9 Aralık 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
SEKîZiNCi SENE VUNU8 J İ No. 2727 Sahip ve Başmuharrîri IVADt' \ İDAREHANESİ: BHyHouüDamiyf. kargiKiBda dareı maiısusa İ^kTelgraf: İstanbuJ C u m h u r i v e t İJ ^ P o s t a k u t u s u Î Ntt 2 4 6 ^ T u İ A f A n • Başmuharrtr : 22366 I C l C I U n . rahrlr mOdOrü : 23230 Idare müdürü 22365. Matbaa "' 90472 Fırka Grupunda Komşu memleketlerde: Romanya'nın vaziyeti Marmarosh Bank'ın tatili tediyatı Taşra ban kalarının mnşkül mevkii Parlâmento ve zırai borçlar. Cu m h u ri IŞuhran r.ını.ıınMnM.HniHMi.ııınmU..nHl.ıııım..lHnmııınun....l.ıiM. ÇARŞAMBA 9 K A N O N Ü E V V E L 1931 | Seneligi 1 6 Aylıgı İ 1400 Kr. | 2700 750 Kr. I 1450 Kr!, 400 Kr. »800Xr.fi NUshası her 5 Kuraştor * yerde % ! Kudüs'teki pandomima! Vergîsi İslâm kongresi unvanını taşıyan içtimada neler oluyor? Verginin teşmili için ya pılan tetkikat bitti Ankara 8 (Telefonla) Maliye Veküi iktisadi buhran vergirini teşmil için hazırlanacak kanan lâyihası etrafındaki tetki • kattnı bitirmiftir. Muttafa Abdülhalik B. in tetkikatt neticesini yannki Heyeti Vekileye arzetmeti, Veküler Heyetince verilecek ka rara göre bir proje hazırlanması muhtemeldir. Projede irat getiren akar »a hipleri ile serbest meslek erbabı,mn muayyen nisbette vergiye tabi tufalacaklart zannolunmaktadır. Milyoner bir kadın bir Türk genci ile evleniyor Rıza Tahsin B. ile dün görüştük ......„.,.„„„„„,„„„„„„„„„„„„, n^Mnı,nıııııınmııını.ımıı.ıııııııı1ııııınıııuHWi elesi Kibar bir Türk ailesine mensup olan Dünkü (Ak şam) refikimiz şehrimizde heyecan uyandıran şayani dikkat bir haber neşretti: fngiltere'nin sayıh zenginle • rinden birinin genç kızı, epeyce zaman evvel vefat eden pederinden büyük bir servete varis olmuştur. Genç kız bh* kaç sene evvel gene tngil tere'nm sayılı zenginlerinden büyük bir fab rikatorla evlen miş, fakat bu iz divaç uzun sfir memiş, kocası kı sa bir hasta hktan sonra geçen sene vefat RVM Tahstn Beytn <Cwnhuriyet> * verdifi restm etmiştir. Bu suyük bir servete tevarüs etmiştir. bu meyanda Istanbul'a da gelmiştir. Genç kadın kocasının vefatını mü • Şehrimizin büyük otellerinden birme teakıp bir müddet tngiltere'de kal • inen genç kadın, burada tngOiz ve mış ve sonra seyahate çıkmış, bir çok Amerikan aileleri ve kibar Türk nnt(Mabadi 4 üncü tahitmtt) memleketleri gezmiştir. Genç kadın Son zamanlara kadar şehrimizde Kudüs'te toplanan ve islâm kon şülecek şeyleri en kısa yoldan halde bir şubesi bulunan ve Romanya'gresi unvaıunı taşıyan kongrenin letmek şartile kongrenin ancak 6 nın en büyük malî müesseselerinden küşat celsesinde büyük gürültüler gün devam edebileceği kanaatini biri olan Bank Marmarosh Blank and izhar etmiştir. Reis cereyan eden olduğunu, bir murahhasm sopalar Company, kurtarmak için gösterilen ile dövüldüğünü, içtimaın iğtişaş • hadisattan son derecede mahzun ve biitün gayretlere rağmen, teşrinîevmüteessirdir. Kendisi bütün hüsnü bir manzara arzettiğini dünkü vel nihayetlerine doğru tatili tediyat niyetine rağmen böyle bir vaziyetin nüshamızda telgraf haberi olarak etmişti. Bu bâdiseyi müteakıp Ro teskil ve idamesine imkân olmıyayazmıştık. manya'da bankacılık son derecede Dün içtima hakkında yeni olarak cağı fikrine vâsıl olmuş gibidir. buhranlı