3 Kasım 1919 Tarihli İrade-i Milliye (Sivas) Gazetesi Sayfa 4

Niğde'den: Anadolu'da Hıristiyanların hayatı tehlikede bulunduğuna dair bazı makamatdan beyanat ve ifadat vuku' bulduğu teessüf ve telehhüfle mütala'a-güzarımız oldu. Müdafaa-ı Hukuk-ı Milliye Cemiyeti'nin himemkar-ı agahi-i vatan-perveranesi ve onbirinci fırka kumandanı Ka-i makam Mümtaz Bey Efendi ve umera ve zabıtan-ı saire-i askeriye ile hükümet-i mülkiye tarafından bila tefrik-i cins ve mezhep her ferd-i osmaninin ve bilhassa akalliyetde bulunan bizler Niğde Livası Hıristiyanlarının muhafaza-i can ve mal ırzı hususunda geceli gündüzlü sarf olunan ikdamat-ı mütevaliye-i inzıbat ve asayiş- pervanesi semeresiyle umum vatandaşlarca yevm-i mes'ud ve refah add ve telakki olunan oniki eylül tarihinden beri livamız dahilinde emniyet ve asayiş misli görülmemiş bir derecede ve biz Hıristiyanların hayatı tehlikede değil sabıkından kat ender kat taht-ı emniyetde bulunduğunu hissiyat-ı minnetdaranemize terdifen alenen beyan ve bu babda işaa idilen şayiatı ve hilaf-ı hakikat olarak vuku' bulan ve mahsul-ı bedhahı bulunan beyanatı kelimenin en kavi ma'nasıyla tekzib iyleriz. Haralambos oğlu Yurdanaki Hacı Totor Menaki Kurdoğlu Yağcıoğlu Lazarki İstilyanos Lazaridis Aleksandros Yuvannaki Papazoğlu Mina Taşçıoğlu Arslan Dimos Dimitriyadis Hükümet-i seniye tarafından toplanılub Öksüz Evi namıyla küşad idilen müesseseye yerleştirilen ve orada i'aşe ve terbiye-i diniyesine bakılan yetim çocukların ihtiyacatına sarf olunmak üzere Sivas'daki Amerika mu'avenet heyeti tarafından iki denk Amerika bezi ihda edilmiş ve heyetin hadim-i beşeriyet olan işbu harekat-ı insaniyetkaraneleri Sivas ahalisince şayan-ı takdir ve teşekkür görülmüştür. İrade-i Milliye İstihbaratı 31.10.35 Harekat-ı milliye aleyhine bir müddetden beri yapılan tahrikat-ı hafiye neticesi Konya'nın Bozkır kazası dahilinde müsellahan bir kıyam husule getirilmişti. Tevessül idilen her çare-i muslihaneye karşı te'annüd eden usat üzerine bilmecburiye sevk idilen kuvva-yı milliye usatın tahassun ettikleri karyeleri işgal etmiş ve atlı ve piyadeden ibaret olan kuvve-i asliyesine Akveran Karye'si civarında tesadüf iderek icra idilen müsademede cümlesini perişan bir suretde dağıtmış ve milli suvari kuvvetlerimiz bu vatan hainlerinin takipine koyulmuştur. İğfal idilen ahali taraf taraf izhar-ı nedametle müşevviklerine la'nethan olmaktadırlar. Bu hadise-i hainanenin emr-i tenkil ve imhasında Afyonkarahisar milli alaylarının gösterdiği şeca'at ve irade-i milliyenin tahakkuku emrinde ibraz ettikleri azm-i kahramanane vatanın istihlası emrinde ati hakkında millete büyük ümitler bahş idecek bir derecededir. Tamamen itfa idilen bu isyan mürettibleri meyanında sabık Konya valisi Cemal Bey'le daha