22 Ekim 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi 42 nci cüzü çıktı Onuncu sene: No. 3399 umhuri Hayat Ansiklopedisi Büyük bir kltiphaneyi b!r arada evinize getiren en faydalı eserdir. Her evde bir Pazar 22 Teşrinievvel 1933 tane bulunmak lâzımdır. İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektup adresl: Cumhuriyet, İStanbul Poata kutusu: Istanbul, No. 24« Telefon: Başınuharrlr: 22366, Tahrlr müdüru: 23236, îdare müdurü: 22365, Matbaa: 20472 Türk Cemiyetinde Türk kadınının Hassas kalbi ayaia gözlerini kapıyan Nudiye Tevfik Hanunefendi için ençok Darusşafakalılar ağlanxçlardır. Çönkfi bu haumefendi zaten cemiye. thnizin şefkati mahsulü olan o mek . teple çok alâkadar olarak ona krymetB teberrularda bulunduktan baska son gânlerine kadar da kalbinm bütün basaastyetüe bagh kalmıs, hep onunla meşgul ohnaktan bir gün büe fariğ olmannştı. Bununla beraber Nudiye Ha. nnnefendmm Irtihali bütün memlekette ehemmiyetle gorülen bir hâdise teşk3 etti. Bu kalbi yüksek Türk kadmı eemiyetimizde kendisine haklı bir hürmet tnevkH temin eylemişti. Nudiye Hanunefendi bizim nazan rrnzda hassas Türk kadını kalbinm pü. ruzsuz bir numunesidir. Bu kalp dai • ma ryiyi sevmîs, fenadan tiksindtgi kadar iyiEğe bajrldığı artmıs bir kalptir. Bu büyük kadmm iyil3c hareketlermde gosterişe kapılmanın zerresi bfle bulunmadığını öğrenmekle hakkmdaki hürmetimizi artnmış oluruz. Cemiyette fyi kalpli ve hayn sever bir unsur ol manm en bariz medeniyet alâmeti ol. duğunda şöphe yoktur. tnsanlığm varbğı, manest ve eğer varsa meziyeti onun yabuz cemiyet halmden ibarettir de onun için. Tek şahıs olarak tnsam münferit bir hayat ne tasavvur etmek •nkâm büe yoktur. Bazı hayvanlarm büe sürfi ile yaşadıklan malumdur. tnsan yalntz cemiyet halinde yaşryabilmiştir, ve yabuz öyle yaşıyabilff. Tek tnsam basıbos tabiat içine saltverse . niz onun muhitile mücadele etmek • ten büe âciz kaldığmı görürsünuz. E • ğer boyle tabiat içfnde yapayabuz btrakıhmş msamn biraz aklı varsa onun ilk yapacağı İs çtldnrmak olaeaktır. Aldm selâroeti büe hnamn cemiyet halinde yaşryabümesîne mötevakkıftır. O halde cemiyetî sevmeli ve omm hayrma h*#Mm obnağa bakmalı. Me . denî ft»&m en yuksek şekK saten budur. Halden hale geçen Türk cemiye • tinde bu faziletm inldşafı daha huzur • ki bir topluruk hayatmm en sağiam alâmetlerinden biri olaeaktır. Son tah lilde gorülur ki cemiyet ve mfllet en buyük ve en hakikî afledir. Ana vurt hepiıuizin hem en büyük aile ocağı • mudir, hem de en mukaddes mabedi. miz ve herşeyuııiz. Bundan dolayıdır Id ferdî fedakârlıklanmızla dahi btl • hassa bu büyük ocağı koruruz. Nudiye Hanımefendinm irtmali âranuzda şundan dolayı bir hâdise teş • kü ediyor ki oıuıünün son •enelertnt ve hemen bütün mamülkünu Darüşsa faka ath güzel mektebe vermiş olan l a bSyük Türk kadmmm bu hareket . lerile çok iyi ve çok yüksek bir h görmös oldugunu hemen hephniz âyri ayrî kalplerîmizde duvuyoruz. Içimizden Nudiye Hanımefendiye bravo demek arzulan gayrnhtıyan nşkmyor. Ken • <£sini muhterem bir şahsiyet olarak gormekte Htifak ediyoruz. Nudiye Hammefendi hakkmda cemiyetin dili bü. tün bu hisleri ifade etmek için harekete Çünku cetniyeÖn hatta gayrîolarak istediği budur, ve zaten önon ihtiyaci bunadır da omm leîn. Dikkat etsenfz hükumet ve devlet se kffleri bfle hep cemiyetin