8 Haziran 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Tarihi tefrika: 26 Yazin: SN, Her hakkı (Milliyet) indir. PATRİKHANELER MESELESİ m Rus manastırlarında bir cemiye ti hafiye. #. — Manastırları kapatamıyorlar. — Ayinei devran, kilise- | - tabii hü- anbuldaki pa İsor, manastırlar l kümet, devlet, millet, memleket aley- | hine olarak - sıkı bir tesanüt vardı. | Barları dara geldiği veyahut herhangi | bir lüzum ve ihtiyaç hissettikleri, ya- | hut ta kritik bir vaziyet karşısında | kaldıkları zaman, biribirlerine elden geldiği kadar muavehet gösteriyor, güçleri yettiği kadar patırdıdan çekin miyorlardı. Patrikhaneler ve diğer dini müesse selerin hariçten, ecnebi devlet ve mil- etlerden rı hususi şekillerde mü zaheretten başka, aralarmdaki bu tesa nüt te kuvvetlerini arttırıyor, mevkie rini tahkim ediyordu. Bu suretle meydanı kendilerine ga- yet müsait bulan, - daha doğrusu ye- niş ve serbest meydanı hazırlamış olan - dini müesseseler, artık iyice gemi azıya almışlar, bildikleri gibi at oynatıyorlar, hükümete açıktan açığa diş gösteri- yor, şımardıkça şımarıyorlardı. Galatada Mumhane caddesinde “Andıyafski” mam Rus manastırile diğer dört, beş manastır ve klise de mühim bir “cemiyeti hafiye” nin vücu dü ve gizli cemiyetten de Ermeni ko- mitesinin de etmekte olduğu Sultan Hamide haber verilmişti. Padişah, senede bir defa, “Harkai | saadet” ziyareti için İstanbula gidi- | şinde Tophane ve Galata caddesinden geçerdi. Mezkür manastırlar, o mınta ka dahilinde bulunduğu cihetle işe, ehemmiyeti mahsusa verildi. Yapılan derin tahkikat neticesinde filhakika M. Teodoroviç namında bir Rus rahibinin riyaseti altında bir ce | in mevcudiyeti tahak- doks hacılara ve sair misafirlere hiz- maet ve muavenetten ibaretti. Cemiyet dahil olanlar, on rubleden iki yüz elli rubleye kadar senevi bir ia- pe parası vermeği tanhbüt ediyorlar. dı. On ruble taahhüt edenlerin isim- İeri, numera tahtında defteri mahsu- | suna kaydolunuyor, elli rubleye kadar * verenlere tunçtan ve iki yüz elli ruble verenlere gümüşten ve daha ziyade taahhüt edenlere altından birer m: dalya veriliyordu. Altın madalya alı İarm ayrıca bir kıyafet ve alâmeti mahsusaları vardı, madalyaların üze- rinde de hamilinin isim ve şöhreti mah küktur. | Mezkür cemiyete girmek istiyen kim seler hakkında, gayet mabromane tahkikat yapılarak muvafık görülür- se kabul edildiği ve cemiyete girenler | meyanda yerli Rum ve Ermeniler- den dahi bir hayli bulunduğu, derin- leşen ve genişleyen tahkikatın safaha- & ve neticelerinden anlaşılmıştı. Sultan Hamit ki mutlak bir hüküm dardı; memleketi istibdatla idare edi- yordu. Padişahı harekâtmda mes ul muatıp ve muahaze edebilecek hiç bir kuvvet yoktu, Abdülhamit, kimse ye sormadan, danışmadan, sonunda İ ları arttırılmış; Gizli cemiyetin teşkilâ- ne suret (o gös- hesap vermeyi de düşünmeden bildi #i gibi hüküm sürdüğü, - daha doğru su, sürebildi du. Saraya, bendegâna ve kısır kafalı bazı erkân ve riçale göre, padişah, ferman fermaidi. Fağat hakikatte, kendi tebaaları olan ekalliyetlere, diş değil, söz bile geçiremiyordu.Patrikha Beler, kliseler ve