21 Haziran 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5

Radyo Muharebesi ları olan milletlerin bu nevi siyasi Propağandaları matbuattan daha mü- termiyen bu! Ri ilce re manlarda Almanyanın. temi kuvvetle tenkit edilmeğe başlandı. "Alman hükümeti bu radyo meşriya İe lüzum görme dön bir am evvel e Al en -türüldi koaforanıların hiç iidilme. mesi için tedbir almış ve muvafak ol- ur. A kuvvetli merkezle ince kezin işidilmesine imkân re bir uğultu yapılıyor ve aleyhte söyle- silen sözler hatibin ağzımdan çıkması na mahal ikalmıyor. ş # Bu itibarla radyo sayesinde ein Alman; Komünist na Tukey resi nazarile bakılabi- Wir, Hatti yalnız bununla o kalmayıp Almanlar Polonyalıların da memleket İsri hakkında doğru olmıyan siyasi tivayetlerinin. işidimesine ayni , şekilde mani olmakta ve badema bir Avrupa i ri düşmanca bulunacağı radyo meşriya- tini körletmekte sistematikman de vam edeceklerdir. z Gayet meraklı bir radyo Ma 20 Nisan tarihinde İngi Jar arasmda olmuştur. Me akemeleri cereyan e valarmnın Rus mehafili tarafından İn- ziltere halkımın işitmeni İŞİ ey abor va radyosunun tebliğ ettiği T. a Londradan hiç işidilmen MD —— dalga üzerinde İngilterenin Daveniry ithiş bir meşi anat boğmuştur. Kon! ada mu Vickers da- Anket cevapları dercediliyor Son cevapları bekliyoruz. Karilerimizden cevap vermelerini rica ettiğimiz 10 anket sualimize gelen cevaplar önümüzdeki çarşan ba 28/6/933 günkü radyo sayfamız- da dercedilmeğe başlanacaktır. He nüz anketimize cevap vermiyen ka- rilerimizin cevaplarını dilemekteyiz Anket suallerimiz. şunlarder 4 nbal Radyosunun hangi saatlerde çalışmasını tercih ediyorsunuz 7 2 — Ne kadarı alaturka ve me kadarı alafranga olmalı? 3 — Alaturkanın hangi nevi musikisi programım çoğunu teşkil etmelidir? Alaf. vanganın hangisi ? 4 — En sevdiğiniz radyo banende ve sezendeleri hangileridir? 5 — Programda müsikiden mesda nelerin bulunmasını arzu ediyorsunuz? 6 — Umumi mahallerden nakiller apılmasına taraftar mrsnız? İstanbulun mu- i - , r siki bulunan ve diğer hangi mahallerinden Radyo Şirketi konser pukli için daimi kablo tesis etmelidir. Nakillerin çocuğumu dane mı 7 — Cuma günleri gündür neşriyatı ola sil bir program istiyorsunuz? 9 — Radyoda dere renebilir miyiz? > km hafif musiki mi teşkil etmeli? ? Cumnları hangi saatlerde ve ma- 8 — Şimdiki halde çi amp belde letanbul programın hangi krurmları hoşunuza gidiyor? takip eden karilerimizin ne derece istifadeleri olduğunu öğ- 10 — Spiker kadın ma, erkek mi olmalı? Dünyanın her tarafından dinlenilen son sistem Şanghay kısa dalga merkezi rans bitince Daveniry de gürültüyü iz aventry de gürültüyü Buna akın harplere İtalya ile Yu- guslâvya arasında da tesadüf edilmiş tir. Meselâ Italyanın Bari merkezi Ar- navulça bir neşriyat yapmakta iken, neşriyatı Sırpların | ama merkezi işidilmiyecek bir hale getirmiştir. Fakat dikkate şayandır ki bir dev letin kendisine teallük eden bir pro- paganda ve reklâm neşriyatı hiç bir taraftan taciz edilmemektedir. Buna da cür'et edilmiş olsa idi radyo âlemi- nin mahvma sebebiyet verilirdi. Turgut