23 Ağustos 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
Harbi umumiden evvel Skan- dnavya Avrupanm en sakin bir mıntakası idi. Avrupa'nın memleketleri arasındaki ihtilârlar sulh ve müselemeti it ettikçe, herkes derdi ki: — Neden Skandinavya gibi Mek şöyle dursun, İsveçin bir Protostosuna bile sebep olma- “ğı görülünce, bir karış | top- tak için biribirinin O boğazma Atlmağa hazır olan diğer mem ketler halkı hayranlıkla de- Mişlerdi ki: medeniyet İm... ,Harbi umumi Skandinav- Ya'nın bu başkalığını kaldır. Mişa benziyor, Evvelâ harbin Meticesinde Danimarka Alman Yadan Schlez aldı. Bu su- Fetle Danimarka ve Almanya hududu Avrupanın hassas n dan biri © oldu. Sonra Rusya'dan ayrılıp ta Skandi- Mavya memleketlerine yeni il- tihak eden Fenlandiya ile İs- Yeç arasında Aland adalarının #eukadderatı etrafında uzun bir İbtilâF çıktı ki, bu ihtilâf devam “ttikçe — Skandinavya, Avru- Ba'cın şimali garbisinden ziya € cenubu şarkisinde kâin imiş Bibi geliyordu. 1 Belli başlı bir beynelmilel #kandal olan Kreuger mesele- *ini saymıyoruz; fakat son 78- manlarda Danimarka ile Nor- Veçin de araları açılmıştır. İh- tilâf mevzuu Grönland adasi- Bin şark sahillerinin m Tatı meselesidir. Bir kıt'a ka- dar cesim olan o Grönland'ın Börp sahilleri hakkımda bir ih- Wlâf yoktur. Buralar (o öteden i Danimarkaya aittir. An Sak Norveçliler şark sahilleri- Bi keşf ve işgal edilmemiş ara- Zi telâkki etmektedirler Grön- İand Avrupalılar tarafından is- a elverişli bir memleket de- dildir. Adanın kıymeti balık- İa ve kürklerindedir. Ve ahimarkalılar garp sahillerin de balıkçılığı ve | kürkçülüğü ar altına almışlardır. Bu Süretle garp sahillerinde balık çalık ve kürkçülük yapamayan İorveçliler, şark sahillerinde ale laplanmığlardır. Ali $ak 1921 senesinde Danimarka hisarı şark sahillerine de teş- D etmiştir. Bunun Oüzerine ânimarka ile Norveç arasın- dn ihtilaf tebarüz etmiştir. Da Nimarkalılar, şark sahillerinin İe garp sahilleri gibi kendi ara zileri olduğunu ve buraların İstismarı hakkında istedikleri kaytları koymakta serbest ol- uklarını iddia © etmişlerdir. Diğer taraftan Norveçliler şark sahillerinin Danimarka'ya ait ığımı ileri sürmüşlerdir. ihayet 1924 senesinde Dani- marka ile Norveç arasında yir- Mi sene müddetle bir mukavele İmzalanmıştır. Bu mukavele ile Danimarka ve Norveç tebaala- şark sahillerinde müsavi hukuku haiz olacakları tanın- maktadır. Binaenaleyh adanın edilmemekle ” , 1944 senesine © kadar ihtilâf halledilmişe benziyordu. zamanlarda Norveçli- ler, bu mıntakaların Danimarka tarafından işgaline hö- #rlanmakta olduğunu hisset- mişlerdir. Binaenaleyh ansızın bir emri vaki kal Mamak için Norveçliler işgale başladılar , Bunun üzerine Da- »imarklalılar Lâhaye mahkeme #ine müracaat ettiler. Bu dava törülmek üzere iken, geçen a- Yın ortasına doğru Norveç, şark sahillerinin 300 kilometre ka- dar bir yerini daha işgal | etti. Bunun üzerine Danimarka, Nor Veç aleyhine a açtı. Norveç te Lâhaye mahkemesinden, Norveçe ait a Tazi üzerindeki hâkimiyeti ih- etmemesi için O Danimarka Ya ihtaratta bulunmasmı talep *tmiştir. Bütün bu davalar