bir devreye girmiştir. Bu Şimdi Kudüs kongresinin daha büşu haberi aldık: banka memleketin iktisadî inkişaf Kudüs 8 (Hususî) Kudüs kon yük rezaletlere mahal kalmaksızın ve terakkisinde çok mühim işler görnihayet 6 gün zarfında bitebilmesi gresi karışık ve anarşik bir şekilde müştür. Romanya'nın her tarafında en büyük muvaffakiyet sayılacak müşkülâtla devam edebilmektedir. şubeleri vardır. Aciz haline düşme görünüyor. Bugün kongre reisi bana görü sine sebep paralarını Romen sanayi ^ ^^^^^ ^^^ ^ ^^^ ve tîcaretinde immobiliser yani ata ^^^^^ ^^^ ^^^^^^ ^^^^^^^ ^^^ ^^^^^^ ^^^^^ ^^^»^^ ^^^^ ^^^^^^^ ^^^^^^^ ^^^^^^^ ^ lete mahkum etmiş bulunmasıdır. Müessese 1848 tarihinde kurulmuş ve 1904 te anonim şirket haline kalbolunmuştu. Marmarosh Bank elyevm adlî nezaret' altında dayinlerle anlaşmak üzere müzakrata girişmiş bulunuyor. Tevdi ettiğî bilânçoya nazaran 4,505,324,154 ley matlubata karşı, 4.143,325.095 ley düyunat vardır. Banka, bilcümle düyunatını faizsîz olarak, birinci sene %20, ikinci sene %30, üçüncü sene % 5 0 tesviye etmek suretile tamamen ödiyeceğini söylüyor. Bilânçoyu tetkik edecek olursak görürüz ki; matlübat arasında 1.600 milvon ley başka şirketlere iştirak, 500 milyon ley elde mevcut Berlin 8 (A.A.) M. Brüning'in arazi, 1,350 milyon ley hesabı cari müzayaka emrrnamesinin tahriri bu ve sair borçluîar, 400 milyon ley de akşam bitecektir. Bu emirname, naksenedat vardır. Düyunata gelince; yalnız alacakh hesabati cariye 1,900 liyat ve hidematı umumiye tarifelerinin tenzilini ihtiva edecek, kömür, milyon ley tutuyor. demir, potas fiatlarının indirilmesini Romanya Devlet Bankasma olan istiyecek ve buna karşı ücretlerin borçlar üç kısımdır. Birincisi hususî tenzilini ilân eyliyecek ve iş miktarhesap 167 milyon ley, ikincisi mü • ları üzerine mevzu vergiye 0,85 den Alman Başvekili Alman Fasistlerinin kerrer iskonto 991 milyon ley, üçün2 ye kadar bir zam yapacaktır. E • reisi Hitler Brüning cüsü sendika hesabı 700 milyon ley omirname, üçüncü kısmında devlet hamette siyasî bir buhran zuhuru lup ceman 1,858 milyon leye baliğ oldüşmanlarına karşı alınacak siyasî nun önüne geçmek kabil olamıya • makta ve bankanın umum düyunatıtedbirleri izah edecektir. caktır. nın yüzde kırk beşini teşkil etmek • Eğer son saate kadar bir tebeddül tedir. Bundan da anlaşılıyor ki, DevHer halde, Hitler mes'elesinin hali olmazsa, haftalardanberi çalışılan let Bankası Marmarosh Bank'ı kurhazırda Almanya'nın bütün siyasî ve siyasî mehaf ilin «Brüning kabinetarmak için çok çahştığı halde muvaziyetine hâkim olduğu münaka sinin son büyük gayreti» namile yavaffak olamamıstır. Sendika hesa • şaya tahammülü olmıyan bir haki • dettiği bu vesika umumî hataları bında görülen 700 milyon ley borç kattir. itibarile yukarıda yazılanlardan ibageçen yaz beş büyük Bükreş ban Berlin 8 (A.A.) Hükumet fır • rettir. kasından mürekkep olarak müşkülât kası parlâmento grubu, atideki mekBaşvekilin, telsizle neşredilecek ozamanında birbirine yardım etmek tubu Başvekil M. Brüning'e gönderlan nutkunda Hitler'cilerin tahri maksadile teskil edilen müessesenin meğe karar vermiştir: kâtını iphamdan tamamen hali bir i yardımından mütevellit bir borç ol«Hükumet fırkası parlâmento grufade ile takbik ve muahaze edece duğu için; bu