26 Kasım 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
lg Türkiye - Amerika iadei mücrimin mukavelesi, tasdik için Büyük Millet Meclisine verildi, Sahip ve Başmuharriri: Siirt Meb'usu MAHMUT FİYATI. 5 KURUŞTUR 8 inci. sene Ne. 2801 M.- Mussolini M. Litvinofu Romaya davet etti. Fransız kabinesini M. Chautemps'nın teşkil etmesi muhtemel.. e Yünlü 2 24518, Yanı ileri müdürü: 24310. ve Matan: 24310. Eski usul Diplomasiye avdet MEAP. Silâhsızlanma — konferansını inkı- tadan kurtarmak için Cenevrede büyük devlet murahaslarının iştirakile yapılan içtima müsbet bir netice vermemekle beraber, konferansın hükmen devamını temin için bir formül bulunmuştur. Bu- lunan formüle göre, silâhsızlanma kon- feransının bazı komisyonları Cenevrede mesailerine devam edecek. Fakat dev- İetler arasmda umumi bir anlaşma temi- ni için konferans çerçevesi haricinde ve alelâde diplomasi yollarile çalışılır. caktır. Bu suretle konferansı iflâs etmiş tes lâkki ederek bir uzlaşmaya varttink i- çin hariçte çalışılması fikrini iltizam e den İtalya ile konferans çerçevesi hari- cine adım atmak istemiyen Fransanın mektsi nazarları telif edilmiş oluyor. İtalyanlar, müzakerenin başlangıcından itibaren iddia etmişlerdi ki “Cenevrede silâhsızlanma mesaisinin devamı, hedefe varmak için bir yardım değil, bilâkis engeldir. İtalyanın ve Fransanm moktai nazar. ları telif edilmekle beraber, her halde şu muhakkaktır ki artık silâhsızlanma konferansı Cenevreden çıkmış ve bü- yük devletler arasında müzakere ve pa- zarlık mevzuu olmaştar. Bu, ehemmiyetli bir hâdisedir. Çün- kü barpten sonra ilk defa olarak Mil- İetler Cemiyeti teşkilâtma nazaran eski usul diplomasinin faikiyeti kabul ve tasdik ediliyor. Büyük harp başladıktan sonra bu harbin sebep ve âmilleri araştırılırken, eski usul diplomasiye de büyük bir mes'- uliyet hissesi, 8. Beynelmilel münasebetler Mile Cemiyetinin kadrosu içinde tanzim e hilecek, Cevre tekir. darcsda biç bir mukavele yapılmıyacak ve imzala nan her mukavele Milletler Cemiyeti i kâtipliği tarafından tescil edi- Eski diylemasinii; ölümü bakkmda- ki kararlar temenniden ibaret kalmak- ln beraber, şimdiye kadar zevahirin mu- ıma dikkat edilmişti. Silâhsızlan- ma konferansı halkında geçen gün ve- rilen kararladır ki Milletler Cemiyeti- nin de iflâsı ilân edilmiş oluyor. Bun- dan böyle silâhsızlanma meselesi Mil ke Cemiyetinin kadrosu dışında mü- ere edilecek, İngiliz Hariciye nazı“ rı Sir Jobn Simon, silâhsızlanma meso- İesinin esas itibarile Fransa ile Alman- Ya arasındaki münasebetlerin tanzimi Avrupa diplomasisi eden bu mesele de artık Milletler Ce- miyeti teşkilâtının dışına çıkarılmış olu- yor. Filhakika Milletler Cemiyeti hiç bir zaman harpsonrası beynelmilel hayatın- da ondan teşkili sıralarında beklenilen rolü oynayamamıştı. Bunun da başlıca ri, Milletler Cemiyetinin dünya devletleri © arasındaki O münasebetleri hakkaniyet dairesinde halletmeğe çalı- #acağı yerde bazı devletlerin milli siya- setlerini tedvire alet olarak kullanılma sıdır. Bir asır evvel, Napoleon'u mağ- lüp eden kombinezon Viyana Kaş de tecssüz eden sistemi idame etmek için mürabba ve mukaddes ittifakı teş- kil ettikleri gibi, Milletler Cemiyeti de Yirminci asrın istatükoyu muhafaza teş- lüt oldu. Bu itibarladır ki ilk gündenberi, pa taraftarı olmayan devlet: emperyalist siyasetlerini bu vasıta ile tedvir ettiler. Ufak tefek ihtilâflarda nefsinde toplayamadı. üne zayıfladı. Bugünkü vaziyette Milletler Cemi- Yeti mânasını kaybetmiştir. “Cemiyete ya ve Amerika dahil değildir. Ja Yonya ve Almanya çekilmiştir. İtalya çekilmesi