MİTHAT Konferansta izah edilen Türktezi Tevfik Rüştü Beyin şiddetli bir alâka uyandıran nutku (Bear 1 inci sahifede) kayıtlar bir takım ihtiyaçların zarure- tinden doğmuştur. Bu za: in ba- sında da devletlerin iktısadi müvaze- helerini korumak kaygusu geliyor Bi naenaleyh beynelmilel ticareti tahdit eden bu tedbirlerin kaldırılması mev- zuubahis olurken, her şeyden evvel, doğuran vaziyetlerin kaldırıl- m k lâzımdır. Devlet- lcrin mali ve iktısadi müvazeneleri a- çık kaldıkça, bu tedbirlerin kaldırı! ması movzuubahis olamaz ve esasen iktisadi ve mali müh ear de yuvarlanan O milletler © baynel milel mübadelede asla faydalı bir rol oynıyamaz. |. Milletlerin tabii inkişafını takip et- meleri lâzımdır. Buna engel olmama- lı. Ve esasen böyle bir inkişaf beynel. inilel teşrikimesaiye muhalif değildir, Tevfik Rüştü Bey, — bundan sonra Türkiye iktısadiyatının. hususiyetini tebarüz ettirdi. Iktısadiyatımızm hu. susiyeti hakkındaki bu izahat umumi heyet tarafından büyük alâka ile din- lendi. Sonra Hariciye Vekili ayrı ayr memleketlerle yaptığımız ticaret an- laşmalarını anlattı ve Türk mallarının eskidenberi müşterisi olan memlelet- lerle anlaşmak için hiç bir gayretin ©- sirgenmediğini tebarüz ettirdi Kontenjantman tedbirlerinin mu- vakkat olduğunu ve hunların tedricen kaldırılmakta olduğunu pe eti. E- Konferansta şimdiye kadar bütün murahhas beyetler tahdidatın kaldırıl- tmekteydiler. Türk #tniş mikyasta ve milletlerin içinde Şir Dındığı iktmadi şartları etme üzre toplanmış olası bir “konferansta, r meşul hükümetin görüş tarzlarını izah etmesi deruhte ettiğimiz çetin İşi Vu: nt enahivettedir. ! sizleri fazla tutmamak için Vaşiı istimzacı hakkında cumhuriyet hüküme- tinin hazırladığı muhtranm bir hulâsa- e çaylak buluyorum. imdiye lar <ephesi edilen buhran her e li leketin menbalarma ve iktisadi şartla- rma göre muhtelif şekillerde tecelli giti. Müvazeneyi bozan amiller srastn- da, bilhassa zirai mahsulât fiatlarının sür'atle inmesi bazı yerlerde hususi bir vahamet arzetmekte, bazı yerlerde de bilhassa işsizlik gayri kabili iktiham müşküller doğurmaktadır. Şurasını nazarı dikkatinize arzetmek isterim ki, tasarruf edilmiş veya top- lanmış ihtiyat parası olmıyan memle- ketlerde, iktisadi inhitat neticeleri da- ha vahim veziyetler ihdas etmiş, iktı- sat itlmadın siyasi emniyet gibi son de reec sarsıldığı bu devirde endişeler «- yandırmıştır. v İsmet Paşa hükümeti, sulh tee: der çtmez, âsırlarca terkedilmiş ve snü- tevali felâketler görmüş olan bir mem İeketin imarı vazifesini üzerine aldığı yan, dünya buhranının şiddetli sar- rlarına ka; ik mecburiyetin- de ulmüyordu. şi iM ticaret ve piyasası kâfi mik- dei bakiye Mila binaenaleyh bey yoknial sallata şlesi İlerde bir mevki ten derhal mlitömenie ekl vasiyet Şunu ehemmiyetle t zumdır ki, buhran, dağ rinde rk lkümetinin. büt; i Ten kısmi, me li > yal min ediliyordu,Selhü müteakip birçok borçları tasfiye etmek mecburiyetinde müteessir eden mas kalışmız bütçeyi rafları mücip olmuştu. Bizim memleketimiz gibi sında biribirinden ve ıslaha muhtaç, bütçesinin