paranın sendikaya dabu, son zamanlarda dahilî siyaset sağine ve Alman Cumhuriyetçilerinin hil diğer müessesatı maliyece taahhasında vukua gelmiş olan hâdise uzun müddettenberi beklemekte ol hüt altında bulunduğu tabiidir. Tasdukları kat'î sözleri söyliyebilece lerle Hitler ve taraftarlarının bil fiyesi en müskül olan hesap, mat • ğine dair bir şayia deveran etmek hassa ecnebi memleketlere ve ecnebi lubat arasında görülen 1,600 milyon tedir. matbuata karşı yapmış oldukları nüley şirketlere iştirak hesabıdır Bu mayişlerle meşgul olmuştur. Parlâ • Eğer bu mealde sözler hakikaten sirketler pek çok olup Mannaro3h mento grubu, imparatorluk hükumesöylenecek ve bilhassa hükumet, Bank'ın müşterek olduğu muameiâtın tinin nasyonalist sosyalistlerin tah Hitler'in yakında Roma'ya gidecetasfiyesi son derecede müşkül bir iş rikâmız hareketleri karşısında ta • ği haberinin ittihazı lüzumunu isbat olduğuna ve mühim zararlarm gayrikınmıs olduğu atılane tavrın gerek eylediği müsbet ve kat'î tedbirlerle kabili ictinap bulunduğuna şüphe devletin nüfuzu ve gerek memlekebu sözlere müzaheret edecek olursa yoktur. sosyal demokratlarla hükumet, ye • tin menafii için tehlikeli olduğu, arMarmarosh Bank'ın müşkülât içeri niden bir misak aktedebileceklerdir. tık buna tahammül olunamıyacağı sinde bulunduğu şayi olunca ashab» hususunda müttefiktir.» Aksi takdirde nadir görülmüş vatevdiat arasında bir panik husule ge MinilMllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHIIIIIHIIIIIIIIIIIIMIIIIIICIlllllllllllllllllllltlHlllliiriirililMllimillllliniilillllMIIIIHIIIIIIIIIIIMIinililll lerek herkes bankalara hücum ve paralarını çekmeğe başlamıştır. Bu yüzden daha başka büyük bankaların da tehlikeye düşmesinden endişe ediliyordu. Maliye Nazırının Devlet Bankasile müştereken ittihaz ettiği tedbirler bu tehlikeyi bertaraf etmis ise de; halk tarafından bankalardan çekilip te yetlerinde muhafaza edilmekte olan paralar çok büyük yekunlara yükselmis bulunmaktadır. ŞimAlmanya'dan dilik bankalardan mehuzat durmuş Avusturalya'ya gibidir; fakat henüz umumun itimadı tayyare ile bir teessüs etmemistir. Bilhassa vilâyet seyahat yapmalerde bankalarm vaziyeti çok fenağa karar veren dır. Taşra bankalarının bir çofu ave evvelki gün haliye parasını tamamen vereme Sofya'dan şeh • mekte, küçük miktarlar üzerinden rimize gelen taksitle ceste ceste tediyat yapmakmaruf Alman tadır. Bu hadisat Devlet Bankasının kadın tayyare vaziyetini de işkâl eylemiştir. Devlet cisi Matmazel Bankasının 7 teşrinisani 931 tarihli Nelli dün öğ leye kadar Tobilânçosuna nazaran tedavüldeki katlıyan otelinevrakî naktiye 19 milyar leyden de istirahat et • 23,5 milyar leye ve iskonto senedatı miş, öğleden 7,5 milyar leyden 13J milyar leye sonra Alman seyükselmiştir. Taşra bankaları hâlâ faretanesine gitmuavenet istiyorlar. Bu şerait al tında bütün bankalar evvelce verdik miş, bunu mü teakıp lstanbul leri kredileri istirdat etmekte ve yetarafına geçe Genç, güzel ve cesur Alman kadın tayyarecisl Matmazel niden kimseye ikrazatta bulunmıyarek Çarşı'yı, ANelli muharririmlzle görüşürken... rak Iiquiditelerini, yani nakti mevcutlarını tarsin eylemektedirler. Tayyare Cemiyeti erkânından biri yasofya camiini ve müzeleri gez sureti hususiyede ziyaret