8 Aralık 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Tariht ve Siyasi Tefrika: 719 Birinci Millet Meclisi Yazan: Edirne Meb'usu M. Şeref F zurum meb'usu Hüseyin | Avni Beye cevap ! Gazi Mustafa Kemal Hz. mecliste Çerkes' Etem hâdisesini anlatırken H. Avni Bey soruyordu. | Bu hususta dahi (o iddialarınm gayrimakul olduğunu görünce mikyası biraz tebdil ettiler ve dediler ki yalnız filin kuman- danı istemeyiz. Meselâ; Refet Beyi istemeyiz, dediler. Niçin Refet Beyi istemiyorsunuz de- olduğunu zetmekte olduğunu telâkki ede rek bunun böyle (olmadığını söyledik. Kendisine ( söyledi- olduğuna ve herkesten ziyade kanaatleri ol- düğunu beyan ettikten sonra şahsan ademi emniyet beyan e- derek Refet Beyin oradan kalk masını ve Refet Bey ile bera- ber Karahisarda bulunan kol- ordu kumandanı Fahrettin Be- yin de kalkmasını arzu ediyor- lardı, Fakat böyle her an baş- ka safhada, başka bir renkte, başka bir maksatta tecelli et- tirilen mesele bittabi bizim na- zarı dikkatimizi celbetmişti. Ve bunun için hükümet te bu işi bütün vesaitile tetkik ve ta- mika koyuldu. Bu esnada dük ki bunlar meselâ Demirci Mehmet efe, Yürük (Ali efe ve saire gibi ne kadar (böyle kimseler varsa © bunlar hepsi gizli mektuplar, şifreli mektup larla, hususi adamlarla hükü- met aleyhine kendisile beraber teşvik ediyordu. Hükâmet bir taraftan bunlara nasihat etmek suretile dairei akıl ve (o mantı- ka ircaa çalıştığı sırada bitta- bi diğer taraftan da © bunlarm fenalıklarının memlekete ini şar etmesine şayan Ve bunun için icap alıyordu. Bu adamlar bakla ki bu tedbirlerinde, bu teşeb- büslerinde muvaffak olamıyor. lar, o zaman noktai nazarlarını tebdil ettiler. Tebdil ettikleri noktai nazarı şimdi arzedece- ğiri gibi bir iyete istinat ediyordu. Bu zihniyet doğru- dan doğruya Reşit Beyin ağı- zından çıkmış (benim meclisi âlinizde bulunan bir çok zeva- tın huzurunda telâffuz edilmiş- tir. Bu admalar demişlerdir ki bizim için, hayatımız, haysiye- timiz, bizim menafiimiz bu milletin, bu vatanın , bayat ve menafiinden randa da, Turanda da kezdimi- ze yaşayacak bir yer buluruz. Hüseyin Avni Bey (Erzu- rum) — Tarihini söyler misi- niz? Ne zaman söylediler? Mustafa Kemal Paşa Anka- sa (devamla) o kadar hafızam kuvvetli değildir . Beyefendi hazretleri müsa- Birinci Mecliste Erzurum meb'usu HH. Avni Bey likiz ve size iştirak © etmekle | büyük işler ve büyük fedakâr. lıklar yaptık. Biz Yunanlılarla beraber kalabilirdik, Ve Veni- İ zelosla ben diz dize oturabilir- dim, Binsenaleyh birinci haya- le birinci gayeye vâsıl olmıya- caklarını gördükten sonra ikin- &i bir noktai menfaatin istih- saline teşebbüs etmişlerdir. Bu nun için tevessül ettikleri tarzı hareketleri şunlardır: Evvelâ. Bolşevikleri iğfâl etmek ko- münist renk ve şekil ve kisve- sinde görünmek © bolşevikleri aldatmak. o Bolşeviklere Obu memleket içinde bir feveran, derhal bir inkılâp, bir ihtilal yapmak imkânı o olduğu- nu kanaatini - vermek is- İ tediler. Ve bunun için gönderdikleri memuru mahsus larla'burada bir beyanname yaz 'dılar. Evvelâ. Eskişehride bu- İunan