3 Kasım 1919 Tarihli İrade-i Milliye (Sivas) Gazetesi Sayfa 3

beyan ile Mısırlıları iğfale çalışmıştır. Mısırlılar da mevcudiyetlerini kurtarmak ümitiyle düvel-i i'tilafiyeye mu'avenet etmişlerdir. Düvel-i i'tilafiyenin Suriye ve Filistin'deki muvaffakiyeti bir milyon Mısırlıya raci'dir. Akd-i mütarekede Mısırlılar nail-i hürriyet oldukları zannıyla sevinmişlerdir. Cemiyet-i Teşriiye-i Mısrıyye Sulh Konferansı'na göndermek üzere a'yandan bir heyet teşkil etmiştir. Mısır'ın da Cemiyet-i Akvam'da bir uzuv olacağı kanaatinde bulunmuşlardır. Fakat bu heyet Malta'ya muvasalatında a'zaları İngilizlerce dertest ve Malta'da ikametleri emr olunmuştur. Bu hadise Mısır'a aksedince ihtilal başlamıştır. General Elinetin'in müraca'atıyla heyet Paris'e getmiş ise de Paris'e muvasalatlarında Mısır'da İngiliz himayesinin düvel-i i'tilafiyece kabul idildiğine dair mu'ahedenameye bir zeyl ilave idildiğini öğrenmişlerdir. Bunun üzerine Amerika'ya getmek için pasaport taleb etmişlerse de Amerika'nın her işlerine vakıf olmaması maksadıyla İngilizler pasaport vermemişlerdir. Hatta Amerika'ya murahhas göndermemelerini bile emr etmiştir. Bu emir üzerine cem'iyet azası Paris'de mahbus gibi kalmışlardır. İngilizler Mısır'ı himayesine almakla kendi arazisine onüç milyon nüfus ve yirmibeşbin metre murabba' arazi ilave etmiştir. İngiltere bugün Mısır meselesinin bir mesele-i dahiliye olduğunu ve cem'iyet-i akvamın buna hakk-ı müdahalesi olmadığını ileri sürerek bu fikrinin tasdikini düvel-i i'tilafiyeden taleb idiyor. Netice-i makal olarak Mister Kolek Mısır akvamının tayin-i mukadderatları hususunun kendilerine bahşını ve cem'iyet-i akvama uzuv olarak dahil olmalarını İngiliz himayesinin nakzını meclisden taleb ve İngilizlerin Mısır'daki ahvaline vukuf hasıl etmek içün Paris'deki heyetin reisi ve orada mahbus gibi bulunan Mısır'ın genç rüesasından Mehmed Abdi söz alarak Mister Kol'ün sözlerini tasdik etmiş, Mısır'da seyahat taleb iderse ancak Amerika sıyaneti taleb ider. Çünkü İngiliz satveti Mısırlılar üzerinde bargirandır. Bu satvete karşı hak talebinde bulunanlar ister ferd, ister cem'iyet olsun ya hapis veya idam idilir demiştir. Alaşehir'den: İşgal altındaki menatıkda yerli Rumlardan teşekkül eden çeteler tarafından İslam köyleri duçar-ı taarruz olduğu cihetle ahali İzmir'e hicret etmekdedir. 7. Yenice Mahallesi'nde silah taharrisi bahanesi ile yapılan mezalim: Filibeli Ramazan, Filibeli Ramazan biraderi Şaban, Boşnak Hacı Salihoğlu Koşazinç Mustafa, Boşnak Süleymanoğlu Terzi Ahmed Efendi, Varnalı Nezir, Mahiç Ahmed Ağa, Mahiç Ahmed Ağa oğlu Ali, Kantarcı İbrahim Ağa kayınbiraderi kamçı, tokat ve sopa ile darb edilmişlerdir. Hacı Mahmud'un Hacı Mustafa Efendi ve oğlu Zihni Efendi, dayısının Mehmet Ali, Tekelioğlu Hacı Mustafa Efendi, Bakkal Emin Efendi damadı bakkal, çamaşırcıoğlu Kadir zevcesi, Tahsildar İzzet Efendi mahdumu Hüsnü Efendi, Çakıroğlu Ali Bey zevcesi Alime, Bezirgan Ali zevcesi, Kırlı Hüsam Dayı, Çobanoğlu Hacı Mehmet zevcesi Hanım Ayşe pek çok dövülmüşlerdir. Çerçici