dostluk tesisi için bir başlangıç İHARICI HABERLER M. Titulesco ve M. Benes mülâkatı e; Balkanlardaki anlaşmalar- dan Küçük İtilâf için korkacak bir şey yoktur KOSİÇE, IZ.A.A.— Havas ajansın- dan * M. Benes Romanya hariciye na- zarı M. Titulescu ile konuşması bittikten sonra şu beyanatta bulunmuştur £ “ Gerek sinaya mülâkatından beri Bal- 'kanlara dair olarak yapılan müzakereler ve gerek Milletler cemiyetinin islahı me- selesi hakkında küçük itilâf devletlerinin görüş ve düşünüşlerinde tam bir benze- yiş ve beraberlik vardır. “ Birinci nokta hakkında küçük İtilâf için korkacak birşey olmadığı hususun çan ML Ti e GK vakitkinden daha ziyade kanaat hasıl et- mişsizdir. Bugünkü görüşmek M. Ti bari Solyada, Ankarr Atina dü, Balgralta yapliğı #öiumüpmaler te mamlayoe » KOSİÇE ,12. A.A. — Binlerce halk, M. Titulescu ile M. Benes'in oturdukları ve konuştukları dairenin balkonu önüne Bu tezahür bittikten sonra M. Titules- cu, nezdine kabul ettiği gazetecilere şu beyanatta bulunmuştur : * Mevcut muahedeleri yeniden göz- den geçirip değiştirmeğe imkân yoktur. Küçük illRfn mükerrer beyanatı ve te- zahürleri bu manzumeye girmiş üç dev- letin kendilerine (ait yerlerin bir zerre toprağından bile vazgeçmeğe aslâ razi olmıyacaklarmı göstermiştir. Küçük itilâf daimi meelisinin gelecek toplantısı 1934 ikinci kânunun ilk gün- lerinde Zagrep'te yapılacaktır. Fransız - Alman Görüşmeleri İleride müzakerelere yol açabilecek mahiyette mi? BERLİN, 12 (A.A) — Hitler ile baradaki Paris sefiri arasındaki görüşmelere de- vam edilmektedir. Bu görüşmelerde mu- allâk meselelere temas ediliyor. M. Suviç Berlinde BERLİN, I2.A.A. — Volf€ aj: Beyrut limanı genişletiliyor BEYRUT, M AA. — Seriye ve Lüb nandaki Fransız fevkalâde komiseri Kont de Martel iktisat işlerinin tahakktıku i- çin bir çok projeler hazırlamış ve il iş olarak Beyrut limanının genişleöime si için kırk milyon liralık (bir tahsisat koymuştur. Limanın inşaatına bu aym i - Liman iki s0 İtalyan perlâilcntoğunda saisine tekrar M. Mousso- PARIS, 12. A.A. — Havas ajansm- dan : Petit Parisien yazıyor : Bulgar Kral ile Yuğoslaya Kralın Belgrad- daki mülükatları müsbet ve acil netice- ler vermezse bile her iki faraf maziyi unutmak nekadar acr olursa olsun ööy- le bir unutmağa razı oldukları takdirde bir itilâf zemini bulmanın her halde ka- İlçesi gerer. «vss wa siyaset Vereşe lerdir. Ziyafetten sonra bir konser veril miş ve büyük bir kabul resmi yapıdmış- tır. Ziyafet esnasmda Kral Aleksandre bir nutuk söylemiş ve Kral Boris cevap vermiştir. Fransız gazeteleri ne diyor? PARIS, 12 A.A. —Havas ajansından: Temps gazetesi dünkü £ bayyazısında | le Bulgaristan Yugoslavya münasebatı Bulgar Kral ve Krüçesinin e si açıkça oraya atılmıştır. Artık « Bu ziyaret birinci derecede ehemmi yeti haiz bir vaka' mahiyetindedir. * Tepe Bulgaristan ile Yuyoslarya a yasında muallak olan, bu iki memleket Sinemde. bir uzlaşma husulünü Roman- ya ile Bulgaristanın birbirine yak'aşma- sından daha güç gösteren meseleleri ha Grlattıkktan sonra şu sözleri | ilâve edir yor : * Bununla beraber