bazılarının zi-medhal oldukları zannolunuyor. Netice-i tahkikat tebliğ idilecektir. İ'lan Sivas İcra Dairesi'nden: Agob Makasdalyan Efendi veresesinin Almanya'da Münih'de mukim iken vefat eden Mösyö Gunip Emanuel Stinklet'e izafetle veresesinden zevcesi madam Şarlot metinde zimmetinde alacağı olan mebaliğin te'min-i istifası zımnında taht-ı hacze alınub medyun uhdesinde iken vefatıyla veresesine intikali lazım gelen Sivas'da Tavra Mahallesi'nde Kemer nam mevkide Gölderesi Caddesi'nde vaki' beheri yevmiye yüzbeş torba un tahn iderek senevi dokuzyüzonbeşbin kuruş ücreti tahniye ve tahminen seksenbin lira akçeye mütehammil ve bir adedi sekiz oda ve beş anbar ve damı ve bir kepekhane ve ahırı ve eşcar-ı müte'addideyi havi ve tarafları su harkı ve tepeler ve yesarıyla arkası su taksiminden gelen yolun müntehi olduğu tepe ve cebhesi su harkı ve ahır ile mahdud fabrika dahi beşyüzelliüçbin kuruş ve diğeri üç oda iki anbarı ve eşcar-ı müte'addideyi havi ve bir tarafı yol ve tepe ve diğer tarafı sağir yolu ve cebhesi yol ile mahdud iki adet un fabrikası dahi beşyüzellibirbin kuruş ve yine mahall-i mezkurde eşcar-ı müte'addideyi muhtevi senevisi yediyüzyirmibin kuruş ücrete muhammel tahminen kırkbin lira kıymetli ve bir tarafı tepe diğer tarafı hark ve iki tarafı kaya ile mahdud değirmen dörtyüzüçbin kuruş ve yine mahall-i mezkurde yedi gözden ibaret tahminen binlira kıymetinde, etrafı fabrika dere ve yol ve su taksiminden gelen yol ile mahdud konak ellidörtbin kuruş ve yine mahall-i mezkurde ondört dönüm araziyi havi ve etrafı Celi oğlu Humpar ve diğer tarafı hendek ve diğer tarafı ma-i cari ve tarafı rabi'i hark ile mahdud ve alet-tahmin yirmibin kuruş kıymete mütehammil tarla beşbinüçyüz kuruş ve yine mahall-i mezkurde altı dönüm araziye şamil ve ale't-tahmin onyedibin kuruş kıymete mütehammil ve tarafları hark ve dere ve su ile mahdud ve elyevm nisyan halinde tarla beşbindörtyüz kuruş ve yine mahall-i mezkurde yirmi dönüm araziye havi ve alat-tahmin dörtyüz kuruş kıymetli Gunlak demekle ma'ruf ve tarafları değirmen ve sahib-i sened ve su taksimi ve Moroğlu Mösis ve Sivritaş ile mahdud diğer bir adet tarla ikibindörtyüz ve iki su civarında kain alet-tahmin üçyüz kuruş kıymetli ve iki dönüm araziyi şamil ve hududu Ahron oğlu Karavet ve Aşur oğlu değirmeni harkı ve fabrika ile mahdud tarla yüzkırk kuruş ve yine mahall-i mezkurde Tavra boğazında köprü başında tahminen ikibin kuruş kıymetli ve altı dönümlük ve hududları Emine Hanım ve Tokat köprüsü fabrikacığı ve nehr-i cari ve Tokat tariki ile mahdud tarla binüçyüz kuruş ve yine mahall-i mezkurde kemer civarında şarken hempar tarlası garben su, şimalen tarik cenuben Moroğlu tarlası ile mahdud ikibin kuruş kıymetli tarla binikiyüz kuruş ber vech-i