ederek kenHAYRETTlN ŞÜKRÜ miştir. Almany'da vaziyet Hitler'e karşı tedbir! acı bir mektup gönderdi Yeni ithalfit listeleri Ankara 8 (Telefonla) îktisat Vekâletinde kontenjan listeleri hakkındaki tetkikat bugün de devam etmiştir. Listeier yarın biterse yarınki Heyeti Vekile içtimaında, olmazsa perşembe gunü müzakere olunacakbr. Alman Hükumet Fırkası Başvekile Hitler'in iktidar mevkiine gelmesinden korkuluyor Leb tayyarecileri Türkiye'de fabrika açmak istiyorlar Lehistan'dan bir heyet geldi, Ankara'va gidecek Memleketi • mize tayyare satmak ve burada büyük bh* tayyare fabri • kası açmak için hükumete teklifatta bulunmak üzere Lehistan tayyare fabri kaları mümes sillerinden mü rekkep bir heyet evvelki gün M. Boleslara şehrimize gelmiştir. Bu heyet be • raberlerinde nümune olarak en son sistem Leh tayyarelerinden birini de getirmiştir. Leh tayyarecileri heyetine Lehistan Millî Tayyare fabrikası umumî müdürü M. Boleslara riyaset etmektedir. Ayni zamanda Lehistan'ra maruf pilotlarından olan ve 1926 senesinde Varşova Tokyo seferini yapan Boleslara da heyette azadır. M. Boleslara dün bir muharririmize şu beyanatta bulunmuştur: « Lehistan'm büyük dostu olan Türkiye'de son zamanlarda tayya reciliğe verilen ehemmiyeti dikkatle (Mabadi 4 üncü sahifede) Liman Şirketi sıkıntıda! Şirket müdürü Hamdi B. maaşların niçin indirildiğini izah ediyor Elektrik ampulleri de Asgarî hadde indirildi Liman Şirketi Müdürü Hamdi Bey dün kedisile görüşen bir muharririmize muhtelif mes'eleler hakkında şunları söylemiştir: < Memleket iktisadiyatını korumak için ithalâtı kısmak husu sunda alman tedbirin en büyük işi ithalât olan İstanbul limanını ve neticede şirketimizi alâkadar edece ğinde şüphe yoktur. Şirketin 1930 senesinde varidati iki milyon Hraya yaklaşıyordu. 1931 (Mabadi 5 inci saifede) •MI1III1IIIİIIIII1I llltllMlllllllllllltlllllll IIIMIIIH Liman Şirketi Müdürü Hamdi Bey IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIllllMlllimH Ml IIIMII1MIII1I t lllllllltl M11IIIIIIIIII [1111IIIMI • Mlle. Nelli gidiyor!. Kadın tayyareci İstanbul'u çok sevdi, «ayrılmak pek güç olacak!» diyor Bu mücadelede de Muvaffak olacağız! Başvekilin Anadolu Ajansma bir mektubu Ankara 8 (A.A.) Başvekil İsmet Paşa Hz., Anadolu Ajansma şu mektubu göndermişlerdir: «Memleket iktisadiyatını koruma kararnamesi münasebetile Millî İk tisat ve Tasarruf Cemiyetinin mem leketin her tarafındaki şubelerinden aziz milletimizin tasvip ve müzaheret tezahürlerini bildiren bir çok telgraflar aldım. Her birine ayrı ayrı cevap vermeğe vaktim müsait olmadığından millî iktisadı korumak için hükumetin aldığı tedbirlere karşı milletçe gösterilen uyanıklı alâka dan çok mütehassis olduğumun ve zamanın zaruretlerine karşı bu kadar hassas davranan bir milletin giriştiği bu yeni mücadelede de mu vâffak olacağı hakkındaki kanaatimin ve büyük vazifeye severlik gösteren Millî tktisat ve Tasarruf Ce miyetine de teşekkür ve takdirleri min iblâ&ına Anadolu Ajansının vesatetini rica ederhn.» ( Mabadi 2 inct sahifede ) Matmazel Nelli'yi akşam üzeri iMabadi 4 üncü sahifede) Efendi amca memleketteyken içitirdik ki tstanbul'da batakhaneler varmış! llâhi evlât, bir yağmur yağmıya görsün, İstanbul'un her tarafı batak olur! Sana hangi birini söyliyeyim.
