21 Haziran 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 8

Bolşevik sistemi yür Türk -Rus dostluğu—Zonguldak kömür madenleri amelesi Ankara; 25/Nisan/1337 Bolşevik sistemi yürüyor (Omu, yürümiyor mu?.. Buna şimdiden hükmetmek kabil değil... Tecrübe- lerin neticesini beklemek lâzımdır. Yalnız şu anlaşıldı ki, Bolşeviklik bizde yürümez bir sistemdir. Çün- kü, iktisadi ve içtimai şeraitimiz, Türkiyede böyle bir sistemi yaşa- tamaz. Komşumuz Rusya, bu ağır tecrübeyi geçiriyor. Onun muvaf- fak olmasını candan dileriz. Biz başkaları gibi, hele garp devletleri | gibi Rusyanın Bolşevik olmasına | yan bakmayız. Ne hakkımız var? Her millet, kendi mukadderatını, kendi idaresini tayin etmek hakkı- | na malik değil mi? Milletlerin bu saslarda hüriyeti olmazsa siyasi ve içtimai adalet teessüs eder o mi? Türk Rus dostluğunu mutlaka bol- | şevik olmak, bolşevik sistemini be- | ğenmek tarzında alanlar, politika işlerini hafif muhakeme edenler- dir. Hakikat şu ki, biz Rus dostla- rımızdan hiç bir gün şöyle bir söz işitmedik: — Mademki, dostluk yapıyoruz, mademki siyasi mukadderatımızı âdeta teşrik ettik, o halde siz de bizim idare sistemimizi kabul edi- niz! Bazı vatandaşlar, hattâ (Obazı meb'uslar işin esprisini anlayamı- yorlar: Garp âlemi, bölşevik cere- yanından korkuyor. Rusyadaki fi- kir ve hareketlerin kendi memleket » erine de sirayeti ihtimali, Avrupa- yı titretiyor, Eğer Türkiye de Rus- ların kabul ettiği rejime giderse bu tehlike daha büyür. Sirayet ih- timalleri daha çoğalır. Balkanların bolşevikleşmesi o vakit daha çok kolaylaşır. Bu noktainazardan An- karanm elinde, bugün hatırı sayı- lir bir tehdit kuvveti vardır. Avru- palılara karşı savuracağımız bu tehdit şudı Üzerimize fazla “düşerseniz biz de Rusların gittiği yolu tutarız! Ankara; azası koyu nasyonalist- lerden ibaret olan Türkiye komo- nıst firkasının teşekkülünü bu nok- tainazardan mütalea etmek çok enteresan olur. ... Nasıl ki, Rus dostu olmak, mut. laka bolşevik olmak değil, Ri süretle amele veya köylü lehine alacak her tedbir “de mutlaka Tunalı Hilmi Bey komünizme gitmek sayılmamalı- dır. Geçenlerde Büyük Millet Mec- lisinde, bir kanun müzakeresi €s- nasında hissettiğim temayüldür ki, bana şu notları buraya kaydettiri- yor: “Zonguldak ve Ereğli (Okömür madenlerinde mevcut olan ve bun- dan böyle de kömür istihsalâtın- dan vücude gelecek olan maden | kömür tozları, bu madenlerde iş- liyen amelenin hâlen ve âtiyen re- fahını temine yarıyacak teşebbüs ve teşekküllere tahsis edilecek..,, Teklifi kanuninin esası işte bu- dur. Bu teklifin taraftarları da var aleyhtarları da var. İktisat Vekili Mahmut Celâl Bey, böyle bir esa- sın kabulüne taraftar bulunuyor. Mahmut Celâl Bey meseleyi ka; talism veya komünism cephesin- den mütalea etmiyor. Onun nokta- inazarına göre, memleketin istih- sal unsurlarını her fırsattan istifa- de ederek takviye etmek mecburi- yetindeyiz. Çünkü hakiki selâmet, istihsalin arttırılmasındadır. Hı sile kömürlerimizi, ileride bir raç maddesi olarak ta, şimdiden mütalea etmeliyiz. Mahmut Celâl Bey eskidenberi böyle düşünüyor. Altı ay evvel, gene Mecliste geçen bir müzakerede di lerini u- zun uzadıya izah