8 Haziran 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi uncu cuzu çıktı 33 „ UnUnCU Sene: NO. 3 2 6 3 n umhurı Telgraf w m e k t u p adresi: Hayat Ansiklopedisi İSTANBUL CAĞALOĞLU C™1"»İJ* tstanbal Posta Iratusu: lstanbul, No 24ö Ppreomho ?d"U6 ft HaTİran O Q Q O n<Ulf dll 5G0 Telefon: Başmuharrlr: 22366, Tahrlr mudüru: 23236, tdare müduru: 22365 Matbaa 20472 Büyük bir kotnphaneyi blr arada evinize geliren eıt faydalı eserdir. Her evde bir tane bulunmak lâzımdır. nHMIIHimlMltHtllllllllCltllMIIIIIIIMIIIIIIIMIinilCIIIIIIIIIIIMNIIimilMIIIM Venlzetos müthiş biTsuikastten kurtuîdu Londra konferansı Karşısında Türkiye iiyük ümitler içinde uzun za mandanberi beklenilmekte olan dünya iktısat konferansı en niKayet bu ayın içinde Londrada toplanacaktır. İktısat ve Hariciye Vekillerimizle kendilerine refakat edecek bazı mutehassıslardan mürekkep olan beyeti murahhasamızın bugünlerde Ankara • dan müfarekatleri mukarrer bultmmaktadır. iktısat konferansında müzakere edilecek meseleleri mukaddema teskil edilmiş olan ibzarî komisyon tesbit etmi* ve bunlar üzerinde alâkadar bütiin devletler kendi noktai nazarlarmı tebariiz ettirmis bulunduğu için konferans işlerinm sürat ve sühuletle cereyam imkânlan evvelden hazirlanmıs demektir. Yeter ki konferansa iştirak edecek olan devletler arasında bir müşareketi efkâr ve hüsnöniyet tnevcut olsun. Konferans ruznamesine nazaran tet kik ve müzakere edilecek belli baslı meseleler altı kısma aynlmıstır: A Nakrt ve kredi siyaseti B Sermaye harekâtmm yeniden te«isi C Esya fiadan meselesi D Milletler arasında ticareti tahdit eden maniaJarın kaldırılması E Gümrük tarifeleri ve ticaret muahedeleri F Istihsalât ve ticaretin ıslah ve tanwmi Nakit ve kredi siyasetinde bizim noktai nazarımız sudur. Nazarî mahiyette de olsa bîzde altın esasının mahfuz bulundurulması kanımî mevzuatuntz icabıdır. Kaldı ki, emniyet ve itimadın altmda rneknuz olduğu hakkında beserin asırlanndanberi tevariis edegeldıği itikadı insanlann kafasmdan silmek mümkün olmadıgı gibi; meharetle ve »erbestçe kullanılmak sartiie beynehnilel hesap • lan rüyet hususunda alfanın haiz olduğu evsafta baska bir mübadelei krymet vasıtası buimak ta kabil değildir. Gerek kredi mekanizmastnm, gerekse sermave harekâtmm tekrar tesisi ancak karşılıkh emniye ve itimat ile husulpezir olacak bir mazbariyettir. Eşya fîatlannın yükselmesi dahi bu emniyet ve ithnadm yeniden teessüs ve iadesine vabestedir. Mütekabil emniyet ve itimat teessüs etmedikçe milletler arasmdaki alışverism tabiî bir cereyan almasına ve esya fiatlarmda matlup olan t«ref füiin temin edilmesine imkân yoktur. Gümrük tarifeleri ve ticaret muahedeleri etrafmdaki noktai nazanmız malumdur. Gümrük tarifelerimizin henüz dört senelik bir hayah vardır. Bu müddet zarfında geçirdiğimiz tecrübelerin millî iktısadiyahmız nanuna gösterdiği Iüzum karsısında tarifelerde bazı t?di'ât icrasmı zaruıî kı'dıtı icindir ki Biivük Millet Meclisi pümriik tarifeleri hak krodaki kamm lâvihisım müzakere ve kabul evlemfctir. Bu hareketimizle ticarî münasebetlerimizde herhançi bir memlekete karsı tevcih edilmis bir husumet mevzuu bshsolamaz. Bilâlm, tsmet Pa}& Hazretlerinin bevan buyurduklan veçhile «Türk milletimn refah içinde yaşamak ve iktısadî inkisafının