19 Eylül 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

| hik | | ta Sinci sene, No 1658 KUSHASI 5 KURUŞTUR Şimendifer politikası Serbest Cümhuriyet fırkasının şi mendifer politikası bir türlü anlaşıl- madı. Lider Fethi Beyin İzmir mülhakatında irat ettiği mutuklar; fi kirleri iphamdan, tereddütten kurta- Tamadı. İsmet Pş., Sıvas nutkunda: “Mili devlet için şimendifer ibtiye- “milli vahdet, milli wüdafaa, milli Siyaset meselesi, asırların mubassala- muhafazası me- dakatle, azimle takip ettiği politika &nr yeniden teyit etmiş oldu. Halbu ın şimendifer politikasi” utkundan vazıh olarak ki yeni £i ni anlamak mümkün değildir. ı İhtiyaç id Şimerdifer 2 — Kabili teh 3 -—- Harici is az ile yapılamaz & 4 — Devlet hazinesinden yaptır. Mak zaruri idi. İsmet Pp. Sıvas nutkunda bütün Doktaları izah etti. Davasını isbat İsin Başvekilin istinat ettiği deliller, kitaplardan alınmış kuru nazariyeler- den ibaret değildi. Delillerini ve mi- Sallerini hayattan, hâdiselerden a Miştı, İsmet Paşanım bu izahatı, muh İrem muarızının kanaati üzerine mü €sir olmaktan hâli yor. Pilhakika İzmir nutkunda Fet- bi Bi, gimenditer politikasındaki nok- Mi nazarını şöyle izah ediyor: “Serbest Cümhuriyet Fırkası, alel- #lak demiryollarının yapılmasına mu- Ari? değildir. Demiryollarının gerek Yatan müdafaası, gerek iktisadi nok- İ Dazardan faydasını inkâr etmek HİR hatırımızdan geçmemiştir. Bizim şa mız, demiryollarının gayet ağ” tariz yapılmakta olmasıdır.,, ayi fırkanın teşekkülü gününden da ye imendifer meselesi ezan yanı th Beyin yaptığı müteaddit be- ki >. ile yukardaki ifadeleri arasında İz zade gömtermek ve bu söz Hiti, Ak prensiplerinden açık bir M ilade ettiğini söylemek Hüzum- “dur. Bir hakikatin kabul ve ifade MS mutlaka zaman ile mukayyet o be Balâ Serbest Cümhuriyet Ha tinin Tideri, Türkiye'de şimendi- bir İlk ihtiyaç olduğunu, kabili te- ve olmadığını, hariçten para bularak İka mek imkân bulunmadığını ks Mek ek Suretile Başvekil Paşanın Hali Mâzarma iştirak etmiş oluyor. ki gene ayni nutkun başka bir atında Fethi B. diyor ki: İs * Demiryolları yapmak ne kadar Semiyetli ine iktışadi vaziyeti! intıdan muhafaza etmek te © ye mühimdir... Hattâ diyebilirim bu ikinci vazife her şeyden üstün- iv Mukardaki , ifadesine ç göre Gniyollarının gerek vatan müdafar , &etek iktisadi noktai nazardan fay çi inkâr etmeği hatırdan bile ge- "Miyen muhterem lider, son ifadesi Fethi B. hangi nazariyeye , taraf- Be Şunu da kaydetmek lâzımdır iki nazariyeden hangisini kabul li, Meselesi bugünün davası ola- Poz Bu karar ;en geç 925 senesin- haç bit edilmek lâzemd. Bundan > muhterem lider 1923-4 sene de inşaat maarafına,battı mübayas Masrafını da ilâvesine taraftar oldu- NE habirlamaldır. 924 —$ sene i Fethi B., bükümetin bulunurken, İsmet Paşanın taki ozi ve giniendiler siyasetini dap “İtseği yolundaki beyanatını biz hatırlıyoruz. ea anlamak çok faydalı olur? li ve firkası, İzmir nutkundan e Mi iki fırkadan hangisi ve medlülü etinde duru- Yor? Bütün bu tetkiklere ilâve edilecek canl hakikat şudur: İsmet Pat 923—4 senesinde intihap ettiği 14 tika yolundan ayırmak için ortada biç bir sebep yoktur. Muhterem Başve- kil, ve onun fırkası, tuttuğu yolun Sabetine kani ve onun neticelerile Müftehirdir. ise Proğr, Siirt Meb'usu MAHMUT m iğ Türkiye - Litüanya MOSKOVA, 18 A.A. — Türkiye #firi Hüseyin Ragıp Bey ile Litüa- pYA sefiri dün iki memleket arasında| bi dr dostluk muahedesi imzalamışlar. ir, ve Jerile genelerdenberi sa madığı anlaş düşmüş olmuyor