19 Ağustos 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
Dün Lidoda yapılan mü- sabakalarda İstanbul mın- takası Türkiye yüzme birin- cisi oldu. FİATI 5 KURUŞTUR Dörtler arasında Bir ay kadar evvel Romada imzala- nan Dörtler misakile yeni bir devrin başladığı söylenmişti. Denildi ki harp- i bir batınlık devir, muva- Harpten sonraki on üç s€- ler Cemiyeti devridir. Bu devir, Mançurya meselesinde Millet- ler Cemiyetinin gösterdiği aciz ile ni- hayet buldu. Dörtler misakmın imza- sile artık büyük devletler © arasında bir tesanüt devri açılıyor. Dört devlet Avrupa içinde ve Avrupa dışında alâ- kadar oldukları bütün meseleleri, bi- ribirile istişare ettikten sonra tam bir ahenk dairesinde hareket ederek hal ve fasledeceklerdir. Dörtler misakının mürekkebi kuru- madan bir imtihan vesilesi çıktı: Al manyanın Avusturya hakkında takip etmekte olduğu siyaset mevzuubahis ol. lüm olduğu üzeri, Alman ya Avusturyada Milli Sosyalist Fırka- sının galebesini temin etmeğe çalışı- yor. Ve bu galebe tahakkuk edecek olursa, Viyana Hükümeti fırka disipli- ni dolayısile Berlin'e tâbi olacağından Anschluss yani Avusturyanın Alman- yaya iltihakı bir emrivâki şeklini almış bulunacak. Bu itibarla Almanya, A- vusturyadaki Dollfus (o Hükümetinin aleyhine büyük mikyasta bir propa- ganda hareketine geçmiştir. Kullanı: lan bazi vasıtalar da o hukukudü kaidelerine mugayir olduğu gibi mu- ahedelerin hükmünü de ihlâl etmek- tedir. Bu vaziyette eğer Dörtler misakı imza edilmemiş olsaydı, Avusturyanın yapacağı şey, Almanyayı (o Milletler Cemiyetine şikâyet etmekten ibaret olacaktı. Sulh ve müsalemeti tehlike- ye düşüren bir hareket olduğunu ileri sürerek misakın maruf 11 inci madde- sine dayanarak Almanyanın uslu dur- masını temine Filhakika bugünkü (beynelmilel öre, Avusturyanın bu yol etmesi lâ Fakat Milletler Cemiyetine müracaat etmek, Dörtler misakmı hiçe saymak demek olacaktı, Çünkü mesele bir defa Mec- lise intikal ettikten sonra Almanyanın Avusturyaya karşı takip ettiği siyase. tin doğru olup olmadığı prn ere dört devletten maada Meclis azası olan di- ger devletler tarafından da muhake- me edilecekti. Bu, bir ay evvel imza- lanan misakm ruhuna uygun değildi. , Bunun içindir ki imzalarmasile ye- devir açtığına inansmlar inan- , devletler, Dörtler misakma dayanarak halletmek yolu- ye iştmak mecburiyetinde kaldılar. Ve dörtler misakının bu ihtilâfa Bika else 1 SK bailiğn se. mandır ki diplomasi tarihinde bu dev rin başlangıcı olduğu ilân edilen misa kın zafı tebarüz etti. « Alıhanya, mazmun vaziyetinde bu- anduğundan belki bu defa söz sahi- bi olamazdı. Fakat dörtler misakının bu ihtilâfta müessir surette kullanı- labilmesi için hiç olmazsa, diğer üç devletin beraber yürümeleri Tâzmd Halbuki misakım babası olan Musso- ini, dörtler misakma dayanarak Al- manya nezdinde teşebbüsat yapılma sını kabul etmedi. Mussolininin bu de- fa İngiltere ve Fransa ile beraber yü- rümemesinin sebebi kolayca anlaşılabi Misak fikri evvelâ İtalyan Başvekili tarafından ortaya atılmıştı ve muahe- delerin tadilini Almanyaya silâh mü- Şimdi Fransanın ssrarile tadil edi- len misakın ilk tatbik sahası, AL manyaya karşı üç devlet tarafmdan teşkil edilen bir cephe olmasa Mus- solini razı olmamıştır. Binaenaleyh Fransa ve İngiltere İtalyadan ayrı ha reket ederek nezdinde teşeb- verdiği cevap, dörtler arasındaki ihti İâfı büsbütün tebarüz ettirmiştir: