1 Ağustos 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Reis Efendinin şikâyeti. Devlete muzır olan muahedeler aktine bir türlü mâni olamamış ..! Fakat diğer taraftan Rusya,) bunlara karşı Avusturya ve “) caristan imparatorluğunu da kendi tarafına celbetmek için çalışıyordu. Nihayet Rüsya ve Avusturya imparatorları arasın | ceklerini ispat etmek için harp| rasında'pek da bir mülâkat oldu. Neticede aktedilen-muahede de iki im- parator, Rusyanın Türkiyede; Avusturyanın da Almanya ve İtalyada serbest olduklarını ka- bul ediyorlar, fazla olarak bu hu susta biribirlerine müzaheret te min ediyorlardı. l Aktedilen müahedeye göre! her müstakil hükümdar diğer| bir hükmdardan yardım talep e debilirdi. Buna karşı üçüncü bir hül darm müdahalede bulun mağa hakkı olamazdı... Böyle bir mukavemet gördükleri za- man müştereken ve silâhla ha- rekete geçilecekti. Bunun neti- cesi şu oluyordu? Rusya ile Avusturya impara- torları Osmanlı saltanatmın de vamını, bu devletin tamamiye- İkaçırdı. | Babıâlinin siyaseti icabından| i, İngilizler kendi kuvvetlerini göstermek, icabında Rusyaya karşı Babıâliye yardım edebil sefinelerini getirdiler. Fukat Reis Efendi İngilizle-| rin sefirine aşağı yukarı ı diyordu — Devletimize muzir olacak müâhedeler ( aktedilmesinden dolayı ne kadar müstarip oldu- ğumu anlatmıştım. Bizi kurta rabilecek - yalnız İngilteredir. Lâkin şimdi bekliyoruz ki İngil tere yapabileceğini arttk biran evvel yapsın. İstanbuldaki (İngiliz sefiri Avusturya Elçisile görüşürken söylediği şu sözler şayam dik- - kattir; — Artık Mehmet Aliden kor kmağa mahal yoktur. Çünkü o birdefaeline geçen fırsatı) Ordusunu — İbrahimin| Çanakkale önüne HARİCİ HABERLER.. İngiliz başvekilinin maaşı Senede maaş miktarının 5,000 liradan 7,000 7000 liraya çıkarılması e ya. Çok de, değil Başvekilden çok maaş alan var İngiliz Başvekili ile diğer kabine arkadaşlarının maaşları- nın arttırılması meselesi bir müddettenberi tetkik edilmek- tedir. Başvekil ile nazırların al- dıkları maaş az görülüyor. Ma- amafih şirndiki Başvekil o Mr. Mac Donald maaşının » tezyidi hakkında bir talepte bulunmuş değildir. Fakat parlâmento da bir komisyon bu hususta tetki- kat yapmaktadır. İngiliz Başve. | kili ile kabine arkadaşların se e aldıkları maaş miktarı göze çarpan bir fark vardır, Öyle ki kabinedeki bir kısım aza Başvekilden çok! mapş alıy 'ar. İngiliz kabine| Mr. Mac Donald Fransada (80 bin amele ! Son günlerde | grev yaptı PARİS,,30 A.A, — Mesai nazırı bugünkü beyanatında içti ma sigortaları meydana getir- | mek husüsundaki azminden bah settikten Sonra, grevlerin kendi sini bu yoldan alakoyamıyacağı nı ve bütün memlekette, greve iştirak etmiş olan amele mikta- rinin 80,000 ve halbuki içtimar sigortalara kaydedilmiş olanlar miktarınin 8 milyon kişiden iba ret olduğümü söylemiştir. Nazır, Roucn mmtakasında işlerin tekrar başlamış olduğu- nu ve Lille mıntakası grevcile- rinin de bir mülâkat talep eyle- miş olduklarını söylemiştir. Komünistler PARİS, 3D A.A. --Bu sa- bah bir ağüstos komünist mitin gine iştirâk tasavvurunda bulu- | nan 24 ecilebi komünist yakala- narak Belçika hududuna sevke- dilmiştir. İngiltere ile ittifak LİZBON, 30 A.A. — Mem- leketin bütün sivil valilerile bele diye reisleri dahiliye nezaretin- de