19 Şubat 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3

ne oldu? Ekonomi Yerli mallrda ihtikâr | var mı, yok mu? Kontenjandan sonra idhalât eşya- sındaki tereffüün nisbeti nedir? Yerli malların pahalı satılması | umumi bir şikâyet uyandırıyor. Mil-| Hi tasarruf ve iktisat cemiyeti yerli mallara rağbeti temine çalıştığı ka- dar, yerli malların daha ucuza satıl. ması meselesile de meşgul olmakta- dır. Hattâ cemiyet rekabet uyandı” rarak yerli eşyayı halka daha ucuza maledebilmek için bir yerli mallar, satış meşheri tesis etmek tasavvu- rundadır. , Türk sanayii, benüz çok yeni, sermayeli ve nisbeten geri di dir. Türk işçişinin de daha fazla ih- Gsaş teminine ihtiyacı vardır. Serma yenin azlığı, az randıman temin ©- | dilmesi ve geri teknik tabiatile sek maliyet fiatli iş vermektedir. İş- te; Hükümetin bütün mezaharet ve yardımlarına rağmen, yerli mallar bu ve bunun gibi bazı sebepler tesi- rile pahalıya mal olmakta ve pahalı satılmaktadır. Maarnafih, must, © konlenjanden sonra eşyasında hâsıl olan tereffüe kapıl- mamış ve bu yükseliş seyrinin müm- kün olduğu kadar haricinde kalmış- br. Tihalâtın tabdidinden beri itha- Bit eşyasının fiatleri sür'atle miştir, Sene başından sonra Ticaret odasmen yapılan bir tetkikte kon- tonjandan sonra muhtelif ithal eşya: sı fintlerinin yüzde 10 - 15 sisbetin de tereffü ettiği neticesine varılmış tır. Yaptığımız tetkikat nazaran bil- hasta şu maddeler üzerinde mühim fiat terefföü olmuştur: İ ili mamulât ve mas Borsa fiatları Kambiyo | Kapanış Ipgiliz lirası ER Bir T. Lirasının mukabili | | Tansız frangı | | Dolar Liret Belga Drahmi İsviçre frangı Leva SERERİ3USEZ “> ili D. Muvahhade A. Demirvolu 53 29 15 30 tm Mecidi; ta bunları istimal etmemeleri hakkındaki teklifleri bu endişe den mülhemdir. Ancak bu tek Wflerin kabul edilip edilmiyece ği bir meseledir. Ve kabul e- dilse de bir harp vukuunda fil- hakika “Muahede ahkânunca,, ?İ kullanılmıyacağı da ayrı bir meseledir. ... 60 devlet murahhası, — Ja. ponlar da dahil — Cenevre'de tayyare bombardımanını, tank muharebesini ve “gayri İnsa- »i,, telâkki edilen harp silâh- larmı ilgaya çalışırken, Aksayr Şarkta Japonya bunların hep- sini de istimal (o ediyor. Çine sevkedilen tanklı ve bombardı- man tayyareli askerlerin mikta "1 108 bine baliğ © olmuştur. Bunların 75 bini Mançuryada , 25 bini de Şanghay'dadır. Man gurya Seddi Çine kadar Japon- ların elindedir. Ve emri vâki unutuluyor gibi. Diğer taraftan Şanghay'da Japonlar müşkülüt içindedir. ler. Çinliler, Japon askerlerine karşı mukavemetlerile | bütün dünyanın hayretlerini celbet- Kahve fiatleri kontenjandan €v- vel, teşrinisaninin birinci | msfında okkası 92 - 98 kuruştu. Bugün ise okkası 145 - 155 kuruştur. Kaput İz DO arama Bam ruşken şimdi muruştur. ikna Berin kaput bezleri 840 kuruştan 800 kuruşa düşmüştür. Petrol fiatleri tenekeyle muhte Hf marlınlar 6 zaman azami 650 ku- ruşken şimdi 630 kuruştur. Kilosu ise 18 kuruştan 20 