1 Ağustos 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
Umumi maaş yarın verilecektir CUMA 1 AGUSTOS 1930 5 inci İRİ Ne -1006 NUSHASI "5 KURUŞTUR İRAN İLE. çok ciddi bir Meselenin çok esaslı, cepheden tetkiki lüzımdır. . Türkiye ile İran münasebatı ber itibarla dik- Kat ve merakı celbedecek bir safhada bulunuyor. Ankaranın bu münete bette iltizam ettiği normal politika nin um hatları basittir: Biz Iran dan sadece bir dost ve komşu devi Üüşen vazife ve mükellefiyetleri YE Pilmasmı istiyoruz. Bunları İsteme hastl bizim hakkımızsa yapmak ta ©: un vazifesidir. Her halde iki komşu devlet mük- sebatının alacağı şekil, Mer şeyden &vvel Tahranın bundan böyle alani Ür vaziyet ve takip edeceği hattı he Tekete bağlıdir. Hemen ilâve ede ki; ne şekilde olursa olsun, İran, son hudut hâdiselerinde aldığı veziyetiza| bösbütün başka bir istikamet takibi mecburiyetindeğir. 2 En kavi vesaik ve delillerle isbat €dilebilir ki, son hudut bâdiselerinde, Kürt aşiretlerinin Türk topraklarına tecavlizünde İranın takındığı vaziyet. Berhangi bir dost veya bitarat bir devletin vaziyetinden büsbütün baş- ka bir manzara arzediyor. Bu vasi” Yet açık mânasile hasmanedir. Mere İcketimize tasallât eden aşiretler, İ tan taralından yardım görüyor. Ahir Vere silâh tedarikinde İran memurla Tun yardımı dokunuyor. Hele Yan toprakları yine İran memurları” nm gözleri önünde asilerin tecemmi üne, teçhiz ve teslihine, sevk ve ida Tesine merkez oluyor. Resmi İranın son Şark hâdiselerindeki gi ör mes'uliyeti çek büyüktür. Siran ge” diği sanli Sü mez'uliyetlerin hudut ve şümulünü ayrıca izah edeceğiz.| Bugünün en mühim meselesi, İki) b mevcut va- ete anana musrsinsi: Süre Nelhssnsuu NE A SENE BUGÜN 4 9— Alpullu şeker tabrikası hire 4 « Haricf ve Som haberle? $ bügün istihsalâta başlıyor 4üncü sahifede Gel, -E Haftalık icmal, # Hikâye, 4 Roman, 5 inci ifede Sinema âlemi 3 üncü sahiiede irki bir Ç Üç kiymetli intiba: 1 — Ismet Paşa Hz., Kâzim Paşo Hz. ve Maliye Vehlli Şükrü, Paris Sefiri Fethi Beyler görüşilyor. 2 — Başvekil Hz. Büyüh Reisimiz ve Meclis reisi ile görüşüyorlar. 3 — İsmet Paşa Hz. Milliyet'i okuyorlar. ziyareti Iki kardeş millet ara- sındaki münasebet gün geçtikçe kuvvetlenecektir.. Sofya, 31 (A.A) — Nim resmi de- atiçetki Zgovor gazetesi Türki- ye Reisicümburu Gazi Mustafa Ke- mal Hteretlerinin Bulgaristan bak- kındaki beyaatını mevzuu bahsede- rek diyor ki —Matbuzt Gazi Hazretlerinin Bul gar milleti hakkındaki teveccühkür İtalya tarikile Av- rupaya gitti Emniyetimizitesisetmek, müte-Türk-Bulgar Kadın da var? Maliyevekili madi izacattan kurtulmak için meşru müdafaa silâhlarımızı kullanmak mecburiyetindeyiz.. ibrahim Tali Beyin gazetemize beyanetı ve Büyük Erkânı Harbiye Reisini Şeyh Saidin oğlu- nun muhakemesi Maznunlar sında bir de hadın vardır.. —eem ANKARA, 31 (Telefonla) — Şeyh Saidin oğlu Salâhaddin ve bir kaç gün evvel Ankarayt getirilen Çapakçorlu Tallia oğ- lu Tahir ve dört refiki hakkın- daki muhakemeye buğün