10 Haziran 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

HAZIKAN YOU HARIÇTEN ALDIĞIMIZ HABERLER ondilaberler P enerâi Guro bugün Ça- nakkaleden avdet ediyor Maydos, 9 (Milliyet) — Mar- mara sekizde Murtaya geldi, Ça nakkale belediye reisi, polis mü dürü, vapura C. Güroyu ve ordu! muz namına Türk mezarlığında hazır bulunmağa gelen, erkâni harp kaymakı Zeki Beyi karsıla dı, Murtaya Fransız amirali C.! Gejkart C, Pamat, Klotfarer, es ki muharipler cemiyeti Reisi İn giliz ateşmiliteri, 700 Fransız gelmişdi. Dokuzda Fransız abi- VARŞOVA, 9 A.A. — İtal-|desinde toplanıldı. Ayını ruha- ya hariciye nazırı M. Grandi 2 İnile merasime başlandı.. Sonra gün kalmak üzre o Varşovaya! bir dakika süküt edildi. Fransız| canlı merasim size siperler için | gelmiştir. sefiri bir nutuk irat ederek yenide yan yana geçirdiğiniz karde$ Utalya hariciye nazrmın Var Türkiyeden, Gazimizden hür -)lik günlerini hatırlatacaktır. Bü İşovaya gitmesi her halde sade- metlerle bahis ederek C. Guro- | merasim sizi kalplerinizde kahrâ ,6e bir seyahat arzusundan ileri nun Ankarayi Gazi Hazretlerini| manlarımız için - tarihlerimizde gelmiş değildir. Lehistan bu- ziyaretinin ehemmiyetini, izahı| ayrılan bu yeri muhafaza etme- gün merkezi Avrupada mühimi etti ve ezcümle dedi ki: İğe davet ediyon Nihayet sizi ye bir mevki işgal eden bir devlet! | Büyük harbin cesur muharip-ni ıztırap ve mücadeleden sonra tir. Lehistan ile Fransanın mü- Romanyada ki mühim tebeddül Kıral Karol yeni kabinenin: teşkilini 1. Maniu'ya tevdi etti... İttifak ile.. Karol Kıral oldu iç i Hatta Mehmet Ali kendi elile bir Vehabiyi bile öldürdü. . cumhur ve memleketinin ilham; kârı olan Gazi Mustafa Kema! Hz, ne Ceneral Göuraud tarafın dan vaki olan ziyareti nazikâne nin yüksek manası bu suretle t celli ediyor.” Sefir bundan sonra merasim de bulunan eski muhariplere Çâ nakkaledeki ölülerin hatırasını ,teyit için her taraftan gelmiş 6- lan ziyaretçilere hitap ederek de miştir ki : — Sizi cumhuriyet hükumeti namma selâmlıyorum. Bu heye Siyasi ziy aret M. Grandi Lehistanda Hindiçini Yerli mahkümların talebi reddedildi HANOİ, 9 A.A, — İndopa- cifigue Ajansı bildiriyor: Phu- tho havalisinde vuku bulan kar gaşalıklar esnasında tevkif ve muhtelif cezalara mahküm edi) miş olan 84 müttehimden 72 i- sinin temyiz istidaları himaye meclisi tarafından reddedilmi tir, Bu müttehimlerden onu dama mahküm edilmiştir. (Hindiçini vekayii son bir i- ki aydanberi dikkati çalip bir şekle girdi. Cuma günü Fran. Romanyadaki tebeddül ar- tık bir emri vaki oldu. Sabık ve- Tiahtin memleketine © gelerek babasından kalan tahtu taça sa- hip olması belki epi zamandan beri bekleniyordu. Fakat bu hâ disenin sükün dohilinde olup biti, vermesi, prens Karol'un av deti Romanyanın dahili vaziye- tini altüst edecek zannında bu- lunanları tekzip etmiştir. Prens Karol artık milli mec- His tarafından ittifakla kıral i icfimet Ali