kuruşa çıkmıç tr, Benzin kilosu da 24 | kuruştan 28 kuruşa çıkmıştır. Hindiya pirinç- İeri de 33 kuruştan 43 kuruşa ka- ükselmiştir. ek fintlerindeki tereffü mühim dir. Ecnebi küp şekerleri 37 - 38 ku ruştan 40 - 42 kuruşa yükselmiştir. Çikulata ihracatımız gikolatası hariçte gittikçe dahi Kıbrıstan birçok müesseseler O- five müracaatla Türk çikolntn fahri. kalarının adreslerini istemişlerdir. Fındık nizamnamesi ve fındık tüccarımız Yeni fındık nizamnamesinin tat- bili fındık mıntakalarında çok ko- laylıkla olmuş ve memnuniyetle kar. tar. Van İmdık istihsal mıntakasın- daki müstahsil ve tüccar bazı nokta lar hakkınıdaki itirazlarını Ofise bil- ürmişlerdir. ie tacirleri bilhassa rutubet 'derecesi üzerinde tadilât yapılması- mı muvafık bulmaktadırlar. Nizamnamede yüzde bire kadar gürüğe müsaade edilmektedir. Fın- dık tacirleri Türk fındığının beynel- mill piyasalardaki mevkiinin ehem- miyetini nazarı dikkate olarak bu yüzde birin yüzde yarıma tenzilini tavsiye etmektedirler, Bu seneki harici ticaretimiz İhracat ofisi Türkiyenin 1932 sb- tenjün sistemini tatbik parlak bir neticesi telâkki edilebili İstatistike nazaran 1932 ilk ayı olan kânunusani itbalâtımiz 5,231,577 lira kıymetin- de 20,947,629 kilodur. İhracatımız ise 9.890.272 lira kıymetinde 53,560, 318 kilodur. Bu suretle ihracat faz lalığı 4,568,695 liradır. 1981 senesi ayni ayr zarındaki itbaliktımız. miş ye 11,039,807 bürm balm amg bir neticesi olarak bu sene ithalatımız geçen © seneye nazaran 6,919,869 lira azalmıştır. Geçen sene ayni ayda ihracatımız. 43,363,428 kilo olduğuna nazaran bu sene kânunusaniğde ihracatımız takriben on milyon kilo artmıştır. Kıymet itibarile ihracatımızda görü- len noksanlık dünya iktisadi bab yan hasebile husule gelen fiat düş- künlüğü neticesidir. Gi Yerli daktilo şeritleri Daktilo makineleri şeritlerinin lardır. Çünkü artık kikattir ki, bu mü m tün dünya Japonyanm aleyhi- ne ve Çinin lehinedir. ii Vosung ie e mü- dafaası ve Şanghay'ın Şapey mahallesindeki muharebe gös- termiştir ki , Çinliler, vesaitsiz lik içinde, en mi lar ile mücadele edebiliyorlar. Çinlilerin bu mukavemetini Ja pon erkânı harbiyesi bir haysi- yet meselesi yapmıştır. Ve her ne bahaya olursa olsun, bumu kavemeti kırmağa karar ver- miştir. Şanghay'a yeni yeni fırkalar, yeni yeni tanklar, bom bardıman £ teyyareleri ve harp gemileri sevkediliyor. Çinin Cemiyeti Akvama bi. lemeyiz kaçıncı şikâyeti de bir netice vermedi. Son meclis iç- timamda Çin murahhası cemi- açık bir ba bü tezayit bir rağibete mazhar | | Mahkemelerde İnhisarların Nakli İkinci komisyon haftaya mesaisini bitiriyor Ishisarların tevhidi meselesile meş- gul olan tütünymüşkirat barut. vetuz. inbisarları umum müdürlerinden mürekkep komisyon dün de toplana- rak mesaisine devam etmiştir. Ko- misyon inhisar idarelerinin bugückü teşkilâtında tevhidi kabil olan şube- lerin ne şekilde birleştirileceğini tet | kik etmektedir. Tütün inhisarı mü- dürü umumisi