17 Şubat 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

ÇARŞAMBA 17ŞUBAT 1932 7 nci sene, No. 2162 NUSHASI $ Hindenburg un Kararı —.— Hindenburg nibayet bütün cihan tarafından alâka ile beklenen kararı nı verdi: Alman Reisicümhurluğu içim tekrar namzetliğini koymağa vafakat ci neşrettiği bir be yannamede irmektedir. 85 yaşı- na varmış olan Hindenburg'un, bu kadar müşkül bir zamanda bu kararı verirken mülhem olduğu yüksek duygunun mahiyeti beyanname ile de tebarüz ettirilmiştir. Yaşlı cene- ral beyannamesinde diyor ki: “İnti- hap edilmeyec.k olsam dahi, biç kim se beni müşkül bir dakikada vazife- mi terketmiş olmakla muahaze etme yecektir.” Bu, Hindenburg'un müşkül za- manlarda vazife başma ille koşuşu değildir. 1914 senesi “ağustosunda Almanya şarktan Rus orduların is tilâsma maruz kaldığı zaman, Al man milleti, altmış beş yaşına geldi ği için tekaüde sevkedilen bir cene- rali, Hindenburg'u vazife başina ça- ğurmıştı. 1866 da Avusturya - Prus- ya ve 1870 dede Fransa - Prusya mubarebesine iştirak ettikten ve bir aralık ta sevkilceyiş dahisiSchlieffen. im maiyetinde bulunduktan sonra Hindenburg, son askeri vazifesi olan dördüncü ordu kumandanlığından çekil ve Hanover'de sakin bir ha yat geçiriyordu. Ununu elemiş, ele- ini asmış olan bu ceneralin, Hindenburg'un 1914 te Tannenberg de kazandığı büyük muzefferiyet, yalnız harbi umuminin neticesi Üze- ini etmiştir. Çünkü bu harp, vasati Av. rupada Tüten ırkmın İslâv ırkı ta- fi vaziyeti de gösteriyor ki, Hinden- burg bu ağır vazifeyi bihalkin ifa et miştir. Son zamanlara kadar kanunu csa sinin tadili ile Hindenburg'un Reisi- cümhurlukta devamı mümlün görü- müyordu. Bu, mümkün Reisicümhura karşı bir namzet çıka rılmaması mevzuu bahsoldu. Fakat Hindenburg'tam ziyade | Başvekil Brüning, muteriz olan sağ cenah mil liyetperverler ile Hitlerist'ler, Hin- denburg'n rey vermemeğe karar ver- diler, Hindenburg da düne kadar it tifak Ara ile namzetliği ileri sürülme dikçe bu namzetliği kabul etmeyece ğini bildirmişti. Kendisini iki defa €n nazik vaziyette vazife başına gör türen memleketine ve vatanma hiz- met aşkı, Hindenburg'u 85 yaşmda bir intihabat mücadelesine girmeğe sevketmiştir. Şimdiki vaziyete göre Hinden- burg'a karşı üç namzet çıkacaktır: 1 — MHugenberg | millicilerinin ommünistlerin mamzedi, 3 — Hitlerist'lerin namzedi. Reisicümhurun bu üç zümreye ga tr. Yalnız İlk intihapta Reisi- cümhur olabilmek için Hindenbı un ekseriyeti mutlaka kazanması zımdır. Almanyada 43 milyon mün- tehip vardır. Bunlardan 35 milyonu Bun İ3 marttal tihapta reylerini istimal edecekleri tahmin ediliyor. Binaenaleyh intihabı kazanmak için Hindenburg 17 buçuk milyon rey al malıdır. Bu mikdar reyi alamadı; takdirde bir intihap yapmak İzem gelecektir ki, artık bu intihap- ta ekseriyeti alan namzet kazanacak tir. Kommünist namzedi Thatman'ın alacağı reylerin altı veya