bunu değiştirdi.) İk Yahyayı Mekke emiri ta- h etti. Lâkin halk buna karşı! San etti, Şerif Galibin tevkifi- ören Araplardan o Mehmet “iye taraftar olanlar kendisin- Yayüz çevirdiler. ne harekete geçtiler. Şerif Ra İin kumandasindaki | Vehabi isi Send tarafından bedevile- #riyasetine tayin edi Mek "jen bir çok büyük aileler Ne- ile Yemen arasmdaki yola kii çim olan Taraba namindaki yaya hicret ettiler. Burada, “aret ve metanet ile şöhret ka| Ilan Galiye isminde bir kadın ” öy rekâtın başma geçerek Meh- Alinin kayın biraderi Mus- e şı *a Bey tarafmdan idare edilen | Jİ sir kuvvetlerini hezimete uğ- fl tr. Seri€ Raci ile diğer kuman #4 » Medyifinin idaresindeki Ve KİŞİ >iler çok geçmeden Galiyenin İ Yvetlerine iltihak ettiler. Bu! "ii etle Mehmet Alinin ordusu iç İta edilmek tehlikesine maruz N5$5 Ounuyordu. ie İl; ar wi a ab — d EE RE EEDDK : : | yi abileri büsbütün ortadan 'dırmak kararını verdi. Cidde jMekke arasmdaki münakalât ay olmuyordu. Ordunun nak İ 38 için kullanılan 8000 deve- a ancak 500 kalabilmişti. İMehmet Ali halkın vergi ve “re gibi yüklerini hafifleterek Adisinden herkesi memnun kle beraber diğer taraftan ileri gelen nüfuz sahiplerini | Ya ile celbetmeğe başladı. Ni-| > İet Şerif Raci de dahil oldu- "halde bir çok bedevi reislerin i #bmet Aliye iltihakları gecik , #miştir. 814 mayısında vefat et- ir, Artık onun vefatmdan Vehabi cereyanı müdafa- kalmış oluyor. Oğlu Abdul iviik bir kabiliyete malik ığı için babasmm yerini aMIştır. istan seferi uzun süre- ig gti, 814 te Mehmet Ali yeni harekâtı hazırlamakla Mİ işeul oldu. Ordunun en büyü! İÜ vacı deve ihtiyacı idi. 81114 la otuz bin deve telef ol- Mehmet Ali bundan sonra e ğlu Tosunu Medineye yol- 815 senesi kânunusanisinin ğ inde Tosun 30000 kişilik; ibi kuvvetlerini takibe baş-| rı, Mesir ordusu Bedevileri di düren kuvvetli bir mevcudi “srzedivordu. Lâkin Araplar ik yerlere çekilmişlerdi. -a karşı harekât kolay de- tta söylendiğine göre Se- len evel oğluma vasiyet Türklerle harp ederken muharebe etmemesini, yerlere kuvvetlerini şak- harbetmesi nasihatinde Vehabiler! yapılan harekâtta Mehmet Ali “bizzat Mısır ordusunun başma İ geçmeğe karar verdi. Mehmet) JAli sanki geri çekiliyormuş gibi! bir hareket yaparak kuvvetli İ mevzilerde Vehabilerin kalması na müsait davrandı. Bunu gö- ren Vehabiler Mısır ordusunun hakikaten geri çekildiğine zahip olarak bulundukları m den çıkıp takibe başlayınca Meh met Ali de mukabil taarruz ha- reketine geçti. İki taraf arasm- da şiddetli bir mücadele oluyor- du. i Bu kanlı muharebe esnasında Mehmet Ali bizzat Vehabiler- den birini elile öldürmüştür. Bizel mevi de 20 Kânunusani 815 te cereyan eden bu muha- rebede Mehmet Ali Vehabilere kat'i darbeyi indirmiş oluyor- İdu. Bundan sonra cenuptaki Ve- habi bakiyesi takip edildi, Meh met Ali nin bir maksadı da Ye- Mehmet Ali dönüşte Mekkeye geldi. Artık Arabistanm şimal İve cenubunda Vehabi