Hüsnü B. komisyo- ün mesaisi hakkında dün bir o mu- harririmize şu izahatı vermiştir: '— lnhisarlarm Ankara'ya nakli esas itibarile tekarrür etmiş gibidir, bu sebeple bizim bu meseleyi tetkik etmemiz mevzuu bahis değildir. Ko- misyon inhisar idareleri teşkilâtında. birleştirilmesi kabil olan © kısımları tetkik etmektedir. Mesaimizi gele- cek hafta zarfında bitirebileceğimizi ümit ederim.” Nureddin PŞ. irtihal etti Merhum kumandanın cenazesi bugün kaldırılacak Sabık © birinci ordu kumandanı Nureddin Ps. dün irtihal etmiştir. Paşa iki ay evvel hastalanmış ve ma- atteessül tutulduğu hastalıktan kur- tulamamaştır, Cenazesi bugün öğle- yin Kadıköyündeki len kaldırı- Jacaktır. Merhum Müşir | İbrahim Pş. nn oğlu idi. Kendisi Umumi harpte bilhassa Bağdat cephesinde ifayı hizmet eylemiş, Kütülâmmare'- yi müdafaa etmişti. Merhum İstik İl harbine de iştirak etmiş, Büyük taarruz esnasında birinci ordu ku- mandanlığını, daha evvel de İzmir valiliği ve merkez ordusu | kuman- danlığını ifa etmişti. Paşa en son memuriyeti olan öli şura azalığından ferik vütbesile tekaiide i ti. Nurettin Pş. bir aralık siyasi ha- yata da girmiş ve Millet Meclisine müstakil Bursa meb'usu olarak imti- hap edilmişti, Merhumun kederdide ailesine ta- âyetlerimizi beyam ederiz. — önem Gad Franko B. bugün geliyor Hükümetçe isticvap edilen İzmir Rıhtım şirketi Hukuk müşaviri Gad Franko B. bügün & Eze vapuru He İzmir'den şehrimize avdet edeceğini buradaki yazıhanesine bildirmiştir. mlm gezimizde de hmaline başlanmıştır ümüzdeki pazar günü | öğleden evvel Milli Sanayi Birliğinde, | bu yerli şeritlerin eenebi şeritlerine rm. kavemet, temizlik ve fazla kopya çı. karmak hususunda mukayeseli teczi beleri yapılacaktır. Bu tecrübelerde bulunmak üzere Birlik Matbuat mü. messillerini davete karar vermiştir. 931 toptan eşya endeksi Ticaret odası 1931 senesi topta, dağ edilesi içi bazulammaltaka Sö Cemiyeti Akrvkinz siğgel ecek bi bee Bekr ela Misin öebmelötü,; Mame) mike Kim olduğu üzere harbi umu. İİ miden evvel Almanyaya ait i- di. Mütareke içinde Fransız as kerleri tarafından işgal edildi. Ve 1924 senesine kadar böyle. <e işgal altında kaldı. 1924 se mesinde Fransızlar çekildi ve Memel, etrafındaki mıntaka ile beraber Litvanya bükümetinin hâkimiyeti altına terkedildi. An cak şu şartla: Memel'in ma. halli bir idaresi olacaktı. Şe. hir ve etrafı Alman olduğun. dan bu mahalli idare de Alman idaresi şeklini aldı. Memel e zamandan beri üç âzalık bir di rectuvar beyeti tarafından ida- re ediliyor. Geçenlerde direktörlerden biri, Böteher Almanya'ya git- “Bey, liği bırakamayan bir palto hırsızı Tiyatroya girip paltoları sırt sırta giymiş, sahneye çıka- cak zannedilirken sokağa çıkmış Azman Pala buram Necdet B. sıl bir gileye mensup olduğu için dağu © günden beri “bey” — Beylik bana, sülüleden miras kaldı reis bey... diyor. Necdet “bey,, 28 yaşlarında, ol dukça yaraşıklıca bir adam. Her halde parasızlıktan traş olamamış