Bulgaristan yaşa- mak isteyor. Halbuki Bulgaristan tam bir inziva halinde yaşamasına imkân yok tur. Bulgaristanm siyaset vo iktisat sa- basında kalkınıp canlanması, yeni bir düzene kavuşması ancak Balkan millet. İerinin hep birden sarfett kleri gayretle” ve iştirak evnesile mümkün olur. “ Dünkü gün iki millet arasında sü“ Alman mebusları Toplandılar, üç defa “yaşa Hitler, diye bağırdılar BERLİN, 12.A.A. — B, rimel be nasyonal - sosyalist — fırkasma mensup 630 zat caki Prasya diyet meclisinin İç, timâ salonunda M. Hitlere karşı sada. kat yemini etmişlerdir . Dahiliye nazırı M. Frik'in bir hitabesi mi müteakip bagveki dabi bir malul irat üç dele “Yaşa” ini bitam bulmuştur. | Kutup yolcuları Byrd, cenup gitmek üze- ve bugün gemiye binmiştir. Amiralın bu seyahatten maksadı, cenup kutbunun he nüz keşfedilmemiş olan kısımları üstün de uçmak, buralarının bir haritasını el M. Henderson Tenkit etti m Silâhsızlanma davasına Fransanın yardımı dokunmuyor LONDRA, 12 (AA) — Milletler Cemiyeti kâtibi umumisi Mösyö Avenol burada temaslarına devam etmektedir. Mösyö Avenol avam kamarasında ki bir toplantıda söylediği nutukta, si- lâhları bırakma işinin buğümiü şeklin de terlüni doğru bulmamakta ve Mil etler Cemiyeti davasmı şiddetle müda- faa etmektedir. Cemiyette değişiklik yapılması hakkında Mületler Cemiyeti kâtibi umumiliğine henüz hiç bir. tek- ite zapla geçmeyen bir nutuk söylemiş ve Fransanın Cenevrede politikasını tenkit etmiştir. Hendersona göre, Fransada sok sık vukua elen hükümet değişik. Uzak Şarkta oturan Ruslara kolaylık MOSKOVA, 12. A.A, — Tas ajansı bildiriyor ; Halk komiserleri meclisi ile Sovyet Rusya merkezi komitesi, bir ka- rarsame Miki Bu kararname mucibince uzak şark mıntakasında otu- ranlara bir çok kolaylıklar gösterilmek: tedir, Kararname, kolkozlara on sene hü kümete hububat £ ve sair mahsulât ver. meklen mmafiyet bahşeylemektedir. Fer. di zirant yapanlar için beş senelik bir muafiyet bahşolunmaktadır. Bu ımnta- kada amele ücretleri yüzde 30 nisbetinde arttırılmıştır. Askeri kıtaatın maaşlarına zam yapılmıştır. İspanyol karışıklığı Henüz tam bir istikrar hâsıl olamadı MADRİD, I2.A.A. — Cumadan- beri yapılan tevkifat bir kaç bine baliğ olmaktadır. Hususi mahkemeler her ta- rafta çalışmaktadır. Dün akşam Saragos- müfritler bir kaç muşlardır. Üç kişi ölmüştür. Glezzone eyaletinde sükünün indei edilmiş olduğu anlaşılmaktadır. Mezkür eynlet dahilin- de sekiz kişi ölmüştür. Bunların üçü jan- darmadır. Bir kaç da yaralı vardır. Müf- ve köyleri de kendi davalarına iştirak et- meye uğraşmaktadırlar, Balkan haberleri M. Maksimos İstifa mı edecek? M. Venizelosun mektu- bundan çıkan hadise ATINA, 12 (Milliyet) — Umumi harici meseleleri ve bilkasan Türk - Bul- M. Venizelosu ziyaret ATİNA, 11 (Milliyet) — Sırp Yunan- Bu'yar müzakereleri ilerlemeysr ATİNA, 12 (Milliyet) — Aliye e a Divanı Muhaseb t Reisliği ANKARA, 12 (Telefonla) — Maliye ve Bütçe encümenleri yarın müştereken toplanarak münhal bu lanan Diğanı Muhasebat | birinci reğliği için namzetleri tesbit edec eklerdir. Ecnebi memleketlerde mamul