komiteler, padisa hm yüzüne gülüyorlardı.. Tahkikat neticesi arzolunduğu za man, Sultan Hamit, düşüncelere var- mıştı. Mezkür manastırları kapatmak mümkün olamıyacağını aklı kesm'etiz buna, son derecede canı sikildi. İşin ucu, Rus sefaretine dayan: du. Abdülhamit, söz geçirilemiyece: ni biliyordu; beyhude teşebbüslerle vakit kaybetmekten başka bir şey el eçimi tehlikede idi; kollarını kavuşturup lâ kayıt kalınamazdı. Sultan Hamit, * korumak için tedbirler aldı. Badema, “Hırkai saadete” deniz yolile gidilme sine karar verildi. Bunun için de Sö- gütlü yatı ile rükübu şahaneye mahsus diğer iki istimbot tedarik olummuştu. Ikinci tedbir olara! Mumhane caddesindel lundukları mıntakanın hemmiyet veril Tarassut nokta- sağ, sol ârka ve ön cephelere düşen yerlerde daimi taras- sutta bulunulmak üzere müteaddit o- dalar kiralanarak içlerine hafiyeler konulmuştu. Bir hükümetin i, meskenetini göstermek için bundan güzel misal o- padişah ki müstebidane saltanat sürüyorum, memlekete mut- lak surette hükmediyorum iddia ve hayalindedir; kendi tebaasından kork makta, onların toplandıkları yerlerin etrafıma gözcüler koymaktadır. korkaklı- patrik- gibi dini müesseseler de gözlerile görüyor, ku- laklarile duyuyordu; bunu gördük ve duyduktan sonra azıtmamaları, şımar mamaları kabil miydi7. Fakat , bakımız “âyinei devran” ne suretler gösteriyor! Bugün, ne o, eski mutaassıp, müstebit Rus Çarlığınm beslediği, körüklediği Rus manastırcı- ları, Rus hacıları var; ne de, o manas tırlardan çekinen, tevehhüme düşen Sultan Hamit var. Hattâ o manastırlardan birisi bu gün, hükümeti cümhuriyemizin idare şubelerinden birini teşkil eden Galata nahiye müdürlüğü tarafından işğal o- lunmakta, diğerleri de köhne zihniyet Bu aczi, meskenetini, ğmı, pek tabi olarak haneler, kiliseler, ve saire lere veda etmiş ve hali tabiisini almış | bir vaziyeti sakinanede bulunmakta. dır. Bu inkılâp cilvesi, Rusyada ve biz- de hâsıl olan terakkiyatı fikriyeyi canlı bir surette isbat etmekte oldu- undan bilhassa yazılmağa ve anıl mağa değer hâdiselerdendir. | (Arkası var) Yarı PATRİKHANELER MESELESİ ği Rum patrikhanesinin, “Anglikan” kli. larla muhabere ediyor! — Patrikh ane ile uyuşması, — Patrik, kral “tahriri nüfus” yapıyor!. Mualim mektebinde sergi - zan ve vehmile yaşıyor | | kattır. ———————— | leşmiş, çocuklar için birçok kitaplar yaz İ da yanan eski Fatih rüştiyesi Darülmual-. , HARİCİ HABERLER| Berlinde bir Cinayet Bir Afganlı talebe Afgan sefirini öldürdü | BERLİN, 7.A. A. Ajans | Volffdan : | Berlin Afganistan sefiri, bir efgan talebesi tarafından öldürül müştür. Talebe, vatan endişesi ile bu cinayeti yaptığını, kendisinin, an'da bugünkü rejimi de- virmeğe çalışan hareket taraftarı olduğunu söylemiştir. BERLİN, 7. A, A, — Afganis. tan sefirinin katili, o efgan bükü- meti tarafından Almanyaya tahsi | le gönderilmiş genç bir talebedir. | Ölen sefir, bugünkü Afganistan kralının kardeşi idi, BERLİN, 7 A.A, — Efgan se- firinin katli belki siyasi bir cina yet olabilir, fakat ayni zamanda bunun “Kan davası” ndan doğan bir intikâm (olmak ihtimali de vardır. Cemal Paşa ile eskiden ça Iısmış olanlardan