31 Mart 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

İ mazlarsa, bu usulü tatbika imkân yok İ ortaya atılan en fazla müsaadeye CUMA sı MART 1933 & irci rene Na. NUSHASI S KURUŞTUR Sahip ve Başmuharriri Siirt Meb'usu MAHMUT Umumi Neşriyat ve Yazı Müdürü ETEM IZZET Ticaret politikasında Değişme a eden miyarı tc | pl istiyen tcarete bakıyor. O Sare İn a ba İaymet var veya yokbir tarafa bırakarak, gittikçe ehemmiyet alan tcarete yakından bakmalıdır ve ticaret politikasındaki değişmeleri ta kip etmelidir. Ticaret politikası ne haldedir? bildir: Ii — Ticaret, (En fazla müsaade- istikametinden ni miktarda indirmeğe mecburdur. Bu usul bu güne kadar hemen ber ti- caret mukavelesinde esastır. Fakat hemen ilâve olunmalıdır ki, © ancak bir şekil olarak kalmış hakikatta pek az tatbik edilebilmiştir. Hattâ denile- bilir ki, bu usul son zamanda fili hiç bir mana ifade etmiyen hale gelmiş, âdeta tahaccür etmiş kalmıştır. Buna #-bep, en fazla müsaadeye mazhar usu- İünün ancak gümrük indirmeğe taraf ter olunduğu zamanlarda tatbik edile- bilmesidir. Eğer devletler, bugün ol- duğu gibi gümrük indirmeğe yanaş- tur, Devletler korku içindedirler. Bir devlete karşı gümrük indirilirse, di- z - yeti onlara ağır gelmektedir. Böyle- ce, tecrübe ile sabit oluyor ki, müsa- vi rekabeti temin etmek kaygusiyle mazhar usulü, ancak liberal zihniyet- li bir rejimde tatbik olunabiliyor. 2-— (Ottowa itilâf) ile İngiliz im- peratorluğu dünya iktısadından kıs- yrılınca ticaret büsbütün hima- yeye doğru meyletmiştir. Bu itilâftan evvel, dünya, biç şüphesiz daha az himayeci idi. Tekmil dünya ticaret bacmının memleketlere göre tasnifinde başta görülen İngiltere, bu itilâfna- menin neticesi olarak müstemlekele- rini toparlayıp bir tarafa çekildikten sonra, diğer memleketlerin menfaatle ri şiddetle darbelenmiş oldu. Bunu rakamla ifade için denilebilir ki, Ot- toüa itilâfı ile İngiliz müstemlekeleri- e gelen (İngiliz) mallarının yüzde 30 una tercih konmuştur. Bunun ne- Gcesi, İngiliz müstemlekelerine (A- imerika) dan gelen malların yüzde 23'çü ve (Almanya) dan gelen mal- ların da yüzde 42 si artık bir daha İn- giliz müstemlekesine giremez olmuş- tur. Ottowa'nn bu faslı Türkiyeyi ex alâkadar eder. Fakat Ottawa'nın bir diğer faslı vardır ki Türkiyeyi çok alâkadar eder. Filhakika İngiltereye, İngiliz müstemlekesinden giden mal- ların yüzde 57 sine tercih konmuştur. Bundan tekmil dünyanın İngiltereye yaptığı ihracatm yüzde 37 si mütees- sirdir. Böylece ihracatlarından kaybe den , zaruri olarak itha- lâtı azaltmağa, bunun içinde fazla himaye olmağa mecbur olmuşlardır. 3 — Yeni ticaret devri, (Mütehabi. liyet) devridir. Bu usulde iki devlet, İster en zeri bayıra 2 mazhar ba ğile bağlı olsun, isterolmasın, birbiri- >e ancak mene gümrük tah didi yapabilir. Mütekabiliyet, görülü- yor ki, en fazla müsaadeye mazhar usulünü ve bu usulde mevcut olması iktiza eden liberal aa tağyir e- diyor, Böylece, en fazla müsaadeye mazhar usulünün ölmek üzere oldu. #unu söylemek mümkündür. Halbuki Yeni usul gittikçe revaç kazanmakta. dır. Şimdiye kadar, en fazla müsaa- deye mazhar usulü içinde kalmakla beraber Amerika tarafından tatbik glznagelmekie olan mütekabiliyet po litilensi, £ göre, yavaş YAVAş dünyaya yayılmağa Bşiyer Baruda yeni usul hakk ilmi © bir kıymet hükmü vermiyoruz. Yalnız şunu söy” lemekle iktifa ediyoruz ki, mütekabi- Biyette, elindeki