seyrine halel vermemek hakkını teslim eden her beynelmilel tesehküle elimizden geldiği kadar çalışmak ve beynelmilel tesriki mesaiye yardtm etmek vazifemizdir.» ' Milletler arasmda ticareti tabdit eden manialann refi hususonda noktai na zarımız mütekabiliyet esasm« müste nittir. MaJırruzı alan memleketin malı nı almak şiarunızdtr. Kontenjan, haricin tahammülfersa tahdidah karsismda bizim kullanmağa mecbur kaldığımız tedafüi bir vasttadır. Hariçte alısverisino'ri iskâl eden manialann bertaraf edfldiği gün kontenjan gibi tahdidat ve takyidah ilk brrakacak memieketler • den birtsi de Türkiye Cumhuriyeti olaçakfar.. ! İKmyanm iktısadî vaziyetinde sureti ınnumiyede bir salâh husule gelebflmesi sncak milletler arasmdaki alışverisin filiyat sahasında tahakkokile kaimdir. Bu olmadıkça ıstihsalât ve Hcaretin ıslah ve tanzimi çarelerine tevessül etmek beyhudedir. Binaenaleyh, Londra ikhsat konferansından bütün dünyanm herseyden *ewel bekledği sey ticaret sahasmda müteşebbislere daha geni» ve basit kolaylıklar gösterilmesmin temini Bulgar KralıHz. Vekil B.i Sabık Yunan Başvekili hafif surette trende ziyaret ettiler yaralandı, zevcesinin dört yarası var Tevfik Rüştü Bey Kral Hz. ile 40 kilometre kadar Meçhul suikastçiler M. Venizelosun otomobiline 100 den fazla kurşun attı lar, şoför öldü, hükumet Emniyeti Umumiye müdürünü azletti, müdüriin suikastte parmağı olduğu söyleniyor Atina 7 (Hususî) M Venizelosla Madam Venizelos dün gece Kifisyadan dönerlerken bir suikaste maruz kal mulardır. M. Venizelosun yaraJarı çok hafiftir. Madam Venizelos dört yerinden yara lanmışhr. Atina 7 (Hususf) M. Venizelosa yapılan suikast hakkında şu tafsiiâtı aldım: M. Venizelos dün refîkasile birlikte Kifisya isimli sayflyeye gitmişlerdir. Sabık Basvekil Kece on birde otomobüle avdet ederken, yolun dönemecinde başka bir otomobil kendi otomobilmi takibe baslamuhr. Bu takip bir haylî sürmüstür. Suikastçiler nisan almak için münasip bir vaziyet bulduklan zaman hemen tabancalanna sarılmıslar ve M. Venizelosu hedef yaparak ateşe baş lamıslardtr. Suikastçiler yüz kadar kurfun atmiflardır. M. Venizelosun sofö rii makinesine azamî sürati vermiş, bir yandan da mütemadtyen korne çala rak imdat istemeğe basiamıştır. Fakat yolun bu kumı çok tenha olduğundan suikastçiler rahat rahat tabancalannm bötün kurşunlannı boşaltmıslardv. (Mabadi 6 mcı ftahtfede) M. Venizelosa suikast! Hariciye Vekili Bulgaristandan geçerken* birlikte seyahat etti ve görüştü Sofya 7 (A.A.) Hariciye Vekilimiz Tevfik Rüştü Beyi Londraya götüren tren Filibeden sonra Kriçin Jstasyonuna varınca Bulgar ve Türklerden mürekkep oUfukça kalabalık halkın tezahüratı içinde Bulgar Kr»lı Boris Hz. trene gelmisler ve doğ ruca Türkiye Hariciye Vekilinin kompartımanını açarak fgenin trende olduğunu gördüm, öbür istasyona kadar konuftnak için geldbn,* diye iltifat etmislerdir. Kompartımanda gazetelerini okumakla tnesgul olan Tevfik Rüştn Bey bu çok dostane sürprizden fevkalâde metnnun ve mütehassis olduğunu beyan ed'erek Kral Hz. nin istikbaline sitap etmis, bunun üzerine her ikisi Türk heye • tine ait diğer bir komparhmana girerek yalmz kalmıslardır. Müteaktp istasyonda Kral Hz. atomobillerinin üçüncü istasyona gitmesini emretmisler ve Hariciye Vekilimizle