olacak ki, çehresi hafifçe siyah bir sakalla çerçevelenmiş. » Davacılar: Pangaltıda Şevki Bey tiyatrosunun ilki oyuncusu... iki ar- ist, — Biz temsildeydik, Necdet Bey girmiş, paltolarımızı, aşırmış, | git miş, N — Kai görmemiş mi girerken — Görmüş efendim. Aksesuvarn kapıçısı görmüş, zi — Peki, neden bir şey dememiş, neden girmesine müsaade etmiş? — Efendim, Necdet Bey de cski- den sanatkkirdı, onu o gece temsile gıkacak sammış, giyinecek diye 8€s Şıkarmamış. g Peki, giyinmiş, temsile çıkmış mı — Giyinmiş reis bey, giyinmiş ame, temsiyle deği, sokağa çılmış ve isler yakalaymcıya Dalar gelmeniz. Reis Necdet Beye sordu: — Bak Necdet Bey. Senin için ne diyorlar, Sen ba ik Deyin paltaromu 1, üst üste giymiş, gitmişsin. — Haşa efendim. Ben öyle şeyler yapmam. — Ama eskiden sabıkan da var- mış, sen arasıra böyle işler (o yapar smaşsan. i — Eskiden. Cahillik vaktimizde. Şimdi rükür. olduk. Yı Miyan e — demek o iki paltoyu7 — Hayır »— Peki, ne işin vardı tiyatroda? — Ben ti erandanım © Fendim,' arasıra öyle... — Hep aksesuvara mı gidersin? yaya ihanet etmiştir. yalılar, mahalli idarelerinin ih- İl edildiğini ileri sürerek, bu idareyi ül eden Fransa, ingiltere, İtalya ve Japonya hükümetlerine şikâyet ettiler. Almanya da Cemiyeti Akva. ma şikâyet etti, Memel meselesi bir bardak suda fırtına im eş . Ve ziyet te böyle olacaktı. Almanya garp hudutlarmı be- nüz kabul etmemiştir. Lehis. tan ile Litvanya'nın münaseba tı tabii değildir. Rusya var. dır. Velhasıl bu mıntaka harp- başlıyacak. Bunun içindir ki, Memel meselesi mide bulandı. ryor. tır,, dedi, Fakat Cemiyeti Ak-| miş ve Alman ricalile temas et vam aciz içinde ne yapacağını |mişti. Bu zat avdeteder ct- bilemiyor. Heyeti umumiyenin | mez, Litvanyalılar tarafından içtimaa daveti de bir netice ver | tevkif edildi. Ve şimdi de hi- medi. Çünkü devletler içinden | yaneti vataniye ile itham edil- »... Hindenburg nihayet ham. — Ne itirafı beyim, dövdüler, zor la söylettiler... — Dövdüler mi banu karakolda Şevki Bey?... — Hayır efendim, ben oradaydım, güzel güzel konuşuyor, bülbül gibi itiraf ediyordu. Necdet hemen atıldı: — Reis bey tabii Şevki Beyin ya- mında dövmediler. Aşağıya indirip dövüyorlar, yukarıya çıkarıp söyle- tiyorlardı. İnsan me kadar abtal ol- malıdır ki kuzu kuzu dururken cür. münü İtiraf etsin. Demek sen aptal değilsin? — Estafurullah efendim, öyle de- mek İstemedim... Muhakeme Necdet Beyin sabıka smın tekiden tahkiki için başka gü- ne kaldı. Da. Sait 10 sene mahkümiyetten sonra beraet Bundan iki sene evvel Üsküdar- da bir cinayet olmuş Teofan isminde bir bakkal öldürülmüştü. Bakkal ölürken polislere verdiği e Kl öldür. i Arslan dü, hemra Aile mek Eee rek, muhakemesi yapılmış ve cere. yan eden muhakeme neticesinde 08- babı muhaffefe takdirinden & dolayı 10 sene hapse mahküm olmuştu. Temyiz mahkemesi bu hükmü nalzetmiş, tekrar cereyan eden mu hakeme neticesinde de mahkeme es- ki hükmünde sarar etmişti. Temyiz vak'a