yedi mil. yonu tecavüz etmesine ihtimal veril miyor. Hugenberg © millicilerinin ili üç milyondan fazla alnaları muh Hindenburg'a en muarız 0 larak Hitlerist'ler kalıyor. Bu fırka namına bizzat Hitler'in namzet ola- rak ileri ğımdan namzet olamaz. Fakat Al man kanunlarına göre, bir memuri- yete tayin edilir edilmez tabiiyeti ik tisap edebiliyor. Binsenaleyh kendi bırkasına mensup bazı mahalli hükür met memurları tarafından bir vazi- feye tayin edilerek, kanuni mâniayı bertaraf edeceği beklenmektedir. Fakat herhalde Hitler'in intihabı şok uzak bir ihtimaldir. Ve Hinden- burg'un tekrar Reisicümhurluğa in- tibabıma muhakkak nazarile bakmak €nizdir. İntihabın bizim için şayan dikkat ve Hindenbur de hazin olan tarafı şu olacaktır ki, Reisicüm- hur, vasat ve sol cenah fırkalarmın reylerile iktidara geçecek; intihapta aleyhine rey verecek olanlar arasın du da 85 senelik hayatında fikir ve isicümhurluğa intihabımı şimdi aley. hinde rey vereceklere medyundu. Siyasi hayatın cilveleri bu kadar gü riptirl.... Ahmet ŞÜKRÜ KURUŞTUR Tahdidi teslihat konleransından bir köşe. Tevfik Rüştü B. Cenevrede noktai| nazarımızı nasıl teşrih etti? — | Tevfik Rüştü Bey kürsüden inip yerine oturuncaya kadar alkışlar devam etmiş, bir çok murah- haslar gelip Hariciye vekilimizi tebrik etmişlerdir Türk milletinin en şiddetli arzusu, dünya milletlerini kardeşçe geçinir görmektir (Terki teslihat konfersnsındaki heyeti murahhasamız reisi Tevfik Rüştü Beyin Türkiye noktai naza- İ İrani teşrili eden nutkunu | söyledi- ğini ve son derece alkışlandığını, bu mıtkun konferans mahafilinde derin bir tesir bıraktığını dün Ce- evre muhabirimizden | aldığımız telgraf haberi olarak bildirmiştik , Anadolu ajansı dün bize bu mutkun muhtetyiyatını bildirdi. Dereedi- yoruz.) CENEVRE, 16 A.A. — Anadolu Ajansmın hususi mahabiri — bildiri- yorı— Bugün Terki Teslihat Kon- feransında ilk söz Türkiye Hariciye Vekili Dr. Tevfik Rüştü Beyfendiye verildi. Başmurahhasımız hazırumun alkışları arasmda kürsiye ibzarat komisyonunda söylediği tuklardan parçalar hatırlattı. Taar- di teslihat gayesine yaklaşması icap Vapurcuların gümrük borcu tahsil edilecek Devlet inhisarı tesisi teşebbüs ve teklifi de yerinde olmuştur. | Kanun nazarında her Türk müsavidir. Birine ver!. ötekinden alma“ a Vapurculuğun Devlet inhisar: ulmmasma taraftar olanlardan Li man şirketi umum müdürü Hemdi B Türk tezini beyan ve müdafaa eden Tevfik Rüştü Bey ameeamenmieeaaaaeeeaaaaeeeme see seyizezeeeşeeeserre00e Mir dediğimizi sık edemeyiz. Bazi hususi vapur © sahiplerinin 340 mali senesinden evvel satın al. dıkları vapurlar ait gümrük resi yermemek ve kanunun tahmil ettiği bir borçtan kaçınmak için her çare. ye baş vurdukları görülüyor. Her hangi bir vatandaş hakkında derhal — p eden alelâde bir borç tahsili işin içine vapurcu lar karışınca bu adeta bir. halel gibi gösteriliyor ve bir takım itirazla ra a oluyor? 