konusmalanna devam buyurmuslardır. Kral Hz. nin Hariciye Vekilimizle seyahatleri 40 kilometre sürmüstür. Tatarpazarcık garında Kral Hz. ayrılırken Tevfik Rüştü Bey istas yona inerek Kral Hz. nî tesyi etmiş Bulgar Kraît BorU Rt. ve aralarında su sözlerin teati edtl • jiği ifitilmistir. Tevfik Rüştü Bey: « Kral Hz. nkı ı u lutufkârlıklarından müiehassb (Mabadi 2 ind sahifede) \ Ventacua ve zevcesi l ttyaretleH esnastndn Cumhvrtyet muharrirlerile bir arada Silâh imalâtı için ne Efgan Kralınm Kardesi düşünüyor, ne istiyoruz?Berlinde Efganlı bir genç Murahhasımız Cemal Hüsnü Bey Cenevre konferansmda taleplerimizi tekrarladı tarafindan öldürüldfi Cenevre 6 (A.A.) Anadolu a | jansınm husus! muhabiri biidiriyor: Silâh bırakımı konferansı dün silâh ve mtfhimtnat fabrikalarile silâh ticaretinin kontrolu meselesini mü zakere etmistir. Türkiye namma soz alan Cemal Hüsnü Bey bu mesele hakkında Türkiyenin evvelce konferansa tevdi ettiği teklifi hatirlatarak demistir ki: « Silâh fabrikalannın beynel milel şekle ifrağı en müessir kon trol vasıtasıdır. Diğer meselelerde olduğu gibi bunda da Türkiye devletler arasında tam müsavat taraftarıdır. Yainız hususî fabrikaların il gası fabrikasi olmıyan devletler a leyhine bir vazîyet ihdas edecektir. Bundan dolayı hususî fabrikaların ilgasile devlet ffibrikalannm beynelmilel sekle ifrağı en münasip şekil olabilir. Sivil tayyareciliğin beynelmilel hale ifrağı Iehinde serdedilen de liller fabrika meselesinde daha kuvvetle caridir. Yalnız hususî fabrikalar hakkında kontrol vazedilerek devlet imalâtınm se<"best bırakıl masma Türkiye şiddetle muanzdır. fttihaz edilecek tedbirler gerek hususî, gerekse restnî fabrikalar hakkmda ve bütün devletlerin müsavi huknku dahilmde ittihaz edflmeli dîr.» Müzakerata yarın da devam edilecektir. Umumî komisyonun perşembe günü mesaisini tatil etmesi takarrür ehni*tir. Cenevre 7 (A.A.) Havas ajansı bildhiyor: Hususî komitenin s3âh ve mühimmat imalâtmı tahdit, yahut kon trol ve bittabi büsbütün ortadan, kaldırma içitt herhangi bir usul üzerinde mutabık kalmıs olmasma rağmen nmurm komisyon dün öğleden evvel ba me selenin tetkikine başlamıshr. Bu mesele askerî masraflarm tahdidi meselesile beraber komisyonun tatil yapmadan evvel tetkik edümek üzere hazırlanmış programında mevcuttur. M. Juhan (Fransa) harp mühiramatmm tahdit ve kontrofanu teklif etmistir. Afyon inhisarı cumartesi günü işe başlıyor İnbisar müdürlüğüne tayin edilen AIi Sami B. dün Ankaradan şeh^imize geldi Cemal Hüsnü Bey Türkiye, Polonya ve Ispanya murahhaslan, hususî imalâtın kaldnılmasnii, devlet imalatmın beynlebnilelleftiril mesini istemislerdir. M. de Madriaga iKracat, hbalât ve transit için Cenevrede bir kontrol heyeti teşkili ile ruhsatiye rejimi üzerinde göriişülmesini hassaten talep etmistir. M. Norntan Davis, hususî imalâtın kaldınlmasından doğacak birçok müşkülâttan, bunun devletleri büyük ve u mumî silâh tersaneleri yapmağa mec bur edeceğinden, sanayii olmıyan dev letleri büyük sanayii olan devletlerin saltası altma alacağından bahsetmiş, bunun'a beraber M. Norman Davis, bugünkü vaziyetin bir tahdit ve kontrol tatbiki ile değistirilmesi lüzumunu kabul eylemistir. Müzakereye bugün de de • vam edilecektir. Roma müzakeratı Itilâfname hazırlandı