mahallinde keşif yapılmadığı noktasından hükshü tek yar nakzetmiş, bu nakza ittiba edile rek yapılan muhakeme neticesinde vak'a mahallinde vak'anın cereyan ettiği 8 kânunusani gecesine müsa- dit gecede keşif yapılmıştır. Bu keşif peticesinde bakkal Tcofanın vak'a» Bin cereyan ettiği saatte kendisini vuranı © tamyamıyacağı, anlaşıl- mış, cinayetin Arslan tarafından ya- pıldığıma dair başkaca bir delil ve 5 iii tez bu cinayeti ika ettiği teeyyüt etme- miş ve bereetine karar verilmiştir. Mevkuf bulunan Arslan derhal tah- Biye edilmiştir. Evkaf Terkos'u i İ i İ Belediyede Tenviriye ve Tanzifiye Belediye rüsumun ar- tırılmasımı isteyor Belediye muhasebe işleri müdür. Hüğü tenviriye tanzifiye resminin art tarılması için belediye meclisine bir. teklif yapacaktır. Muhasebe | işleri bu iki resmin yüzde otuz nisbetinde artırılmasını i Muhasebenin bu husustaki maz- batası ağlebi ihtimal yarınki meclis içtimaında müzakere olmacaktır.Tek lif kabul edildiği takdirde tenviriye ve tanzifiye varidatı senede 90 bin Fakir çocuklara yardım Galatada Osmanlı bankası karşi- smda İngilizlere sit bir binayı bele diye satın alıma vermiştir. liraya ala- caktır. Bu tahsisat mevcut olduğun- dan alım muamelesine yakında baş Tanacaktır. Bina alındıktan sonra burasmn bir kesmı ilk mektep, bir kısmı da fakir çocuklar için yurt ittihaz oluna caktır, Binanın dabili | teşkilâti iki kasım olarak tefrik edildiğinden ay- rca tadilât yapmağa Iizum görül. memektedir. Hastanelerdeki taş- ralı hastalar Hali hazırda İstanbuldaki bütün belediye hastahanelerinde 800 yatak mevcuttur. Buna mukabil ise beledi- ye hastahaneler için 850 bin lira sar- fetmektedir. Bir yatak (o belediyeye senede bin liradan fazlaya mal ol- maktadır. İstanbul belediye hasta- hanelerinde tedavi edilenlerin ise ek serisini İstanbul halkı değil, taşralı. lar teşkil etmektedir. Bu vaziyet karşısında belediye, vaziyeti maliyesi iyi olan taşra bele- diyelerinin İstanbul | hastahaneleri masarifine iştiraklerini temin için Dahiliye vekâleti nezdinde teşehbü. satta bolunmağa karar vermiştir Taşra belediyelerinin bu teklifi kabul edip etmiyecekleri meşküktür. Esnaf bankası heyeti umumiye içtima Esnaf Bunkası heyeti umumiye Banka şimdi memurlara avans para v Ni Belediye, bankanm, esnafa nafi bir şekilde yardım edebilmesi | içim yeni bir teşkilât yaparak idareyii md fit bir bale ifrağ edecektir. Sis düdükleri Tahlisye Umum Müdürlüğü, ida- renin yeni sene bütçesini hazırlamak tadır. Umum müdür Necmettin B. kendisile görüşen bir mubarriri- i- | mize demiştir ki; “Sarayburnu, Kızkulesi ve Ahır- Tenmiş, muhakeme asıl müşteri Şem- #ettin efendinin celbi için başka gü- ne bırakılmıştır. sılmaz bir kaidesidir: zamanlarda daimi cüm Normal huriyet- ile |çiler kazanır. 