bala enval-i gayr-ı menkule otuz gün müddetle icra kılınan müzayede-i aleniye neticesinde gösterilen bedeller ile talibi uhdesinde muvakkaten ihale kılınmış olduğundan yüzde beş zam ile müzayedeye iştirak eylemek arzu edenler müddet-i müzayede olan onbeş gün zarfında yüzde on nisbetindeki pey akçelerini müstashiben Sivas İcra Dairesi'ne müraca'at eylemeleri ilan olunur İzmir Fecayi'i İzmir Fecayi'ine Dair Resmi Raporlardan Bazıları: [Maba'd] İzmir'deki düvel-i mu'tel-ife mümessillerinden bazı zabıtanın vüruduna kadar güzeran eden kırksekiz saat zarfında zabıtan ve efrada i'aşe namına kat'iyen hiçbir şey verilmemiştir. Kırksekiz saat sonra ancak peksimet ile zeytin, kaşar peyniri biraz da kuru incir verilmiş, mecruh düşen zabıtanın yaraları pek sathi ve yalnız yapılmamış denmemek için sarılmış ve en ağır yaralı bir zabit kırksekiz saat bu izdiham içinde bırakılmıştır. Vapurda teneffüs ihtiyacı ancak üçdört saatde beş altı dakika güverteye çıkarmak suretiyle te'min edilmiştir. Tafsilatdan içtinaben fecayi'in cümlesini tasvere lüzum görmüyorum. 9. Müte'addid ve mütevali teşebbüsat neticesinde 15.5.19 öğleden sonra saat birden 18.5.19 sabah saat dokuza kadar devam eden bu işkenceli mahbusiyetden sonra zabıtan ve efrad vapurdan tahliye ve kışlaya nakledilmiş ve bir müddet sonra müteehhiller Yunan vesikaları mukabilinde hanelerine serbest bırakılmış ve mücerret zabıtan da kışlada alıkonulmuştur. 10. Kışlada ve diğer kıta'at ve müessesatda vuku' bulan fecayi'i de ber vech-i ati arzederim: Kışlada her şey duçar-ı ta'arruz olmuş ve tahrib edilmiş ve muhteviyatı cem'an yüzellibin lirayı mütecaviz olan kolordu, ahz-ı asker, elliyedinci fırka ve inşaat-ı istihkamiye kasaları kamilen soyulmuştur. Zabıtan ve efradın bil'umum eşya-yı zatiye ve teçhizat ve miri eşya levazımı tamamen gasb ve yağma edilmiştir. 11. Kışlada müçtemi' ve vapura sevk edilmiş olan zabıtandan maada diğer kıtaat ve müessesata mensub ve müteferrik zabıtan ve efrad da muhtelif mahallerde enva-ı hakaret ve işkence ve sair muamele ile peyderpey tevkif ve aynı hakaretle kışlaya celb ve haps edilmişlerdir. Bu kıtaat ve müessesat ile anbarlar aynı tahribata duçar olarak kasa, teçhizat levazım-ı eşya ve erzak yağma ve tahrib edilmiştir. 12. Şu suretle kamilen soyulmuş her türlü eşya, levazım ve teçhizatı alınmış olan zabıtanın haneleri de duçar-ı taarruz olarak eşya-yı beytiyeleri yağma edilmiş, müteehhil bazı zabıtanın efrad-ı ailelerinin ırz ve namus ve hayatlarına da ta'arruz vuku' bulmuştur. Binaenaleyh İzmir'deki zabıtan şeref ve haysiyet ve izzet-i nefs ve namusları münkesir ve ma'duv, elbise ve teçhizat ve en lüzumlu eşyadan mahrum, üryan, sefil ve hakir bir haldedirler. 