tütün ve sigara satışına dair lâyiha ANKARA, 12 (Telefonla) — Ecnebi memleketlerde inhisalar i- daresine ait mamül tütün ve sigar a satışile meşgul olmak üzere bir li- mitet şirket teşkiline dair olan tâ yiha, Dahiliye encümeninde müza kere edilmiştir. Encümen, şirket s ermayesini 1.000,000 lira kabul et « miş, ancak lâzım olarsa Heyeti ve 'ile kararile bunun iki milyona ib - löğunı muvafık bulmarştar. Kredi i le vâki olacan susiştarı, sermayenin dörtte birini geçmemesi lâyihada tasrih olunmuştur, Tekaüt sandığı teşkil edilecek ANKARA, 12 (Telefonla) — Bütçe lâyihasının bir maddesine gö- re tekaütlüklerden alınacak paran ın mütekait, dul ve yetimlere tevzi olunan mikdarından fazlasile bir tekait sandığı teşkil olunacaktır, Kaymakamlar arasında değişiklik ANKARA, 12 (Telefonla) — Münhal olan Fatsa kaymakamlığı « na Vize hapmahamı Hayri, Balay a Reşadiye haymakamı Fuat, Görü ye Kayfi kaymakam Şevkeltin Mar marise sabık Zile kaymakamı Nâ- zum, Lüleburgaza Sorgun kaymak amı KemalB.ler tayin edilmişlerdir. Harplerde hizmetleri görülenler için ANKARA, 12 (Telefonla Umumi harp ile mütareke ve İstik- i iz i len Hindistanlı Abdürrahman, Mu- sullu Cemalettin, İskenderonlu Ta yfur, Ali Rıza ve zevcesi Meryem Topkapılı müteveffa Mehmet! Bey in zevcesi Huriye ve oğlu Ali Bey ve hanımlara Türk vatandaşlığını haiz bulunmak şartile Türkiyede i- kamet etmek suretile hükümetçe | âzım görülecek yerlerde kıymetleri elli bin lin gepeıeinek Erdre sip demir Say; okul sl vir hakkındaki lâyihayı Bütçe encüm enince kabul ederek heyeti umu- miyeye sevketimiştir. Gümrük resminden istisna ANKARA, 12 (Telefonla) — Tekirdağı mebusu Cemil Bey ve ar- kadaşiarı tarafından verilen ve ba 21 turizm eşyasının gümrük resmin- den muafiyetleri istihdaf eden teklifi Bütçe encümeni kabul etmiştir. Akay idaresinin yeni bütçesi ANKARA, 12 (Telefonla) — Akay işletme fabrika ve havuzlar müdürlüğünün 934 senesi biltçesi, Millet Meclisine” ösödü edilmiştir. Bütçeye göre bu idarenin varidatı ve masrafını mütevazin olarak 101 bin 900 küsur liradır. Bütçeye bu idarelerin tetkik olunan son kad roları melfuftur. Gazi Hz. İzmir valisi Kâzım Paşayı yemeğe alıkoydular ANKARA, 12 (A.A.) — Şeh rimizde bulunan İzmir valisi Kâ - zum Paşa Hazretleri Dahiliye veki li aye Kaya Beyefendiyi makam larında ziyaret ederek vilâyetin a hveli s#mumiyesi hakkında izahat vermişler ve bilâhara B. M: Mecli si reisi Kâzım ve Başvekil İsmet Pa şa Hazretlerini de makamlarında ziyaret eylemişlerdir. Akşam Çan « kayaya giderek Reisicümhur Hazr etlerine arzı tazimat etmişlerdir. Ga zi Hazretleri Kâzem Paşayı yeme ğe alıkoymuşlardır. Bugün Harici « ye vekili Tevfik Rüştü Beyetendi Kâzım Paşa Hazretlerine bir öğ - le yemeği vermişlerdir. İzmir yolunda bir kamyon devrildi İZMİR, 12 (Mülliyet) — İzm ir - Karaburun yolunda bir kamyon hendeğe devrilmiştir. Yolculardan üç kişi ağır surette yaralanmıştır. Üzüm İhracatını artırmak için İZMİR, 12 (Milliyet) — Uzü m fiyatlarının daha fazla sukutuna meydan vermemek ve üzüm ihrac atının daha muntazam bir surette yapılmasını temin