bir içtima akdetmiştir, Hükü met reisi, memlekete (o hitaben İtalya zelze!es IT. Rüştü B. ile M. Grandi arasında teati edilen telgraflar ANKARA, 30 A, A. ki poli felâketi mü nasebetile Hari ciye © vekilimiz! M. Grandiye a şağıdaki teessü: telgrafmı gön İdermiştir: Romada İtaly: Hariciye - nazırı M.G Haz retlerine: Dost ve komşu büyük milletin İtirabını mucip ©- | lân hareketiarz haberi müessifi o M. Grandi İ hakiki teessürümüzü mucip ol- du. Cümhu mimi teveccühünü © ve yüksek takdir teminatımı kabul buyur- imalarını rica ederim. | Dr. Tevfik Rüştü M. Grandi âtideki cevabi tek grafnameyi göndermiştir: Ankarada Hariciye veili Dr. | Tevfik Rüştü Beyefendi Hazret lerine: sine Cümhuriyet hükümeti nez- İ dinde terceman olmalarını zatı devletlerinden rica eder ve min- En har teşekküratımın ifade- | NKARA, 31 (A.A) — İstib- baratımıza nazaran hükümetini zin İran hükümetine verdiği no |ta ciddi ve samimi bir mahiyet ANKARA, 31 (A.A) — Nafı a Vekâletinden tebliğ olunmuş tur: Kısmen peşin para ve kısmen | kredi ile Alman sanayiinden demiryolu malzemesi tedariki i- çn devam eden müzakerelerde Ankarada sular kesildi İrana verdiğimiz iotâ Iran hududunda tahşidat yap! dığı haberleri asılsızdır. tedir. İran hududunda © | yapıldığı hakkındaki İM hakikatten âridir. Bum İda tedibat orada mevcuti !lerimizle yapılmıştır. istikraz mahiyeti yol Demiryolu malzemesi için yaf lan mukavele istikraz değildi /hiç bir istikraz mahiyeti tur. Şimdiye kadar Yi ihatlarm inşalarmda ve * me tedarikinde ayni edilmiştir. Bazı yanlış leri tashih için keyfiyet J olunur, ANKARA, 31 (Telefonla) — Bir kaç gündür devadi hararet dolayısile su ihtiyacı artmış ve bir çok çeşmelef) miştir. Bundan bilis: ruşa sâttığı görülmüştür. de bazı sucuların bir teneke suyü Yeni aygır depoları tesis ediliY zılmıştır, Karaca Bey harasma da damızlık verilmek suretile ANKARA, 31 (Telefonla) — Bu sene Trakyanın İstöl et hükümetinin sa liğinde bir aygır deposu tesisi takarrür etmiş ve mahalli gi edilmiştir. Konyadaki damızlıklar da tezyit edilmiştir. | Hayvan borsasma taallük eden işler hakkında k: maleddin B, Vekâletle temsa devam ediyor. Kibrit buh anı başladı ANKARA, 31 (Telefonla) — Mülga Kibrit md nin Anadoludaki bayilerle olan tasfiyeyi hesabatı mü le Ankarada Kibrit buhranı başlamıştır. Paket gümrüğündeki ihülâsl ANKARA, 31 (Telefonla) — Paket gümrüğünde # ranm muhtelisi veznedar Osman Kemal Efendiye ait € tini ve yeni bir vaziyet zuhür e-| kumandasma verip ilerleteceği- derse müştereken hareketi taahı'ne bizzat kendisi başına geçip 60 azasıın ve Başvekilin aldıkları | bir beyanname okumuştur. Bu |nettarlığımı ve yüksek takdirim pakkuk e KİLİ geleni ELİNİ GGLEr e Kiye il büt ediyorlardı. Telâş arttı!. . Fakat “Munchengratz,, mu- ahedesi diye maruf olan bü ve- sikâ Hünkâr İskelesi Muahede- sini teyitten başka bir şey değil di!... Avusturya ile Rusyanmn| birleşmesi karşısında 'Londra ve Paris hükümetlerinin telâşı arttıkça arttı. İstanbuldaki İngiliz sefiri ar tık Mehmet Alinin gelip Padi- şahı. değiştirmesini, Ruslara karşı boğazı kapamasını temen ni edip duruyordu. Fakat bu ar- tık mümkün değildi Hünkâr İskelesi. Muahedesi- nin-Babrâli aleyhinde vereceği neticeler İngiltere ve Fransa- nın azim ve faaliyetleri sayesin de