13 Aralık 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

latlar ının sebepsiz yere yükseltildiği anlaşıldı. Bu gayritabit vaziyet sene- lerce devam edi FİYATI 5 KURUŞTUR Tasarruf borcu Umumi ve hususi hayatımızda İ tasarruf; her vakit için faydalıdır. | Fakat bugünkü ahval ve şer de iktısat ve tasarruf meselesi, İli bir borç olmuştur. Muhakkak ki, bugün başlıyan © Tasarruf haftası Münasebetile, bütün memlekette Pek samimi tezahürat olacak.. Asıl dileğimiz; bu tezahüratın umumi Ye milli hayatta canlı tecellilerini görmektir, Tasarruf vazifesini yapmakta, memleketçe, geçen senelere nispet- , bu sene daha ileri (o gittiğimize yüphe yoktur, Bununla beraber her mümkünü tahakkuk ettirdiği: de iddia edemeyiz. Yürüyeceğimiz Yol daha uzundur. Bu mesafenin Yarısını bile keçmiş değiliz. her de iktisat ve tasarruf zaruretini olduğu gibi hissettiğimiz gün yürü- yüşümüzdeki sürat mutlaka arta- | caktır. Bu saatte karşılaştığımız zaru- retleri şöylece hülâsa (© edebiliriz: itçemizi müvazeneli bulundura- Cağız- Ticari ve iktisadi müvazene- Mizi tutacağız. Sanayimizi kuraca- $rz. Harice, mümkün olduğu kadar az muhtaç kalacağız. Hasılı umumi iktısatdiyatımızı düzeltecek, mem- leketi iktısadi techizatla kuvvetlen- direceğiz.. Bu zaruretler, başlı ba- Şına, bir mücadele mevzuudur. En basit, en haklı bir müdafaâanin icap ettirdiği mücadele... Acaba böyle mücadeleye iştirâk için o elimizde he gibi silâhlar var? Muhtaç oldu- #umuz techizatın başında sermaye gelir. Bunu nereden bulacağız?.. Hariçten sermaye gelesiye kadar, elleri bağlı beklemek delilik olur. Yabancı sermayesinin en nazlı, en korkak olduğu bir zamandayız. E- sasen çok dikkatli ve hesaplı işler- de kullanmadıkça ecnebi sermaye- sinin mühim faydalar temin ede- miyeceğini de hem bizde ve hem ba riçte gördüğümüz bazı misallerden anlamış bulunuyoruz. Kala (kalâ dayanacağımız sermaye kuvveti; yalnız milli tasarruf olabilir, Dün- yanın her tarafındaki bir çok mi- sallere rağmen, halkı tasarrufa teş- vik vazifesini; bundan bir kaç sene evvel çok ehemmiyetsiz ve mânâ sız görüyorduk. Son bir kaç sene içinde milli bankalarımızın tasar- ruf sahasında tahakkuk ettirdikleri netice üzerind. iftil hissile dural İZ. il ruflara istinaden memleketin ikti. sadiyatında, memleket sanayiinin kuruluşunda yaratılan eserlerde, nihayet, herkesin gi önünde du- ruyor- Memlekette milli tasarı F fikri- min yer bulmasında, sinde gok büyük tesiri olan “Milli Tasar- ruf ve İktısat,, Cemiyetinin bu mü: nasebetle değerli hizmetlerini hatı: lamak pek yerinde bir şey olur. Bu milli cemiyet tecrübesi; bize yeni- den bir daha hatırlattı ki, bu mem- lekette, — gayesi müspet, malüm ve memleketi alâkadar etmek şar- tile — şâmil teşkilâtı — her tesis; mutlaka yürür, iyi karşılanır ve mu- vaffak olur. “Kendi kendimizi yemekten kur- tarmak istiyoruz.,, Davamızın, mü- cadelemizin esası budur. Ne dahil- de, ne de hariçte bir nevi milli ikti- sat ve müdafaa ize yaptığı- mız için hiç kimse bizi müaheze e- demez. Bu yolda bir müdafaa; fert olarak, cemiyet olarak, en meşru bir hakkımızdır. Bu bakımdan hü- kümetçe alınan bazı sıkı tedbirleri de tabii görmek, bu tedbirlerden doğan müşkülleri büyütmemek lâ- ır. Milli tasarruf mevzuunda, Erga- ni Bakır yolu istikrazına iştirâk et- menin en güzel, en