ameleyi isyan ettirmek 1, o ameleye hitaben beyanname yazdılar v. bettiler, oraya götürüp tevzi deceklerdi. Tabii müsveddesini yazdılar ve makinede tabetti- ler. Ancak ondan (o sonrasma muvaffak olamadılar. Bunların bu hareketi evvelce malâm idiy se de (fe - vak'a) halinde gö. relim dedik. Fakat diğer taraf- tan bolşevikler de bu” adamla. rın böyle mesleksiz ve mezhep- siz olduklarını anlamışlardır. Binaenaleyh kendilerine hiya- nete daha müsait olan bir mu- bit, bir noktai temas aradılar, Onun için Yunanlılarla dost. luk taharri ettiler, böyle bol- şeviklerle Yunanlılarla ve aynı İ zamanda İs ve aynı zamanda (o İngilizlerle böyle muhtelif kisvelere ve renklere ve zihniyetlere bürünerek muh telif siyasetler takip ve muhte. lif siyasetler düzdüler. Hangi siyaset kendi emellerine, men- faatlerine, siyanetlerine muta- bık gelirse derhal oraya teves- sül için müheyya (bulunuyor. lardı. Bir taraftan (oda millet ha- | vahdetini ve bilhassa ordunun bu adamlar demişlerdir ki ben İzmir ve havalisinde vâsi ara- ziye, çiftliklere ve servete ma- “Iktisadi kronik vahdet ve itaatini, inzibatını ih Iâl için teşebbüsatta bulunuyor lardı. Orduya bir takım adam. lar soktular ki bunlar (askere diyeceklerdi ki: “derhal zabit. lerinizi öldürünüz. Memeleket- 1 — İngiliz gümrüklerinin te, tenkidi Közecl i My 0 tini mi İl Kagir çözülen | kanda den makat, iihali durdurmak gi bi bir iktmat kazanmak değil, kemere ee üründen hazineye i- rat tı etmektir. Gümrük, ya ik- tsadi himaye veya mali irat maksat ile konduğuna göre, yeni İngiliz Ticaret Nazırı Parlamentoda İrem hatta, gümrüklerin sadece Ml e ela yakmak, dada akmak de kospout - içiü konduğunu söylemi tir. Bu surette nazır, yeyi, İngilterenin mali ylnda çevirmek, başka tarafn tevcih etim: i . daha başlar ken hangi makanıla hakkında vuzuh Yiberal İn İm al e ke , şu halde yüzde elli değil yüz yün de yüz konmalı idi. Ancak bu te ecnebi idhalâtı ekli Şak maz, dışarıda tevkif edilirdi. İkinci tenkit gümrük cetvellerinin tarzı tertibine aittir.22 fasıl ve 09 ka lemden ibaret olan bu cetvellerde be #1 garabetler vardır. Son sene zarfın da 27,908,920 İngiliz liralık idha- lâta tekabül eden bu kalemler arasın da öyleleri vardır ki, bunların ne li ve ne de' iktsadi ehemmiyetleri yoktur. Senede yalnız 923 İngiliz rası idhalâtı olan kalem yontacak â- Tetler bu kabildendir. Daha bunun gibi senelik idhalâtı 181, 783, 715 ise Tirası kadar dun mikdarlar, dildikderi | öhal . | srmsmdaki dostluk münasebetlerini here | amma MİLLİYET SALI 8 den sesini çıkarmıyor? 1931 HARİCİ HABERLER Brüning, Hitler'e ne- | Nankin'de Örfi idare Cemiyeti akvamın son kararını Temps gazetesi Alman kabinesinin| Japonya kabul ediyor seyirci kalmasın BERLİN, Z.A.A. — Hüller'in Londraya memuru mahsuslar göndermesi, İtalyada daimi memerinr kullanması, bazı senebi matbunt mümessillerini davet etmesi key Biyeti, mümsileyhin © açıkça Braming'in meşru halefi gibi hareket ettiğini gör termektedir. Hitler, ufak bir hareketle | hükümeti saremağa muktedir olduğunu gizlemiyor. Mümaileyhin kendirinden