ve Ki tevhit e gele senenin ilk ayi la görü- lecektir kalan mahkemesinin halle- 23 AĞUSTOS 1932 7 inci sene No. 2347 NUSHASI 5 KURUŞTUR - e > ömür işi tetkik ediliyor Petrol ve benzine sebepsiz zam| yapıldığı tahakkuk etti Ticaret müdürlüğü Türkiyede iş yapan petrol ve benzin kumpan yalarından beşini petrol ve benzin fintlerini | sebep- iştir, Bir taraftan Oda, bir taraftan Ticaret müdürlüğü meseleyi en in ce noktalarına kadar tetkik etti- ler ve neticede dünya piyasasında hiç bir tereffâ olmadığını öğren- Ge aret müdürlüğü dün bu sustaki kat'i kararını vermiş İstanbulun olduğu kadar bütün Türkiyenin, hattâ bütün dünyanm petrol ve benzin işini elinde tu- tan kumpanyaların İktsadiyatı Bütün Avrupa ile konuşabileceğiz Yeni sistem tesisat on yirmi güne ka Madrit konferansına iştirak etmek üzre şehrimize ge- len posta ve telgraf umum müdürü Fahri Bey A mmm deceği nokta şudur: m şark sahilleri Danimarka'ya ait midir, yoksa ( kiniseye all değil midir? Eğer Danimarka- ya ait ise, temmuz ( 1932de 'Norveçliler tarafından vukubu- lan işgal fuzulidir. Eğer kim- seye ait olmayan arazi ise, devlet gibi Norveç te işgal ede- bileceğinden bu sahiller şimdi Norvece aittir, her | Skandinavya'lılığından eser kal de bugün koruma kanununda tarif edildiği şekilde fiatleri hususi maksatlar- İs, bilâsebep yükselttiklerini tes- bit etmiştir. Bunun üzerine Tica- ret müdürlüğü iktısadiyatı koru- ma kanununun verdiği salâhiyetle bu kumpanyaları müddei umumi- lik makamına tevdi etmiştir. Müd dei umumiliğe verilen kumpanya- ler şunlardır: Standard Oil, Azi- yatik petrolyom, — Etual Romen, Sokoni | Vakom Koyprosin, Türk petrol limited şirketi, Kanun mucibince Müddei umu milik makamı bu işin © tetkikini Vilâyetteki komisyona havale ede cektir. Komisyon £ tetkikatmı üç gün zarfmda ikmal edecek ve ne- ticeyi Müddei umumiliğe bildire- cektir . Sıra kömüre geldi Ticaret odasında Maden ve kok kömürü Fatlerini tetkik eden ra- portör tetkikatını ikmal etmiş ve raporunu hazırlamıştır. Bugün Odada mütehassrılar ve alâkadar lardan mürekkep bir komisyon toplanacak ve fiatlerin yükselme si enbabını tetkik edecektir. Ticaret müdürlüğü de bu hu- susta kat'i karar verebilmek için komisyonun varacağı neticeyi bek lemektedir. Aldığımız malümata nazaran, Ticaret odası kömür fintlerinde fevkalâdeliği icap ettiren bir ci- het görmemektedir. Eğer tetkikat bu neticeyi verirse Ticaret müdür lüğü alâkadarları mahkemeye ve- recektir. dar bitiriliyor Posta ittihadı kongresine işti- yak mk üzere tehrimize seldin yazdığımız. , telgraf telefon umumi müdürü Fahri 5. posta ittihadı kongresi ve umumi müdürlüğe ait işler hakkında şu beyanatta bulunmuştur: Madritteki konferans — Posta ittihadı kongresi, da- ba doğrüsü konferansı bu Za mal ve telsiz mühendisi Mazhar Beylerle birlikte eylülün 3 ünde toplanacak konferansa vaktinde yetişmek üzere önümüzdeki çar şamba günü buradan hareket ede ceğiz. Konferansın mesaisi, tertip edi- len programa nâzaran 6 - 7 hafta devam edecek ve bu müddet zar- fında esasen hazırlanmış olan tek üzerinde müzakere cereyan edecektir. Konferansta almacak