öğle- Seyahati bir ay ka- dar sürecektir timize verdiği cevapta ye hükümetinin dostluğu hakkında teminat verilmiş-. Biz reali kıymet veriyoruz. Bir Jlâib eşkiyavın toprakla yil, teşvik eder emniyeti ihlâl edilirken an dostluk etinden çok gayrita icaplar, | va te-| vini te karşalıklı hüsnü hükümeti, | yor. İs) asayiş meseleleri svenettir, İra: niyet ve bu h s'uliyet desibil etinediğini emek her tür- mahrum mücerret ve söz mahiyetinden öteye! ic fazla olarak bir de taz hsolunması âdeta gülünç bir şey oluyor. Halbuki vaziyetin böyle sudan . tertipler: menülü yoktur, — Hududumuzun dolayısile memleketimizin emniyet ve asay mevzuu bahistir, Her nevi dost için de, politika için de azimet nokta Iranın cevabı Şark Vilâyetleriimiz- “İde dahili asayiş tam, | ve mükemmel |; Fevzi Paşa Hz. ile Şükrü Kaya, Ibrahlın Tali Beyler | ve Dadri Pş.pın mülâkalı i ANKARA, 31 (Milliyet) — İran hükümetine gönderdiğimiz | otanın cevabının bugün yarın vüruduna intizar edilmektedir. Hudutlarımız üzerinde emniye- tin tesisi için tarafımızdan her nevi tedbirler ittihaz edilmiştir. | Eğer İran hükümeti aciz halin- İ ve altayişkâr beyanatını büyük bir) den evvel hafi olarak bakıldı memnuniyetle karşıladı. Türkiyeyi ye | n refe garkeden komşu devlet reisinin | Muhakeme 10 Eylüle talik edil bu samimiyetle meşbu sözleri kom-| di. şularında, her dostça hareketi) takdir etmesini ulgar milleti.) Erzuruma mukaddema gön- İnin ruhunda derin akisler uyandırmış| derilen istinabe cevabı henüz ur | ri Tüskiye Relsicümhurünun işgal er) ZekDEdİĞİ vE Talha oğlunun is mekte olduğu müstesna ve mümtaz) tinabesi ile alâkadar Çapakçor- İmevki dolayısile bu beyanatın iki mil| lu Iömine kadm henüz Ankara- let arasmdaki münasebet moltai na: imediğind bok zarından azim ehemmiyeti vardır, Bu | YA ge mediğinden muhakeme- fevhülüde mubabbetkâr sözlerden do-! ye iştirak etmediği tahmin olun layr Türkiye devlet reisine arar şük“ maktad. yah ve mlpekil ii Glmben Hek kek yn disine ve gerek milletine Bulgarista.| o Aldığım mütemmim malüma han Miyezal dostluğunu temin eyler bu k yan cemi, ve” ağlakabil Kökleri Md sellizön | göre Vu kadın Hohyan © nef'ine olarak mütemadiyen resanet| Yeti tarafından Talha oğlu Ta- bulmasını temenni ederiz. hire hediye olarak gönderilen Diğer taraftan gene nim resmi La i i i Bulgari gazetesi Gaal Hazretlerinin) marka, kitap ve saireyi taharri teceddüt eserini methü sena ve mi.) esnasında saklamakla maâznun .yh hazretlerinin asil sözlerin Ş ar öaliye alir ahlat özlanl | s0 Maliye vekili Ismet Pş. Hz. ile birlikle Yalovada Maliye vekili Saracoğlu Şük rü B. dün sabah limanımızdan kalkan Loyt Triyeste vapurile İtalyaya mütevccihen hareket etmiştir. Şükrü B, giderken ga- zetecilere demiştir ki: “— İtalyadan sonra İsviçre- 8i yalnız bu olabilir. Bu noktadaki wssasiyetimizin derecesi çok yüksek tir. Başvekil İsmet Paşa Hazretleri- hin de çok açık ve samimi olarak son Mutkunda tekrar ettiği gibi, iki mem ket arasında âli siyaset ve menfaati