mülükat talep eden bir Fransız gazetecinine cevap ver mekten istinkâf etmesi kayde şayan vak zikredilmektedir. Fransız lerinin reddedilmesi hadisesi , muavini M. Göchering'in dünkü Hü tkr da Fransa'yı Almanyayı sanret | halinde | tutmak istemekle ittikam etmesine ve Var oniller munhedesi son çizgisine kadar or- tadan kalmadıkça hakiki bir sulkun teessüsü mümkün olamıyacağına dair i- lâve etmiş olduğu söze atletmektedir. Hitler geliyor PARİS, 7. A.A — Tempa geretesi, Al manyadaki harekât münasebetle diyor | kir Hasalaya seğmuyan birşey varsa o da M. Brening, Hider'in kendirini maka- mından indirmesini bekliyormuş gibi Al man hükümetinin müfrit milliyetperver. tir icra edilecekse bugün da başlamış olan © mali müzakereleri bunları takip edecek olan beynelmilel müzakerelerin ne gibi bir ehemmiyeti © labilir Bir kere daha söyleyelim, müfrit mü | liyatperverlerin tahrikât gerek Almer | menaflini ve gerek Avrupanın menfaatle- rini tehlikeli bir surette öblâl eylmekte dir. Tehlike var mı, yok mu? BERLİN, 7. A.A. Efkr umamiye, —————— — Ingiltereden silâh ye cephane ihracatı LONDRAJ, A.A. — Hariciye nazırı yy m mn ona isa bir suale verdiği “cvapin hariciye nezaretinin senebi memleketlere | silâh cephane ihracatı yapılmasına sit rühsa- tiyeleri tasdik ederken o bu tasdik mus- weslainin alâkadar | devletlerle İngiltere hangi bir suretle ihlâl edip etmiyeceğini öğrenip anlamak mulâhazasına tabi oldu ğunu beyan etmiştir. Sör John Simon bu mülahazanın Çin'e ve Japonyaya yapılan silâh ilhracatmada şamil olduğunu ilâve ettikten sonra de- miştir kik “ Çin'e yapılan silâh ihracatına sit ruh- satiyeler bu silâklarm memlekete ithali- ne Çin hükümeti tarafından müsade edil diken sonra tasdik olunmaktadır.” Hava faciaları BANGKOK. 7 AA 2 Felemenk kl Me düşmüştür. er by olmuştur. lerinize gidiniz böyle şeye lü- zum yoktur.,, Diğer (o taraftan da bütün zabitanın kendilerile beraber bulunmaları için ayrı | ayrı propaganda yapmışlardır. Diğer bir istikametteki teşeb- büsleri de bütün millet naza- rında Büyük Millet Meclisinin muhterem âzalarını lekelemek Büyük Millet Meclisinin ka- dir ve hasiyyetini tenkis et- mek idi. Dahile ve harice karşı bütün bu teşebbüsler esnasın- da hükümet tedbirlerini tatbik etmekle beraber arzettiğim gi- bi mümkün olduğu kadar bu adamları ıslahı hal ettirmeğe galıştı. (Devamı var) kikatla vücude getirildiği karşı, liberal tenkit, cakal Sini akis çok seri surette tetkiksiz mil dana getirildiğini ileri sürmektedir. Nihayet üçüncü tenkit olmak üze-| re, yeni bilhassa tran- sit muamelesinde İngiliz ticaretine vahim darbeler vurmak istidadında olduğu söyleniyor. Deniyor ki, İn- giltere, yalnız kendisi için idhalât, ihracat yapan bir memleket değil, ci- han için dahi idhalât, ihracat yanan . İngiltere, öyle ticaret merkezi eramiyetli kısmı fakat başkası he transit olur, gideceği nlmece iü olunur. İngiliz zeng | intlerini, (mukayoce edilebilmek i- | gü gümrük memurlarının takdirine ler: kedilmiş olması, şiddetli münakaşayı mucip olmakta, hiberal karargâh g- kalmakta. 