1912 de Vilson'un Hindenburg'un ber üç namze. de de galebe çalacağı bir emri vâki telâkki edilmektedir. Diğer taraftan Amerika'da reisicümhur intihabatı yaklaş- tıkça yeni yeni namzetler pey. da oluyor. Cümhuriyet fırka- sının namzedi şimdiki reisi. cümhur Hoover olacağı anlaşı- lıyor. Demokratlara gelince; dört namzet ileri atılmıştır: Sabık Nevyork valisi ve geçen intihabatta da demokratların namzedi Al Smith, şimdiki Nev york valisi, Roosevelt, Mary- laud valisi Ritchie ve Vil sonun kabinesinde harbiye na- zır olan Baker, Cümhuriyet fırkası zamanın. da Amerika buhrana maruz kal | ka meselesi yapacağı Vilson” ve demokratların kazanmaları. na sebep, Cümhuriyet fırkası” Dn Taft ve Roosevelt arasmda İ: İkiye ayrılması idi. 1916 daki fırka Ota. rafından namzet olarak kabulü « İsinde bulunduğu zedinin kim olacağını tayin e* . Midi Yangın Faciası Yangının nasıl çıktığı henüz kat'i surette anlaşılamamıştır Dünkü müshamızın son haberler kısmında evvelki gece Aksaray'da çıkan yangını haber vermiştik, Düm yangın hakkında bir muharririmiz şu tahkikatı yapmıştır: Yangın Aksaray'da Gureba Hü- seynağa mahallesi Cumhuriyet cad- desinde Nahucı sokağında | Selim Bey apartımanımın alt katındaki 134 numaralı manifaturacı dükkünmdan şıkmıştır. Yangında bir de çocuk yanmış ve bu ayrı bir facia olmuştur. 152 numaralı dükkân manifatu- yaci Osman Nuri efendiye aittir. Os- man Nuri efendi ayni zamanda İçi ahşap olan Selim Bey apartananını tutarak oda oda kiraya ver mektedir. Burası 19 odalı olup yir- mi beş aile oturmaktadır. Osman Nuri efendi evvelki ak- şam saat sekizde dükkünmi kapatı- yor ve civarda bir kahveye giderek oyun oynuyor. Biraz sonra dükkânın kepenklerin den duman çıkıyor ve yangın zabur ettiği görülüyor. Bunun üzerine kah e Osman Nuri efendiye Teber veriliyor. Osman Nazi adami gelerek kepenkleri açmak isteyor. Kendisine kepenkleri in rak işe başlıyor. Yangın altı kattan ıktığı için yukarı kattakiler büyük Sir telaş ve mükkilât içinde kahyor- İ bir komşusu var. Osman efendinin Kemal ve Huriye isminde iki çocu ğu vardır. Ateş birden teren ettiğimden isini yanındaki evin damına atıyar ve itfaiye tarafından kurtarılıyor. İzzet efendinin zevcesi uyumak- ta olan © çocukları uyandırmıştır. Bunlardan Kemal altı o yaşındadır. Huriye iki yaşında, Anneleri Huriyeyi ahyor, aşağıya iniyor. Fakat döndüğü 22. man ba katı kesif bir duman kapla smş ve ateş ilerlemiş bulumuyordu. — Oğlum. gel, diye Yukardan zavallı çocu | dilmektedir. nm Cemiyeti Akvama girmesi. siyaset değildir. ki, Roosevelt evvelâ di Akvama girmeğe taraftar iken tebdili cephe etmiş ve şimdi gir tarafını iltizam ediyor. mek mümkün değil zetliğin, hem de intihabat mü- cadelesinin çetin olmasını ilti- zan eder. Nimet külfete göre reisicümhur da ne taraftardır. Bu da bu aralık © zayıf bir ihtimaldir. Evvelâ | bir defa intihap edildikten son- Smith katoliltir. Amerikada |, fırka makinesine o nisbet bunun ehemmiyeti vardır. Son- | minnettar olur. Ve tabii fırka- ra içki taraftarıdır. Demokrat | pın istediğini o nisbette çoh ve * fırkasının içki meselesini bir fır | kolay is'af eder. Politika bu- süpheli- kabine.