etmişti. Hattâ amelenin te noktasından bir kanun, bir mesai o kanunu yapıl- ürüyor mu? İ dakta çalışan masını teklif eden o idi. Bu mesele etrafında ilk önce sö- ŞJıNıiy Hilâliahmer haftası ze başlıyan Konya meb'usu Vehpi Efendi oldu: Vehpi Efendi — Efendim, Zongul- ameleyi askerlikten istisna ederiz. Ona aklım erer, Sonra | burada bulunan amelenin sıhhatini muhafaza i- gin hastahane yapmak için tahsisat veri- riz. Buna da aklım erer.Fakat amele yevmiye ile çalışmağa razı olmuş çalışıyor sonra sair hususatta rahati düşünülüyor. Ayrı ca ömür tozlarmın onların menfaatine tahsis olunmasının sebebini yarma. yorum. Bazı meb'uslara göre, başkaları, hayalimden geçmiyordu ki, yıllardanberi feci, nasıl diyeyim, ta. bil cinayetlerin kurbanı olan bir amele aleyhinde bir söz söylensin.Oradaki toz. lar ocak sahiplerinin değil, hükümetin. dir. Hükümet bu hakkı ameleye vermek istiyor, Mustafa Bey (Karahisarı Şarki) — Bolşeviklik yok. . . İktısat Vekili Mahmut Celâl Bey uzun uzadıya izahat verdi: Mes& le, yalnız amelenin hayati, terfihi meselesi değildir. Kömür istihsalâ. tının tezyidini de ( düşünüyoruz, Dünyanın en iyi madenleri elimiz- de iken kömür ihtiyacımızı hariç. te arıyoruz. Niçin böyle (oluyor? Çünkü istihsal! masrafımız çok- tur. Çünkü amele teşkilâtımız nok- sandır. Çünkü teknik vasıtaları- mız, makinelerimiz yoktur. Bunları izale etmek © mecburiyetindeyiz. Her sene harice akıttığımız para- larm arkası kesilmeli.. Vakıa kö- mür tozlarını ameleye bağışlamak la iş bitmez. Bu, nihayet amelenin refahı hesabıma küçük bir vasita- dır. Ne kimsenin hakkı tasarrufu- na tecavüz ediyoruz, ne de şu Ve- ya bu siyasi maksatla ameleye bir hususiyet vermek istiyoruz. Mak- sadımız senede on beş bin fira kiy- metinde olan tozlarm bedelini “a: mele teşkilâtma vermektir. Mesele etrafında uzun uzadiyü konuşuldu. Türlü türlü mütalbalar dan sonra mevzuubahis teklif ke bul edildi. Bilmiyorum, bolşevik tehlikesi: ni bazı efendiler niçin fazla bü tiyorlar? Bolşeviklik, dokund anda hemen yakan bir ateş ? Arzularımız hi inde, şeflerimi zin dilekleri haricinde bu yola git- mek ii Ji var mı? Öyle olunca Ankara merkezi 23 tem- muzda muhtelif eğlence- ler tertip edecek ANKARA, 20 (Milliyet) — Hi- lâliahmer Ankara Merkezi 23 tem- muzda Ankarada bir Hi haftası yapmağa karar Hilâliahmer haftasınm Hilâliah- mer Cemiyeti için bir şeref ve fay- da haftası olması ve hem de halkı- | muza bu vesile ile güzel gün ve ge- celer geçirtilmesi için (şimdiden hazırlıklara başlanmıştır. Merkez Heyeti haftanın progra- munı hazırlamaktadır. Bu hususta bütün esaslar tespit edilmiş değil- se de bazı noktalar kararlaştırıl- mıştır. Haftada bilhassa muhtaç ve kimsesiz çocuklardan ellisinin sünnet ettirilmesi ve bu sünnet dü- gününde halkın ve çocukların eğ- lenmeleri için her türlü tertibatm almması kabul edilmiştir. Haber aldığımıza göre; Anka- radaki muhtelif cemiyetler ve içti- mai teşekküller Hilâliahmer hafta- sında Hilâliahmere maddi ve ma- nevi müzaharet ve yardımlarda bu- lanmayı vadetmişlerdir. ELA Maarif Vekâleti bir tali- ü arkeoloji M. Wüger Maarif Vekâletinin daveti üzerine şehrimize gelmişler ve | İstanbul meb'usu Halil Beyin iştirakile