kuvveti kırılmıştı. Yalnız Abdullah İb-| ni Send Deriyedeki merkezine İdönmüş, Mısır ordusu bunu büs bütün ortadan kaldıramamıştı. Mehmet Ali Mısıra avdet e- derken bu vazifeyi oğlu İbrahi-) me bırakmağa karar verdi. Mehmet Ali 815 senesi hazi- İranmda Mekkeden Mısıra avde ti birdenbire olmuştur. Kendisinin Mısırdan uzak bu lunması vaziyeti az çok karış- tırmıştı, 811—15 zarfında dört senedenberi geçen zaman zarfın da Mısırda büyük bir değişiklik olmadı. Mehmet Ali oğlu İsma- İli, Mekkenin anahtarlarını İs- tanbula gönderdi. İsmail İstan-| bulda büyük bir hüsnü kabule mazhar olmuştu. Mehmet Alison Vehabiler Deriyede kendilerini saklama- İğa muvaffak oldukça bu hare- kâta bitmiş nazarile bakılamı- yacağını daha evvel İstanbula bildirmişti. Diğer taraftan Mısır kervan- larmın Suriy çerken tecavüze uğradığından şikâyet eden Mehmet Ali' hem ye'yi ele geçirmek, hem'de Mi- r kervanlarınm tecavüze uğ- ramasırla mâni olmak bahanesi- le Suriye üzerinde bir - takim emeller besliyordu. Fakat bü e- mellerini gizlemek için Babia: liye teminat vererek bütün dü- Zusunun Vehabilerin son sığın- dıkları bir yer olan Deriyeyi almak olduğunu ve başka bir emeli bulunmadığını, tekrar e- diyordu. ler! erazisinden ge-! Vehabilerin bulundukları Deri-| lân edilmiştir. Kendisi artık İ- kinci Karol unvanile Romanya” nm hükümdarı demektir, Aşağıki telgraflar tebeddü- lün sükün dahilinde cereyan et| tiğini gösteriyor. & Kabinenin teşkili gene köylü fırkası reisi M. Maniu ya tevdi edilmiştir. BÜKREŞ, 8 A. A. — Kabine vazifesinin hitam bulmuş oldu- M. Mania Zu beyanile istifasmı vermiştir. Kıral istişarelerine başlamıştır. Müşarünileyh, M. Maniu ile M. Jorea'yı kabul etmiştir. BÜKREŞ, 8 A. A. — Prens | Karol'un avdeti şevk ve mem- İnuniyetle karşılanmıştır. Kabi- ne prens Karol'u niyabet mec- Tisine kabul etmek veya kendi- .İsini karal ilân etmek © hususlar) rında itilâf edemediğinden isti- fa etmiştir. M. Minoresko yeni kabineyi teşkile memur edilmiş ve başvekâletle hariciye neza- etini deruhte etmiştir. M, Mi- hail Popovici Dahiliye, M, Ra- ducano Maliye, M. o Lugosano Maarif, ceneral Condesco har- biye nezaretlerini deruhte et- İmişlerdir. Sabahleyin milli mec lis prens Karol'u ittifak ile kı- ral ilân etmiştir. M. Maniu başvekil PARİS, 9 A. A. — Romanya ortaelçiliği tarafından neşredi- len bir tebliğe göre Mironesco listifa etmiştir. Yeni kıral ikin- İci Karol, yeni kabineyi teşkile M. Maniu'yu memur etmiştir. Romen konsoloshanesine tebligat Romanya tahtına Prens Karo İlun ik'at edilidgi şehrimiz Ro- men konsoloshanesine tebliğ e- dilmiştir. Konsoloshaneden bu hususta verilen resmi malümat şu şekildedir: “ B'haziran 1930 da toplanan âyan ve meb'usan meclisleri Prens karolun 1926 kânunusani tarihli tacı tahttan feragat mu- kavelesini feshetmiş ve eski hu- kukunu Prens karola iade ede- rek müşarielyhi İkinci Karol un miştir. Romen sefarethanesinde ne deniyor? Seferathanede bu hususta faz İla hiç bir malümat yoktur. Yal İnız sefaret erkânmdan bir zat muharrimize: “.