tevazünü güç, harici ticareti endişe aver bir depresyon münhanisi (gösteren bir memlekette, tediye o müvazenesi kay- şısının ortaya kuğu meselelerin ve hametini takdir etmek sizler için güç bir şey ol ir. Türk murahhas derin Hakipli İn as millet pelmilel bir mesai istirakine Jerinin tahakkukumu temin edecek şart. ların ayni objektif görüşle ve bilhassa müsavi bir alâka ile nazarı itibare alın- masını istilzam eyler. Muhtelif mem Jeketlerde bulıranm had devtinde alı” man tedbirlerin, beyrelmilel mübadele- yi ihlâl etmek manasını ifade eimiyece- ği muhakkaktır. Bu sahada adilân ve müsbet bir neticeye varmak için, bu tedbirlerin ilgası keyfiyetinin, med- leketlerin hep birlikte mali ve iktisadi LONDRA: Ahmet ŞÜKRÜ mevzuu teşkil etmesi lâzım gelir. Biz iktısadi bünyemizin atideki hu- susiyetlerinin nazarı dikkate almasını isteyoruz .İhraç maddelerimizin kısmı âzamını gıda maddeleri tütün teşkil e- der ki, bunlar senelerden beri muay- yen memleketler tarafından satın alın maktadır. Bunun için cümbüriyet » hükümeti alıcı memleketlerie bir çok itilâflar ak tetmiş ve aktetmek üzredir. Bu suretle ticari münasebetlerini realist bir şek le koymuştur. Cümhuriyet hükümeti daha şimdiden bu — yolda kontenjant- manları tedricen kaldırınığa koyulmuş var. İktisadi bir tecerridün geşum neti- celerinden hiçbir © memleket kurtula- maz Bilâkis bizim iktisadi siyasetimi- ze beynelmilel teşriki messi mefküresi rehber olacaktır. İktısadi ve mali mü- vazere için, tediye müvazenesini naza- rt dikkate almadan, şimdiye kadar alı nat tedbirlerin ulu orta ilgası, bir çok memleketlerin vaziyetlerini vahimleşti recektir. Zira iktisadi ve malf açığı 0- lan bir memleket beynelmilel mübadele de hiç bir suretle faydalı ve selâmetli bir rol oynuyamıyacaktır. Amerika birleşik hükümetleri mü. messilinin kaydettiği gibi, beynelmilel ticaret muhtelif memleketler arasmdf fazla istihsalâtn istifadeli bir şekilde mübadelesi olduğuna göre, tediye mü- vazenelerini düzeltmek için, en salim garenin, bu sahada olduğu kadar, hiç olmazsa harici borçların aynen tediye- si sahasında da araştırılması lâzem gel diğine şüphe yoktur. Böyle bir vaziyette o hükümetlerin vazifesi, yeni teşevvüşlere meydan ver miyerek depresyonun meşum tesirleri- ni izale etmeğe (o bakmaktır. Büyük Reisimizin etrafında toplanmış olan milletimizin enerji ve hayatiyetine İ- timadımız olan biz kemalistler uzun sü recek bir düzeltme işine girmiş buluz nüyoruz. Bidayetten beri uğraştığımız buhran muvakkat mahiyetten çok u- zak olduğuna kani bulunuyorduk. Ge- ne bidayetten beri buna çarenin milli, beynelmilel ve mahalli sahalarda alınan cak toplu tedbirlerde olduğuna kanaa- tımız vardı, Hatta bütün bu tedbirler (itina ile tatbik edileeler dahi, umumi vaziyetin normalleştirilmesi, bir mucize mahsulü değil, bir çok seneler sürecek devamlı mesainin neticesi olabilirdi. Onun için biz kemali hararetle — mali ve iktesadi düzeltme işine koyulduk. Ve bu mesai mizle beraber mazinin dikenli mirası” nı tasfiye ettik. Bu işin o kadar ko- ay olmadığı kaydedilmek lâzımdır. Büt