baş göstermedi. Bu suretle; Bâbrâli muahedenin «kendi le-| hindeki cihetlerinden - istifade| etmiş olmakla kalıyordu. İngiltere ile Fransanm mak-| satları yalnız Rus tehlikesini İs tanbul üzerinden bertaraf et- mek değildi. Bunu, bertaraf| ettikten sonra Paris ve Londra hükümetleri ayrı ayrı faaliye- te geçerek İstanbulda © kendi nüfuzlarını tesis edeceklerdi. İngiltere, Mehmet Ali aleyhin de olduğu için, bunda daha çabuk muvaffak olabilecek görü nüyordu. İngiliz Başvekili Lord Palmerston'dan (İstanbuldaki sefire gelen talimat Babıâliyi Rusyadan çevirmek ve Osmanlı devletini gerek Rus tehlikesin den ve gerek Mehmet Ali teh ilkesinden kurtaracak (yegâne devletin İngiltere olacağına ik- na etmek merkezinde idi. İngiltere, eğer Rusya rahat durmazsa Mehmet Aliyi İstan- bul üzerine yürüteceğini söylü- verek Çarı tehdit ediyordu. Eğer mahir bir siyaset çe- virerek Babıâliyi Rusyadan a- yırmak ve bu suretle Hünkâriş kelesi muahedesini filen hü- kümsüz bırakmağa çalışıyordu. Babıâlinin maksadı da başka bir sey değildi. Bu, hem Rus- yadan hem Mehmet kurtulmak istiy” sahma tamamile muvafık geli yordu. Fakat diğer (taraftan| her ihtimale karşı Hünkâriske! lesi muahedesinden © istifade imkânlarını elden ka: İri kendi devletinin Aliden| si padişahın he İİstanbul üzerine | yürüyecekti. | Padişahı tahtından indirip ken- di geçebilirdi. Bunun için ze- min hazırdı. Bütün arzular, ü - mitler ona teveccüh etmişti. Fa- kat madam ki birkere bu fırsat tan istifade etmedi. Artık ken- disinden korkmamıza mahal kal imamıştır.,, İngilterenin Hatâsi Sefir Lord Ponsonby bir mülâkat esnasında da ken- di hükümetini tenkit - ederek şöyle diyor —Hükümetim Mehmet Alinin küvveti artmasına firsat Ver- mekle hata etti. Sonrada buhran zuhur ettiği zaman da- ba faal” bir rol oynamadı. Fa- kat bu hükümetin arzusundan ziyade İngiliz milletinin tema yülâtından ileri gelmiştir. Sefirin ilâveten söylediğine göre Ruslarm padişahı hima- ye etmekten maksatları Meh met Ali geldiği takdirde Os manlı devletine bir hayat vere bileceğinden korktukları için buna mâni ölmaktı, Hünkâriskelesi muahedesi nin üzerinden sekiz, dokuz ay geçmişti. Bu müddet zarfında! alâkadar “devletlerin diplomat-! Yarı azami faaliyetle ve her'bi- menafiine galışıp durdular, Babrâli ile İn-| gilterenin münasebetleri git gi de Sıkı olmuş, 1834 senesiba harında iki devletin (arasında yepyeni bir devre başlamıştı. Sultan Mahmut, Namık Pa- şayı memuriyeti mahsusa ile Londraya gönderdi. Namık Pa- şa, Mehmet Aliye karşı İngil- terenin Babâliye yardım etme- sini istiyecekti. Diğer taraftan Ametçi Ahmet Reşit Bey Pari- se gönderilmişti. : Ametçi Re- - şit Bey Mehmet Alinin, oğlu İbrahimin nezdine gitmiş, gel miş olan Mustafa Reşit Beydir ki bilâhare Sadrazam olmuş, “Büyük Reşit Paşa,, denmekle şöhret kazanmıştır. (Bitmedi) diğer — sinem 70 ameley yol verildi Seyrisefain idaresi, fabrika | larında işlerin azalması dolayı- melesini fabrikadan çı- | tar. Türk elçisi Rio de Janeiro, 31 (A.A) — Türki, ve, elçisi Al e itimat» senelik maaş miktarı şudur: Başvekil 5,000; mühürdar lord 5,000; nazırlar meclisi re-| isi 50,000; Şurayı Devlet reisi | 10,000; Maliye nazırı 5,000; Hariciye nazır 5,000; Dahiliye nazırı 5,000; müstemlekât nazı- rı 5,000; Hindistan