mülâhazalarile karşılıklı bazı fedakâr hıklara katlanılabilir. “Fakat bir ta- kım noktalar var ki onların âli siye set, menfaat veya her hangi bir mü- aya feda edilmesine imkân yok- tur. Bu enaalı noktalar başımda kur dutların emniyeti ve bir memleketin Kamgüaunun dahil asayişin ber dir ir suretle fena müessir irliği aras a vardır!,, . | itibarile müspet SDEDE İm bir netice ver i, Türk — İran | bir * mal ma l yeti kala | miştir. Seyrise- Max. Onu böyle bırakmak, son bâdi-| fain, Karadeniz *elere * mümasil vaziyetlerin sık 'Kİ hattında pazar vukuunu istemek olur. Hudut meselc| şesi günleri yar sinin hal ve tesbiti, Türkiye için be-| ta olduğu Yati bir ehemmiyet kesbetmiştir. Bu alli Vaziyette İcam ile normal bir müna-| seferleri #ebet bile tesisi müşküldür. Halbuki) rarak bu hattz Yüksek dostluk politikasından evvel,| sadece haftada bir sefer yapma ğa muvafakat de kalacak, yahut ta istediğimiz emniyeti temin edebilecek tat- ıtılâf edildi cular anlaştılar Seyrisefain ile Vapurcular Birliği arasındaki temaslar €sas buna benzer küçük ve tabii vaziyetle Tİ tesbit etmek lâzımdır. İran hudut- rımızda emniyet yoktur, Türk top-| S0 Takları, o budutlardan her nevi tecar| etmiştir. 1 vüz ve suikastler beklemeğe mecbur-| hatta diğer ku dur. Resmi İranm bütün bu tecavüz-| panyalar da haf a az lerden ve anikatlerden haberdar “Hİ tada biter sefer V*P**“ Madığını, hiç bir mes'uliyet kabul et-| —— 4 edeceklerdir. “ yediğini söylemesi esasen bir ua Sevket Bey Tet teşkil cemez. Bir devletin toprak) Bu seferler piri esi larında hazırlanan müsellâh ve bü-) neticesinde elde edilec El Yük mikyastaki tecavüzlere, sulkast-) muayyen nisbet dahili lere müni olmağa kudreti olmamas| darlar arasında taksim ei acı bir şeydir. O vakit *€€a“İ ör. Maamafih bu di ve vüze uğrıyan devi mevcu- it nakli: il olmayip Müedsk” adi malar m yük leri İkkanladır. ? bizzat müdafaa etmesi mecburiyeti İtilâf diğer hatlara da tes- bâsıl olur, Acaba Türk Cümburiyeti| yi için müzakerat cereyan et- haklarını, hudutlarının emniyetini) ii Si Esaslar şunlardır: bizsat müdafaa ve temine kalkacak selin ile vapurcular, war? Bunda tereddüt etmek caiz ok ayni günde sefer yapmıyacaklar | maz. İsmet Paşanın dediği gibi bütün nakliyat ücretleri ağlebi “Anlaşılması lâzımdır ki meşru mü-| nal Seyrisefainin eski tari- dalan vasiyetinde kalınca, onun ica-| çe; dahilinde olacak, acentele- batından bu memleketin çekineceği-) .. hi zannetmek çok yanlış bir hesap-| “ işlerin müştereken kontrolu te- ar) i ilecektir. > em bu esaslar dahi- linde çalışıldığı takdirde nakli- yatın pahalanmıyacağını ve bi lâkis ucuzlatılmasına çalışıla: ğını temin etmektedir. Sirt Meb'usu MAHMUT Maaş yarına minkâr bir vaziyet arzetmiye-| Seyri sefainle vapur- | İrin hepsi teşriki mesai ederek | Mifliyet yakında bu | | Gasi Hiz. ün gece yalovaya döndüler ——— imhur Gazi MustafaKemal Hz. evvelki gece Yalova dan İstanbulu teşrif etmişlerdir. Büyük Reisimiz gece Boğa ziçinde bir tenezzüh icra