ihtimali vardır. İtalyan matbaada Düleler Cemiyeti aleyhi- Şe şiddetli bir propaganda başlamıştır. mein gecen gün ölen Scialo- İnan merasiminde bulunmak Üzere Milletler Cemiyeti umumi . kâti- NM, Avenol'ün Romayı ziyareti, za- tesadüf ettirilmesi de manidar» dir. Esasen Mussolini hiç bir zaman Milletler Cemiyeti hakkındaki fikirleri. Ri gizlememiştir. Bir sene kadar evvel fene Milletler Cemiyetinden bahseder. en, İtalya Başvekili demişti — Milletler Cemiyetinden çekilmi- Yoruz; çünkü ondan çekilmek , bir dek- orun” hastası başından ayrılmasına anzer, yi, Kim bilir belki de artık bu can çe- ime usanç vermeğe başladı. Esasen ssolini bu sözleri sarfetti vpüz Japonya ve Almanya i fara doğru ilei'adım daha attı. Şu ma- po ki artık mezara doğru tek Bien, alacak yer bilg kalmarırtır. #naleyh İtalya da Milletler Cemi. ine e mezara doğru bir. adim. tlraz olursa, harpsonrası beynelmilel a tanzim edeceği zanne- 0 teşkilât tarihe karışacaktır. Hastahane vavılması için tetkiki emrelilen mektep binalarından İz « tanbul Er kek lisesi. Bir kısım mektep binaları hastahane mi yapılacak? Kız muallim, İstanbul erkek ve kız lise- leri binalarının tetkikiki için emir geldi Tıp fakültesinde Alman profesörü ile bir talebe arasında şayanı dikkat bir muhavere.. ir M. Malehe Tıp fakültesi ders) Ahmet ŞÜKRÜ şehir hastahanel ettiği eski düyunu umu - i sile, Çapa kız muallim m tebi binası, ve şimdiki İstanbul k etmekte olduğu Cağaloğ nm hastahane yapılıp ya kkında hal prossör M. yalıdan beri geçen on gün içi rübeler mevcut hastahanelerin ca kâfi gelmediğini anlatmışi bi profesörler talebenin lâyi desi için daha 350 yataklı bir b haneye ihtiyaç olduğunu verdikleri raporda bildirmişlerdir. Maarif Vekâ- m pılamıyacağı (Devami & ncı sahifede) TT Ergani hattı için 9ncitaksit istikraz kayıtları başlıyor! * B. tahvillerinin birinci tahvillerden daha çok rağbet bulacağı anlaşılıyor Fevzi Paşa — Diyarbekir demir. yolunun Şefkatli istasyonundan sonra olan kısmının yapılmasına karar veril. miş ve bu suretle dünyanın en zengin bir bakır madeni olan Ergani madeni- (Devamı 6 ımcr sahifcde) Dün Edirnenin kurtuluşu münasebetile İstanbulda lan merasimden bir intiba. Halkevinde yapı- Şimdilik iki Taraflı misaklar Tevfik Rüştü B. dün Yunan nazırlarıyla görüştü ATINA, 25 (A.A.) — Atina ajan #mdan: Türkiye hariciye vekili Tevfik Ri tü Bey, dün M. Çaldaris ve M, Mak; mosla iki saatlik bir görüşme yapmıştır. Bütün matbuat, Türkiye hariciye ve- ilinin gelişimi samimi bir şekilde selim. lamaktadır. Tevfik Rüştü B. mektedir. Çünkü Balkan devletleri a- rasında mevcut iki taraflı anlaşmalar (Devamı 6 cr sahifede) İktısadiyatımızın Hariçten görünüşü! Kurdoğlu Faik Bey geldi ve Ankaraya gitti Şimali Avrupa Ticaret mümessili Kurdoğlu Faik Bey dünkü trenle k tanbula gelmiş doğruca Apkara'ya duğunu söylemiş , başkaca izahat ver memiştir Muharriri mizin Türkiye iktı. riçten toplu görünü sü hakkındaki sua- line, kısaca: Türki. ye; ( vaziyetlerine gıpta edilen sayılı memleketlerin en (Devamı 6 ıncı sahifede) Öz Türkçe Yeni ıstılâh ve kelimeler mekteplerde ne zaman okutulaca? Bir müddetten beri şehrimizde Dil derleme fişleri hakkında tetkikat yar pan Türk Dili Tet. kik cemiyeti mer » kez idare heyeti a- zasından Hasan Âli Bey kendisile görü şen bir muhetririmi FAIK BEY — Encümenin altı kolu da wn HASAN ALIB. ki sene nihayetine kadar mekteplerde okutulan bütün ilimlerin ıstılahlarını tamamen hazırlamış olacaktır, Diğer taraftan gramer ko'u da birkaç ay © vel türkçe muallimlerinin de iştirakile gramerimizin bütün lâhikalarını ve e- saslarını