13. Kolorduya mensub Urla, Ayvalık, Manisa, Aydın Söke ve Antalya'daki kıta'atdan henüz malumat alınamamıştır. Bu hususda alınacak malumat ayrıca arz idilecektir. ∼∼∼∼∼∼∼∼∼∼∼∼∼ 20.5.19 tarih ile İzmir'de onyedinci kolordu kumandanı Mirliva Ali Nadir Paşa'dan Harbiye nezaretine varit olan şifre rapor suretidir: Vak'a-i malume üzerine kışlada teslim alınan erkan, ümera ve zabıtandan esna-yı rahta erkan-ı harbiye birinci şu'bede kısm-ı salis mümeyyizi Nadir, levazım birinci kısımdan kısm-ı salis mümeyyizi Ahmed Hamdi, Alay katibi Fethi, levazım ikinci şu'beden kolağası Hüseyin Necati, kolordu sertabibi Ka-i makam Şükrü, ecza-yı tıbbiye müdüri eczacı kıdemli yüzbaşı Ahmed, inşaat bölüğünde mülazım-ı sani Faik, dördüncü kolordu ahz-ı askerinde kıdemli yüzbaşı Nazmi Bey ve efendiler şehid; Ahz-ı asker heyeti reisi miralay Süleyman Fethi[*], heyet-i tahkikiye reisi miralay Ali, heyet-i tahkikiye azasından Ka-i makam Cemil, kolordu erkan-ı harbiye reisi Abdulhamid beylerle levazım birinci kısımdan sınıf-ı sani Sadeddin, levazım birinci kısımdan sınıf-ı sani Zihni, ikinci kısımdan birinci sınıf Hayri Efendi, üçüncü kısımdan alay katibi Nazım, üçüncü sınıfdan Akif, inşaat şu'besinden sınıf-ı sani İbrahim, inşaat-ı istihkamiye komisyon yaveri mülazım-ı sani Neş'et, üçüncü fırka ahz-ı asker reisi miralay Abbas Bey, kolordu yaveri alay katibi Bahaeddin, yüzbaşı Nasuhi, mülazım-ı evvel Galib, muhabere bölüğünde mülazım Celal, kolordu telgraf bölüğünde makinist Selahaddin, i'aşe zabıtı mülazım-ı evvel Ziya, projektör yüzbaşısı Hayri, fırka altmışbeş mülhakı mülazım-ı evvel Rıfat, alay 68 T 1 i'aşe zabıtı Mehmet Ali Efendiler mecruh olub fırka 65 erkan-ı harb mülhakı süvari mülazım-ı evvel Şükrü, üçüncü fırka ahz-ı asker kaleminde üsera garnizon katibi Halil, proje ahz-ı askerinde yüzbaşı Mehmed Nuri, idare-i örfiye azasından binbaşı Hulusi, tayyare bölüklerinde mülazım-ı evvel Osman, mülazım-ı evvel İhsan, mülazım-ı sani İbrahim Hakkı, Küçük Hayri Efendilerle altıncı topçu alayı birinci tabur kumandanı binbaşı Aziz, 56. topçu alayı birinci bölük yüzbaşısı Hasan Fehmi, 56. topçu alayı ikinci bölük mülazım-ı evvel Sururi, alay 56 birinci taburdan mülazım-ı sani Hayri, mülazım-ı evvel Edhem ve Halit, sevkiyat zabıtanından mülazım-ı sani Şükrü, mülazım-ı sani Halim, zabıt vekili Ali Yavuz, mülazım-ı sani Murtaza, mülazım-ı sani Kemal ve imam İbrahim Hakkı, Cebel-i Obus taburu K. Binbaşı Mahmud Nedim, dördüncü bölükten yüzbaşı Seyyid Ali, beşinci bölükten yüzbaşı Celal, mülazım-ı evvel Tevfik, mülazım-ı sani Aziz Efendilerle demirci Ali Usta'nın; sevkiyat-ı zabıtandan mülazım-ı evvel Galib Efendi'nin hayat ve mematları meçhul olduğu ve peyderpey alınacak malumatın dahi ayrıca bildirileceği ma'ruzdur. _______________ * Bilahare vefat etmiştir [Sivas: Vilayet Matbaası]