'apurcular, vergiyi ödememek için ileri sürdüleleri ma şüphe yok ki işleri iyi gitmeyı li müşkülüt içinde kalan sade Yapan lar değildi. İ Fakir bir köylünün zaruret halin. | de kabını kacağını sattırmakta tered | düt göstermiyen tahsili emval kann nunun, vapurcuların ödemeğe mee- bur oldukları bir devlet © borcunun tabsilinde de ayni kat'iyetle hareket etmesi tabii addedilmektedir. kanunun esaslarına göre şudur: ettiğini ve her devlet için azami kuv vet bir taarruz karşısında meşru mü- e zaruri miltar olduğunu söy | li, I , Milletler için haki l bir em- niyet ii ancak bütün medeni milletlerden mürekkep bir Federas- yon ihdası ini, bunun ise şimdilik bir hayal olduğunu ve oza- mana kadar nisbi bir emmiyet ile tifanın zaruri bulunduğunu ilâve et- ti. Türkiyenin siyaseti Bundan sonra Türkiyenin müs- Bet siyasetini izahin Türkiye ile di- ğer devletler arasmda hiç bir ihtilâf noktası kalmadığını, hudutlarımızm tömamen tesbit edilmiş olduğunu ve bu hudutlar haricindeki yerlerde gö- zümüz olmadığını teşrih © ettikten #onra dedi kir — Bu beyanatımı mubalayalı bu- | Janlar olabilir. Fakat ben daha ile ri giderek hemen ilâve edeyim ki, (Devanat 5 inci sahifede) M. Laval Kabinesi İstifa etti Ayan meclisinde aksiliyetie kalarak isrifa eden M, Laval PARIS, 16 (A-A.) — Kabi: | ne istifa etmiştir. PARİS, 16 (A.A) — Âyan mec- isinde M. Laval hülcün siyaseti hakkımda Radikal sosyalist azadan M. Peyronnet tarafından pılması mükarrer istizahın 26 şuba- ta bırakılmasını istemiştir. M. Laval Cemiyeti akvam içtima halinde bu- handuğunu, ba istizahın müzakere. 20 şubat 340 tarihinde neşredi- len 418 No; b: kanunun birinci mad desinde aynen şu kayıt vardır: “Türkler ve Türk şirketleri tara- fından iştira olunan ve milli bayrak altına alman buharlı sefain 1345 se- (Devami $ inci sahifede) si için vaktin müsait Fransız. larının Fransız moktai- nazarını izah edecek leri bir smrada bu istizahın yapılma- #1 muvafık olamıyacağını tehir tale- bine sebep olarak göstermiştir. Ayan medisi M. Laval'in bu ta- almadığını, Cenevrede İdürü Ali Rıza, Gazi Hz. Reisicümhur Hz. dün Dol- mabahçe sarayındaki daire- lerinde meşgul olmuşlardır. Öğleden sonra Hurriyeti Ebediye tepesinde Bir ge- zinti yapmışlar, oradan Mas lak ve Şişli tarikile saraya avdet buyurmuşlardır. Başvekil Ismet Pş. bugün İstanbula geliyor ANKARA, 16 (Telefon) — Başvekil İsmet Paşa bu akşam- ki trenle İstanbula hareket et- miştir. İsmet Paşa istasyonda vekiller, meb'uslar, vekâletler erkânı ve bir çok zevat tarafın. dan teşyi edilmiştir. Maarif Vekili gitti Istanbulun umumi maarif vaziyeti Maarif vekili Esat Bey dün akşamki trenle Ankaraya avdet etmiştir. Vekil Beyi istasyonda vali muavin b, fırka idare be yetireisi Cevdet Kerim, polis mü maarif müdürü Haydar Beyler- le mektep mü- dürleri ve sair zevat teşyi et- mişlerdir. Vekil