birisi “Ruhr. Blatt” gazetesinde verdiği bir be yanatta Amanullah taraftarı tale- benin Efganistanın sabık Mosko- va sefiri iken bir kaç ay evvel Kâbilde, Aman ile lehine çalıştı. ğından dolayı katledilmiş olan ! Gulam Nebi Hanm akrabalarm- dan olduğunu söylemişti, Cinayet memlelrat harici ki e pıldığı ne çıkarılacağı tahmin ediliyor. Yüz İtalyan Tayyaresi Yakında Atlas okyano- sunu geçecekler ROMA, A.A. — Atlas denizin. de İtalyan hava seyahatine ayın dokuzu ile onbeşi arasında başla. nacaktır. Fakat hava fazla fena olduğu takdirde, tayyareler geri | döneceklerdir. Jeneral Balbo lü- yalını tehlikeye koymak raektedir. ik 3 Amsterdam, Londra ve İzlanda'da Beikiavik ol ru malümdur. imdiye kadar verilen kararlar »leyhine olarak İtalyan tayyarele ri izlanda ile Cirtvright arasını bir uçuşta geçeceklerdir. Bununla »ber Groenland'da bir imdat iyonu yapılmıştır. Filotillalar, hava fena olduğu takdirde buraya ivebileceklerdir. Cartvright'ten sonra Ws Shediac, Montreal go olacaktır. Dönüşte tayareler, önce. Nev yırk'a gidecekler, sonra Shediare- dan Açores adalarına, Londor- derry'ye ve nihayet Romaya | ye- lereklerdir. Bu dönüş yolu şimdilik muvak- istasyonun istasyon | ve Chika Bir gazete daha LONDRA, 7. A. A, Daily Herald gazetesinin Almanyaya | girmesi yasak edilmiştir. dan nedense ancak yedi sene sonra veri miştir, Müdürleri arasında hir aralık müver- rih Cevdet Pş. da bulunmuştur. Tari Murat Bey, Abdurrahman Şeref Bey de n seneler Darüknenlliminde hocalık | etmişlerdi. ine gönderilmişti. Bu zat| avdetinde Darülmaallimin ve Darülfü- nunda, Maarif nezaretinde, muhtelif mektepler müdürlüklerinde elli sene c- | muştar. Meşhur beyetşinas Hasan Tahsin Ef, de vefatına yakın Darülmuslliminde ho- calığı vardır. Erkek muallim mektebinin ilk binası Fatihte idi. On beş sene evveli Timin olarak insa edilmisti Mektep, şimdiye kadar birçok binalar değiştirmiş, Harbı umumide bir aralık Senjozef mektebine nakledilmiş. Müta- rekede bazı sarsıntılar geçirmiş, ve Cüm buriyet devrinde kendini toplayarak bu- günkü varlığına kavuşmuştur. Mektebin İ makta serbest olan baska devletler huku | | Şimdi Almanya | Düşünüyor Misakın imzası orun tasvibine kaldı BERLİN, 7 ALA. rinden: Alman Dörtler misalının tgdilât: şiddetli bir surette münakaşa ve Mevzuu bahsediyorlar, vaziyeti botbin | bir şekilde görerek Almanya'nın muah: eniden tetkik aleyhtarı bir misa- lamıyacağını söyliyorlar. Hitleri bekliyorlar BERLİN, 7 A.A. — Siyasi mahafilde tahmin edildiğine göre başvekil Hitler Berline bugün geleceğinden dörtler mi- sakı için ancak bu akşam bir karar al- mak leabil olacaktır M. Goering'in beyanatı BERLİN, 7 A.A. — Volff Ajansı bil- diriyor: Prusya başvekili M. Goering, Paris'te çıkan Petit Journal gazetesinin muhabirine şu beyanatta bulunmuştur: “Dört devlet misakı, Fransa tarafım- kayitlerden — Havas muh atı, Fransa'nın ninde yaptığı Almanya'ya yalmız söz ile ve yarı ağız- la verilen hukuk beraberliğine Almanya- da hic kimse henüz inanmiyor. Hukuk beraberliği istediğimiz vakit bize “Peki” dediler, fakat hu muvafakat cevabını — Hukuk müsavirliğinin Fransanın em yet