sök maddeleri en çok ve fiyatları en elâstiki olan devletler, bu şartları ha iz olmıyanlar faik ve İçirv- yetli mevkidedirler. sor En- fazln müsaadeye mazhar) ile çe di. Yeni ticaret (Mütekabiliyet) tusu. lü ile olacaktır. Bunlarm hangisi ti. careti daha fazla açar? Bu sualin ce. vabmı vermeden yeni usulün nasıl tatbik olunacağını bilmek iktiza eder, Evvelki usulde olduğu gibi, müteka- biliyitette de bir takım siyasi veya Tu» hi smiller hâkim olursa, yeni usul da- hi elâstikiyetini kaybedebilir ve ta- ticaret bir başka usulün peşine düşe” bilir. Şimdilik fik olarak beynelmi- el ticaret de görülen şudur: Ottawa Yi takip ederek, Fransa kendi müs- temlekelerine kaj er; Belçi- ka, Hollanda ile beraber birleşik bir iktısadi saha teşkiline çalışmaktadır; Cenubi Amerika devletleri Arjanti- Bin idaresi altnda birbirilerine yak- ta, ayrı bir iktisat sahası vü- Bütün e hali me teşekirül ırlıkların ve Verin olmakta olduğu bir zamanda, İngiltere, Londra da beynelmilel ikt, Rusya'da tevkif edilen İngiliz mühendisleri Münasebat kesiliyor mu? İngilterenin Sovyetlerle iktısadi münasebetleri keseceği süyleniyor Moskovadaki İngiliz sefiri Londraya çağırıldı MOSKOVA 30 A.A. — Tass Ajan sının öğrendiğine göre İngiliz sefiri evvelisi gün M. Litvinofu ziyaret 6- derek, Metro Vicker: İngiliz şirketi memurları aleyhindeki dava ortadan kaldırılmadığı takdirde Büyük Bri- tanya bülümetinin almak tasavvu- runda bulunduğu tedbirleri bildirme- ye geldiğini söylemiştir. M. Litvinof sefirin şüphelerini he- men izale edeceği cevabında bulun muş ve Adliyenin bu davayı pek ya- kında görmek için kat'i iş olduğunu, bu kararın geri alınmam, cağmı ve şayet İngiliz hükümetinin tedbirleri bakkında İngiliz sefirinin yapacağı tebligat bu karar üzerinde müessir olmak maksadmı takip edim yorsa, bu tebligatın hiçbir şeye yara- (Devamı sahifede) Sahte 100 liralıkları kimler bastırdı? Emniyet müdürlüğü dün altı kişiyi nezaret altına aldı Dünya bankalarına sahtekârlık bildirildi Zabrn, muhtelif bankalara yüzer liralık sahte evrakı nakdiye teşebbüsünde (O bu- lunan gizli bir kal. pazan kumpanyası. rı meydana çıkar- mak üzere bir kaç gündenberi ebem- miyetle meşgul ol maktadır. Geçen pazarte si günü ilk defa o © larak o Adapazarı Bİ Ticaret Bankasma Hendek'e gönderil. İstenen bir mikta; evrakı nakdiye me.“ vi Polis müdürü Fehmi B. darının nazarı dikkatini celbetmiştir. Bu para tetkik (o edilmiş piyasada sahte yüz liralık olmadığı bilinmesi- De rağmen bunun kalp olduğuna da- ir kuvvetli şüpheler uyanmış, netice- de iş zabıtaya aksetmiştir. Emniyet Müdürlüğü 2 inci şübesi derhal tahkikata başlamış, bu yüz li- ralığı bankaya götüren zatin ifnde- sine müracaat etmiştir. Tahkikat he- nüz devam ederken Banco di Roma da buna benzer bir hâdise olmuş, bu- Du diğer muhtelif bankalarda hemen hemen ayni mahiyette müteaddit hâ- diseler takip etmiştir. Bu suretle muhtelif bankalara tev« di edilmek istenirken ele geçen sahte | yüz liralıkların adedi dün akşama kadar 12 yi bulmuştur. Bu işe öesaret edenler, her hangi bir bankaya bir kaç yüz lira yatırıp ham- larma hesabı cari açtırıyorlar, sonra (Devamı 4 üncü sahifede) Liman Şirketinde umumü içtima yapılırken Şirketlerde yıllık hesap Dün muhtelif şirketlerde umumi heyetler toplandılar Liman ve Tramvay şirketleri ne alemde? Tramvay şirketi heyeti umumi» yesi dün Metro hanında toplanmış