9 Aralık 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
ÇARŞAMBA 9 KÂNUNUEYVEL 1931 6 ne sene, No. 2094 NUSHASI 5 KURUŞTUR Dahiliye V: Vekili Ankaraya Döndü Cenup vilâyetlerimiz için umumi ıslahat esasları hazırlanmıştır Bu vilâyetlerimizde siyasi, içtimai, iktisadi ve ruhi vaziyeti; ve vasati dereceyi nasıl buluyoruz? URFA, (Baş mubarririmiz- | den) — Urfanın pek eskibir tarihi var, Mektubumda onu karıştıracak değilim. Bu Türk | beldesinin yeni tarihi daha ca- Zip, daha mânalıdır. Milli mü- €adelede Urfanm memleket mü dafaasımdaki kahramanlıklarını kim unutur?, Esasen bunları u- Butmağa imkân yoktur. Şehrin dağları, taşları, evleri, köprüle- ri ve her şeyi, aynı zamanda hem elim, hem de aziz olan o hâtıraları her an nazarlarda Sanlandırıyor. Urfa, Suriye hududunda bü- var. Resmi kuyudata göre yet dahilindeki köylerin yek. Du (1504) tür. yalnız üç tanesinde köy kanu- Du şöyle böyle tatbik edilebil- miştir, Bunda alâkadar makam ların bir mes'uliyeti'yoktur. Vi- İâyetin umumi ahval Seraiti; kanunun tatbikma mü- sait değildir. Gene resmi kayıt- lara nazaran Urfa vilâyetinin müfusu iki yüz birdir. Halbuki hakiki yekün Bu değildir. üfusu da ilâve etmek lâzımdır. Çünkü Haran ve Viranşehir ka Zalarında bir çok seyyar aşiret ler var ki, bunlar tahriri nüfusa dahil olmamışlardır. Şüphe yok ki, bu havalinin halkı halis Türk ırkındandır. Bunu hem kendileri inkâr et- miyorlar, hem de umumi ve hu- susi hayatlarındaki hususiyet- | ler açık açık gösteriyor. Halbu- ki buralarda türkçe, arapça, ve kürtçe dilleri aynı nisbette ko- Buşulmaktadır. Hepsinde de es ki Türklerin âdet ve ananeleri hâlâ yaşıyor. Haran ve kısmen | merkez kazasındaki halk, daha ziyade arapça konuşuyorlar. ların arasında gazve namı altında çapulçuluk ve biribirle- Fine taarruz usulü hâlâ devam €diyor. Bu hal, tabii olarak vi- lâyetin asayişine tesir yapmak- tadır. Bu havalide kan gütmek âdeti, hâlâ bakidir. Her aşire- tin veya her ailenin mutlaka başkalarından alınacak kanları vardır. Bu hal, her iki tarafı da daimi bir tahaffuz endişesi içi de yaşatmakta, müdafaa için si- lâhlı bulundurmaktadır. Hükü- met tecavüz eden adamı ceza- İandırsa bile, kan davası, kan gütmek iptilâsı geçmez, İlk fır- #atta bizzat intikam almayı bir hamus borcu bilirler. Urfa vilâ- Yetinde aşiret hayatr, tam mâ- ile devam ediyor. Aşiretle- rin çoğu, kışın bir nevi toprak kümelerden ibaret olan kulübe- lerde, yazın da çadırlarda otu- rurlar. . Bu seyyarlık, onlarda medeni hayata alışmak imkân mı selbediyor. Kasaba veya köylerde işlere aklı eren, biraz okumuş yazmış olanlarda da mühim bir zaaf göze çarpıyor. Bunlar menfi propagandalı tabi olmakta, mubitleri tik etmekte bazan pek ileri diyorlar, İlâve etmeliyim ki, bu wm bicareleri durduracak, Bu köylerden | Bu | mikdara, en az 50 bin mektum | | mal gibi kızlarmı aklı selime davet edecek müs- bet teşkilâtın faaliyeti göze çarpmamaktadır. Ürfa vilâyetinin köylerinde aile hayatı; pek iptidaidir. Bu- rada