bu düeğine ntzam vermek üıtiyacmdan doğduğuuu gorSrsunüz. Bütün teskilâtüe hükumetin ve devletm yapbğı işlere tekbaşma eJ âtrmş bulunanlarm hakîkaten hüıiuete lâyık müstesna mahluklar olduklarmı teslim etmek bir zarurettir. FerÜeri cemiyet hayatma bu kadar t&a bağlı mflletlerm çok kuvvetli olacaklanm da sSphe yoktur. Nudiye Hanımefendinin büyük bir tevgi bağüe bağlandığı büyük bir moessesesinin aslı dahl kendisi gibi hayn sever ve cemiyete hizmette zevk bulur insanlann eseridir. Hususî teberrularm inşa ettiği bu mektep bir za manlar idare ve okutma noktalarm . dan en seçme şahsiyetlerin bütün bir feragatle, fakat seve seve yaptıklan fahrî hizmetlerde en büyük kuvvetrni buluyordu. Bu millî ana^ne hâlâ mektebi bırakmış değildir. Türkiye CumIrariyeti hükumetinin Basvekilinm bu mSesaese ile yakmdan alâkadar olduğunu biliyoruz. Nrtekim işte Nudiye Hanımefendinin mektebe merbutiyeti de bu vaziyetin mükemmel bir delilmi teşkü etmektedir. Biz Nudiye Hanımefendinin misa Bnde fazla olarak Türk kadınının pek hassas kalbini buluyoruz. KaduJık hu. kukunu ıslah üe kadmı cemiyetteki yüce mevkiine çıkaran Cumhuriyet Nu diye Hanımefendide bu hareketinin en Reisicumhur Hz. dün Macar Başvekilini kabul buyurdular M. Gömböş ile Ismet Pş. Hz. arasmda evvelki şün mühim müzakereler oldu Ankara 21 (A. A.) Reisicum hur H*., saat 15,30 da Macar Başvekil M. Gombösü ve Hariciye Nazm de Kanya Cenaplannı ka . bul buyurmuslar • dır. Kabul 3n sa at kadar sürmüs, Hariciye Vekili Doktor Tevfîk Rüştü Beyefendî de kabulde Kanr buiunmustur. Reisicumhur Hz. nazırlar dan «onra Macar gaıe tecile. rini kabul buyur mu»Tardır. Ankara 21 ( T e lefonla) Ma Macar Bafvekilinin Ankaraya muva salatından bir intıbat M. Gomböş ear Başvekfli M. Başvekilimizle birlikte gardan çıkarken Gombös dün Basvekilimiz ve Hariciye Vekilimizle iki defa komMmustur. Bugün Ori Başvekil Hariciye Vekili Tevfîk Rüstü Beyin is. nrakile yeniden müzakerede bulun • musiardır. MecKs Reisi Kâztm Pa«a bugun Ankarapalasta M. Gömböse bir ofle ye meği ziyafeti vermistir. Ziyafette Başvekil, Tevfik Rüştü Bey, Peste sefiri . miz Bekiç Bey, Macaristanm Ankara •efiri M. Tahi ve Heyeti Vekiie azafoı haztr bulunmuşlardır. Behiç Bey akşam uzeri Marmara koskünde bir çay vermistir. Geee Ma • car sefareti binasmda M. Gömbö» serefme bir ziyafet verilmis ve bunu bir suvare takip etmiştir. Ankara 21 (A.A.) Peste elctmra Behiç Bey tarafmdan saat 17 de Mar. mara köşkünde misafir Macar nnzırlan şerefine bir çay ziyafeti verihnistir. Sıhhî meselelerimiz Beşinci Tıp kongresi dün Ankarada açıldı Sıhhiye Vekili şayani dikkat bir nutuk söyledi ve müzakerata başlandı ve Ankara 21 (A.A.) Beşinci millî Türk bp kongresi bugün saat 11,30 da B. M. Meclisi salonunda Sıhhat velçthnaî Muavenet Vekili müderris, dok . tor Refik Beyin nutku ile açılnuştır. Kongrede B. M. MecKsi Reisi Kâzon Paşa Hz. üe Dahüiye Vekili Şükrü Kaya ve C. H. Fırkası Umumî Kâtibi Kütahya meb'usu Recep Beylerle birçok nteb'us. lar hazır bulunmuslardır. Refik Be yin nutkundan sonra Reisicumhur Haz. retleri ile B. M. Meclisi Reisi Kâzım, Basvekil Ismet ve Büyük Erkânıharbiye Reisi Musur Fevzi Paşalar Hazeratına riyacet divanmca kongrenm yüksek ta. zimlerinin arzedîlmesi hakkmda ve . rOen takririer okunmuş ve aHnşlarla kabul edilmistir. Verilen diğer takrirlerle