— Bir çok kimseler tarafın- dan iş darbeci hükümet şeklinde vanı ile Romanya tahtma geçir-| gösterilmiştir. Halbuki kat'iy - (Mem eee İsen hile değildir. Prens Karo sız parlâmentosunda bu hâdi sat etrafmda hükümetten iza hat istiyen bir meb'us Hindiçi- İni karışıklıklarında © komünist İtahrikâtımın âmil olduğunu sö- ylemiş, hükümetten buna kar- İşi ne yaptığını öğrenmek iste- miştir. Fransız (o parlâmento: bu münakaşaya devam ede tir, Hükümetin vereceği ne olacak? Her halde bu iz: tenvir etmesi bek- satından va eler şimdiye kadar o muhtelif) İsuretle mahküm edildi. Fakat| t olan şey bu mah- kümların haklarındaki (okararı temyiz için vaki olan müracaat larınm kabul edilmemesidir. | Sosyalist kongresi BORDEAUX, 8 A.A. — Mil Hi sosyalist kongresinin ikinci celsesinde intihap © manevres meselesi fırkanın radikallere karşı vaziyeti bir takım müna- kaşalara sebebiyet — vermiştir. Pırkanın sağ ve sol cenahlarını biribirine sokan bir takım hâdi- seler olmuştur. M. Blum, 80- yalizm için demokrasi haricin- İde ve demokrasi için sosyaliz- min inkişafı haricinde terakki mutasavver olmadığını söyle- miş ve sosyalistlerin ra ikalle- re karşı hareketlerinde serbest olmalarını talep etmiştir Iktısat Vekili Şakir Akara, 9 — Ziraat Bankası ka nununa maddeler tezyili hakkın | daki lâyihanın Mecliste müzake | resinde muhtelif hatipler söz al mıştır. (KemalB. Adana) Lâyihanm heyeti umumiyesi aleyhinde ida rei kelâm edere; Ziraat Banka- sınm alacaklarmı tahsil hususun da takip ettiği usulün sakatlığın | dan, bahsetmiş ve lâyihanm te- kemmül ettirildikten sonra mü zakeresini teklif etmiş ve bir) takrir okunmuştur. Daha bazı meb'uslar söz söy ledikten sonra İkısat vekili Şa- kir Bey söz alarak çiftçinin kre- diye olan ihtiyacım beş mil - yon liradan fazla olduğu nu, bankanm mütedavil serma-| yesi on altı milyonu": tamamen tevzi olunsa bile kâfi gelmiyece ini, Banka borçlarmın uzun va| de ile tecil edilmesinin doğru! olmadığını, bugünkü kanunlarla | İbanka sermayesinin yüz milyo- tir, la evvelce feraget ettiği hakları fiade edilmiştir. Romanyada süküneti mutlâ- ka vardır ve devam etmektedir. Bu işte bir tahttan indirme yani bir kıralı işkat, diğerini iclâs me selesi yoktur. İkinci Karol hak kı olan tahta oturmuştur. Karol Hazretlerinin Prenses Elen ile talâkının feshedileceği mese- lesine gelince bu hususta beyanı | mütalea imkânı yoktur. Romen) nasebatı ne merkezde ise malümdur. Paris ve Varşo- vekdiğerinin | Adana na iblâğına çalışıldığını, ihtiya- cın temin edileceğini meclise ye ni gelen bir kanunla Maliye ve- kâletinin banka sermayesine bu sene yedi milyon liralık bir ser-|sin B. (Avdin) maddenin aley ihtiva. ettiğini söylemiş, lâyiha kabul edilmiş- maye ilâvesini deni: hükümetleri M. Grandi dostluğuna son derece ehemmi et veriyorlar. Şimdi