kadın; erkek iğin bir hayat arkadaşı değil, bir esirdir. E: kekler, bir kadını almak için beş yüzden iki bin liraya kadar bir para hazırlamağa ve kızm babasına vermeğe mecburdur. ni Başmuharririmizle beraber Urlada | lar, Bu suretle babalar, âdi bir e ei Bağ Şükrü Kâya, iğ İbrahim Tali Beyle. satmış olu- yorlar, Artık kadın, bütün hak- larını kocasına terketmiş olu- yor. Kanunu medeni, birden fazla kadın almağa müsait de- gildir.Buna rağmen köylüler ya gizlice dini nikâhla ve yahut metres namı altında istedikleri kadar karı almak imkânmı bu- luyorlar. Hükümetçe bu gibi yolsuz muâmeleleri takip etme- ğe imkân yoktur. Çünkü kadın. lar, kocalarnm kanuna ve in sanlığa muhalif olan bu hare- ketlerini haber vermeğe cesaret (Devamı $ inci sahifede) Gazi Hz.nin Hediyeleri Reisicümhur Hz. M. ve Madam Muşanof'a resimlerini hediye etti ÇATALCA, 8. A.A Tre nin hareketinden sonra teşrifat müdür muavini Kudret ve bari. ciye hususi kaleminden Selim Rıfat Beyler. M. ve Madam Mouchanoff'a Gazi Hazretleri tarafından ihda edilen çok kıy- mettar çerçiveli resimlerini tak. dim ettiler. Bulgar | Başvekili ve refikası Gazi Hazretlerine | şükran ve ta: imatlarınm iblâğı isme pirim ve il ç Heyet çok mütehassis oldu. Gaziye tazimatlarının iblâğşnı rica etti öm Dahiliye ANKARA, 8 (Telefonla) — Döhiliye Vekili Şükrü Kaya B. AKALAN Umum Jandarma Kumandanı | Kâzım Paşa, Başmuharririmiz Siirt Mebusu Mahmut Bey bu akşam on sekizi yirmi geçe va- $ıl olan Adana trenile şehrimi- ze geldiler. İstasyonda Kizim ve İsmet Paşalarla vekiller, meb wslar, mülki ve askeri erkân tâ- rafından samimi surette karşı- Jandılar. İsmet Paşa Şükrü Kaya Bey- Je evvelâ Millet Meclisine gel- di, burada bir müddet kaldıktan sonra Çankayaya giderek Rek sicümhur Hazretleri tarafından kabul edildiler, Heyeti Vekilede.. Heyeti Vekilenin yarınki iç- time: hususi bir ehemmiyeti ba iz bulunacaktır. Bu içtimada üç aylık yeni kontenjan listesi ve bu listeye merbut kararnsme projesi tetkik ve müzakere edi- ALANA AAA ALAM Vergiyi kesmemişler! Fatih Malmüd Muameleleri bir yelde ikmal edilip te tediyesi o güne kadar teahhur eden ikra- miyelerden buhran vergisi alı- nir mı, alınmaz mı? Bir kaç gündür gazetelerde | mevzuu bahsolunan bu mesele- yi tahkik ettik: Süvari kaymakamlığından | mütekait bir zetaait tediye | Olacağız | İsmet Pş.nın mektubu Malmüdürü Cemal Bey emri 24 teşrinisanide o Fatih » | malmüdürlüğüne geliyor M melenin ikmali için, birkaç ka- maldan geçmesi lâzımdır. Bina €naleyh bu zatın muamelesi de ancak kânunuevvelde ikmal e- diliyor. Bu ikramiye 1980 lira raporunun esasları Heyeti Vekilenin «bugünkü içtima hususi bir ehemmiyeti haiz bulunacaktır Kaçakçılık hakkındaki rapor rlüğündeki mua- melenin iç yüzü nedir? kânunuev- | di Vekilinin leceği gibi cenup viliyetlerinde umumi vaziyet ve memlekette kaçakçılık meselesi etrafında İ Şükrü Kaya Beyin Heyeti veki Jeye izahat vermesine intizar 9- Janabilir, r Kaçakçılıkla mücadele Bilhassa