Mahmud'un Osman Efendi refika ve kerimesi ile beraber pek çok dövülmüştür. Çaban Yusuf kerimesi Emine pek çok darb ve işkence edilmiştir. Pabuççu Pomak Salih Usta, Arslan oğlu Mehmet, Arslan oğlu Şerif validesi Emine, Manav Hüseyin Ağa, Hacı Halillerli Hacı Hasan oğlu Hacı Ömer pek çok darb ve işkence edilmiştir. Giritli Hasan oğlu Hüseyin [Duranzade Tekkesi karşısında] Kemal hakaretle fesi yırtılmış ve küçük biraderinin sünnetli olub olmadığı muayene edilmiştir. 8. Menteş Baba Mahallesi'nde silah taharrisi bahanesiyle yapılan mezalim: Demirci Hacı Hasan oğlu İsmail, Evrenli Eskici Osman, Akçepeykarlı Yasin, Hamamcı Yusuf Efendi kamçı ile şiddetli suretde darb edilmişlerdir. Tapu memuru Süleyman Efendi, Kadızade Halil Efendi, nüfus memuru Süleyman Efendi, İzmir Daru'l Mu'allimat mu'allimi Eşref Efendilerin beraberlerinde muhtar bulunmasızın hod be hod hanelerine girilmiş ve nüfus memuru Süleyman Efendi'nin refikası darb edilmiştir. 9. Çömlekçi Mahallesi'nde silah taharrisi bahanesiyle yapılan mezalim: Allahdinli oğlu Mehmet Ağa ile Allahdinli oğlu Mehmet Ağa zevcesi pek şiddetli suretde dövülmüş ve Mehmet Ağa kolları bağlı kışlaya sevkedilerek oniki gün mevkuf kalmıştır. Çengirdoğlu Ahmed Bey pek şiddetli darb ve üç gün tevkif edilmiştir. Mahalle muhtar-ı evveli Ali Efendi, mahalle muhtar-ı sanisi Osman Efendi, Naiboğlu Hacı Ali zevcesi Aliye Hanım, Hacı İbrahim oğlu Ahmed pek şiddetli suretde darb ve işkence edilmiş ve bilhassa Aliye Hanım ihtiyarlığına rağmen hayatından kat'-ı ümit idilecek bir hale getirilmiştir. Sabık maliye tahsildarı Süleyman Efendi pek müdhiş suretde darb edilmekle beraber yere yatırılarak testere ile boğazından kesilmeye tasaddi edilmiş ve hayatından tamamıyla kat'-ı ümitle kelime-i şehadet getirtmek derecesinde işkence irtikab edilmiştir. Metroviçeli Abdi Ağa, Metroviçeli Hasan, Hacı Naib oğlu hizmetkarı, Giritli Çizmeci Ali Usta oğlu pek şiddetli suretde darb edilmişlerdir. 10. Cami-i Cedid Mahallesi'nde silah taharrisi bahanesiyle yapılan mezalim: Mezitzade Ahmed Ağa mahdumu İsmail Efendi, Akif Efendi mahdumu Mihdat Efendi tokat ve kamçı ile pek şiddetli darb edilmişlerdir. Binbaşızade Hakkı Efendi, Keçeci İsmail mahdumu Rağıp yere yatırılmak suretiyle darb ve işkence ve süngü ile tehdid edilmiştir. Maliyezade Mehmet Efendi memleket eşraf ve erbab-ı servetinden altmış yaşlarında olub yere yatırılarak tekme ve dipçik ile tehdid edilmiştir. Müderris Mehmet Efendi herkesçe haiz-i hürmet bir zat olduğu halde mevki-i ilmi ve ictima'isi nazar-ı itibara alınmayarak pek feci' suretde darb ve işkencelere duçar olmuş, burada ve İzmir'de bir ay kadar tevkif edilmiştir. Kontrol memuru Abdullah Bey şiddetli suretde darb edilmiştir. Katib-i adl Adil Bey, muhacir Tütüncü Ahmed, tokat, kamçı, dipçik ile pek şedit suretde darb edilmişlerdir. Bülbül Sokağı'nda muhacir pek feci' suretde üç nöbet darb edilmiştir. Tireli Halil Çavuşoğlu Emin Efendi üç def'a yere yatırılarak şiddetli suretde darb edilmiştir. Reji memuru Fuat Bey, tabur imamı Hacı Hasan