mu?;ğ GUMA EYLÜL 1930 ANKARA 18 (Telefonla) Ankarada hemen herkes Mil Meclisin fevkalâde içtimaından evvel ANKARA, 18 (Milliyet) — Politikanın siklet merkezi Ya- lova ve İstanbuldan Ankaraya intikal ediyor. Ciddi ve şiddetli politika mücadeleleri sankiAnka raya daha çok yaraşıyor. Birkaç senedir, ateşli fikir ve fırka mü cadelelerine sahne olmıyan An kara muhitleri yeniden hararet buluyor. . . Bir ay evvel yeni fır kanın müvazaadan başka bir şey olmadığımı iddia edenler, bu ha raretli mücadeleler karşısında , hakikate inanacaklar mı? Anka rada yalnız meb'uslarda değil, politika ile az çok alâkadar olan her vatandaşta âdeta bir ir buhranı var. Boşanmak iz'iyor. Sinirlerin bugerginliği yalnız ye ni fırkanın esaslı bir tetkika is- tinat etmiyen tenkitlerinden, ö- teyeberiye savrulan ölçüsüz lâf- larından geliyor. Cümhuriyet Halk fırkasının ban ve m liyete geçmesi için ne gibi hidiseleri, mecburiyetleri bekle- diğini anlamaktan doğuyor. Burada herkei Meclisin açıl masını sabırsızlıkla bekliyor. Bu aralık malüm olan mali sebepler den dolayı Meclisin içtimaa da olduğu bir kerre da | İstanbulda Şehir meclisi intihat | dolunun ekseri yerlerinde başladı başlandı. İlk neticeleri bugün neşre: C. H. Fırkası'ile birlik olduğu bir huriyet Halk Fırkası namzedi. üller olacağı Ağrı muvaffakiyeti burada u- mumi bir sürur uyandırdı. Anka || ra, böyle bir zaf. hudut ve İİ şümulünü daha iyi anlıyor. O. i haliflerin çok GC. H.F. hâtibi umumisi Bey Recep ve Refik B. lerle birlikte Anhara istasiyonunda » vet edilmesi güzel bir tesadüf oldu. Her halde bazı gazetelerin yazdığı gibi bu içtima, politika mülâhazasından doğmuş değil. dir. Esasen Hey'eti Vekilenin içtima hakkımdaki kararnamesi ve nihayet meselenin Mecliste mütaleası böyle bir ihtimalin va rit olmadığını gösterecektir. Meclisin içtimamdan evvel ve belki içtima günlerinin birinde İ Cümhuriyet Halk fırkası grupu da ayrı bir içtima aktedecektir. Bu içtimada fırkanın umumi re- is vekili İsmet Paşanın beyanat ta bulunacağı tabildir. Her hal- de bu fırka içtimamın büyük bir hususiyeti olacaktır. İsmet Paşa kabinesinde bazı tebeddüller olacak mı? Vakâ henüz tebellür etmiş bir kanaat yoktur. Arcak kabine erkânı a- > | 4 , i Ağaoğlu ahmet Boy Serbest Cümhuriyet Fırkası mer. kezi umumi ocağı dün sabah Fethi Bu toplantıda teşkilât yapılan yer lerden gelen raporlar tetkik edilmiş ve bazı telgraflara cevaplar gönde- İrilmiştair. Fırkada tasfiye yapıl Halk Fırkasında bir encümen top bir an evvel açılmasını beklemektedir hava ne halde, yapılan ve yapılacak işler ne? Her tarafta kazanıyoruz Belediye intihabatı neticelenen her yerde C. H.F. namzetleri kazanıyorlar.. Istanbul'da da behemehal Gazi fırkası kaza- nacak ve halkın cümhuriyetin öz fırkası ile bir halan kadınlı erkekli binlerce. kişilik kafileler halinde intihap sandığı- nn başına gittiğini ve reyni Cümhuriyet H. Pırkast lehine istimal et- tiğin göstermektedir. Bütün Halk Cümburiyetin öz fırkası olan kendi tırkasının her geye rağmen tuttuğu kemal ve zafer yolunda bü vesile ile de bir defa daha kudretini tecelli ettirmek azmindedir olduğu gibi İstanbuldada behemchal Gazi fırkası kazanacak ve halkın Sultan Hisarda muhtar intihabının S; rafmdan kazanıldığına dair buradaki muhalif gazetelerin yazdıkları ya landır. Muhtar intihabı * neticesinde seçilen Mustafa Kemal Bey Cüm- ANKAR 18, (Milliyet) — Halk Fırkası namaetleri Haymana, Or- haneli, Mecidiye kazalarında kadın, iştirakdle yapılan intihabatta müttefikan Belediye azalığına