ve selimet ihtiyacına halel getirme- mesi sartile — verdiler. Fransızların bu noktada ne demek istediklerini anlamı- yorum. Gerçi Fransayı endişeye düşü: | ven bir mazi vardır. Fakat bugünü de görmek, kavramak çok sebeplerden dolayı bir harp yapmak | İstemiyoruz ve yapamayız. Fakat farze- delim ki, ileride iktidar mevkiine gele €rk Alman hükümetlerinden biri Fran- saya taarruz etmek istesin... | Alman milletinin de Fransaya saldıra-| düşünmeğe imkân var mı? or bir gün gelir de'bir. müdfan| l harbi zaruret halini alırsa, Alman leti birbir vakitte bir tecavüz harbi yap- | mıyacaktır. Misakta neler var? PARİS, 7 A.A. — Dörtler misakı mu- kaddemesinin başlıca gaycsi muaheden wsulleri, dört büyük devl kararı haklarını istedikleri gibi kullan. kuna bir taarruz teşkil etmeden, daha müessir kılmağa matuftur. Birinci madde, İngiltere, Fransa, I- talya ve Almanya'nın, fili bir müşterek siyaset takibi hususunda anlaştıklarını gösteriyor. İkinci madde, noktai nazar teatisinin bilhassa milletler cemiyeti muahedesinin t ettiği maddelerin hu meyanda, © razi siatikosunun muhafazası için olan 10 üncü madde, ihtilâf vukuunda alına- cak tedbireri gösteren 10 uncu madde, muahedelerin yeniden tetkikinden âhse- den 19 uncu maddelerin tatbikatı gaye- sile olacağını kaydediyor. Uçüncü madde, Cenevre silâhları bı- rakma konferansı müsbet bir netice ala- madığı takdirde, dört devletin halledil- memiş meseleleri bir neticeye bağlamak üzere müzakere edeceklerini bildiriyor. Dördüncü madde, büyük devletlerin de Avrupa'da kendileri için müşterek | bir menfaat gösteren iktesadi meselele. rin heyeti umumiyesini tetkik edebilecek lerini tavsiye eder, Beşinci madde, misak wüddetini sene olarak tayin ediyor. bitince, dört devlet yeniden bir 10 sene için daha misakı uzatabilirler. Aksi tak. dirde sekizinci sene nihayetinde temdit | edileceğine dair haber vermek lazımdır. Nihayet altıncı maddeye göre vukuunda, Fransız metnine müracaat © dilecektir. Bu muhtasar fakat tam tahlil, müza- koratın başlangıcında korkulan mahzur. ların, son metninde ortadan kaldırıldığ. Bi İspat etmektedir. Öyleki, Kücük Mf ta bupün artık misaka muhalefet et- memektedir. Borçlâra dair.. Amerikalılar Londradan teklif bekliyorlar LONDRA; 7, (A.A.) — Mali me- 10 | bafil, Vaşingtondan, İngiltere harp borçlarma 15 haziran taksitine ait bir ğ beklemektedir. Resmi mehafilde mevcut malâma. ta göre vaziyette bir dei gelince, harp borçları tediyesinin ya» pılmasını beklemektedir. VAŞINGTON 7 (A.A) — Beyaz evden bildirildiğine göre, İngiltere ta- rafından harp borçları tediyesine resmi hiç bir müracaat olmamıştır. Binaenaleyh, Amerika hükümeti tara fından bir cevap hazırlanmakta de- ğildir. Varna'ya gelen İtalyan denizaltı gemileri SOFYA, 7 (A.A.) — Varnaya psi yirmiden fazla iş üardır. | di ve gayri menkul satışları hakkın daki lâyihalarla Matbuat Kanunuft bu meyanda dır. Yeni tarife hakkında gümrüklere tebligat gam ANKARA, 7 (Telefonla) konsolide Ticaret muahedelerinde edilmiş eşyanın Gümrük tarife tah avvülâtı 9 ay sonra ve konsolide edil “ | memiş eşya tarifesi üzerirideki ta havvülât tarife kanununun 