buyurmuşlar ve dünü Dolmabahçe sa tayında , geçirmişlerdir. İsmetPş. Hz. Yalova'da kalmışlardır. Gazi Hz.ine Paris Büyük elçimiz Fethi Bey de relakat et mektedirler. .Gazi Hz. dün akşam yemeğine Paris Seliri Fet hi eBye davetli bulunuyorlardı. Reisicümhur Hz. dün akşamB, M. M. Reisi Kâzım Pş. bera i kâtibi | berinde olduğu halde Fethi Beyin Büyükderedeki yalılarına gitmiş ve yemeği orada yiyerekbir müddet istirabatten sonra »lâş | avdet buyurmuşlardır. » Yukardaki resmimiz Reisicümhur Hz. 'ni Başvekil İsmet edilecek- Pş. Hz. ile beraber evvelki günYalova'da iken göstermektedir. — ———— Sultan Hamit Yeni intihap Merak, alâka. he- 10 güne hadar yecan, tarih... namzetlerin tespitine başlanıyor Tahsin Paşanın hatıraları Şehir meclisi için eylülde yapı lacak olan yeni intihap hazırlık ları devam ediyor. Cedvel tâbı Ve saire gibi iptidai aksam bit- miştir. Yalnız namzetlerin tes- bitine henüz başlanmamıştır. Hali hazırda cemiyeti belediye. de 54, meclisi umumide 56 aza mevcut olmasına mukabil şehir meclisi azami 66 azadan terek. (Mabadı altıncı sahifede) kiymetli hatıratı neşre başlıyacaktlır. .Sultan Hamit tarlığını arzeyledikten sonra diyor k: — Gazinin eserini büyük bir sem- pati ve hayranlıkla takip eden Bulga- istan Türk milleti hakkında fevka- Wide dostane hissiyat taşımaktadır. İki #niilet arasında münazaalı tek bir mesele kalmamıştır. “Mir,, gazetesi de diyor ki: — Türk — Bulgar dostluğu ve teş Tiki mesaisi lâzımdır. Ve bu ise daima | mümkündür. Çünkü, Bulgaristandaki Türk akalliyeti kaderin bütün cilvele rine rağmen Bulgar atanma karşı sald sadakatten inhiraf etmemiştir. Talha oğlu Tahir zaif, uzun | Ye gideceğim. Oradan bir mild- boylu, uzun bıyıklı, saçları kna | det için de Parise gitmem” muh ile yıkanmış bir adamdır. Bu a-| temeldir. İsviçrede oturduğum dam isyanı müteakip Suriyeye| müddet zarfında Bazı mal mij- kaçmış, oralarda uzun müddet) essiselerle (o temasa © gelmem gezdikten sonra Hobyan cemi-| mümkündür. yeti ile temasta bulunmuş, umu N mi aftan bilistifade tekrar mem| Seyahatım bir ay kadar de- vam edecektir." lekete gelmiştir. Halepte uzun wüddet hasta! Şükrü B. şehrimizde bulunan lanmış ve cemiyet a”: an te müessesatı Maliye mlimessilleri davi ettirilmiştir. itarafından teşyi edilmiştir, serer e Yavuz Istanbula geliyor.. Bu kiymetli denizde top şi Yavuz adaların arkasında ev- velki günden itibaren top tec- rübelerine başlamıştır. Bugün İde açık denizde tecrübeler yapa | caktır. Geceleri Gölcüğe döndü- gü zaman tersane önünde del harp gemimiz şimdi açık tecrübeleri yapıyor... - | Sİ Ne x AN Yavuz endaht tecrübeleri yapmak için Marmaraya açılırken... mir atan kıymetli zırhlımız elek|“Yavuz,, zafer bayramından ev triklerle donanmış bir halde İz-| vel Dolmabahçe önüne gelip de mit körfezinin bir zinetini teş-İmir atacaktır, kil etmektedir. Yavuzun bugün) o Resmimiz Yavuzun İzmit kör lerde İstanbul sularına gelmesi| fezinden tecrübeler için çıkışın muhtemeldir. Bundan başka) göstermektedir.