nazırı 5,000 Harbiye nazırı 5,000;Hava nazı rı 3,000; Bahriye nazırı 5,000; Ticaret nazırı 5,000; Maarif na- zarı 5,000; Sıhhiye nazırı 5,000; Ziraat nazırı 5,000; İskoçya na- zırı 5,000; Mesai nazırı 5,000; Mesai birinci kömiseri 2,000. Kabinede diğer daha başka nazırlar vardır. Sonra müsteşar İar da vardır ki bunlarm senelik maaşları 1,000 ve 2,000 lira ara| sındadır. | LONDRA, 30 A.A. — Par- | lâmento komisyonunun bir fapo | ru diğer bazı nazırlardan daha) az maaş almakta olan — İngiliz! Başvekilinin maaşının © senede 5,000 İngiliz lirasında 7,000 İn- giliz lirasma çıkarılmasını! tav- siye etmektedir. Komite diğer Hazırların taaşlarının bü esna- | da tetkikini münasip görmemek tedir, İngiliz balonu LONDRA, 30 A.A, — R-100 Kâbili sevek balonu seferine de- vam etmektedir. Balonun yarın saat 8 de Kanada sahillerine vâ sıl olacağr zannedilişor, Şayet, havalar müsait olursa balonun evvelce tahmin edilmiş olan 3 günlük seyahatten 4 saat evvel | mahalline vâsıl olacağı ümit e- dilmektedir. Öğle vakti mevkii şu idi: 45 derece 40 dakika arzı şimali ve 39 derece 20 'dakika tulü garbi. Meksika ile mümasöbat NEVYORK, 31 A.A — Mek sikodan bildirildiğine (o göre, Meksika nafia ve münakalât na- | zırı ceneral Jüan Andrew Alma- zan Amerikaya yaptığı seyahat tan döndükten sonra Meksika| ile Amerika arasında daha sıkı| bir temas husule getirmek için | resmi tetbirler (almasını reisi- cümhur M. Rubio'ya tavsiye et- miştir, Nazır, Amerikayı alâka- dar eden herhangi bir itilâf 2 hurunda Meksikanm her türlü tehlike ihtimellerini azaltmak | İ ve bazı menfaatlar temin etmek için Amerikanın yanında mevki | alması lâzımgeldiği mutaleasın da bulunduğunu da ilâve etmiş- | beyannamede Portekizin yeni den tensikine kadar diktatörlü gü muhafaza 've ona muzaheret edecek bir Vatanperverler birli- gininin teşkili iltizam edilmekte ir, Bey: annamede, idarf hususa- ta,dahili ve “hariçi siyasetleremü teallik bilümum meseleler der- piş olunmaktadır. Harici siyaset te İngiltere ile ittifak esasına is- tinat olunacağı tasrih edilmek- tedir. Beyanname yeni bir kanu nu esasinin ihzar edilmek üzre olduğunu ilâve eylemektedir. Kaybolan dosya MADRİD 30 A.A. — Serran davasına git olup ezcümle eski belediye müsteşarının ihtilâs et miş olduğu söylenilen 2 milyo- na ait resüyü ihtiva eden dosya ortadan kaybolmuştur. Bu dos- yanın kaybolması dolayısile ad- liye memurlarından 3 kişi tevkif edilmiş ve bunun üzerine adliye memurları grev ilân etmişti tehilnle iie kabul beğrieiiakikıiz ik etmiştir. Yakında Ankara müstantikliğine tir. istirham eylerim. Grandi Felâket haberi mübalâğalı çıktı ROMA, 31 A.A, — Gazete. bulan zelzele esnasında ölenle- | rin adedi hakkında birçok ecne- bi gazetelerle Amerikan muha- | birler, bazı İngiliz ve Alman tel siz merkezleri tarafından yapı- lan mübalâğalı neşriyatı protes- to etmektedir. Bu muhabir, mer kez ve gazeteler zelzele yüzün- den güya 10,000 kişi öldüğüne dair uydurdukları masalâ her kesi inandırmağa çalışmakta 1s rar göstermektedir. Bilhassa bir İngiliz telsiz merkezi İtalyanın dahili vaziyeti hakkında ve giz- liden gizliye muhaceret yukuu- Ali Cenani B. davası ANKARA, 31 (Telefonla) — Ali Cenan? Bey ile Vak me 10 Eylüle talik edildi. ler, İtalyada geçenlerde vuku- Tevfik Rüştü