cemizi daraltmakla beraber, yeni ver- giler ihdası suretile maliyemizi kuv- yenemedik. İktıadi ve mali fadliye- timizi Dinlediğim Neresidir? PALERMO, (537) metre uzunlu- #undaki İtalyan merkezinin anten kud reti üç kilovattır. Bu kadar zayıf bir güçle çalıştığı halde gene oldukça” iyi alınabiliyor. Bir kadın spikeri olan Parlermo istas- yonunun “Radyo Palermo” o dediği dinleyicilerce malümdur. Müstakil ... PARİS, P. T. T. (447) metre dal- ga, 7 kilovat anten kudretile işler. U- zaklığı itibarile duyulacak bir güçte değildir. ... POSNAN, (Polonya) istasyonu da 1,5 kilovat gibi zayıflığından işidile- mez, Dalgası 334 metredir. Proğramı nın hepsini Varşovadan nakleder. ... HEN, (Paris) Fı POSTE PARİSİ ime lau merkezi İle bu Paris postası karı sır. Ancak son sistem bir âlet ile merkezler ayrılabilmektedir. Hattâ eskice âletler bu merkezi 331 milâno İ ile de karıştırırlar. Proğramı pek yük sek olmamakla beraber bu istasyonun karakteristik neşriyatı vardır. Spiker böyle. konuşur: “Alle, alle! İsi 5 Post Parizlön,, ... PRAG, (Çekoslövakya) 488 metre lik bu posta en zayıf âletlerle alma- bilmektedir. 120 kilovat anten enerjili Prar merkezinin sadası bir az sertçe oldu- ğu için biraz hoşa gitmiyor ise de pek uzaklara kadar sesi gider. Proğramı- nin büyük bir kısmını umumi mahal- lerde verilen konserler ve diğer Çek merkezlerinden icra edilen nakiller işgal eder. Proğramı uzundur, sabahları saat Neşrel proğramın Bunun için ekseriya spiker: “Allo, Radyo Jurnal Praha, Bratislava, Brü- ye birlikte proğram neş- ğer merkezleri de say- mi Sulh politikası içinde çerçiveledik. Bulieahın hâd olmasa ve gayri mü- Sait serafte cağmen, harici borçlarımız- la meşgul olmağı ihmal etmedik ve bu inhidda da şayanı memnuniyet anlaş rhâlata vardık. Bu vesile ile alacaklılarımız tara fından hakiki vaziyetimizin kavranmış olduğunu da hatırlatmak isterim, Maziyi tasfiye etmekle beraber, im- kün hudutları dairesinde o memleketin kallıtimasına çalışmağı da ihmal ede- mezdik .Bunun için mübadelede teva- zün Zaruretinin icap ettirdiği tedbirle- ri almağa mecbur kaldık. Bu usul sa yesinde, hariçte ve dahilde borçlarımı- 3i taahhütlerimize — göre, tesviye ve müşkülâta göğüs — gererek. milletten vaziyetin icap ettirdiği fedakârlığı is teyerek memleketin inkişafı ve halka iş temini gayesini takip Oeden mafia proğrümtmızı tatbik ediyoruz. K Sanayiimize gelince, k ve İpel gibi ni öezmiğiniz . kendi mah sullerimizi bizzat kullanmaktayız. Ay ni suretle memleketin huşusiyetlerine göre sanayilmizi inkişaf ettirmeğie Ça- İişıyoruz. Her milletin refah ve terak kisi istihsale olduğu kadar istihlâke de dir, milli ve beynelmilel iki cepheli bir faydası da vardır. Bu noktaları arzedişim mutkumun ba şında söylemek istediğim düşünceyi da ha iyi izah edebilmek içindir. Geniş gören milli bir memleket mümessili sifatile, şurmsım tebarüz ettirmek is- terim ki, başka milletlerin hukukunu kendi emel (o ve arzuları seviyesinde tutan bu tarzda bir milliyetcilik, bey- nelmilel teşriki mesaiye ancak faydalı olabilir ve biz bu zihniyetle konferans mesaisine