kararlar ancak bir sene sonra tat (Devamı 6 tncr sahifede) ta Danimarka- lılar ile Norveçliler, Skacerak boğazın suları üzerinden bi- ribirine karşı yumruk sıkmak. ta ve tehdit sayurmaktadırlar, | Hülâsa, Skandinavya'nın harp | ten evvel görmeğe alıştığımız mamıştır, Gazi Hz. Reisicümhur Hz. dün kaplıcada dairelerinde meşgul olmuşlardır. Başvekilimiz Dün geldi Akşam üzeri mo- törle yalovaya gitti Başvekil İsmet Paşa Hz. dün sabahki trenle Ankaradan Başvekil Ankarada Hey- eti Vekile içtimaından çıkarken şehrimize avdet etmiş, Haydar paşa istasyonunda » vali Mühid din, evvelki akşam'şebrimize gelen Ber sefiri Cemal Hüsnü, dün Paristen avdet eden sabık Maliye vekili Saraçoğlu Şükrü Beylerle erkân mahalliye tara- fından karşılanmışlardır. Baş- Devamı 6 ıncı sehifede) Saracoğlu Şükrü Bey Dün Paristen geldi ve Başvekil ile be- raber Yalovaya gitt” E S5. Şükrü ve Nurullah Esat Beyler Bir müddetten beri Pariste borçlar meselesi için hâmiller vekillerile müzakeratta bulunan WDevamı 6 iner sahifede) Postane önünde Kâmil Efendiyi öldüren Cevdet Çerkr'ie yakalandı ve dün İstanbula getirildi. İkinci tabı Çıkmayacak Akşam gazeteleri de 12 den evvel çıkamıyacaklar Matbuat kanununun bazı nok- talarının tatbikatında tereddüt e- dildiğinden bu | cihetler Vilâyet makamınca vekâletten istizan e- dilmiştir. Bu noktalardan biri âli mektep mezunu olmamakla beraber, ka- mucibince halen bulundukla- Tı gazetelerde neşriyat o müdürü vazifesini gören zevatın başka ga- tede ayni işi yapıp yapamıyaca odur. Vekâlet, kanunun çizdiği 40 raiti haiz olmıyanların sadece ha- len menstıp oldukları gazetelerde neşriyat müdürlüğünü il edecek lerini başka gazetede ayni işi ala- mıyacaklarını bildirmiştir. İkinci tabı yok! İkinci tabı meselesi Ode tetkik “Devamı 6 ıncı sahifede) Romanyalı Misafirler Dün abideye bir çelenk koydular | lerinde Türk talebe (Birliğinden bazı gençler bul: halde Taksim Cümhuriyet abidesine gi- derek bir çelenk o koymuşlardır. Çalanğın bir tarafında “Türk Ta- lebe Birliği” diğer (o tarafında da «Romanya Darülfönunluları» ibare si yazılıdır. Fransız kız talebesi Şehrimize gelen kız muallim mektebi talebesi dün camileri ve müzeleri gezmişlerdir. Kendileri- ne muallim Hidayet H. ve bazı talebeler mihmandar tayin edil mişlerdir. Misafir talebe © yarm memleketleri olan Fransaya hare ket edeceklerdir. Bursaya | gidil- mekten vazgeçilmiştir. Dahiliye Vekili Tercanda TERCAN, 21, A. A. — Dakiliye Vekili Şükrü Kaya Beyefendi Erzu- birlikte Tercana gel Adliye vekili dün Ankaradan geldi Adliye vekili Yusuf Kemal B. bir müddet istirahat etmek üzere dün Ankaradan şehrimize gelmiş- tir, —— Büyük taarruzun arifesinde.. Büyük taarruza onuncu dönümüne yaklaşıyoruz. Askeri muhârririmis taarrusun bidayetin den nihayetine kadar (geçirdiği safahatı günü gününe ve krokileri le gazetemizde neşredecektir. An- cak büyük taarruza takaddüm €- den günlerde harici ve dahili vazi yeti de göz önünde tutmak icap et mektedir.Bu noktadan askeri mu- harririmiz. Ahmet ŞÜKRÜ Yazısı iç sahifelerimizde bugün dördüncü sahife mizde harici vaziyeti o hülâsa et- mektedir. | 33 