Al- manya, İtalyaya ayri ve İngiltere ile Fransaya da ayrı seslerle cevap veri- yor. Dörtler misakmı ; ileri sürenlere karşı, bu misakla alâkadar bir vaziye tin mevcut olmadığını söylüyor. İtal. Yaya da müsbet cevap vererek, Avus- turya hakkındaki propagandalara ni- hayet verilmesine çalışılacağını bildi- riyer. Avusturya hakkındaki Alman si: yasetinin değişip o değişmiyeceği ay- rı bir meseledir. o Almanyada Hitler vejiminin mukadderatı Avusturya siya setinin muvaffakıyetine bağlanmış gi bi göründüğüne nazaran, ricat etmek sok müşküldür. Fakat bu hâdiselerin en ziyade dikkate değer olan safhası, dörtler misakınm zaafını tebarüz et- tirmesindedir. Dörtler misakı, iki bü- yük devletin iki büyük devletle kar- w karşıya gelmelerine mâni olmak İ- gin düşünülmüş bir kombinezondu. İıyor ki misaka rağmen, Avru- padaki ikilik cereyanı hâlâ devam e- dip gidiyor. Ahmet SUKRU 8 inci sene No. 2702 milliyet Sahip ve Başmuharriri: Siirt Meb'usu MAHMUT CUMARTESİ Sovyetlerle İtalya arasın- da siyasi mahiyette bir iti- lâfname dün Romada imza edilecekti. 19 AĞUSTOS 1933 318, Yazı müdürü: 24319. Dlatban? 24510. Yüzme müsabakalarında 5 Türkiye reköru kırıldı M. Herriot başvekilin va- “gonu ile Ankaraya gitti Gazi Hz. nin kendisini Ankaradan avdetinde kabul etmeleri muhtemeldir Eski başvekil salı günü gelecek ve perşembeye Çiçerin vapuru ile Odesaya hareket edecektir M. Herriot dün irene binmezden evvel Haydarpaşa'da Muhterem misafirimiz M. Edouard Herriot dün sabah saat 10 na kadar Pe- lapalas otelinde istirahat ettikten sonra refakatinde bulunan âyan ve mebuslar- dan M. Ray, M. Serlin, M. Jubien | birlikte istanbul tarafında bir gezinti yapmıştır. M. Herriot Kariye, Fet Imrahur, Şehzade camilerini gezmiştir. M. Herriot Kariye camiindeki mozayik» leri pek beğenmiş, bazı notar almıştır. Muhterem misafirimiz Istanbuldan Beyoğluna geçerek, Fransız hastahane- sini ziyaret ettikten sonra Perapalas © teline avdet etmiştir. Öğle üzeri Hari umumi kâtibi Numan Rifat Bey tarafından Perapalas otelinde hususi bir öğle yemeği verilmiş tir. Gaziy'ye arzı hürmet IM Herriot saat 15 te refakatinde Ha riciye hususi kalem müdürü Refik Amir Bey bulunduğu halde Dolmabahçe sara- yına gitmiş, ve defteri mahsusunu imza etmek suretiyle Gazi Hazretlerine hür- metlerini arzetmiştir. M. Herriot Dolmabahçe sarayından çıktıktan sonra Hitit asarı müzesine git miş, buradaki eserleri tetkik etmiştir. Bu tetkikat esnasında bir iki gün ey- vel şehrimize gelmiş olan Fransız asar atika mütehassıslarından M. Delaporte kendisine izahat vermi M. Herriet şehirde yaptığı gezintiler &snasında sadeliği ve nazarı dikkati celbetmiş ve otomobilde hep şoförün yanında oturmuştur. M. Herriot tekrar Perapalas oteline gelmiş, bir müddet istirahat ettikten son ra Ankaraya gitmek üzere, Ankara mu- şu ile Haydarpaşaya geçmiştir. Başvekil Ismet Paşa Hüzretlerine dit olan hususi vagon muhterem misafire tahsis edilmiş ve Ankara treninin arka- sına takılmıştı. M. Herriot, istasyonda Vali -Muhit- tin ve muavini Ali Rıza B. lör tarafın dan teşyi edilmiştir. M. Herriot ile be- raber şehrimize gelmiş olan ayan aza- sından M. Serlin mebusandan M. Ray ve İM. Jules Juliyen, Fransız maslahat güzarı M. Barbier, hariciye husui ka- İem müdürü Refik Amir, ve M. Her riot'nun refakatine memur edilmiş olan serkomiser Nail B. ler de Ankaraya git mişlerdir. M, Herriot, kuvvetle tahmin edildiğine göre, salı