faıhri reisHdere ve reis vekilliklerme asagıya ishnleri yazılı zevatın seçilmesi alkışlar. la tasvip olunnraştur: Fahrî reisl3dere seçüen zevat: B. M. Meclisi Reisi Kâztm, Büyük Erkâ mharbiye Reki Müsür Fevzi Pasalar Ha. zeratı, Adüye Veküi Saracoğlu Sükrü, Millî Müdafaa Vekili Zekâi, Dahüiye Vekfli Şükrü Kaya, Hariciye Veküi Tev . rHc Rüstü, Maliye Vekili Abdulhalik, tktısat Vekili Celâl, Nafıa Vekili Hü. mi, Ziraat Veküi Muhlis, Gümrük ve tnhisarlar Vekili AK Rana ve C. H. Fır. rkp ftongreıini açan Sıhhiym Vekili Refik Bey kası Umumi Kâtioi Recep BeyWle fs. Unbul Universite Emint Neset öm«r B., Tıp Fakülteri Reist Tevfik Salim Pt^a, Sıhhat ve tçtimaî Vekâlet müstesan Hustanettin Bey, Millî Müdafaa Vekâleti Sıhhiye Reki Maılum P a ^ Mabadi 6 tnet tahifede Büyük Bayramda büyük Gaziye milletin hediyesi Bütün Türidyeyi temsil etmek üzere Cumhuriyetin kutlulanacağı meydanlardan birer avuç toprak alınarak Ankaraya yollanacaktir Ankara 21 (A.A.) C. H. Fırkası ' Umumî Kâtı*bi Recep Bey Fırka teski. lâtma ve onuncu bayram kutlulama ko. miteleri retslerine şu tamimi gönder mistir: Macar kızlart kıyaftine gîrmif miniminiler Ankara M. Gömboşe çiçek veriyorlar ittasyotmnda Bir Ingiliz muharriresinin makalesi "Erkek olaydım Mustafa Pr. Röpke Almanyadan Kemal olmak isterdim,, gelerek işe başladı Rosita Forbes «Millet yaratan büyük adamlardan en çetin çalışan Gazi Mustafa Kemaldir» diyor Meşhur Ingfliz muharrirelerinden Ro sita Forbes Deyli Meyl gazetesinde «en ziyade hayram olduğum adamlar» serlevhası alttnda yazdığı bir makalede Gazi Hz., M. Musolini, tran Şahı Hz., M. Hitler üe Faslı Resulmm reshnlermi de basarak diyor ki: c Eğer erkek olsaydun bir meş . hur adam olmak isterdim. Fakat kim olurdum acaba? Bu sualin eevabou ver mek için hayli düşünmek Iâznndır. Zihnime ilk gelen isim daima Musolmi ohnuştur. En ziyade Hitleri mi, îran Şahım mı, yoksa Gazi Mustafa Kemali mi tercflı edeyhn diye dâsüne düsune yorul dum. Fakat hep zfhnime gelen cevap su ohryordu: Musolini.» tngüiz muharriresi Sinyor Musolmi tl flk defa nasd görüştüğünu ve ttalyan Basvekilinm neler yaptığmî anfattık tan sonra diyor Irit « Gayet kansık bir halde bulu . nan halklardan milletler yaratan a damîardan herhangi biri olmak îste f'm. Bu adamlnrdan en zîvade Gari Mustafa Kemalin daha çetm bir surette uğrashğmî ve çalwhğmı düşünüyo • rum. Gazi Mustafa Kemale ilk tesadüf ettiğim zaman Müsarünileyh muzaffer bir askerdi. Düşmam Anadoludan kov mustu. Ordusunu Anadoronun çıplak dağlık arazismdeki kayalardan çıkar • nnştı. Ne askerî teçhizatı, ne mühim matı, ne parasî, ne söhreti, ne kredisi hiçbirseyi yoktu. Lâkin askerleri var . dı. Anadolu dağlanndan kopup gelen bu adamlar onun arkasmdan geliyor lardı. Bu karanlık günlerin sonunda o, UniversH* tk< Üniversitenin yeni iktısat profesörü C. H. Fırkası umumî idare heyeti, yaklaşan en büyük bayramımızda bü tün milletin yüksek bir vazifeyi hatır. lıyacağtm düsündü. Cumhuriyetin onun. cu yddönümü karanlık ve derin bir yok. luttan şerefli bir devlet olarak parlak istikbale hız aldığmıız devrin durak nok. tastdrr. Bugümin duygulu senlikler ı . çinde gecirdiğimiz sırada bütün mem • leket evlâtlannm millî kurtuluşun başı ve yeni Türkiyedeki drriliş ve yeni Tiirkiyedeld diriliş ve yükselis âleminin ruhu olan millî reis Gazi Mustafa Kemali