faydalı bir iş olduğunu hatırlamamak eksik bir 1 olurdu. Bu ikramiyeli, veri, i,kuvvetli ve teminatlı istikraza râk etmek; hem şahsi hede ili menfaat icabıdır. Parası en emin ve kârlı bir surette saklamak isti. yener, bu fırsatı kaçırmamalıdır. Tasarruf ve iktisat bahsinde muhterem Başvekilimizin şu sözle - rini de hatırlıyalım : “Hükümet ve halk teşkilâtları, bir iktısadi varlığın uzuvları gibi çalışmalıdırlar. Bizim maksadımız ve siyasetimiz; böyle bir ahengi te- mine çalışmaktır.,, Siirt Meb'usu MAHMUT iyormuş.. İstanbulda hafta Nasıl başladı? Dördüncü tasarruf / ve yerli malı haftası dün başladı. Dün şehre bir bakış bühaftaya halkın ve ticaretha- pelerin şuurlu bir şekilde iştirak de - recesini gösteriyordu. Şehrin her ta - rafında birçok mağazalar vitrinlerini yerli malı ile süslemişli da çok sanatkârane ve kilde süslenmiş vitrinler de bulünmak ta idi. Beyoğlunda birkaç ticaretha - enin büyük masraflarla güzel vitrin- ler yaptırdıkları görülüyordu. Milli İk tısat ve Tasarruf cemiyetinin etrtip ettiği kumbara müsabakasına da dün başlanmıştır. Dün İş, Ziraat, Adapa- zarı Ticaret ve Esnaf bankalarında ye piden birçok kumbara alınmıştır. Mil Hi Tasarruf ve İktsat haftası dün Hal kevinde vali muavini Ali Rıza Beyin kısa bir hitabesile açılmıştır. Ali Rı - za Bey ezcümle demiştir kit — Dördüncü tasarruf haftasının başlaması münasebetile yapılan bu iç timaa teşrifinizden dolayı hepinize ay | e, ayrı teşekkürler ederim. Bugünkü | insan kütlelerinin kuvv ği o kütlenin iktisadi kuvv: İktisadın ilk şartı da ta sarruf olmadan sermaj mez ve sermayebiz'de iktisat olmaz.” Ali Rıza Bey bundan sonra bizde tasarruf haftasında takip edilen yol - dan bahsederek sözünü Nazmi Nuri Beye bırakmıştır. Ali Rıza Beyden son ürsüye gelen Nazmi Nuri Bey bir vermiş ve ezcümle şunları ine daima menfi tesirler yap servet tasarrufa dı iklenmekte bulunmuştu. Dışa - rıya gönderdiğ illi mahsullerin memlekete getirdiği para ile, dışar - dan gelen eşya uğruna verilen para - lar arasında nisbetsiz farklar vardı. (Devamı 6 met sahifede) ANKARA, 12 (Telefonla) — Dahiliye encümeni soy adı hakkın daki kanun lâyihası müzakere ve kabul ederek heyeti umumiyeye sevketmiştir. Hemen bütün memle' ketlerde öz ad önce, soy adı sonra kullanılmak mutat olduğundan memleketimizde de bu usulün ka- bulü makul görülmüş ve encümen lâyihadaki maddeyi ona göre de - giştirmiştir. Muvazzaf ve memur ünvanlarile karıştırılması ve belki bazı suiistimallere âlet edilmesi ih İ timalleri nazarı itibara alınarak rütbe ve memuriyet ünvanlarnın soy adı olarak kullanılmasına ce - vaz verilmemiştir. Millet bi mefküresini orencide (edece; den aşiret ve yabancı milliyet isim | 8 inel seme No. 2818 Sahip ve Başmuharriri: Siirt Meb'usu MAHMUT ÇARŞAMBA DTANSIZIAI VE avaiyamıas 2s— gratta devam etmekte olan Bulgar-Yugoslav müzakerele- rini alâka ile takip ediyorlar 13 KÂNUNUEVVEL 1933 Nutku MAMA ISMET PAŞA HZ. ANKARA, 12 (A.A) — Dör- düncü tasarruf ve yerli malı hafta» sı bugün Halkevinde yapılan bir toplantıda Başvekil İsmet Paşa Hz. tarafından irat edilen bir nutukla açılmıştır. Reisicümhur Harzetleri- le Büyük Millet Meclisi Reisi Kâ- zım Paşa Hazretleri, vekiller, me- (Devamı 5 inci sahifede) Tasarruf Haftası, Başvekilin Müdür: 24318, Yazı işleri müdürü 24310 İdnre ve Matbanı 