5 tenkitlerine maruz kt İ sis fırkası düşmüş olduğu | tenakünlerm İ memleektin idari ve siyasi teş- a hayret ediyor Hitler'in tertip etmiş olduğu mümayişle- rin ecnebi memleketlerinde hasıl etmiş ğu tesiri sen derece dikkatle takip | bilhassa Pa | lir. Bu talgraflarda — Almanyanın haricinde Hitler'in o pek ex bir zaman, yanat hiç te hiffetie selikki edilmemekt - | olduğumu kaydetmektedir. Ecnebi memleketlerde hasıl olan | bu | si mahafil. | PARİS, 7. A.A — Tesvit komitesi, ye- miden saat 11 de toplanmıştr. Komite, Sza'yi dinlemiştir. Bitaraf muntaka me selexine temas edilmemiş olduğu söyleni- yor. Bu müküleme sinasenda Çin murah- bası, komite erkânı ile karar projesi ve meclir reisinin beyanatı hakkında görüş” müştür. M. Sre'nin masyonalist unsurlar tarar fından üzerinde icra edilmekte olan ta- zyike rağmen, ameli olmaktan siyade he” kukâ olan hir takım iltirar kayıtları der- meyan etmek suretile kararı kabul etme" emayil bulunduğu | zanmedilmek- tedir. Bu karar pröjesi-hakkında zaruri olarak bir itilâf hasıl © olacağı tahmin e dilmektedir. M. Brian, sani 15,30 da Mi. Yochiza- ” İ vayı kabul edecektir. Müteakiben 12 ler kati eelbetmesine hayret et mektedir. Ba, dikkatin yerinde doğru olmadığı söylenmektedir. Filhakika kay” de şayandır hi Hitler'in hareketi kars elde elemiyecektir. Bir de Na tesiri ile kendi kendine inhilâl eyliyecek- | Bu teselli verici teminatın doğru ol duğunu inanma kirtemileceği tabiidir Fa kat maattemaslf | tecrübe, azmi mahafilin seriye vukum ilmiş olduğumu göster. siya tahsin rafından tekzi miştir. Hitler Avusturyadan geçecek VİYANA, 7. AA.— Avüstürya hükü meti, Hitler'e yolda durmaması şartile Avusturya toprağından geçmek suretile Romaya giinesine mezuniyet vermiştir. İspanya'da yeni bir siyasi fırka MADRİT, 7 (A.A.) — Mad ritte içtimai müdafaa fırkası na mile yeni bir asi fırka teşek kül etmiştir. Bu fırka neşretti- ös gayet eze bir beyanna- takip edeceği gayenin po ya ve politikacılara karşı mücadeleye girişmekten ibaret olduğunu tasrih etmiştir. Hindistan'daki Müslü» man akal- liyeti ne istezor? YENİ DELHEY, 7 A.A.— imanları birliği mecli ımanların hukukunu hi maye bahsinde İngiltere hükü- metinin kararımı ilân etmemiş olmasından dolayı memnuniyet sizliği izhar etmiştir. Birliğin içtimamda müslümanların kilâtı ile müstakil parlamento- da bulunacak olan müslüman mümessillerinin mikdarı hak- kındaki metalibi tekrar edilmiş tir, Varşova ziyareti BELGRAT, 7 (A.A) Varşovadan avdet eden Yugos lavya Hariciye Nazırı M. Ma- rinkoviteh, seyahatini Lehis- tan, Yugoslavya dostluğunun bir tezahürü ve Lehistan tara- fından hararetle temenni edilen bir mesai iştirakinin mukadde- mesi olduğunu matbuata beyan etmiştir. Mumaileyh, M. Za leski ile beraber siyasi ufuk et rafında geniş bir devir yapmış | olduklarını söylemiştir. İngiliz. iberal ol | ei, ŞüzELDİ gnrük kime bir liberal Ticaret mazırı zamanında | geçirilmiş olması, başından tirnağı-| na kadar liberal olan ve bütün ömrü- nü sam Telin nazariyatçı ve mektebinin prestiji gümrüğün mali değil, iküsadi mak. satla vazolunduğunu