etmek maksadi le teşekkül eden encümen tetkikatı- na başlamıştır. Bir hafta sonra hey eti umumiye içtimaa davet edile - cektir. balli, ek memenin bil. ROMA, 12. AA Avan, m mein da < başlamıştır. Saraylar idaresi |! ANKARA, 12 (Telefonla) — raylar idi Büyük Millet ee lisine bağlanması üzerine sarayların devrü teslim muamelesine nezaret e- den Büyük Millet Meclisi mi is tanbuldan buraya Denizli mebusu Mazhar Müfit, Van mebusu Hakkı, Ankara mebusu Rifat Beylerden mürekkep bu heyet raporu- nu hazırlayarak riyaset makamına vermiştir. Teslim alınan eşya arasm - da bulunan mühim mikdarda hurda gümüşün Cümhuriyet Merkez Banka- sına satılması muhtemeldir. Emvali gayrimenkuleye tecavüz edilemeyecek ANKARA, 12 (Telefonla) — vali gayri menkuleye vâki tecavüz - lerin idareten ref'i hakkında hazırla nan nizamnamenin 'devlet şur: tetkikatı bilmiştir. Nizamname vekil- ler heyetine gönderilmiştir. Buna na- zaran bir vatandaşın gayri menkule ne vak; herhangi bir müdahale, teca vüzün mahkemeye müracaat ile ala» cağı hüküm ve ilimdan sonra kabil olabilecek; eğer bu hüküm alınma - dan fili bir tecavüz vâki olursa hükü- metçe idareten bu müdahale menedi lecektir. Zehirli gazlar pazırı > Yunan - Bulgar ül ee sanculikaalartmmı gez Kakl kabal |, A NCARA İZ Çele) Ze serdettiklerini, bu sebepten zakerelerin âkibeti hükümetinin VELLİNGTON, 12. AA, — Amiral | alacağı — bağ Sörünmeltedir. kutbu. M. Çaldaris i'e M. Papanastasyu arasında bir hariisa ATINA, 12 (Milliyet) — ma esnasında elele Adliye Mösyö Çaldaris ve Mösyö Papanastasyu ara sında bir hâlise olmuştur. Başvekil en- cümen kararlarının Mösyö Venizelosa iblâğını Mösyö Papanastasyudan rica etmiş, mumaileyh te bu vazife için Ha- riciye nazırı Mösyö Maksimosun “daha münasip olacağını o söyliyerek teklifi iştir, ANKARA, 12 (Telefonla) —- Ber lin müsteşarlığma Feridun Cemal Be yin tayini kararlaşmıştır. Vatandaşlıktan çıkarıldı ANKARA, 12 (Telefonla) — As- keri kaymakamlığından mütekajt ibra hüm oğlu Abdülcelil resmi izin almadan yabancı tabiiyetine Şeçtiğinden vatan daşlıktan çıkarılmıştır. Gazi Hz.nin Adanaya armağanı ADANA, 1. A.A. — Cümhuriyeti o- uncu yıldönümü bayramı hatırası olma üzre Büyük Gazi tarafından vilâyetimiz C, H. F, idare heyetine elyazı ve imza larila söslü bir fotoğraflarmı armağan buyurmuşlardır. Bu değerli armağan ö nümüzdeki perşembe günü (O merasimk fırka binasının en mütena bir yerine & sılacaktır. Ankara Veteriner fakülte sinde mesai programı ANKARA, — Bir hafta evvel es ki ismi resmen kaldırılarak beynel milel bir tabir olan Veteriner kelime kabul edilen fakülte talebesi, Ankarı Halkevinde bir toplantı yapmış ve bi: rim Yare muşlardır. Bu toplantıda güzel meti - celerle karşılaşan talebcer yeni sene nin işlerile meşgul olacak | ari rım da intihap etmişlerdir. vip aliyete geçecek olan bu ai . dokuzu idare heyeti ve be heyeti olmak üzere 14 kişiden teşekkildir. Birlikte verilen ye ö zerine, fakültenin Ankaradaki bu ye Bi Eoaliyeti hakkında, Reisicümhur Hz. Be İsmet Paşa Hz. ne, Muhlis Beye ve diğer devlet erkânma arzı taziraat « dilmiştir.