22 Ekim 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

İ g A m. A A SR Büyük bayram için hazırlıklar devam ediyor. Şimdiye kadar İstanbulun görmediği muaz- zam şeyler yapılacak.. FİATI 5 KURUŞTUR* Mali vaziyet ANKARA, 20 Birinci teşrin: | Son buhran seneleri, her memleket için ol duğu kadar bizim için de; (e vaziyete uygun tedbirler almalr suretile ayak: ta durmağa çalışma seneleri oldu. İk» badi ve mali sahada jüzum başgös” terdiği ber ande, hükümetimizin ak makta olduğu tedbirlerin isabetini kim inkâr edebilir? Dördüncü Millet Medisi ii Sük sonra üçüncü yaşma girecektir. Bü; Meclisi bu içtima yılında işgal edecek mühim meşeleler arasnda mali işler gene birinci plânda gelecektir. 1933 mali yılının henüz dört ayımı geçirmiş olduğumuz halde, Meclisin ve Cüm- buriyet Hü. imetinin böyle bir zaru- retle karşılaşacağını anlatan emmare- ler vardır. Yüz yetmiş buçuk milyon lirada bağlanan cümhuriyetin o onuncu yıl bütçesi varidat tahminlerinde bir te- nakus göstermek istidadındadır. Ve geçirdiğimiz dört ay, başlıca varida! kalemlerinden gümrüklerde, hayvan: lar vergisinde ve inhisarlarda bu ii dat başgöstermiştir. 933 varidat büt- gesinde 11,250;000 lira tahmin edilen hayvanlar vergisi, içinde bulunduğu- muz iktisadi şartlar © dahilinde bü yekünu dolduramıyacaktır. Hayvan kıymetleri bu derece düşünce, mevcut vergi nisbeti ağırlaşmıştır ve binnetice mükellefin vazifesini yapmasma im- kân bırakmamıştır. İnhisarlara gelince, safi hasılatı büt- çede 33,625,000 lira tahmin edilen bu müesseselerin, içinde bulunduğumuz mali sene sonunda hâzineye bu yekü- mu temin edemiyeceği anlaşılmakla" dır. Varidat bütçemizin hemen beşte birini teşkil eden bu hasılat, tahminin dununda kalmca; masraf bütç rinde de tedbirler slmak © zaruretini doğurmuştur. İnhisarlar varidatında yalnız tütünden 20 milyon lira safi ha- #ılat beklenirken, istihlâkin kilo itiba- ile eski raddesini muhafaza etmesine mukabil; barometrenin kalite cephe- sinden sukut etmesi, tütünden bekle- nen neticenin almamıyacağı kanaatini vermektedir. İnhisar İdaresinin köylü için ve köyler için çıkardığı cişaralar, şehirlerde gizliden gizliye satılmıya başlanmıştır. Köyde dört kuruşa alı- nan bu paketler şehirlerde sokak ara- Iİarında beş kuruşa temin sedilebil- mektedir. İçim itibarile de tiryakileri memnun eden köylü cigaraları görü- lüyor ki, ucuz olduğu için; köylerdeki kadar, ve belki de köylerden - ziyade #ebirlerde rağbet kazanmıştır. Bu da anlatıyor ki, tütün ve cigara fiatleri üzerinde. yapmak zamanı ar- Vaziyet, varidat ve masraf bütçele- Yi üzerinde önümüzdeki aylarda bazı tedbirler almayı icap ettiriyor. - Bu tedbirlerin neler olacağı şimdiden kestirilemezse de, meselâ hayvanlar vergisinin tenziline teşebbüs edileceği, tuz ve tütün fiatlerinin O indirileceği tahmin olunabilir. : Bundan başka bekaya vergiler bü- yük bir yekân tutmaktadır. Bu yek nun içinde yalnız 20 : 25 milyon lira raddesini bulan harp borçları vardır. Seneler geçmiş, artık bu borçları tah- sil imkânları çok azalmıştır. Yüz mil- yon liraya yükselen bekaya vergi barçları üzerinde bir tasfiye yoluna gidilmesi kat'i bir lüzum halindedir. Vergi kanunları üzerinde bazı rö- tüşler yapılması düşünülürken, arazi » Bugün dıkça alım, satım ve saire dolayısile kıymetleri arttırılmamakta ise de bu cihet kâfi addedilmemektedir. o Ara- zinin yeniden ve ümmi sirette takri. 