15 indi maddesi mucibince Resmi gazete ile ilânından üç ay sonra tasdik edil mesi lâzım geldiğinden yeni tarife kanununun altıncı maddesindeki; kanunun 31 Mayıs 933 ten itibaren mer'i olacağına dair hükmünün af cak hükümetimizin Ticaret muahe desi veya Madus aktetmemiş mem leketlerin mavaredatına tatbik edi leceği Gümrükler idaresine tebliğ olunmuştur. Diğer taraftan yeni tarife kan ununa merbat 2, 3 ve 4 numaralı li$ telerde vukua gelen bazı yarlışlıkl arın tashihine Meclisten bir müz. ey” yel kavun çıkacaktır. Yeni tarife kanununa merbut tarife cetvelinin 401 numarasındaki ; tabirin tefsirine dair hükümet bir tezkere ile Meclise müracaatta ba larimuştar. İktısat Vekili cumartesi geliyor ANKARA, 7. (Telefonla) - İktisat Vekili Celâl B. cuma akşam Londraya gitmek üzere İstanbula hareket edecektir Kendisine müş& virleri ve kâtibi refakat edecektir Hariciye müsteşarı değişti ANKARA, 7 (Telefonla) — yapmakta olan birinci sınıf Elçi elçiliğe terfi edilmiş ve Vekâlette olunmuştur. Hariciye Vekâleti müsteşarlığın! Menemenli Numan Rifat Bey büyük ihdas olunan umumi kâtipliğe tayif Lâ Haye Maslahatgüzarı Nuri Bey ikinci sınıf Elçiliğe terfi edi miş ve Hı Hariciye dördüncü daire şefi iciye Vekâleti müsteşar lığına memur edilmişi Ahmet Cevat Beye ikinci sımf Elçi” m gelir. Biz bir (ik unvanı cerilmiştir. Birinci daire şefi Emin Ali Bey Lâ Haye masle” hatgüzarlığına, eski umtmi müdür lerden Esat Bey de ikinci daire şef” liğine tayin olunmuşlardır. Tahlisiye idaresinin paraları ANKARA, 7 (Telefonla) — Lansanne muahedesinden sonra tak siliye idaresinin hükümelimiz ida resinde işe başlaması üzerine meğ kür idarenin Osmanlı Bankasında n mevcut mevduatının geri alınmasi için Banka aleyhine açılan davan ın mevduatın istirdatı mukabilinde ANKARA, 7 (Telefonla) da yapılacak tadilât Ödünç para v | sulhen helline İcra Vekilleri heyet ince karar verilmiştir. i Mecliste bugün görüşülecek işler M. Meclisinin yarınki raznamesind& me işleri, Halk Bankası teşki” — Sumerbank müdür muavinliği ANKARA, 7 (Telefonla) Sümerbank U. müdürlüğüne tayiri | tw kararlaşan İktisat âli meclisi umu mi kâtibi Narullah Esat Beyin muf” vinliğine İş Bankası Ankara Mer kez müdürü Osman Nuri Beyin tayf” x ni mukarrerdir. Teşkil edilecek olan Halk Ban kası hazırlıklarına da iki genç iki Şa Şirketler müdürü Cemal Ziya ve Burhan Zihni Beyler mem de Ş edileceklerdir. Meclis tatil kararı veriyor ANKARA, 7. (Telefonla) yaz tatiline karar verebilecektir. ancak pazartesi günü 5; der - M. Mecli; Fırka umumi idare heyeti işime * ANKARA, 7 (A-A.) — Cumhuriyet Halk Fırkası umumi idari heyeti bugün toplandı. Pırhanani Erzuram teşkilâtem tanzime memur edilen Rize mebeliğ son müzakeresi yapıldı. İ Avf Bey bulunduğu halde bu teşk ilâtın vaziyeti üzerinde konuşuldü yer Hangi intikaplarda nasıl yoklama yapılacağını gösterir talimat! disi Gi Halkevleri için gelir kaynakla rı bulunması etrafında gelen tekli. 