tır. İdare heyeti raporu ve bilânço tasdik edildikten sonra Meclisi i- dare azalıklarına yeniden Halit Ziya ve İzzet Melih B. ler M. Ber- riat ve M. Pissard, kontrolörlüğe de Sezai ve Reşit Saffet B. ler se silmişlerdir. Bu sene hissedarlara 19 ve 20 numaralı kuponlar mu- kabili olarak 6 İsviçre frangı kâr sat konferanay, tertibatı, İmal tadır. İlân edilmiş olan fel vi namesi, içinde bir dünya i- gönde tetkik ve * müzakere olunmak. Ur. Konferans, bu harekete bir isti- kamet vermek için mi aktolunuyor? Konferanstan çok şey ümit edenler yok değildir. Müderris Nizamettin ÂLİ | dağıtılacaktır. Liman Şirketi heyeti umumiyesi dün saat 16 da şirket merkezinde senelik toplantısmı yapmıştır. Heyeti umumiyeye idare meclisi ve mürakip raporlarının okunmasile. başlanmıştır. Raporda bilhassa deni- liyordu kiz “Şirketin geçen seneler iş hacmi vaziyeti şudur: Senesi İş tonajı (1000 ton itibarile) 1417 1.161 1114 . 999 Şirketin 500,000 liradan ibaret olan sermayesinin tezyidi hakkımda- ki karar üzerine İzmir liman şirketi 84,221,40 ile iştirak elimiştir. 831 senesi bilânçosunda görüldüğü üzere mevcut ihtiyatlara nazaran (Devamı 4 üncü sahifede) Erzurum « Sıvas —.— Yeni demiryolu 62 mil- yon İiraya mal o.acak ANKARA, 30. (Telefonla) Sivas-Er. | Zurum haltının inşasına talip gruplarla Nafia Vekâleti arasında (cereyan eden müzakerelerden henüz müsbet bir neti | ce alınmış değildir. Reji jeneral grupü namına müzakereye memur Fransiz baş | muhendisi bugün Nafin Vekili tarafın- dan kabul edilmiştir. Hattın inşasına talip olan Alman, A- imerika grup mümessillerilş & de temas- lar devam etmektedir. Hükümet İnşaa- tın 933 te başlaması ve 939 da ikmalini gart » Hükümet tediyata 937 koşmaktadır. de başlıyacak ve 13 senede ikmal ede- gektir. Hattın takriben 62 milyon liraya mal Hilmi Bey olacağı anlaşılmaktadır. Binsenaleyh işi alacak grupun hükümetin tediyata baş- laması tarihine kadar geçecek 4 sene zarfında bu İşe 25 ilâ 28 milyon lira tah sis etmesi lâzım gelmektedir. Afyon - Antalya hattı ANKARA, 30. (Telefonla) — Afyon Karahisar - Antalya demiryolunun inşa- sı hakkındaki kanun lâyihasının alika- dar encümenlerde müzakeresi ikmal ©- dilerek lâyiha rüznameye alınmıştır. İsmet Pş. nın seyahati ANKARA, 30 (A.A.) — Baş- vekil İsmet Paşa tetkik seyahatine Pazartesi veya Salı günü çıkacak- tır, Seyahat bir hafta devam ede- cektir. Amerika sefiri Istifa etti Amerika Sefiri M. Cherill me- muriyetinden istifa ederek Anka- dan şehrimize gelmiştir. Sefirin istifanamesi kabul edildiğinden kendisi 8 Nisana kadar İstanbul. da kalacak ve buradan Amerika- ya dönecektir. Ş. Kaya B. geldi Bir kaç nm sonra İzmire lacak Vekil B. içki düşmanlarile görüştü: Dahiliye Vekili Şükrü Kaya B. dün hususi işleri için şehrimize gelmiştir. Vekil B. istasyon da Vali Muhittin B. ve Vilâyet er kâni tarafından karşılanmıştır. Ve- kil B. Beyoğluna geçmiş ve Tokat- lıyan oteline İrmiş- tir. Vekil B. bir iki gün sonra İzmi. re gidecektir. Şükrü Kaya Bey İçki düşmanlarile hasbühal İçki düşmanları tarafımdan dün (Devamı 4 üncü sahifede) Meclisin Bayram tatili ANKARA, 30 (Telefonla)— Millet Meclisi cumartesi veya pazartesi toplantısında mütea- kip içtima gününü, araya bay- ram girmesi hasebile, 10 nisan pazarlesi olarak tesbit edecek- tir. | Halkevinde münakaşalı konferans esnasında Münakaşalı konferans Dün Halkevinde yapıldı . Nezihe Muhiddin