kaçakçılıkla mücade Je-için alınması lâzrm gelen te- dabir esaslarının tesbitine hü- kümet yarından itibaren başla- yacak ve fırka Maliye komisyo- İ munun mütsles ve kararlarından | istitade edilecektir, 2'mumaralı iktisadi koru kararnamesi ve merbutu Jiste on veya on bir kânünuevvel ta- rihli Resmi Gazete ije neşir ve tamim olunacaktır. Bu listenin memleketin her tarafına kolay- lıkla tamimi spaksadile İktrsat vekâleri ba müshadan bir kaç bin tane fazla tabolunmasını te min etmiştir, (Devamı $ inci sahifede) mumun AAA RR kadar tuttuğuna göre, buhran vergisi kesilirse 400 lira kadar bir para almak lâzım geliyor. Fakat malmüdürlüğü ( buhran | | vergisini kesmeden parayı ta- mamen sahibine veriyor, Halbuki buhran vergisi ka» mununda şöyle muvakkat bir madde vardır: Muvakkat madde: Bu kanu- nun meriyete gi il evvel tahakkuk ettiği halde tes viyesi bu tarihten sonra yapı- lan maaş, ücret ve yevmiyeler vergiye tabi değildir. İkramiye, (Devamı $ inci sahifede) Mücadelede Muvaffak ANKARA, 8 (A.A.) — Başvekil lamet Paşa Hazretleri, Anadolu A- jansıma şu mektubu göndermişlerdir: “Memleket iktısadiy: kararnamesi münasebeti sat ve tasarruf cemiyetinin memleke. tin her tarafındaki şubelerinden aziz milletimizin tasvip ve müzaharet te- zahürlerini bildiren birçok telgraflar İ aldım, Her birine ayrı ayrı cevap ver meğe vaktim müssit olmadığından milli iktisadı korumak için hüküme. | tin aldığı tedbirlere karşı milletçe gösterilen uyanıklı slâkadan çok mii İ tehassis olduğumu ve zamanın zaru- retlerine karşı bu kadar hassas dav- İ ranan bir milletin giriştiği ve yeni mücadelede de muvaffak olacağı hak İindaki kanaatimin ve büyük vazife severlik gösteren milli iktisat ve ta- sarruf cemiyetine de teşekkür ve tak dirlerimin iblâğma Anadolu Ajansı | men vesatetini rica ederim.,, ı Müskirat İnhisarı İnhisarlarımızın ecnebi gruplara verilmesi mevzuu bahis değildir Müskirat müdürü dün Ankaradan geldi Müskirat İnhisar umumi mü İdürü Asım ve Tütün inbisarı umumi müdürü Behçet Beyler Maliye Vekâletinin daveti üze rine Ankaraya gitmişlerdi. A- sım Bey dün Ankaradan avdet etmiştir. Behçet Beyin daha bir kaç gün Ankarada kalması muhtemeldir. Hükümetçe ka- çakçılığın kat'i surette men'i takarrür ettiğinden ve bu hu- susta yeni kanun lâv'kaları ih- Asım ve Behçet Beyler zar edilmekte bulunduğundan kaçakçılığın men'i için inhisar- lar müdürlerinin de mütaleaları alınmıştır. Müskirat inhisarı devrolunacak mi? Geçenlerde buraya gelerek Ankaraya da gittikten sonra Avrupaya avdet eden eski Re- ji Ceneral müdürü M. Veyl'in de dahil olduğu bir ecnebi gru- pun Tütün inhisarından sonra inhisarına talip oldu ğu ve hattâ M. Veyl'in Müski- rat inhisi ait müessesatı zi- yaret etti; ir gazete tarafın- dan yazılmıştı. Dün bir muhar ririmiz Asım Beyi görerek bu hususta malâmat istemiştir. A- sım Bey demiştir ki: — Müesseselerimiz umumi mü dürlüğün malümatı olmadıkça bir zatın da Fabrika ve müeste- selerimizi gezdiği doğru değil- dir, Talip