günü şehrimize ge lecektir, Gazi Hz. şehrimizde bulun- duklar, takdirde D: sara; aksi takdirde a miki kabul edeceklerdir. M, MHerriot perşembe gününe kadar şehrimizde kalacak, o gün Rusya tara- İmdan vakı olan davete icabet için Çi- çerin vapuru ile Odesaya gidecektir. Mısırlı gazeteci ve doktor- lar dün şehrimize geldiler Heyet çarşambaya Ankaraya gidecek Mısrın maruf doktorları ve gazetecileri dün kendilerini karşılayan- larla beraber Mısırda türkçe ve arapça olarak in- , lik bir heyet dün Ege ile şehrimize gel. tişar eden (Muhadenet) refilcimizin Mısır gazeteci ve doktorları arasında tertip ettiği tanışma seyahatine işti- rak eden Mısırın tanınmış gazeteci ve doktorlarından mürekkep on beş kişi diler. Mısırlı meslektaşlarımız ve dok- torlar vapurda Matbuat cemiyetinden bir heyet, Turing kulüp mümessilleri (Devamı $ inci sahifede) Irak polis müdürü geldi Şehrimizde kaldığı müddetçe Türk polis teşkilâtını tetkik edecek lah Avni zi Ra- şit Beyler şehrimize gelmişlerdir. Ap- tullah Avni Bey tenezzüh için şebri- mize geldiğini söyliyerek demiştir ki: — İstanbula gr: imden istifade e- derek polis müdürü Fehmi Beyle gö- rüşecek ve Türkiye polis teşkilâtı hak kında tetkiki bulunacağım, Türki- ye polis teşkilâtı bizimkinden büsbü- tün başkadır, İrakta polis ve jandar- ma bir müdürlük idaresinde birleşti- rilmiştir. Türkiyedeki teşkilâtı tet- kik bizim için faydalıdır. Za- bıta boktai nazarından Türki münasebatımız mükemmeldir. ye ile İrak arasında bir iadel mücri- hede iyi bir şekilde tatbik edilmekte: dir.” dağı ile Gazi Hz. cümhur Hazretleri bagün Boğazda Kavaklara kadar bir gezinti yapıp “Si avdet buyurmuşlardır. Kayserideki Bez fabrikası 935 te fabrika işler bir vaziyette bulunacak Iktısat vekâleti vekili Muhlis Beyle birlikte Kayseride kurulacak fabrika: için mahallinde tetkikatta bulunmak üzeri Kayseriye gitmiş olan Sümer Bank umumi müdürü Nurullah Esat Bey dün Ankaradan şehrimize dönmüş tür, Nurullah Esat Bey dün kendisile görüşen bir muharririmize bu seyahat ve yeni fabrikalar hakkında şu beya- natta bulunmuştur: — Kayseride kurulacak büyük bez fabrikasının tesisat ve işletme projele ri üzerindeki tetkik çok ilerlemiştir. Nurallah Esat Bey Fabrika yerinin kat'i tayini ve bu ye- rin mübayaası için İktisat vekâleti (Devamı 5 inci miele. M. Çankof'a a suikast Meçhul Bir adam iki bomba atıp kaçtı SOFYA, 18. A. A. — (Volff Ajansı bildiriyor): Hüviyyeti henüz anlaşıla- mayan bir şahıs sabık başvekil M. Çan- koff'un üzerine doğru, evinden çıkaca- ğ age iki bomba fırlatıp atmıştır. Hiç kimse yaralanmamıştır. Mütcar- ve kağ meyal elaştur. OFYA IS A.A. — Eski başve- böl M. Çanikofa karşı yapılmış olan sai (Devamı $ inci sahifede) Sporcularımız Bugün gelemiyor Vapur ancak yarın sabah limanımıza gelecektir Dün gelen bir haberde Rusyadan av- det etmekte olan sporcularımızı getire- cak vapurun çöz haraket etikleri anla alay mıştır. Bu bna sporcularımız bu- (Devamı 5 inci sahifede) İkiye kak e Rani Suriyeli izciler 3 me“. Bugün Cümhuriyet abide- sine çelenk ai Peşte <ivarmda Gedol ie şe ei etmekte Bulunan Suriye ve Lübuanlı Yirmi dokuz izci dün şehrimize gelmiş lerdir. Muhiddin Bey Nussuli'nin riya setinde bulunan bu izciler bu sabah Taksim âbidesine bir çelenk mi pazartesi günü Hal yolu ile Suriyaye avdet edeceklerdir. uğ Dil anketimiz Dü Cemiyetinin açtığı anhete veri- len cevaplar çok dikkate değer görül- salah. O