İtalya ha ye nazıcının Varşovayı ziya reti her halde dil ati calip ol- maktan geri kal yor.) Yahudi komünistler BERN, 9 A.A, — Komünist Yahudiler fırkasınm dün Pâle'- de toplanan kongresi münase- betile komünistler arışıklıklar çıkarılmıştır. Mecliste bir münakaşa ŞE enninizminnmnin bedi Borçlar uzun vadelerle tecil edilebilir mi? Beyin beyanatı ve Ziraat bankası... meb'usu Kemal Bey vatandaşları arasında talâk vu- kuundan sonra ayni kart koca- nın tekrar biribirleri ile evlen - melerini Romen kanunu me meneder. Fakat kanunu medeni -ailei Krraliyi de dairei| şümulüne alabilir mi? Bilmem, Şimdiki halde Romen Kıralı ikinci Karol Hazretleridir. Mahdumları Mişel hazretleri | hakkında hic bir malümata ma: lik değiliz. Fakat Kıralın tabii yeliahtıdır. olduğu | tarafından | Minnater Fransa cesgretini- zin ha emut olan bu sehillerde kendisi için can ver- miş ola silâh arkadaşlarmızm ha İterasmı teyit etmek istedi. Bu abidenin etrafında huşu ile top- la bizler bunu onların namı na ithaf etmeden evvel bu abide nin daha evvel onlar tarafından takdis edildiğini görüyoruz, her ti dedir. Bu-| iller — karşı| i cesaretle harbetmiş ralarda | denizin klar b ı kahramanların tenha huşu ile seli attığ lâmlıyacak Sefir bundan sonra Canakk le seferinde müt erin | ve donanmasına kumanda eden Fransız, İngiliz ceneral ve ami- rallerinin isimlerini sitavişle zik rettikten sonra ceneral Gotrand ya hitap etmiş ve ilâveten demiş İtirkiz “ İttaifaklar tarzmım iki muha sım saffa ayırdığı iki milletin bu kanlı topraklarda bir birleri- ne el uzatmaları azametli bir manzara değilmidir?.. Karşılıklı takdir hislerile asırdide ananevi dostluklarını yeniden bağlıyan bu iki milletin bu hareketi hem tarihi bir anane, hem de istikbal için bir rehine değilmidir.? Bu zikrettiğim tabirat Pariste M. Briand tarafını imzala- nan ve Ankarada Büyük Millet Meclisi tarafından tasdik edilen dostluk muahedesinin mukadde mesinde mezkfrdur. İşte yeni Türkiyenin. merkezinde Reisi ordu Ankara, 9 (Milliyet) — Mec- liste tütün inhisar kanununun kırk beşinci maddesinden itiba İren müzakeresine devam edil- miştir, Kanun maddelerinin mü Zakeresi sırasında mütcaddit meb'uslar söz söylemiştir, Bu meyanda tüccar (mallarının muhafazasına muhtaç depola - rın muhafazası için istihdam e- dilen muhafızların alacakları el Hi lira ücretin tüccar tarafından verilmesi hakkındaki maddeve bazıları itiraz etmiş ve ezcüm- le Hüseyin B. (İstanbul) tücca rın lehine söz söyliyerek elli li- rayı çok görmekle beraber bu- nun tüccar tarafından verilme- sininde doğru bulmadığını ilâve etmiştir, Maliye vekili B. mad- denin lehine söyliyerek esasen bütçe ve bu şeklin tüccarın le- hine olduğunu ve buna zaruret bulunduğunu söylemiştir. Tah- "hinde beyanatta bulunduktan isonra bu şekilden fazla istifade edilemiyeceğini ve hatta şirket lerdeki komiserlere bir çok pa- ralar verildiği halde memleket ve millet lehine