anacagına şüphe yoktur. Mi* Rosita Forbes tam on y>I evvd ve tam bu ayöa ı m vaffak ve muzaffer olmuştu. O gün lerde Gazi Mustafa Kemal, misafir lerine oturmalan için açık çadırmdaki bos esya sandıklarmın üstünde yer gösterirdi. Ben Mustafa KemaK siyasî çiftçi, Reisicumhur olarak gördüm. Hükumet merkezi civarmdaki küçük çiftliİTnde kendi traktörünü kendisinin idare etb ğmi de gördüm. çölün ortasında yük selen merkezi hükâmetin caddelerinde etrafmı alan motosikletler arasmda yıldırım süratile geçtiğini de gördüm. Gazi Mustafa Kemalin vücude getirdiği eserlerin cüm'esmdeld yüksek kıy tısat profesörlü Maddî kıymetlerle ölçülecek her . Bütün Fırka teşkilâtına muhım b r ğüne tayfn edihangi bir hahra vermekle ona baglılu tamim yapan Fırka Umumı Kâtibi len Alman pro Mabadi 6 ıncı sahifede Recep Bey lllllllllllllllinnilllllllllMlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMIIMIIIIIIIIIIIIIII f esorlertnden Dr. rtsr. Pol W. Röpke sehrimize glemis ve Üniversi tedeki mesais:n başlamıstir. Genç profesör, Almanyada, bü yük harpten son* ra iktısadî işler ile uğraşanlar a Profesör Dr Ropke rasında en fazla temayüz etmiş, şaG eçen salı gecesi Şile yolunda iki G yanı dikkat simalardandır. Doktor seyyar satıcının ölümü ve soyulmaRöpke kuvvetli tetkik kabiliyeti ve sile neticelenen çok müthiş bir ci . eserlerile kısa bir zamanda kendi nayet olmuştur. sini göstermiş, Almanyada profesör. Şimdiye kadar elde edilen ma lüğe kadar yükselerek, iktısat kürlumata göre, hâdise şöyle cereyan süsünde tedrisata başlamıştır. etmiştir: Genç âlimin, Almanyada neşret Pendikte oturan seyyar satıcı Atiği altı mühim iktısadî eserinden kif ile arkadaşı Balatlı Karakaş başka, birçok etütleri de vardır. dört haftadanberi Kartal civarınd'a Pendik civarında kanlı bir şakavet hâdisesi Iki seyyar satıcı feci şekilde öldürüldüler, Vali Bey hâdise mahalline giderek bizzat tahkikat vaotı Siyasî bir cinayet Rus sefaretinin bir kâtibini öldürdüler Varsova 21 (A.A.) Livov seh . rinde Ukraynalı olduğu ve Ukrayna tethiş cemiyeti azasmdan btüunduğu zannedilen bir adam Sovyetler birliği konsoiosluğu kâtiplerinden birmi öldür mustur. Resmî mahfillerin ileri sürdükleri düsünceye göre bu dnayetten maksat Lehistanla Rusya araandaki iyi münasebetleri sarsnrtak ve bozmaktr. YUNUS NADl Mabadi 2 inci sahifede Mabadi 2 inci sahifede ki köylerde kurulan pazalara gide. rek satiş yapmakla meşgul olmaktadırlar. Geçen pazartesi akşamı Karakaş, Pendiğe gelmiş, Akifin evinde misafir kalmıs, ertesi sabah birlikte bazı köylere uğradıktan sonra Şiledeki salı pazanna git mişlerdir. Köylerde 45 liralık mal satan iki ahbap satıcı, asıl hararetli alışverişi Şiledeki salı pazarında yapmışlar, büyük bir kazançla Pendiğe dönmek üzere akşam saat sekizde Şileden ayrılmak istemişlerdir. Vakiıt geç olduğu içîn jand'arma. lar, satıcılara nasihat ederek «bu gece yola çıkmayın, burada kalın!» demişlerse de iki seyyar satıcı er tesi sabah Pendik pazanna yetişe • ceklerinden bahisle bu tavsiyeleri Vali MaNîftn Bey dinlememişler ve yola çıkmışlardır. Satıcılar yolun 45 inci kilomet resinde cGöndere» mevknnde saat on bire doğru anî bir baskma raa . ruz kalmışlardır. Baskının nasıl olduğu, seyyar »• tıcılann ne suretle oUfUruldükleri tesbH edilememiştir. Ancak çarşamba sabahı yoldan Mabadi S inei sahifed*