iştirak etmek isteyoruz. Bu noktada tecavüzi tedbirleri haklı gördüğümü söylemek fikri benden u- zaktır. Dostum M. Litvinoff'un Avru- paBirliği tedkik komisyonuna teklif ettiği iktısadi ademi tecavüz prensibi- pe daha evelce k etmiştik. Beynelmilel teşriki mesal ihtiyacın. daki hissimize gelince, burada bir baş- ka hatırayı zikretmeği faydasız bul- mayorum. Bir kaç senc evvel, bir kaç kereler dostum M. Grandi ile bir ci- han iktısat konferansmm toplanması Tüzumundan bahsetmiştik. Cenevrede silâbsızlanma (konferansı açılırken, umumi bir nutukta ayni zamanda bir cihan iktesat konferansının açılmasını iltizam oteniştim. Binaenaleyh. bugün bu mefköreyi tahakkuk ettirmiş olan muhterem devler adamlarını selimla- maği bir vazife sayarım, Hulâm bi. günkü sıkıntılarımız! *k çare, Sin milletlerin itimatkârane teşriki me aaisi ile Bu'omabilir. Böyle bir teşri- ki mesaiyi * ne davet eğilen konfe- ransların m ifakiyeti, hazırlanmış ol sebata o ve bilhassa bütün Gü azli mein ikkm Sn ilerinen (İ MuhtelH radyo haberieri |! Paris radyosu yüzünden skandal Pariste münteşir “Officici” gazetesi ne nazaran 1724 metre dalğalı Paris radyosunun Hükümet tarafından satım alınması teklif. edilmiştir. Teklif eden zat Âyan azasından idi vel3 milyon Fransız frangına bu İstasyon satın alin. muştur. Bilâhare mütehassıslar tarafından ya pılan tetkikat neticesinde merkezin ma- İiyet fiati yedi milyondan fazla olmadığı anlaşılmış ve bir skandala sebebiyet ver miştir. Siam'da radyo Son haberlere göre Siam'da raydo abonelerinin adedi 25.000 ne baliğ olmaktadır. Bu memleketin vaziyeti coğrafisi dikkat nazarına almacak olursa dinleyiciler arasındaki mera- kın fazlalığı takdir edilir, Sabah cimnastiği Şimdiye kadar sabah cimnastik ha reketleri İsviçre radyolarında neşre- dilmemekte idi. Yaz programın tatbi- kinde İsviçre radyolarında da sabah cimnastiği tatbik edilmektedir. Spiker mektebi Frankfurt şehrinde lâyikiyle spi- kerlik öğrenmek için bir mektep açıl- mıştır. Son zamanlarda işsiz kalan san'atkârlara bir meşgale olması için böyle bir mektebin açıldığına ihtimal verilmektedir. Spiker kraliçesi 27 Mayıs tarihinde Pariste 15 spi- 'kerin iştirakile spikerlerden bir kra- içe intihap edilmiştir. Neticede krali çelik unvanmı Paris postası (Poste Parisien) merkezindeki her zaman se sini işitiğimiz Matmazel Jacgueline | Aldo kazanmıştır. Esasen dinleyicilerin reylerile inti- hap olunan bu Matmazelin sesindeki zerafetten maada şahsinda da bir hu- susiyeti cazibe vardır. Bir Selis Muhabiri Büyük Avrupa radyoların husu- si muhbirleri vardır. Her tarafta se- tirirler. Bu muhbirler arasmda hiç yoruk ha mufassal olarak in maksa dile memleket, memleket dolaşan İn- giliz radyolarna haber gönderen Mis ter Vermön Bartlett'ir. Mister Vermon Bartlett bundan bir müddet evvel bü- tün Avrupayı az bir zaman içinde do- laşmıştır. Meselâ bugün Berlinde iken ertesi sabah Varşovadadır ki Bükreş. İ te bulunabilsin. Seyhatalarınm çoğu tayyarede geçen bu zat bir hafta zar- fında bütün Avrupayı tan sonra geçenlerde sessizce İstanbula da gelmiş ve