Siirt Meb'u. Wp Umumi Neşriyat v. » 4s. ETEM İZ. e “5 “ | Yeni kararname dün tebliğ edildi Sanayi erbabı bugün toplana. rak vaziyetlerini görüşecekler Hükümetin yeni neşrettiği beşinci kontenjan kararname- # si iktisadi mahafilde büyük bir alâka ile kar; kararname İstanbul gümrüğü ve Ticaret odasma Resmi gaze te ile tebliğ edilmiştir. Yeni ka rarname bilhassa sanayi erbabı nı telâşa düşürmüştür. Bu ka- rarname ile memleketimize gire cek her maddenin kontenjana tabi tutulmakta olması ve fab- rikalara lüzumu olan mevaddı iptidaiye hakkında kararname- de hiç bir sarahat bulunmaması sanayicileri endişeye düşürmüş- tür. Bugün Sanayi birliğinde öğleden evvel bir içtima yapıla cak ve bu mesele görüşülecek- tir, Bu içtima neticesinde Anka raya bir heyet gönderilmesi muhtemeldir. Alâkadarlar yeni kararnamenin talimatnamesini beklemektedirler. Kararname- nin piyasada müsbet veya men- fi bir tesiri olmamıştır. Yalnız Sanayi birliği umumi kâ- #ibi Nazmi Nuri Bey kararname bu ay nihayetine ka | 66 « © — Edriye vaz'ma mah dar mukaveleye: reptedilecek | Salltimdem inim hap idhalâta müsaade, ettiğinden yil Calm bana idhalâtçılar sipariş hazırlığında dr Yeni harim iz be | 9 Meşe ey ber çıkan ve kontenjan harici Kime girecek sıf mevadâı ihtiva e- | 228“; Heri den listenin tamamını aynen |234 b.d. Tababette müstamel ve neşrediyoruz. ! kodekse uygun tabbi toz Yal hi ihti e sabun ile tıbbi sabunlar © Yalnız sehhi ibtiyaç için olup (yalnız bunlar dahildir) ithali Sıhhat ve İçtimai Mumvenet | 230 « b. - Tarçın, karanfil Vekâletinin müsaadesine tabi me | 748 Balen vaddr havi “F” listesidir. Balik yağı Devamı 6 ıncı sahirede) Polisteki yeni tayinler Eylülde şube müdürleri arasın. Yeni emniyet memurlarından Kemal, Osman ve Süleyman Sırrı Beyler yazmıştık. Bunlardan İstanbul merkez memurlardan Ahmet Bey, Bilecik ikinci sınıf emni- yet memurluğuna tayin edilmiş tir, Haber aldığımıza göre, Ah met B. ahvali sıhhiyesi yı sile tekaütlüğünü istemişir. Ahmet Bey takim, halâk, kıdemli bir zabıta âmiri idi. Fatih merkez memuru Mazlüm Bey Kütahya ikinci sınıf emni- | Ahmet B. Haşim Hamdi B. yet o memurluğuna, Üsküdar Bu zevatın tayini emirleri merkez memuru Hâşim Enveri | dün vilâyete gelmiş ve kendile- Bey Şibinkarahisar ikinci smıf | rine tebliğ edilmiştir. Kendile- emniet memurluğuna, eski bi- | rine yeni memuriyetlerine git. rinci şube başmemurlarından | meleri için harcırahları veril Kemal Bey Ordu ikinci smıf | mektedir. Bu suretle terfi eden yıl- | emniyet memurluğuna, zabıtai | lerden İstanbulda münhal ka- ahlâkiye başmemuru Mazhar | lan merkez memur ve baş me. Bey Çankırı emniyet memurlu | murluklara diğerleri tayin edil. ğuna, birinci şube baş memurla | mek üzeredir. rından Emrullah Bey Gümüşha | © Eylal pitidasmda tatbik edi De emniyet memurluğuna tayin ! lecek olan yeni polis kanunu edilmişlerdir. tatbikatı için icap eden istihza» Eminönü merkez memuru | ra ikmal edilmek üzeredir. Bun Yunus Vehbi Bey de emniyeti | lardan başka şube mildürleri e umumiye ikinsi sınıf müfettişli | rasmda da bazı tebeddülüta in- ğine tayin edilmiştir. İ tizar ir,