'ri hususunda son senelerde © yapılan teşebbüslerin hiç biri muvaffak neti- er verememiştir. Basit tahrir usül- eri yürü; iştir. Tahrir muame- lâtı için bir tecrübe & mahiyetinde ol- mak üzere kabul edilmiş bulunan 1651 numaralı Kanunun, on iki kaza- da yapılan tatbikatı maksadı - temin edemeyince, bu tecrübeden de vazge- silmiştir. Arazisi geniş ve küçük par- şalara ayrılmış olan memleketimizde, zirant usülleri, işletme tarzları ve ran- döman bir istikrar bulmadan tahrir usulü ile arazinin hasılatın, veya kıy- metini bulmak ve bunu vergiye mat- rah ittihaz etmenin müşlcüli dandadır. Bir çok mıntaka yar olunan masrafın, bazan alıriacı vergiye teadül etmediği de selime tür, Maliye Vekâleti bir senedenberi u esaslı mesele üzerinde © tetkikat yapmakta, ve memleketi muhtelif mın- takalara ayırarak, her mıntakada ica- ba ve tahammüle göre, kadastro tah- ririle vergi tabririni telif edici bir tah- rir tarzı tatbikini düşünmektedir. Bu hususta hazırlanacak olan kanun lâ- yihasının bu sene Millet Meclisine tev- diine intizar olunabilir. Şu halde en- cümenlerde tetkikatı ikmal © edilmiş bulunan yeni kazanç vergisi lâyihası 8 inci sene No. 2766 Sahip ve Başmuharriri: Siirt Meb'usu MAHMUT Muhterem misafirimiz Macar Başveki li Ankara istasyonunda İsmet Paşa Hz. tarafından | harşılanırken Gazi Hz. Macar Başvekili ile iki saat görüştüler Reisicümhur Hz. dün Macar gazeteci- lerini de kabul huyurmuşlardır Mocar Başvekili Ankara istasyonunda ANKARA; 21 (A-A.)— Reisicüm- bur Hz, saat 15,30 da Macar Başve » ili M, Gesmboes ve Hariciye nazırı de yefendi de kabulde hazır bulunmuş - tar. Reisicümhur Hz. nazırlardan sonra Macar gazetecilerini kabul buyur - muşlardır. Meclis reisinin ziyafeti ANKARAR; 21 (A'A.) — Macar Başvekili Jeneral Gocmbocs ve Ha - riciye nazırı M. de Kanya şerefine bugün Büyük Millet Meclisi Reisi Kâ- zım Paşa Hazretleri tarafından An - karapalar'ta bir öğle ziyafeti verilmiş tir. Ziyafette Başvekil İsmet Paşa Hz. ile Hariciye vekili Tevfik Rüştü Bey, heyeti vekile erkânı, Cümhuriyet Halk fırkası kâtibi umumisi Kütahya Recep, fırka meclisi grupu leri Ali ve Cemil Beyler, Bü- t Meclisi reis vekilleri, Ha- encümeni reisi ve azaları, Ma. M. de Tahy, Peşte'el Veysel beyler, Macar sefareti ve hariciye vekâleti erkânı hazir bulun. muşlardır. Macar naibi hükümeti Amiral Hor ti Cenaplarının mahdumu M. Etien tliler arasında bulunu « yordu, Behiç Beyin çay ziyafeti ANKARA, 21 (A.A.) — Pojte ek çimiz Behiç Bey tarafından saat 17 de Marmara köşkünde misafi? Mucar na- zırları şerefine bir çay ziyafeti veril- miştir. Ziyafette Başveki Pa - şa Hazretleriyle o Hariciye vekili Tevfik Rüştü i, Hariciye ve Macar sefareti erkânı hazır bulun - muşlardır. Macar sefirinin ziyafeti ANKARA, 21 (A.A): — Macar