5? lerin tetkikine başlanıldı. Saracoğlu Şükrü Beyin ziyafeti ' A ma ANKARA, 7. (Telefonla) — Saraçoğlu Şükrü B. bugün Osmanli Mi Bankası Paris müdürü M. Bele şerefine şehir lokantasında bir öğle $ yafeti vermiştir. M. Bele de akşam Ankara Palasta mukabil bir ziyaf&! M. Bele cuma günü Ankaradan ayrılacaktır. vermiştir. L Bir komisyoncu kaçarken yakalandı ' İZMİR, 7 (Milliyet) — Musta fa Efendi namındaki tacirin buff dan Almanyada namına satış için gönderdiği 706 balya ve 25 bin lif tutarlı tütün satıp parasım gönder miyen ve bu tütünleri Mustafa Efendiyi tanımadığını vapura binmiş olan Dreslinde tütü n almadığı yliyen e su Muiz Levi w dan çıkarılarak adliyeye verildi. Tahkikat yapılıyor. Kükürtçülerin muhakemesi başladi: IZMIR, 7 (Milliyet) — bugün Sulhcezada başlanmıştır. Kükürt satan tscirlerin hakemelerilii Maznunlara satış fiaileri ve geğii seneki fiatler soruldu. Neticede muhakeme Cumartesiye bırakıl Müsait hava Hazırlamak için Pariste bir kerre daha görüşecekler BERLİN, 7. A. A. - sı bildiriyor : Volf£ ajan tar. / İinet Pş.nım refikaları Miz ANKARA, 7 (Telefonla) ii Başvekil İsmet Paşa Hazret! nin refikaları Hanımefendi 1515, bula hareket etmişlerdir. Dollfuss döndü VİYANA, 7. A.A. — Başı E in Yeni bir sınıf ilâve edildiği için bu sene kimse mezun olmıyacak Sergi münasebetile mektebinin tarihçesinden biraz bahsede- lim: Erkek muallim mektebi M. Dollfuss, dün saat 15 te naya amk Amtryadald nazi fırkası PARİS,7.A.Aâ.— Rol “Paris Midi” bildiriyor: Rol bulunduğu sırada Avusturya vekili M Dolfus Avusturya İrrkasını feshetmek niyetind€ duğunu söylemiştir, Berlindeki siyasi omahfillerin m göre yarın Paris'te İn- murahhaslarından M. Eden. M. Londonderry, Amerikan mu- rahhası Norman Davis, Fransız basvekili M. Daladier, hariciye na zarı M. Paul Boncour arasında ya pılacak konuşmalar, mak için Cenevrede cereyan eden müzakerenin akamete - uğrama: nın önüne geçmek için baş vuru- lan son bir çare mahiyetinderiir. simdiye der yetiştirdiği muallim mik- m fazladır. tarı 3000 d gelen Trichero ve Delfino adlı İtal yan denizaltı gemilerinin süvari- İeri ve zabitleri kral ve kraliçe ta- rafından kabul edilmişlerdir. Mng Feci bir'otobüs kazası LUCKNOU, 7 (A.A.) — Bir geçit üzerinde trenle çarpışmış o- | lan bir otobüsün içindeki 18 kişi- Gi İ min öldüğü haber veriliyor. Şoför ile iki yolcu yaralanmış- lardır. mektebinde el işleri | erkek muallim ide talebenin, e- 'elâl Beyin nezareti al- deri eserler çok be- ında yapılan melâğ. genç mektepliler tarafından inanılmıyacak kadar ku- 1 vardar, sekteplerin sonuncu snf | ret etmektedir. Tatil devre. | ve kimya tatbikotma dair | Erkek muallim ri şat, Ebülmuhsin Kemal, Selim Sırrı, Ta-| lim ve terbiyeci İhsan, Sıvas Ibrahim Alüeddin, ri muallimle. rinden Mahmut Ekrem Beylerdir. Mektebin şimdiki müdürü eski maarif müfetlişlerinden Saffet Bey, başında bu lunduğu gündenberi idaro ve tedris işle ri bir kat daha yoluna giriiiştir. İD Erkek muallim mektebine yeniden sınıf ilâve edildiği için bu sene kimse mezun olmuyacaktır. “Darülmal. limin”” namı altında (1848) senesinde tesis edilmiştir. İstanbulda açılan mes- lek mekteplerinin Mühendishane, Bah- tiye, Tıbbiye ve Harbiyeden sonra be- şincisidir. Mektebin ilk başmunllimi Yahya Tevfik EF, isminde bir zattır İlk sahadetname mektebin açılmasın âhları azalt