ha- zırlanan talimatnameyi vekil Bey- le birlikte tetkik etmişlerdir. talimatname © memleketimizdeki eski medeniyet merkezlerini mey- dana çıkarmak ve âsarratikayı ge- rek balkımızm ve gerekse gelecek- lerin istifadesine arzedecek şekil- de hazırlamak gayesini gütmekte- dir. Maarif Vekili Bey dün akşam üzeri yanında Aziz ve Hâmit Zü- beyir Beylerle halde civarmda âsarıatika bafriyatma giderek tetkikte bulun- muşlardır. Şehrimiz yakınındaki ; BE A LA ŞİŞ | Bu | M. Wuger. olduğu | | ; ANKARA, 19 (Milliyet) — Resmimiz Hisar mahallesinin iç sokak. larında çamaşır yıkıyan kadınları göstermektedir. Belediyenin pek w- zanamadığı bu yerlerde bir çok ev işleri sokaklarda görülür. Fotoğra- | | fımızda bu işlerden yalnız biri görülmektedir. i ANKARA, 19 (Milliyet) — Yalnız iç sokaklarda çalışmalarına mü- | saade edilen seyyar satıcıların işportacıları bugünlerde hararetle bir u- caz çorap satışındadırlar. Çocuk, erkek ve kadın çorapları bunlarda inanılmıyacak derecede ucuzdur ve çifti on beşer kuruşadır. Her keseye uygun bu yeni merkezin çok ehemmiyetli bir varlık olduğu her gün bir kat daha anlaşılmaktadrı. bilhassa Mustafa Ke malin bunca resmi beyanatını işit- tikten, hususi kanaatlerini bildik- ten ve dinledikten sonra buna ben- zer endişelere mahal kalır mı?.. MİLLİCİ | «şMSar, Teksayt isminde yeni usul Amerikan lâstiğini istimal ederseniz sıhhi ve asri surelte zührevi hastalıklardan mahfuz kalırsınız. Bilümum, eczanelerde iki muhtelif şekilde satılır. 4638 DOKTOR Hafız CEMAL Dahiliye hastalıkları mütehassısı Cumadan maada hergün öğleden sonra saat (2,30 dan 5 e) kadar İstan- bulda Divanyolunda 118 mumaralı hu- susi dairesinde dahili hastalıkları rmun- yene ve tedavi eder. Telefon: İstanbul: 22.398. ; 3261 DOKTOR Rusçuklu Hakkı Galatasarayda Kanzük eczahanesi karşısında Sahne sokağında 3 numa- ral apartmanda İ numara, Ismarlama Kostüm Usta bir makastar, iki pruva yaparak dikecektir ti İyi 3Lira; pLira iy; iy; a Lira; 3Lira 34; Lira Hereke ve Fesane Kumaşlarından Il Yerli Mallar Pazarı İstanbul: Bahçekapı 4727 Devlet Demiryolları idaresi ilânları | ' Devlet Demiryolları idare sinde tahminen o 10 ton kadar İ balya haline konmuş kırpıntı kâğıtla takriben 15 ton kadar yaprak halinde hurda kâğıt m evcuttur. Bunlar 26-6-933 tari hine müsadif pazartesi günü saat 15te bilmüzayede satıla- caktır. Talip olanlar pey akçelerini hamilen yevmi mezkürda Haydarpaşa mağazasma gelmeleri ilân olunur, Arzu eden- ler her gün mevcut kâğıtları g örebilirler. (2767) 3702 Maarif Vekâletinden: Darülfünun Kimya Şubesi Mezunlarına: Orta Tedrisat mekteplerinde (o Fenbilgisi ve Biyoloji Muallimi olmak istiyen Darülfünun Kimya Şubesi mezunları nm 8 Temmuz 933 de Ankara'da Gazi Terbiye Enstitüsünde İ açılacak olan Fenbilgisi ve Biyoloji kursuna devamları lâzım İ dır. Kurs müddeti bir aydır. Hariçten bu kursa devam et- mek istiyenlerin ibateleri Vekâletçe temin olunacaktır. Bu kursa devam etmiyen Kimya şubesi mezunları ayrıca Fizik veya Tabiiye sertifikaları almamışlarsa Orta Tedrisat mek- teplerinde muallimliğe tayin olunmıyacaklardır. Tailplerin 6 Temmuz 933 kadar birer istida ile Vekâlete müracaat et- meleri beyan olunur, (2844)