sefiri M. Tahi bu akşam Macar Baş- vekili M. Göcmees ve Hariciye nazı- yı M. de Kanya şerefine bir akşam ye meği vermiştir. Başvekil İsmet, B. M. Meclisi Reisi Küzm Paşalar Hazeratle Hariciye vekili Tevfik Rüştü Beyefendi, Heye- ti yekile azaları, C. H. F, umumi kâ- (Devamı 6 ıncı sahilede) Eshişehir üçüncü şeker fabrikasının e vvelki günden itibaren çalışmaya başla» dağın tafşiletile telgraf haberi olarak bildirmiştik. Resmimiz fabrikanın bir kısmını ve o gün fabrikanın çalışma resminde hazır bulunan zevatı göster- ile, arazi vergisi projesi bu sene Mec- lis ruzmamesinin iki mühim maddesini teşkil edecektir. Masraf bütçesi üzerinde ise, Be gi- bi idari ve k: tedbirler atmak lâ- zımgeleceği önümüzdeki aylar içinde anlaşılacaktır. İkinci teşrin sonunda altı aymı dolduracak olan mali sene mek tedir. yet daha da tavazzuh etmiş bul: cağmdan, icap ve zaruretlere göre hü- kümet, tal bazı kararlara vâra- caktır. Ve bu kararlar, daha da de- vam edeceğe benziyen buhran sen lerini karşılamak için ancak hayırlı kararlar olacaktır, Mecdi SADRETTİN PAZAR Rus misafirler i Geliyor | Heyetin perşembe günü şehrimize: müvasalatı bekleniyor Cümhuriyetin onuncu yıldönümün - de devlet ve milletimizin pek muhte- rem misafiri olacak Rus Sovyet ricalini getirmek üzere İz- mir vapuru tahsis edilmiştir. İzmir va Puru yarın İlmanı- mızdan o hafeketle Odesa'ya gidecek - Dk Misafirlerimiz. sadan çarşam - ba günü hareketle perşembe günü şeh fimize müvasalat €- decekler ve ağlebi İlitima! ayni gün bu #üsi trenle Ankara- ya hareket edecek- lerdir. Muhterem misafirlerimiz şu yüksek zatlardan mürekkeptir: İcra komit i M. Molotof, Başkuman- dan ve harbiye komiseri Varaşirof, Süvari orduları kumandanı Ordiyeni, Hariciye komiseri M. Litvinof, Maarif komiseri Pupnef, beş senelik plân iş - lerini tanzim ve bu işlere riyaset cden M: Kırçanofki, Pravda gazetesi baş - muharriri M, Poldof, İsvestiya baş mu hal Lazazki, Hariciye komiserliği hariciye matbuat müdürü M. Umanski (Devamı $ inci sahifede) Parlamentolar Konferansı —— Nâzım İzzet Beyin gazetemize beyanatı EŞ M. MOLOTOF 22 TEŞRİNİEVVEL 1933 “ Beşinci Milli Türk Tıp kongresi bugün | Meclisi | #ihhat ve içtimai Almanyada intihabat müca- delesi propaganda nazırı M. Goebbels'in söylediği bir nu- tukla açılmış bulunuyor. müdürü: 24318. Beşinci Milli Tıp kongresi dün Ankarada açıldı Kongreyi açan Sıhhiye vekili nutkunda yapılan ve yapılacak işleri anlattı ANKARA, 21. A.A, sast 11,30 da B.M. salonunda Muavenet Vekili mü derris Doktor Refik Beyin mutkuyle açıl- mıştır. Kongrede B, M. Meclisi Reisi Kâ- zım Paşa Hazretle- riyle Dahiliye Veki- li Şükrü Kaya ve C. H. — Farkası ümümü kâtibi Kütahya me- busu Recep Beyler- le bir çok mebüslar hazır bulunmuşlardır. Refik Beyin nutkundan sonra Reisi- cümhur Hazretleriyle B. M. Mecli Reisi Küzm, Başvekil İsmet ve bi üşür Fevzi Paşa- lar hazratma riyaset divanına kongre- Kongreyi açan Sıkhiye Vekili Refik B. nin yüksek tazimlerinin arzedilmesi hak kında verilen takrirler okunmuş ve al kışlarla kabul edilmiştir. Verilen diğer takrirlerle