olduğu meselesine ge ince bu hususta malümatım yoktur. Benim Büyük Millet Meclis ların daha ziyade (tekâmül ve inkişafı için tedbirler almakta- dır. Gazi Hz.nin Teşekkürleri Mülkiye Mektebinin 85 inci yıldö- pümü münasebetile yapılan bir içti- mada Mektep müdürü Şükrü Beyin Reisicümhur Hazretlerine bir tazi- mat telgrafı çektiğini yazmıştık. Re- isicümhur Hazretleri şu cevabı ver- mişlerdir: Yüksek ilim müesseselerimiz den olan Mektebi Mülkiyenin 55 inci yıldönümü münasebeti- le toplanan mezunlarınm hak- kımda izhar ettikleri o samimi ata teşekkür ederim efen- Relsicümbur GAZİ MUSTAFA KEMAL Kral Zogo, maslahat- güzarımızı kabul etti TİRAN *, (Hususi) — Ar navut Kralı Zogo Türk masla- hatgüzarı Zeki Beyi sureti hu- susiyede kabul etmiştir. Sahip ve Başmuharriri —i Siirt Meb'usu MAHMUT 5 J Umumi Neşriyat ve Yazı Müdürü ETEM İZZET Amerika misyonerlerinin içinde çalıştıkları Bible House “Muhit,, mecmuasını misyonerlerin çıkar- dığı tahakkuk etti!. Buradaki mümessil bunu itiraf ve hıristiyanlık propagandalarını tevil ediyor Bir müddetten beri | şehrimizde “Muhit, isimli bir mecmuna çıkıyor. Zaman zaman, bu mecmuanın Âme- rikan misyonerleri tarafından çıkarıl dığı ikri ileri sürüldü, Fakat mec- wua ile alâkadarlar bunu tekzip etti- ler, Türkiyede misyonerlik | propa- gandası yapıldığına dair çıkan heber ler bir vakitler “Misyonerleri kov. ma, cemiyetinin doğmasına sebep olmuştu. Bundan bir iki ay evvel Amerika da çıkan “Sizin misafir kitabınız, is minde bir kitapta Türkiyeye ait bir sahife, sahifede, şehrimizde çıkmak ta olan “Muhit, mecmuasının resmi vardı. Yaptığımız tahkikata göre, bu kitap merkezi o Amerikada olan “Amerikan Bolt, ismindeki misyo- nerler emiyeti tarafından her sene nin sonbaharında neşredilmektedir. © 1931 sonbaharında çıkan © nüshada 28 ziyaret ve memleket (o hakkında yazı de Türki; ardır. Ba oz ılardan bir tanesi iyeye : Ne Memleketimize dair olan yazı “A- ji merikan Bolt,, cemiyetinin İstanbul şubesi müdür muavini Mr. Birge ta- rafından tasrih edilmektedir. Fakat, yazının altında “Mr. Birge,, nin im zası yoktur. Mr. Birge iyetir dir. Mumaileyh 1914 senesinde Tür- b gelmiş ve burada misyoner- pe çalışmağa başlamıştır. İlk İzmirde çalışmağı başlamış ve orada 6 sene kalmıştır. 1927 senesinden beri de cemiye- tn İstanbul şubesi m munvinli- ği vazifesini ifn etmekti Amerikada çıkan taba elimize Dikkat ve tetkike şayan beyanatta bulunan Muhit neşriyat müdürü Mister Birge geçen 931 nüshasında Türkiyeye ait olan kısmında ve Mir. Brige'in ifade- si olan satırlarda şu cümleler şayan” kayıttır: “Burada vaktimi alelekser oku. makla geçiririm, zira en mes'uliyetli işlerimden biri neşretmekte olduğum dir Türkçe mecmunya yazı bulmak Bizim bir mecmua çıkartmakta» ki gayemiz, okumayı ve yazmayı ilk defn öğrenen Türk camiasına muasır hayat hakkındaki heristive- moktayı (Devamı $-ivci sahifede) Raşit Rıza ve arkadaşları dün akşam Fransız tiyatrosunda ilk temsillerini verdiler,