bilhassa beyan | etmiş bulumuyor, yani mali maksat. la vazolunduğunu söyleyerek dabi vaziyeti kurtarınağa lüzum görmü- yor... 2 - Eşya fiatları düşüyor | On altı memlekete sit toplan eşya | çin müş'irelerle) aşağıdaki cetvelde neşrediyoruz. Cetvel, her memleke- tin 6 senelik eşya finti temevvücünü, harpten evvelki 1913 senesinde aynı e 3 109 olduğuna göre gös gayesile geçiren bir ici || tbikatçı komitesi saat 17 de toplanacalktar. PARİS, 7. A.A. — Cemiyeti akvam ka- rar peojesinin Japonya tarafından kabalu sindi temin edilmiş gibi görünmektedir, Çünkü yalar iki nokta muallakta kalmış ve bunlarda herhangi bir anlaşma vw- kuu muhtemel görülmekte bulunmuştur. birisi tahkik komisyonu" mekle beraber formülün değişmesini tan İlep eylemiştir. Diğeri de, baydutlara kar içine ihtiyari ricatleri meselesine tekrar avdetadeceğini ümt eylemekte ve kendi | #rsularile çekilmedikleri takdirde onları | icbar etmektedir. Zira, bu tenlike mem baz ortadan kalmadıkça | sul bulamıyacağına Japonlar emi Hükümet makamatı, Çin Çin dahilinde gayri düşürecek bir darbe vurmağa tan merkesini büyük davar muntakasında temerküz ettirmeği de düşünmüyor de Çinliler, müdafaa tertibatı alıyorlar TOKİO, 7. AA— Moukden'den Res- &e ajanama gelen bir. talgrafasme Çin- İllerin Kintchecnda ve Pekin ie Tiem |. Tsin arasındaki sevkülceyp noktalarında yeni müdafaa tertibatı almakta oldakla ren bildirmektedir. Nankin'de örfi idare ilân edildi LONDRA, 7. A.A. Daily Mail ge- eetesinin Changhaidan istikbarine göre, Japonyaya karşı harp ilâmın isteyen te lebenin ihdas etmiş oldukları vaziyete karşı koymak üzere merkür şehre acilen mker celbedilmiş ve bir örlü idare ilân olunmuştur. Tehang - Sue - Liang'ın müraceatları LONDRA, 7. ajanına bildirildiği da mürnenat ederek * Japonya aleyhinde vasi mikyasta faaliyete geçmelerini iste. miştir, Ciddi çarpışmalar LONDRA, 7. AA. — Meukden'den Router ajanına bildiriliyor! Japonya tay- yareleri, Moukden'in cenabi garbisinde köin Kung Vai Few ve HsimMin Tum yakininde Vin Pine Taldeki Çinli haydut çetelerini bombardıman etmiştir. Çinliler den takriben 300 kişinin telef olmuş ol. doğu söylenmektedir. honkden'in simalinde | Tehang-Touda da Çin eşkiyası if» bir muharebe vukum gelmiş olduğu haber verilmektedir. Yugoslayya parlâ- mentosunda BELGRAD, 7 A.A. — Parlâmen- to messinine tekrar başlamıştır. 116481. 7113 Jas3.7113. 470.1 64211211 1104671 00) 3 11045631111. 1 gi 3 115 113! 6351107.8, 6161051 109445.61102 109497: 1131414 esya | a aşılıyor. Yölnız İngiltere, Italya ve) tatbik etikleri yüksek gümrük Li evle tatilinden; toptan lan İn maal Yeni kontenjan listes hazırlandı Tıbbi ve kimyevi ecza, kontenja listesine ithal edilmedi ANKARA, 7 (Telefonla) — Yeni kontenjan listelerinin haf üç aylık olmak üzere ikmal edilmiştir. Listelerin çarşam günü heyeti vekilede tetkiki mukarrerdir. Her ay için tesbit ei len idhalât mikdarı kıymet itibarile 8 milyon Türk lirasını te vüz etmeyecektir. Tıbbi ve kimyevi ecza kontenjan listesine hil edilmeyerek bunların memlekete idhali serbest bırakılmıştı Ismet Pş.nın