buradan İngiliz radyola- rma epeyce malümat telgraflamıştır. Mister Vermon bir memleketin a- de kalınca, bunları tayyare ile he- men geçtiği bir komşu memleket hu- duduna geçerek söylemeği tercih e- Bükreş radyosunda sık sık solo piyano konserlerini dinlediğimiz Const. SİLVESTRİ MEMLEKET Bir eşek kudurdu ANDİFLİ, (Milliyet) — Kaza- mızda bir kuduz vakası olmuştur. Kasaba köyünden o S oğlu Derviş Osmanın merkebi kudur muş. O esnada merkebin yanına ot vermek üzere giden Derviş Os- manın elini kaparak muhtelif ye- rinden ısırmiştır. Kuduz merkep öldürülmüş, Osman da tedavi için Istanbul kuduz hastahanesine gön- derilmiştir. e Sökede mahsul iyi SÖKE, (Milliyet) — Son yağan yağmurların çokluğu dolayisile mahsulât 9, 15 nisbetinde hasara uğramış ise de bu seneki feyzübe- reket pek çoktur. Bütün mahsulle- rimiz bilâistisna iyidir. Bilumuf rençberlerimiz sevinç içinde ve bu sene zahire anbarları kâfi gelmiye- ceği kanaatile şimdiden depolar hazırlanmakla meşgul oldukları görülmektedir. Rençber memleketi olan kasa- bamız ahalisi şu hasat zamanında bütün gün ovada çalışmakla meş- guldür. Görülen faailyet ve çalış- mak pek fazladı Geçen seneye nisbeten bu sene daha fazla tütün dikilmiştir. Gerçi son zamanlarda mebzulen yağan yomurlardan 9ç 10 nisbetinde bir ziyan varsa da umumiyet bu seneki tütün mahsulü çok iyi ve kalite itibarilede daha temiz V© nefis olduğu n Sökede ete narh . illiyet) — Hayatı u- so (Mill e belediye en- lerse de her zaman memleketin i- | marmı ve halkin refahısaadetini | düşünen belediye reisi Eyüp Bey derhal faailyete geçerek bir gün zarfında tedarik ettiği 250 yi müte- caviz kuzulardan memleketin yev- mi ihtiyacma kâfi kuzu keserek muhtekirlerle mücadeleye başla- | mıştır. Bu vesile ile takdire şayan | olan genç ve feal belediye reisimi- ! nn na kadar #sankkiir silen sider, Tekirdağda ilkmektep imtihanları 'TEKİRDAĞ, (Milliyet) — Şeh- rimiz ilkmekteplerin şifahi mezu- niyet imtihanları bitmiştir. Ve bu suretle mezun olanların şehadet- nameleri şu bir kaç gün içinde tev- zi edilecektir. İlkmekteplerin ser- gilerini çok zengin buldum. Bu iş- le alâkadar olan muallimler bu mu- vaffakiyetlerinden dolayı takdir etmemek elden gelmez. Ortamek- tep bakalori imtihanlarıma bir kaç gündür devam ediliyor. Bu mektep sergisini açmak için on beş gün- dür ihzaratta bulunmaktadır. Ge- çen sene talebe hanımların elişleri serginin bir zinetini teşkil ediyor- du. Bu seneki sergi geçen daha zengin bir şekilde halkımıza taşhir edileceği tahmin edilmekte- dir. Bir mektepte dayak NAZİLLİ, (Milliyet) — Maarif müfettişlerinden Ahmet Hikmet Bey Nazilliye gelerek ortamektep- te hâdis olan ve adliyeye'düşen bir dayak meselesi üzerinde tahkikata başlamıştır. Maltepede belediye işleri /6/933 tarihli müshanızda 1 yeni bir cadde açıldı,, ilkel 2 — Bahsolunan demir borulu çeşmeler iki tane olup biri Hacı hanım, diğeri de Hilmi Bey ismin- de iki Maltepelinin eseri teberrule ri olup bunda belediyenin hissesi yoktur. ir Bahsedilen cadde de yapıl gösterilen terâhi de o kadar tee süfe şayandır. Melisiğ ee TAHSİN”