seçilmiş- Karşı fırka kendine geldi Hükümetin hazırladığı mali tedbir mu- Fethi Bey çarşamba günü meclise giriyor; Nezihe H. fırka için Hırkasından olmuş! Fethi, Tahsin ve Ağaoğlu Ahmet B.lerin izâhatı 1 Ar a VA Kabinede tebeddül olacak mi? | Gazi Hz. Politikanın siklet merkezi Yalova ve Istanbul'dan Ankaraya nakletti. let Meclisinin Ankarada umumi ha tezahür edecektir b 5 Birinci teşrinde başlıyacak. Ana- ve neticeler birer © ikişer alınmaya diyoruz, Alınan malümüt höğ tarafta Anadoluda kere daha tezahur edecektir, Cümhuriyet Fırkası ta. erkek rey sahibi binlerce halkın N bu anlayış kabiliyetini veren $ey, milli mücadele senelerinin İheyecanlı ruhu ve tecrübelerdir. Burada herkes biliyor ki, Ağrı muvaffakiyetinin, çok esaslı ve (Devami 6 ıncı sahifede) hoşuna gitmiş. Nuri B. Kütahyaya gitti Son günlerde fırkaya yeni bir ik İmirden müfarakat buyuracak- acağı şayiaları asılsızdır lanarak tasfiye işlerile meşgul olacağı hakkındaki haberler umumi kâtiplihçe tehzip ediliyor.. Cümhuriyet Halk Fırkası umumi kâtibi Erzincan mebusu Saffet B. dün fırka müfettişlerine şu tebligatta bulunmuştur: “Fırkaca bir encümenin toplanıp tasfiye işlerile meşgul elduğuna dair şayi olan haberlerin aslı yoktur. Başvekil Paşa, fırka grupu reislerinden ve umumi heyeti idareden Ankarada bulunan arkadaşlarımızla bugün bir toplanma yapmış ve Büyük Millet Meclisinin açılması münasebetile fırka kında müdavelei ifkârda bulunmuştuar. Bir suitefehhüme meydan kalmamak üzre hakikat tavzih olunur Efendim.,, | Büyük Reisimiz bu gün istanbuldan ayrılıyorlar.. B. M.M. R. Kâzum Pş. da kendilerine refahat edeceklerdir Büyük Millet Meclisinin fev- kalâde içtimamda bulunmak için, tatillerini şehrimizde, kıs- | men Yalova'da geçirmekte bu- lunan Reisicümhur Gazi Mus- tata Kemal Hz. bugün şehri- lardır. Reisicümbhur Hz., için hususi bir tren ihgar olunmuş tur, Istanbul'un muhterem mi- safiri Reisicümhur Hz, ne Meo- lis Reisi Kâzim Paşa da refa- kat ederek ayni trenle Anka- ra'ya gidecektir. Reisicümhur Hz. İstanbul valisi Muhittin B., Kolordu ku- mandanı Şükrü Nalli paşa ve huzuru mütat zevat tarafından teşyi olunacaklardır. T.RüştüB . Ruştu b. Dün sefirlerin ziya- retlerini kabul etti Amerika sefiri T. Rüş- tü B. in şerefine ziyafet verdi Hariciye Vekili Tevfik Rüş- tü B. dün Tokatliyan otelinde kendisini ziyarete gelen İtal- yan, Çekoslovak, Yunan ve İn- giliz sefirlerile Macar maslâhat güzarmı kabul etmiştir. Vekil Beyin İtalyan sefirile mülâkatı bir saatten fazla de- vam etmiştir. Bu mülâkatta, adalar mesele sinin de mevzuu bahsolduğu söy lenmektedir. Kahire sefirimiz Muhiddin Pş. ve Viyana sefiriHamdi B.de Tevfik Rüştü Beyi ziyaret etmiş lerdir. Hariciye vekilimizin şehri- mizde sefirlerle temasları husu- si ziyaretten ibaret olduğu ve hiç bir müzakere icrasile alâka- dar olmadığı beyan edilmekte- dir, (Devamı 2 inci sayfada) Bir hanım posta müdürü oldu i tihak vuku bulmamıştır. Kâtibi Umu içe intihabiyesi o lan Kütahyaya gitmiştir. Nari B. o- tada bir gün kâlıp husüsi işlerini teç viye ettikten sonra Ankaraya hare ket edecektir, Fırka erkânı Ankarada bulunduk. ları müddet zarfında umumi merkez binası ile de meşgul olacaldardır. Fethi B. in beyanatı Fethi Bey dün bir muhafririmizi kabul ederek gu beyanatta bulunmu; tur, — Meclisin bu fevkalâde içtimar; İda fırkamızın moktai nazarı izah olu macaktır. Yeni kambiyo kanunu hak kındaki fikirlerimi Millet küirsüsün. den söyliyeceğim. İsmet Pş. nin veri Beyin riyascti altında içtima etmiştir, | JAnAtMA, icap