nutku ANKARA, 7 (Telefonla) — İsmet Paşa tasarruf haftası nasebetile rutkunu Halkevinde cuma değil, cumartesi irat e cektir. Ankara hapisanesin den iki mahküm kaçt ANKARA, 7 (Telefonla) — Dün gece Ankara hapishanesi den iki mahküm firar etmiştir. Bunlardan biri ölüm cezasıl mahkümdur, Evrakı temyiz mahkemesinde bulunmaktadır. İsi Sadıktır, Diğeri de sirkat fiilinden iki seneye mahküm Hasandi! ” | Bunların hapishane gusülhanesinin üzerindeki pencere demirl& ni kesmek suretile dama çıkmışlar ve surların üzerinden iple yı inmeğe muvaffak olmuşlardır. Jandarmaların surlar üzerinde bet bekledikleri mahal ile bunların firar ettikleri yer aresendeğ pey mesafe bulunduğundan jandarma firarileri görememiş! Müddeiumumilik bugün akşama kadar hâdisenin tahkilentr / meşgul olmuş, mahkümların yakalanmaları için icap eden tel birler alınntıştır. . | Transit eşyasının memlket dahilin de kalması temin edilecek ANKARA, 7 (Telefonla) — İktisat vekületi transit eşyası e memleket dahilinde kalmamasını temin için depozito esasının dasını temin edecek olan kanun projesini hazırlamıştır. Kuşpalazı seromu itilâfnamesi ANKARA, 7 (Telefonla) — Meclis sıhhat ve içtimai mua net encümeni kuşpalazı seromu hakkındaki beynelmilel itilâfni” meyi tadilen'P: e tanzim ve imza edilmiş olan beynelmilel kavelenin tasdikına dair olan lâyihayı müzakere ve kabul ed heyeti umumiyeye sevketmiştir. Samsunda rekzedilecek olan heykelin gümrük resmi nasıl verilecek? | ANKARA, 7 (Telefonla) — Samsunda rekzedilecek heyki lin gümrük resminden muafiyeti hakkında Samsun meb'uslarf nın Meclise tevdi ettikleri kanun teklifi Maliye encümeninde mi zakere edilmiş ve bu heykelin gümrük resminin Taksim heykel gibi Maarif bütçesine ilâve edilecek tahsisatla tediyesi takarrüf| etmiştir. Gümrük başmüfettişleri Ankarada ANKARA, 7 (Telefonla) — Gümrük başmüfettişlerinden Rs ifwe Tahsin Beyler gümrükler umum müdürlüğünün daveti üz€“ rine şehrimize gelmişlerdir. Başmüfettişlerin daveti gümrükler de yapılacak bazı ıslahat ve alınacak tedbirlerle alâkadardır. Teşkilâtı esasiye kanununun 95 inci maddesi ANKARA, 7 (Telefonla) — Teşkilâtı esasiye encümeni b4 günkü teşkilâtı esasiye kanununun 95 inci maddesi" nin tadili projesine mülhak bütçeler tabirinin de ilâvesini karar al tma almıştır. Sabık Adliye müsteşarı tekaütlüğünü istedi ANKARA, 7 (Telefonla) Vekâlet emrine alınan Adliye müs” teşarı Ferit Bey tekaütlüğünü talep etmiştir. İktısat Encümeni ve Halil Beyin teklifi ANKARA, 7 (Telefonla) — İktısat encümeni İzmir meb'us0 Halil Beyin kanuni teklifini önümüzdeki hafta zarfında tetkik ve müzakere edecektir, 148 156.3) 1481521) e 17 rip 1451506) 14911134) 171 14014121657 14714941 137) 97.6) ... | 12212651467 1161358 128 84.8) 173 11511521336 981198) 126 85.4 175 11411471331 991188 124 859) 174 113(113.61338 1001173 123) 878) 172 11211221330 981164 121) 88.6) 169 11111081324 971141 120) 86.7) 169 1101104131.0 931128) 120) 83.7 175 10910951313) 931120) 3291 120) 8344 177 MO 921108 9108.6, 91) 319 m 106, 91109, 21071 89) 322 119 799 .. ii e 113.3, 112.3)