24310 nutkuile açıldı Bütçe muvazenesini bu sene idare etmek için kendimizi iktiham olunmıyacak müşkülât İstanbulda Tasarruf haftası açıdıktan sonra ilk konferans dinleniyor... Türk parası tasarruf edenler ve cebinde Türk paraları taşıyanlar bahtiyardır.. İsmet Pş. Hz. nin ve A fet Hf. nin mühim nutukları “Milli para şimdiye kadar olduğu gibi kıymetini muhafaza edecektir. Kıymetini arttırmıyacağız ve düşürmiyeceğiz.,, gm Dahili istikrar itibarile Türkiye ile mukayese edilebilecek pek az bahtiyar memleket vardır.,, E İsmet Pş. Hz.nin! Afet Hf. nin Konferansı ANKARA; 12. A.A. — Kız li- sesi tarih muallimi Afet Hanıme- fendinin Halkevinde verdiği kori- ferans berveçhiatidir ; “ Hanımlar, efendiler, Milli iktisat ve tasarruf cemi. yeti, umumi kâtipliğinden aldığım bir tezkerede, bugün burada bir konferans vermem benden isleni- Tiyordu. Bu, milli bir vazife oldu: ğa için, yüksek huzurunuzda ko- nuşmaya cesaret ediyorum. Muhterem cemiyet dört yıldan beridir daima artan milli faaliye" tiyle çok lüzumlu ve fa; ğını, bütün millete takdir bulunuyor. Kuruluşun ilk haftası mü'nasebetiyle kürsüden işidilen öğretici sözler- den, mülhem olduğum fikir şu- dur : “ İktisadi kalkınma ve yerli ma ir kullanmak süretiyle iç pazarm temini.” Bu fikir az zamanda bü. tün yurt ufuklarında hayırlı akis- lerini yapmaktan hali kalmadı. Yerli malı “haftası, yerli sanayi korunması, İktisadi kalkınma bü- yük bir ehemmiyet aldı. (Devamı 5 inci sahilede ez ETA TUAL AYA —eeaieriieeeeeeemesasesikkkeeeesikeesiseeiee Soyadı Kanunu Mecliste | Aşiret ve yabancı milliyet isimler soyadı olarak kullanılamıyacak Dahiliye Vekili Şükrü Kaya Bey lerinin de soy adı olarak kullanıl - ması caiz görülmemiştir. Kanun | neşrinden bir ay sonra meriyete gi recek ve bir sene müddet zarfında | tatbik edilecektir. e Talihliler İkramiyeler kimlere çıktı? Tayyare piyangosunun on altıncı keşidesi dün bitmiş - kü keşidede kazanan numa - Salar 6 cı sahifemizdedir. Keşide ni hayetinde amorti numaraları çekilmiş 43, 47 rakamları çıkmıştır. Bu çift ra kamlarla biten şer lira amorti gün çıkan 25 bin liralık ikramiyeden, Ti taharri mışlardır. Yirmi beş bin liranm beğ te birini de Nazillide Debbağ Ahmet Efendi kazanmıştır. Dün çekilen on bin liralık ikramiyenin onda birini de Vez necilerde kadın perukârı Ahmet Ef, kazanan 6.782 numa irde, birer parçası Tercan 'da satılmış, iki parçası da satılmamıştır. 10.000 lira kazanan 8.656 numara- h biletin dört parçası İstanbulda, bir parçam Ankarada, bir parçası Uzun - köprüde satılmış, iki parçası Tire ve Akdağmadeninde satılamıyarak inde edilmiş ve iki parçası satılmamıştır. Adliye dairelerinde mutat faali yet hâli yavaş yavaş avdet etmekte * dir. Duştanahmet birinci, üçüncü, be şinci sulh hukuk mahkemeleri , bu * günden itibaren Eminönü kaymakam lığında vazife görmeğe başlayacak - lardır. Dün öğleden sonra, tevkifha » nedeki müddeiumumilik dairesinde a ğır ceza ve birinci, ikinci, üçüncü ce- za mahkemeleri reis ve azaları müd- deiumumi Kenan Beyin nezdinde top lanmışlardır. İçtimada, yangında ya Jarmdan elde kalabi - müş ve müddelumumi muavinlerin den altı zatın polis merkezlerinde mev kuflara ait saç delillerinin tesbiti i - çin faaliyete geçmeleri tensip edilmiş tir. Altı muavin, bugünden itibaren polis merkezlerinde