panann biz gönle en. vapları Dil cemiyetine devretmiştik. Fakat bu cevapların bazılarını noksan bulduk. Bunun için bazı kelimeleri tehir ötmüeyi davarlaklarıkl. Bu, “Milliye?” in husasi mahiyette bir anketi olacaktır. Arasıra karileri- müze birküç kelime seçerek Bunların karşılıklarını bulmalarını rica edece- ğiz. Karilerimizden karşılığını rica sitiğimiz sözler şunlardır: 1 - Şart, 2 - Kayıt, 3 - Ma- hiyet, 4 - Şahsiyet, 5 - Zat, min muahedesi aktedilmiştir, bu mua- | 6 - Hüviyet. tir. Cevaplar, gazetemizde Anket me- murluğu namına gönderilmelidir. | Üç Bulgar nazırı geldi ISTANBUL; 18 (A-A.) — Reisi | Ticaret nazırı Safya müzakerelerinin müsait surette inkişaf ettiğini Şepleğor Bulgar nazırlarının dün Varnaya dö nerken vapurda aldığımız resimleri Bulgar ticaret, ziraat ve nafia nazırla- | şayanı dikkat beyanatta bulumnuştur : rı ziyaret maksadile üç gündenberi şeh rimizde bulunmaktadırlar. Ziraat nazırı M. Marovief, ticaret nazırı M. Giçef ve Bafia nazırı M. Dimof çarşamba günü bulgar bandıralı Burgaz vapurile Var- nadan şehrimize gelmişlerdir. Uç Bul- gar nazırı bir müddettenberi istirahat ta bulundukları Varnadan ani bir ka rarla ve sırf hususi bir seyahat maksadi ile ailelerile birlikte şehrimize gelmişler dir. Nazırlar şehrimizde bulundukarı müddet zarfında vapurda ikamet ede- rek gündüzleri şehri gezmişler ve dün akşam gene ayni vapurlu Varnaya xw. det etmişlerdir. Bulgar ticaret nazırı M. Giçef dün kendisile görüşen bir O muharririmize şehrimiz hakkımda ihtisaslarına bilhas- sa Türk-Bulgar ticaret işlerine dair şu — Ailemizle beraber kısa bir tatil devresinden istifade ederek (İstanbula geldim. Derhal söyleyeyim ki ziyareti. mim resmi bir cepbesi yoktur, tema- men hususidir. Türk-Bulgar ticari münasebatı Sofya da üzerinde müzakerat cereyan etmek- te olan ticaret muahedesinden sonra daha ziyade kuvvetlenecektir. Sofyadaki müzakereler iyi bir safhada devam et- mektedir. Her iki taraf da bu işin ehem miyet ve lüzumunu. . anlamıştır. Gene her iki taraf azami hüsnüniyet ve feda- kürlik göstermektedir. Emin olmak lâ- zımdır ki bu müzakereler sbet ve iki memleket için nafi bir neticeye bağ- Yanacaktır. Istanbulu çok güzel buldum görülmesi lâzım bir yı Tü irkiye yüzme birinciliği- ni İstanbul kazandı 1500 metrede Salim ve Karamürselli İhsan rekor kırdılar Beykozdan Saffan da 200 metre rekorunu kırdı Türkiye yüzme birinciliğine giren yüz ücüler ve iki Türkiye rekoru yapan Sa- lim, 1500 de rekor yapan Karamürsel den İhsan. Tenis maçlarında galipler mükdfatlarını aldıktan sonra. Dün Büyükderedeki lidoda 1933 3e- nesi Türkiye yüzme birinciliği müsa- bakaları yapıldı. Bu yarışlar geçen 80- neler: ve muntazam ol- tiçeler alınmıştır. Bü tün yarışlar büyük bir intizam içinde yapılmıştır: Günün hiç şüphe yok ki Kocaeli mıntakası. Bu mıntakanın tinat ettiği en mühim kuvvet, ee sel kazası olduğu meydana çılıtı. Kara. mürselliler hakikaten Türk su ogarin rında çok mühim bir yer işgal etmek- tedirler. Bilhassa üç yüzücüsü pek ya kın bir istikbalde İstanbulda arkadaş larını geçebilecek bir kıymettedirler. Netekim İhsan 1500 metrede Türkiye rekorunu kırmıştır. Bunda bir parça, “da müsabaka harici ve rekor için yü- zen Salimin dahil ve tesiri vardır. Bü. tün bunlara rağmen, İhsan iyi bir yüzücüdür. Ali Haydar ve ge Vince bu iki genç eleman da, bugün için değilse bile, yarın için çok iyi rar (Devamı 8 inci sahifede)