ederse tabil cevap vere| şir. Server Ali Hanım postada müdür | ceği: Veda etmek üzere © maalesef) | Parise gidemiyeceğim. Çünkü işler | sim oktur. Vaktim müsait değil, Pa | /#örtesi günü Ankaraya — gideceğim, (Devamı 6 ncı sayfada) İlât B. ile becayiş edilmiştir . İstanbul posta baş müdürlüğü da- hilinde yeniden bazı tebeddülât vur kubulmuşturr. Bunların içinde ilhassa bir tanesi, şayanı dikkattir, Kasımpaşa postam hanesi müdürküğü- « tayin edilen Ha an B.in yerine sosta işleri kalemi semurlarından Tal ih encümeni aza) ndan © merbum NX B'in kerimesi erver Ali Hanım Çamlıca posta ve telgraf müdürlüğüne tayin edilmiş- olan ilk hanımdır. Bundan başka İstanbul posta mü- dürü Tayyar B. görülen lüzum üze- rine Galata postahanesi müdürü Ta- | Adliye Vekili Ödemişte met dairesinde Adliye mut Esat Beyin söylediği ve kesif bir halk kütlesi tarafından derin İ ile dinlenen ve şiddetle alkışlanan nu tuk berveçhi âtidir tahiplerim, ken Adiy usünuz sıfatile konuşmamızı bulmuyorum, Bozdağınn hür havası altında rim ki namzedi olarak meb'usluğunuza inti hap ettiğiniz Kuşadalı Mahmut, yine fırkanın azat kabul etmen bir sunuz günde iki elbise değiştirenler Kibi milli kanaatlerini değiştirecek ci- fet fırkamnın İzmirde kuruluşu gün ierinde fırkanızın PER : da yüphem yoktur. fsizile iade edilebilirdi. İade edilme- > di ine Cümhüriyet Halk fırkası hasım) Ebediyen C.H. F.mda larından değil, tarihten korktu, alda- kalacağım çünkü. ulmış temiz yürekli vatandaşların ka mundan korktu, vatandaş kanı ile res- mi küşat yapmaktan sakındı; onun 4- çin öcünü tarihe ve Cümhuriyet ka- Dunlarına bıraktı. Bir katım lar, hakikatın nerede olduğunu yakın II ker, Galatasarayla, Viner Spor klüp te ve Peştenin III Ker profesyonel futbolcular: dün sabah ayni tren le şehrimize muvasalat etmişler ve Sirkeci garında Galatasaray ve Fenerbahçe klüplerimizin er kânile sporculardan mürekkep bir kalabalık tarâfından istikbal edilmişlerdir, Misafir futbolcu- latasaray'la Macar TI Ker ara- Jar ve bilhassaMacarlar görünüş BUGÜN sahilede : 3 - Inithap edeümenleri işle tail rini bitirdiler. Fatin dikiş meşheri açıldı 4 üncü sahifede Telek E— Ttye, Roman, 4- Garp edebiyatı 5 im ifede KE remiriyriyiyirisiririririri. mühim bir nutuk söyledi Mahmut Esat B. Fethi B.in bütün tenkitlerinemüdellel cevaplar verdi Vekil B. muhaliflere tenkitlerinde gayrisamimi olmamalarını ve şahsi endişelerle hareket etmemelerini tavsiye ediyo, İZMİR, 17 A.A. — Odemiş hükü- vekili Mah- alâka Aziz Ödemişliler, muhterem m Hazır şurada biribirimizi bulmuş vekili olarak değil, meb' yersiz Şunu baber vermek iste” Sumhuriyet Halk fırkasının azağı olarak karşınızdadır. Meb'usunuzun bütün maddi varlığı son nefesile be raber Cümhuriyet Halk fırkasınm ma Hidir, malı olarak kalacaktır. Meb'u- .. 5 a da ankıyacaklar, aldatalımaş olduklar. ği bikirek nı görüp anlıyacaklardır. Benim bun- Niçin Cümhuriyet Halk birkasın- danım, niçin orada kalacağım, çünkü ben sizden meb'usluk için rey alırken Cümhuriyet Halk fırkası asası olara aldım sizi bugün aldatamazdım. Ve (Devamı 6 ncı sayfada) K — a Acaba hangileri kazanacak Bugün beynelmilel iki futbol maçı vardır Fenerbahçe ile karşılaşacaktır Viyananın Viner Spor Klüp)lerine nazaran atlet yapılı kim- selerdir. Misafirler ilk maçlarını bü- gün yapacaklardır. İki ecnebi ta kıma karş: ayni sahada en kuv vetli iki takımımızın oynaması keyfiyeti spor hayatımızda İlk ve mühim bir yenilik olacaktır. İlk maç İstanbul ikincisi Ge * (Devamı 6 ncı savfada)