B. İstanbulun u mumi maarif ya (ESAT BEY ziyetinden memnun olarak av- det ettiğini söylemiştir. Esat B. dün sabah ta Galatasaray lisesi ni ziyaret etmiş, sınıflara gire- rek derslerde hazır bulunmuş- tur. Halkın sesi, Hak- | kın sesidir.Halkır evide Türk hakkı- nın, Türk irfanı- nın evi olacaktır. lebini 134 muhalif reye karşı (155 reyle reddetmiştir, Bunun üzerine M. Laval gerek istizah sahibinin ve gerek meclis azasının vicdanma mü- racaat etmiş ve itimat meselesini ile- ri sürmüştür. M. Lavalin bu istizahı cumaya te- hiri haklemdaki telebi de 134 muha- lif reye karşı 157 reyle reddolunmuş tar, Bu son karar hükümetin istifası- nı intaç etmiştir, İ heyeti umumiyesine arzetmek maksadiyle 20 kişiden mürekkep bir İ fırka grupu maNi tetkik komisyonu teşkili kararlaşdırılmıştır. Reyi İN) komüsyonz intihap edilmişlerdir. Sahip ve Başmuharriri Siirt Meb'usu MAHMUT Umum Neşriyat ve Yazı Müdürü ETEM İZZET Fırka grupunda Başvekil mali vazi- yetimizi anlattı 20 kişiden mürekkep bir fırka grupu mali tetkik komisyonu teşkil edildi ANKARA, 16. 4. A. — C.H. Fırkası grupu bügün öğleden sonra Afyon mebusu Ali Beyin riyasetinde mutat içtima aktetti 1 — Mustakil mebuslardan Aksaray mebusu Rizs Beyin fırkaya kabulü hakkında müracaatı üzerine fırka riyaset divanınes verilen ka- bul kararı grup heyeti umumiyesine arzedilmiştir. İ 2 — Başvekil İsmet Paşa Hazretlerinin mali vaziyet hakkında ver-)| dikleri izahat dinlermiş ve vaki olan teklifleri üzerine memleketin ma- li bünye ve kabiliyeti tetkik ve icap eden tedabiri tesbit ederek | gruplji hafi ile yapılan intihap neticesinde isimleri aşağıda yazı!r sevat bu Hasan Fehmi (Kümüşhane), İsmet (Çorum), Faik (Tekirdağ), Ali Şuuri (Balıkesir), Ahmet İhsan (Ordu), Kemal Zaim (Konya), Refik Şevket (Manisa), Abdülmüttalip (Malatya), Mükerrem (İsparta), Nef, Atuf (Erzurum), Tevfik Fikret (Konya), Dr Mustafa (Çorum), Tak- sim (Elaziz), Mazhar Müfit (Denizli), Rahmi (Sivas), Rasih (Anl talya), Sadettin Riza (İstanbul), Turgut (Manisa), Dr Mazhar (Ay- dın), ve Şakir (Edirne) Beyler. Bu komisyon yarından 'tibaren faaliyete başlayacaktır. Alpullu şeker şirketi müdürü Hayrı ve Uşak şeker şirketi müdürü Remzi B. ler Şekerin yükselmesi bir ihtikâr eseridir Piyasada azalan toz şekeri telâfi için Uşaktan şeker getirilecek Yerli fabrikalar buhrana ve ihtikâra mâni olmaya çalışmaktadırlar Toz şeker darlığı mühim bir me- | ler, gene bunlardan bir kısmı Alpul gelmiştir. İu şeker fabrikasmı elindeki şekeri Şekerleme ve şekerli manmulât i- | hüsnü idare edemiyerek buhranı tey malâtı ile meşgul olanlar piyasada | lit etmekte olduğunu iddia etmekte şeker bulamadıklarından müştekidir (Devamı $ inci sahifede) "Ankara intibeları: Millet Meclisi şubat devrei içtimaiyesine başladı — Recep Bey trenden indikten sonra — Spor teşkilâN umumi merkezi içtimaımda hazır bulunanlar, mmm ENİYİ. ADMİN a yiz. A ai