fahri reislik- lere ve reis vekillerine aşağıda isimleri (Devamı 6 ıncı sahifede) Madrit'te toplanan Parlamentolar birliği konferansına iştirak eden To- kat mebusu Nâ - zın Bey, dün av « det etmiştir. Nü“ rans bakkında şu malümalı vermiş - tir: — Bu sene topla nan konferansta evvelâ kâtibi umu- minin hazırlamış de bir müzakere ve sonra da emni- yet ve terki tesli - hat, iktisat, müs - temleke, temsili Ye Nözm İzzet Bey jim meseleleri haki zakereler (Devamı 5 inci sahifede) .. . > şi Türkiye ; Bulgaristan. e yp “ Hariciye vekilinin bir Macar gazetesine beyanatı .BUDAPEŞTE, 21 (A.A.) — Nam- yet Uişay, Türkiye. Hariciye Vekil v ü Beyefendinin Sofya ziya reti münâsebetile mezkür gazete mu- habirine beyanatını neşretmek - tedir. Veki! Beyefendi bu beyanatın- da Bulgaristandaki ikameti esnasın « da Bulgaristan ile Türkiye arasınd. ki dostluk rabıtalarını kuvvetlendir « mek ve bu suretle'her türlü mukare - neti kolaylaştırmaktan başka yapmamış olduğunu söylemiş 5 Tevfik Rüştü “Beyefendi demiştir ör — Bulgar matbuatmın Türkiye ile Yunanistan arasında akdedilmiş olan muahedeler dolayısile Türkiyeye hü - cum etmeleri teessüfe şayandır. Eğer Bulgar matbuatı bu muahedelerin tam metinlerini görmüş olsaydı hiç şüphesiz başka bir lisan kullanırdı. Türk - Yunan muahedenamesinin iki —— yarına ei i mukarenetini ikti - sadi ral rının inkişafını temin € - den müzeyyel bir maddesi vardır. İn Amerika Sovyet Rusyayı tanımak üzre bulunuyor Siyasi ve iktisadi işleri görüşmek için Litvinof Amerikaya gidecek NEVYORK, 21, A. A, — Henüz tee- yüt etmiyen haberlere göre M. Roosvelt Sovyet ö ee reisi Kali- nin yoldaşa Sovyet Rusyanın Amerika tarafından tanınması için bir teklif yap- Teati edilen mektuplar VAŞİNGTON, 21. A. A. — M-Roos- velt ile M. Kalinin arasında teati edilen mektuplar neşredilmiştir. Zarphanede Cümhuriyet 10-10 tarihinde M. Roosevelt'in yazdi» İı mektupta ezeumle şunlar vardır ? “ Bir asırdanberi aralarında amamevi dostluk rabıtaları olan iki büyük devler tin doğrudan doğruya münasebetlerde m e madalyaları basılıyor. Program yarın çıkacak Şehirde üzerlerine kuvvetli projektör- ler konacak kuleler yapılıyor Cümhuriyet bayramı kutlulama yük- sek komisyonu dün mekteplere mühim bir tamim göndermiştir. Ankarada yan pılacak geçit resmine mühim miktarda ıt'alar ve mektepler iştirak ede» m geçit resmi uzun sürecektir, n in geçide iştirak edecek her, kesin süratle yürümesi temin edilecek- tir. Mekteplere gönderilen tamimde ge çide iştirak edecek izcilerin “ dakikada 120 adım atâbilecek surette talimlerine ehemmiyet verilmesi bildirilmiştir. , Perşembe em İstanbul mekteplile- Mi Türk Talebe Birliğinin gönde- receği 150 üniversite talebesinin, sıh- hi müayenelerinden sonra gönderilmesi hakkında Maarif vekâleti bir tamim gön- dermiştir. Gidecek üniversite talebesinin kur'a- ları dün akşam Halkevinde çekilmiş. " Jstanbuldaki merasime ait > ge Taksimde Cümhuriyet meydanına tesisat yapılıyor zere an ari Herkesin pro grama ıttıla peyda etmesi için program halka tevzi edilecektir. zi yarn (Devamı 5 inci sahifede)