olarak bunların ne yaptıkları meçhul bulundu- ğunu söylemiştir. Hüseyin B. (İstanbul) Tah - $in Beyin noktai nazarma işti- rak etmiş ve ayni zamanda M: liye vekilinin bu husustaki mi dellel izahatini takdirle karsıla dığını ilâve etmiş ve: “Devletin esas vazifesi halka ve tüccara sühulet göstermektedir., demiş “ir, Fakat meseleyi başka cephe berhayat kalmış olanları feda- kârlıkla, gayci hayâl olan sulha hizmet etmiş olmaktan doğan şerefü şana iştirak etmiş olma- nanını tatmağa davet ediyor. Guroda uzun bir nutkunda: | Gazi Hazretlerile karşı cereyan eden muharebeler klerin kahramanlıkları âlice- İnaplıktarını, bir #rarisrz asl kurtaran yaralı bir Türk zabi tinin ölürken bahsetti Fransız dostluğunun ettiğini söyledi. Alkışlardı. Fra ız Şark muharipleri mümessi Hi nutkunda : Türkler gibi büyülü kahraman milletle burada har- betiğimiz icin nekadar iftihar et sek yeridir” dedi. Seddülbahir- İdeki İngiliz mezarlığına çelenk yırakıldıktan'sonra Adnan vapul ri ile hareket eden Ceneral Guro' Karanlık limanda Büvenin bat- tığı yerde bir nutuk söyliyerek İdenize çelenkler atıldı. Hüküme tin tahsis ettiği otomobillerle Arı burununda Türk şehitliğine gidildi. Zairleri karşılayan erkâ İnr harp kaymakamı Hall Zeki Bey abidi © ik koyan C. Gu alâka- dan dolayı teşekkür etti. Saat on dokuzda Marmara ve Adnan vapurları İstanbula hareket etti ler. Sabahi sekizde Tophane rıh İtammdayız. C. Guro mihmandarı binbaşı Farer dedi ki:“C, Guroyla birlik te Ankaraya gidecektim, işlerim mani oldu. İstanbulda iki gün kalabileceğim. Bn sene içinde Ankarayı, Gazi Hazretlerini sö receğim. Yeni Türkiyeyi tetkik ederek bir eser yazacağım.” B. M. Meclisinde den mütalea edersek inhisar i- daresi değil tüccarın, hatta zür âın tütünlerini iyibir surette bile muhafaza edemiyor. Çün - kü kâfi derecede fenni yapılmış ambarları yoktur. Ambarların i car milddetlerinin hitamında ve yahut her hangi bir sebeple tah liyesinde ambarlarda tütünlersa İiplerinin nezareti altında ola- rak güneş karsısına çıkarılıyor ve bu mallardan fazla fira çıka rak zürra zarar görüyor, harap oluyor,diyerek ambarlar hakkın da izahatta bulunmuş ve depo- ların fenni olmasını temenni et miş ve iktisat encümeninin buhu sustaki maddesinin yani muha- fız paralarının inhisar tarafm- dan verilmesini israrla istemiş tir. Hüsevin Beyin teklifi kabul edildi. Müteakıben Dahiliye me imuürin kanununun müzakeresi- ne baslanmış ve ikmal edilmiş- tir. Kanunun 20inci maddesin- de Dahiliye memurlarının vazi felerinde ilen noksanlık ve hareketlerindeki vazivetten do- ayı tecziveleri meselesi müza- kere edilirken bir meb'us res - mi makamda memurinin misa- fir kabul etmesinin teczive edi- lecekmevat mevanma ithalini teklif etmiş, fakat muvafık g6 rülmiyerek kabul edilmemistir. Velid B. meseleyi izah etmiş ve diğer maddelerin müzakere- sine geçilmiş ve kabul edilmiş tir. Yarın toplanmak üzere celse tatil edilmiştir,