ve sah çekildi Afyon inhisarı müdürlüğüne tayin edilen Sanayi Kredi Bankası umum müdür muavini Ali Sami Bev dün Ankaradan şehrimize gelmistir. Berlin 7 (A. Yakında kadrosu ve teskilâtı haA. ) Wolff zırlanacak olan Afvon inhisar idaAjansından: Ef resi, afyon ekilecek mıntakalan ganistanın Berlin tesbit ve tahdit edecek, istihsalâtm sefiri, bir Efgan kalitesini yükseltmeğe çalısacak, tababette kullanılan morfin ve herotalebesi tarafm in sfibi afyon mü'tahzaratını yap dan öldürülmüş mak üzere Ankarada bir fabrika tür. Talebe, vavücude getirecek ve beynelmilel mutan endisesile bu kavele ahkâmı dahilinde afyon ih cinayeti yapt'^ı racatile mesçul olacaktır. nı, ken<fisin'nt Kacakçtlığa meydan vermemek Efgan;stand» uiçin, ihracatın yalnız tstanbul ve tzgünkü rejimi dr mir limanları tarikile yapılması muvirmeğe çalışan ıntıkamının ahnma ı vafık trörülmüstür. hareket tarafta için Berlmdeki Efgc.n tnhisar idaresinin merkezi şeh rı olduğunu söy sefirinin oldurulduğu rimizde olacak, tzmirde ve afyon lemistir. Gulam Nebi Han mmtakalarında ayrıca teşkilât ya • Berlin 7 (A.A.) Efganistan sepılacaktır. (Mabadt 4 üncu sahifede) tnhisar işlerine bidayette küçük bir kadro ile başlanarak bunun iie • ride ihtiyaca göre genisletilmesi mukarrerdir. tnhisar idaresi, beynel milel afyon mukavelesi mucibmce , uhdesine terettüp eden işleri ifa edeF T Aîi Sami Bey ceğinden mevcut stoku mübayaa «deceği gibi yeni hasattan sonra da köylünfin afyonlannı satın alacak • hr. Afyon tacirleri beyanname il« mallannı inhisar idaresine bîldir • meğe mecbur tutulacaklardır. iMabadi 4 üncü sahifede) Bugün Ahmet Haşim ihtifali var Paris miikâlemeleri Berlin 7 (A.A.) Wolff ajansı b3diriyor: Berlmdeki siyasî mahfillerin kanaatine göre yann Pariste tngiliz murahhaslanndan M. Eden, M. London derry, Amerikan murahhası Norman Davis, Fransız Başvekili M. Daladier^ Hariciye Nazın M. Paul Boncour ara * cmda yapüacak konusmalar, silâhlan azaltmak içm Cenevrede cereyan eden müzakerenin akamete uğratnasmın o nüne geçmek için başvurulan son bir çare mahiyetindedir. Ankara 7 (Te lefonla) Maliye Vekili Mustafa Abdülhalik Bey bugün Basvekil tsmet Paşayı ziyaret ederek uzun müd< det görüşmüş tür. Bu mülâ • katta, sah çe kildiği bildirilen Türk İtalyan malî itilâfı hakkında görüşül düğü tahmin e Roma büyuk elçimiz dilmektedir. Dost Vası/ Bey İtalyan hükumetinin bize açacağı krediye dair olan bu mukavele ya • kinda imzalanacaktır. HAYRETTİN ŞÜKRÜ " Buyük Haşlmln son günlerl: Şair Ahmet Kutsl tarafindan alınmış blr fotofcrafi mühtelif fakülte talebderi eserlerinde» ; Millî Türk talebe birliği büyük Türk parçalar okuyacaklardır. Fikh ve edebişam Ahmet Haşimin tebcil için bugün biyat âlemine mensup zevata ayn ayn Beyazıtta, DaruTfunun konferans salonunda, saat 18 de bir ifatîfal tertip etmis davetiye gömdermek için vakit müsait Reşit Galip Beyin Ttp Fakülteolmadığından Talebe Birliği ba satır • ginin nakli "etrafmda. i\eri sürfflen tir, Merasimde mühtelif mSderrisler, larm o mahiyette addedUmesini rica endişelere verdiği cevaplar 3 ünmerhumun arkadaşlan, edîplerhniz ve cu sahifemizdedir. etmektedir. thtifalde herkes bulunabi • muharrirlerimiz, onun büyük hahrasına Ur. karsı tahassüslerini bildirecekleri gibi Maarif Vekilînin beyanatı