meşgul olacaklar dır, İstanbul haricinde yapılan cürüm ler için de mahallerine yazılarak ye- niden tahkikat ovrakı tanzim olun - masına teşebbüs edilecektir. Hukuk ticaret mahkemeleri azalarının Tica - rt odasındaki toplantısı bugüne kalmış bır. Sulh ceza'mahkemelerinin Alem (Devamı 6 ıncı sahifede) | O karşısında görmiyorum. Bütün insaniyetin hayrına yardım edecek bir siyasetteyiz Yangın tahkikatı ilerleyor Üç sulh hukuk mahkemesi de bugün çalışmağa' başlıyor Yangın için yeniden bazı kimselerin malümat ve ifadelerine müracaat edilecek Tophanede eski Sanayi Mektebin de icraya tahsis olunan daireler.. Türkiye Cümhuriyeti ile diğer bazı dev- letler arasında imza edilen muhtelif mu- kavele ve muahedeleri ve bu meyanda tecavüzün tarifi halkında & Londrada Türkiye Cümhuriyeti ile Sovyet Rusya ve komşuları arasmda ve yine Türkiye ile Sovyet Rusya, Romanya, Çekoslovak» ya, Yugoslavya arasında imza edilen iki mukaveleyi tetkik etmiş ve bu hususta Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Beyin iza hatını dinlemiştir. Hariciye Vekili, merkezi ve şarki Av- rupada ve orta Asyada sulhu temin ve takviye eden bu mukavelelerin ne suret- le vücuda geldiğini encümene izah et Sulhu takviye yolunda imzalanan mukaveleler Dün Hariciye Encümeninde müttefikan tasvip ve Vekil Bey tebrik edildi miş ve bilhassa mütecavizin tarifi huru- sunda Sovyet Rusya ile hariciye koimi- seri M. Litvinof'un mesai ve teşebbüsü- nü büyük bir sitayişle yad ve bu vesika ya imza koyanların sulhu takviye husü- #undaki arzularmı kaydederek bunların Briand - Kellog misakını tamamlaması itibariyle Türkiye Cümbhuriyetinin öte- den beri takibettiği müsalemet siyasetini kuvvetlendiren kıymetli birer vesiler ol- aa iyii, tebrik etmiş ve mezkür muka- müttefikan kabul ederek yüksek meclisin müstacelen tasvibine arzma ka- rar vermiştir. gömmanaun tin az zamanda nasıl büyüdü; Tefrikası, muharririn en mühim, en heyecanlı tefrikalarından biri o- lacaktır. Bu romanı her vatandaş okumalıdır. Çünkü, tarihi, masal ya- parak halka okutmağa muvaffak olan muharrir, bu eserinde Fırat boylarında yapılan son hafriyatta elde edilen tarihi vesikalardan is- tifade etmiştir. Karilerimizin büyük bir merak ve lezzetle okuyacak- larından emin olduğumuz yeni tefrikamıza yakında başlıyoruz. EBİR MİLLET YARATAN ADAM" tanrmak için merağayğı Bütün Türkleri alâkadar eden yeni ve tarihi bir roman tofrikasma başlayacağız. YAZAN: İskender Fahreddin » Uzun zamandan beri gazetemiz için hazırlanan bu tefrikada: Tarih- ten evvelki devirlerde Orta Asyada Dicle - Fırat sahillerine göç eden Türklerin bu havalide nasıl yaşadıklarını, Garbe doğru nasıl yayıldık- larını, çok heyecanlı bir sinema filmi seyreder gibi göreceksiniz! Eski müverrihlerin: BİR MİLLET YARATAN ADAM | Adını verdikleri bu kahraman, akıncı bir Türk kabilesinin reisi idi. Romanımızın kahramanı da bu akıncı delikanlıdır, Yeni tefrikamız, şimdiye kadar hiç bir aşk ve ihtiras romanında görülmemiş yepyeni bir gönül oyunu ile başlıyor. Eski insanların nasıl seviştiklerini, erkek» lerin dişilere karşı nasıl davrandıklarını, yeni kurulan bir medeniye- ü ve dünyaya yayıldığını, (Babi Ninova) şehirlerinin ilk defa hangi mille: yeni tefrikamızda okuyacaksınız! er tarafından tesis edildiği ii. Yeni tefrikamızı bekleyiniz... un