Hanım ne diyor? Halkevi idare heyetinden Nezihe Muhiddin H. dil anketimizin sualle- rine şu cevapları verdi: — Dil inkılâbında nasıl çalışılma- we filerindesiniz? — Bugünkü usulleri takip ederek... Dilimizin özleştirilmesi için yapılan savaş çok canlıdır. Başta mütehassıs- lar, onların önünde de büyük inkılâ- bı kuranlar var. Ben dil işinde çok iyi çalışıldığı” na kaniim. Büyük Gazimizin her işaretine bu millet canla başla koşmaktan bir ân geri kalmadı. Esasen Türk dili günden güne sa- deleşmekte ve özleşmekte idi. Bunu bir misalle anlatayım: Bundan üç dört sene evvel yazdığımız. yazıları bugün tuhaf bir hisle okuyöruz. Bu- nu yazan acaba biz miyiz? diye şaşı- yoruz. Ben kendi hesabıma böyle bir hime kapılıyorum. yazdığım bir kitabı bugün elime al. dığım zaman kendi kendime gülüyo- rum. Onu yazdığım zaman kendimi | zorlamış, yabancı kelimeler, süslü cümleler bulmak için yorulmuş oldu. (Devamı 5 inci sahifede) Dört sene evvel İl . e Z0 nci liste ANKARA,30 A.A. — Kar. şılıkları aranacak arapça ve farsça kelimelerin 20 numaralı listesi şudur: 1 - Vahşet 9 - Vesika 2- Vahamet 10 - Vicdan 3 - Vaki - Vukudan 11 - Yadigâr 4 - Vasıta 12 - Yakin 5 - Vebal 13 - Yani 6 - Vecit - Vecitten- 14 - Yegâne 7 - Veda 15 - Yeis 8 - Velhasıl | Listelerde çıkan kelimeler- İİ den manaları birden fazla olan- İl İİ ların her manası için ayrı kar- fl şılıklar ileri sürülebilir. Baroda yeni intihap Dün yeni hey'et intihabını kimler kazandı? Baro heyeti umumiyesi dün iç- tima etmiştir. Evvelce gazetelerle ilân edilen ruzname mucibince azalar tarafım dan meslek mektebi mezunları hakkında verilen takrir müzakere edilmiş, baro tarafından azaya i- zahat verilerek 5 sene hâkimlik mesleğinde çalışanların kanunen avukatlık yapabilecekleri, ve el yevm kanuna uygunsuz olarak a- vukatlık yapan kimse bulunmadı- ğt izah edilmiş, bu izahat kâfi gö- rülerek ruznamenin diğer madde- lerinin görüşülmesine geçili ğ 932 senesi hesap ve hesap mü- fettişleri raporu c'unmuş, tasdik edilmiş, 933 senesi hesap müfettiş leri intihap edilerek Cevdet Fahri ve Necati Beyler seçilmişlerdir. Bundan sonra istifa eden İnzi- (Devamı $ inci sahifede) Ankarayı propağanda ediyorum! Gy * Bahar çattı. Bir çoh yerlerde geçti bile. Sürekli bahar görmek isteyenler Ankarayı » Geç gelir amma hem sürekli, hem çiçekli olur. Ankaranın hırçiçeği! diyip | geçmeyi- niz. Dünyanın en namlı, en sayılı mü- zesi olan Londra müzesinde Anka- ra çiçeğinin “dünyada eşi yok” kay- dile ayrılmış parlak bir yeri vardır. Ankara belediyesinin çiçek seri ne Büyükadada vardır, ne de Nis ha- sabasında. Hem pek ucuz dağıdır. İ- manmazsanız küçük bir sipariş verip deneyiniz. Ambalâjı sağlamdır. Çıplak yamaçların ortasında şın- lak, gözgü gibi bir göl görmek için İsviçreye gitmek pahalı olur. Anka- rada daha güzelini görürsünüz, Gör- mesi sudan ucuzu Ankara yolları çamlandı. Niçin çamlanmasın? Ankaranın | çevresinde üç tane kocaman çam or- manı olduktan sonra.. 5 Montekarlonun kotra yarışları kaç para eder? Bu yıl Ankara kayık ya- Marmara ile Ka- ribirine rakip oldu. mx patırtısız. Ankaraya yalçın ve kıraç diyen- lere şaşmı; Neresi yorum, kızıyorum. yalçın? Neresi kıraç? Benim kötü ba - ğımda bile iki akar çeşmeyle bir kaynak var. Hem biribirinden yüzer metre Ankaranın nesi ünlü değil ki? An- isi, Anka- Hepsinden vaz geçtim. Çankaya Ankaradadır. Bu yeter, Aha GÜNDÜZ nü e İİİ