tesbit etmişti. Gramer ve tılah kollarının tesbit ettikleri bü esaslar encümenimize tevzi edilmiştir. Encümen , gramer , ıstılah, etimoloji, filoloji ve lügat kollarının tesbit et » tikleri esaslarla kendi mesaisini birleş tirmiş ve faydalı, müsbet neticelere varmıştır, Bütün bunlar kânunuevve. ji ik haftasından itibaren yeni dil kılavuzu Beşre başlanacaktır. Kıla vuzur neşri önümüzdeki ey'ülde top- İanacak olan dil kurultayma kadar bitmiş olacaktır. Kılavuzdaki lüga yapılan ankette toplanan kelimelei bunlara ilâve edilen müştaklardır. Fa kat bu kılavuz kat'i bir lügat mahiye- tinde değildir. Encümen, her lügatin (Devamı 6 cı sahifede) Kömür havzası nda çalışma Yeni kararlar kömür siya- setimizi tesbit edecektir Ticaret odasının raporu Başvekâlette.. Kömürlerimizin kalori kıymetine yapılan itirazlar yerinde değildir. İstanbulda vaziyet nedir? Başvekil İsmet Paşa Hazretlerinin kömür havzasında yaptıkları seyahat memleketimizde yeni bir kömür siya- setinin başlangıcı olmaktadır. Türk kömürlerinin sürümünün arttırılması, salâtın tanzimi işin alınacak kararlar o yolunda / tetkikat Alâkadar mahaf yeni yapılmaktadır. le yeni maden kanununun çıkarılacağı ve havzada sıkı bir kontrol tatbik edileceği söylenmektedir. Kömür meselesi hak- kında İstanbul ticaret odasından bir rapor İstenmişti ve oda raporunu iki nüsha olarak birini rini İktwat vekâletine vermi vapur larına münhasıran Türk kömürü satıl. ması meselesine büyük bir ehemmiyet verilmektedir. Bu şekil tatbik edildiği (Devamı 6 ct sahifede) Maslak faciasınasıloldu? Klişeci Alâeddin Beyin muhake- mesine dün başlandı Ağustosun 31 inci günü akşamı Zin- Grlikuyu yı jandarma Hasan Hü- seyini otomobili ile çiğneyerek öldür- mekten suçlu — klişeci Alâettin Beyin muhakemesine dün üçüncü ceza mah « kemesinde başlanmıştır. Alâettin Bey — daha mahkeme salo- muna girmeden evvel gazete fotoğraf- ları sehpaları üzerinde makinelerini tes- bit ve objektiflerini ayar etmişler, fo - toğraf almaya ii Alâet- tin bey salona girip te bunları görü: sol kolunu kaldırdı, şaşırmış bir vazi- yette idi . Sesi titriyordu. Hükümlere ba Ve sol kolu ile fotoğrafların objek- vd Giflerini kapamaya çalışır gibi bir hare- le : — Susunuz efendiler... — İstemem efendiler... — Susunuz efendiler diyordu. Mehkeme reisi Hikmet Bey fotoğ- rafçılara döndü: — Resim almasını menediyorum. Dedi. Fotoğrafçılar sehpalarını topladı- lar ve salonu terkettiler. Reis Alâettin Beyi isticvap etti, Sonra | istintak hâkiminin mevkefen lüzumu muhakeme ettiği otomobili jandarma yine çarptırdığı ve öldürdüğü sabit ol duğundan ceza kanununun 455 inci maddesinin birinci fıkrası mucibince son tahkikatın açılması icap ediyordu. Kararname okunduktan sonra reis Hikmet bey Alâettin beye sordu: © — Kararnameyi Bı yi dinlediniz. K'işec! Alâettin Beyin eskiden çe- kilmiş bir portresi susta ne dersiniz? 2 Alâettin Bey biraz. iyi idi, Pek te yüksek olmayan bir sesle hâdiseyi pm şu şekilde anlatmaya başla - : A — | ağustos ei matbaada kala « caktım. İşlerim çoktu, Makinelere biz- zat nezaret etmek kral idim. O sıralarda Göztepede oturuyorduk. Rex Rus Sovyet hükümeti Istanbul Tica retei hariciye mümetsilliği, Rus ihracat mallarını teşl Bu sergi dün su M. Zvilinş, nı, Sovyet müessesatına içir Sovyet konsolosha nesinde dai m merosimle açılmış ter. Merasimde Sovyet cenaral konsolo- areti hariciye mümes sili M, Vorobieff ile konto'oshane erkâ- zevat iln kanka müdürleri, ticaret odası ve şeh bir sergi tesis etmiştir. mensup rimizdeki iktisadi ve ticari müessesat erkân ve memurları hazır bulunmuştur.