B. ile! !M. Karahan arasında ANKARA, 30 AA, —M. Karahanın Sovyet Hariciye ko- miser muavinliğine tayin edilme si münasebetile Hariciye vekili- miz, mumaileyhe âtideki telgraf nameyi göndermiştir: Moskovada Hariciye komiser muavini Karahan cenaplarına: İki komşu memleketin ida- me ettiği fevkalâde dostane mü nasebatın zatı âlilerinin yüksek idaresinden mülhem (olmakta Jdevam edeceği haberi beni sâ- mimi bir surette mesrur etmiş- | kit, ve Karagöz davalarına öğleden sonra bakıldı Muj Bulunan ölüler RANGON, 31 A.A. —İ manyada ağaçlık bir yerdi ceset bulunmuştur. Birl sakatlanmış olan bu e giltere-Avusturalya se; yapmak üzre yola çıkan 8€j şı Matthews ile birlikte t& zün ilk günlerinde yere tayyareci Hook'a ait oldı nediliyor. J LONDRA, 31 (A.A) gondan Raily Mâil'e yor: İki buçuk ay evvel İng den Avüsturalyaya uçar İtayfun esnasında yukafi) na dair gayet mubalağalı yahut | tir, Hakkmızda beslediğim kal- | Manyada düşen İngiliz temamile asılsız haberler gön. dermektedir. Resim sergisi isi açılıyor i Güzel San'atler Birliğinin Ga latasarayda tertip ettiği - sergi İ cumartesi günü saat 16 da açıla caktır. Sergide “Nazmi Ziya, Çalit İbrahim, Hikmet, Namik, Vecih, Ahmet Beylerle, daha bir çok maruf san'atkâr arm eserleri, resim ve heykelle. ri teşhir edilmektedir. Sergiye 10 kuruş dühuliye i- in, |le. girilecektir, Sergi bir ay de | REN e bi temenniyatın ve derin muha- leset ve yüksek ihtiramlarımın / kabulünü rica ederim. Tevfik Rüştü M. Karahan âtideki cevabi telgrafnameyi göndermiştir: Ankara'da Hariciye © vekil Tevfik Rüştü Beyefendi Haz- retlerine: Hakkımdaki muhibbane alâ- Jkadarlığınızdan pek mütehassis | ” İolarak zatı âlilerine kalbi teşek | kürlerimi takdim eder ve mem- leketlerimiz arasındaki dostane münasebatm mes'ut inkişafı i- çin gayretlerimin mesainiz ile birleşeceğine itimadmızı ve ka- riben Moskova'da mülâkatımız- da zatı âlilerine bizzat teşekkür etmek fırsatının bulülüne intiza ren ihlâskâr hissiyatımın — ve yüksek hürmetlerimin kabulünü rica-eylerim. Karahan see e Konservatuarın kış prgramı Konservatuar İmevsimde verilecek konserler i- çin şimdiden hazırlanmaya baş lamışlardır. Konservatuar mual limlerinden müntehhap olan:Se zail Asaf, Seyfettin Asaf, ve Ce- mal Reşit Beylerin Triosu da kış konserlerinin programını ha İzırlamaktadırlar, Ocak balosu Dün gece Yat klüpte Türko- İsinden biri bir çok tehlik* validen geçerek Rangonf! bilmiştir, Daha ağır yari arkadaşını aramağa me et30gün taharriyatta kaplanlar tarafından nan tayyarecinin kemik! kafa tasını ve bazı elbis€ mını bulmuşlardır. harriyat esnasında yırtıcı hayvanlara karba miştir. LONDRA, 31 (A.A) Tİ İdetli bir fırtma Mançes” İ valisinde mühim tahribât | mıştır, Bir yıldırım Maf | hastasenesinde yangın GE sada derhal söndürülmüğ” İktısadi konfera”, BÜKREŞ, 31 A.A. “5 ya'da Romanyâ ve Yüğ mürahhasları arasında Sİ velce kararlaştırılmış ol8$. sadi konferans ticaret MX Madgeari tarafından ağ” Nazir, bu munasebetle ği nutukta harici siyas€t sında müştereken hareke talebesi kış |lüzumundan bahsetmi$! BERLİN, 31 A. A.” tahit hükümetler meclisi rikaya olan hususi Al larının tediyesini bir W' tetmek iizre kaleme ali nun lâyhasmı tetkik et Yeni fırka BERLİN, 31 A.A krat fırkası yeni ty devlet fırkasına girmek”