Efendi, manifaturacı Ömer Efendi, kadı vekili Osman Efendi, Tekelioğlu Arif Efendi pek ziyade tehdid ve tazyik edilmiş ve Osman Efendi'nin esliha-ı gayr-ı memnuadan yüzelli lira kıymetinde küçük bir rovelver ve iki adet antika gümüş işlemeli çakmaklı tüfeği gasp edilmiştir. Halbuki asar-ı atikadan olan bu gibi esliha-ı atikanın ilanat-ı resmiye ile Yunan kumandanlığı tarafından memnu olmadığı bildirilmiş idi. 11. Hacı Muharrem Mahallesi'nde silah taharrisi bahanesiyle yapılan mezalim: Kınacı Arab Mehmet oğlu Ali, Arnavud Ramazan, küçük Ali oğlu Mehmet Ali, Harcan oğlu damadı Kürd Mehmet, Zencioğlu Ali, biraderi Ahmed, dağlıoğlu Ramis, Durmuş oğlu Süleyman, Abdil oğlu Mehmet zevcesi, kahveci Ataullah oğlu Mehmet, Giritli Mustafa Bapudaki, Hacı İsmail oğlu Süleyman, Cansız oğlu Mustafa Ali, Çoban Kör Osman oğlu Osman, Kavas oğlu Ahmed, Vehbi oğlu Ali, Dağlı Hüseyin damadı Giritli Hasan, Nuri Dede oğlu Berber Hasan, Mısrinin Ahmed, tüccardan Arnavud Aziz, Manisalı İsmail Çavuş, Arnavud Hacı Gazi Gaziboğazlı damadı Hacı Mustafa, Hacı Bektaş damadı İzzet, Moralı Hacı Hasan torunu Eskici Hüseyin, Zenneci oğlu Tahir Çavuş ve zevcesi, Öksüz oğlu Mustafa Ali, Mısırcızade Mustafa Efendi, Eskici Ali oğlu Ali Bey, Keçeci Çürük oğlu İbrahim, Otuzbir oğlu Hasan, kunduracı Yasin Usta, Semerci Hacı Ahmed, Semerci Hacı Abdullah, mülazım mütekaid Ahmed Efendi, Hacı Mehmet oğlu Topal Mustafa, Hacı İsmail oğlu Ali zevcesi, Deveci oğlu Abdullah, Çömez oğlu Mehmet, Vezir oğlu Mustafa, Kahveci Kara Ahmed oğlu Ali, Hallaç oğlu Hacı Halil, Hallaç oğlu Hacı Ali, Arabacı Kara Salih oğlu Hüseyin, Köylü oğlu Mehmet, Hacı Yahya oğlu Mehmet, Bakkal Hacı Mehmet, Nazlı oğlu Ali Bey, Gökoğlan oğlu Ali Bey, Sabancı İbrahim damadı Çavuş, Debbağ Nuri Usta, Pazarköylü İbrahim, Çakıroğlu Halil zevcesi, Zerzemin oğlu Salahaddin Efendi, Pabuççu Sinan Usta, Boşnak Ako Mestan oğlu Mehmet Ali, Kırık damadı Mehmet, muhacir Nalıncı Mehmet oğlu Kemal, muhacir Mehmet Ağa, muhtar-ı evvel Moralı Halil Ağa, Durmuş oğlu Mustafa zevcesi pek şiddetli suretde darb edilmiş ve mütenevvi işkenceler yapılmıştır. 12. Orta Mahallesi'nde silah taharrisi bahanesiyle yapılan mezalim: Bosnalı Ahmed Ağa, Bosnalı Hamit Ağa, İbrahim oğlu Arif, Derviş oğlu Hüseyin Bey feci' suretde darb ve pek mütenevvi' işkenceler yapılmıştır. Hacı Hasan oğlu Mehmet Ali, Hacı İbrahim oğlu Mustafa, Hacı Memiş oğlu Nuri, Şeyh oğlu Mehmet, Arnavud İbiş, Vukiç Abdullah, Sabit Efendi hanesinde müte'cir muhacir Ali Bey şedit suretde darb ve pek feci' işkenceler yapılmıştır. 13. Hamidiye Mahallesi'nde silah taharrisi bahanesiyle yapılan mezalim: Emir Hüseyin kainvalidesi Hüsniye Abla, İmam Mustafa Efendi, Çanak Süleyman oğlu Ahmed, Kasab İdris zevcesi Ayşe, Bursalı Vahip hemşiresi Hasibe, Hüsnü oğlu bakkal Şuayip Ağa, Giritli Halil Ağa, Cumalı Nalıncı Hüseyin, Cumalı Nalıncı Hüseyin ailesi, Boşnak Mehmet Efendi zevcesi, Kırımlı Mustafa oğlu Ahmed, Kürd Resul ve ailesi, Selim oğlu Tahir, Giritli Osman Naracağı, Giritli Hasan zevcesi Afitap Hanım, Bekir oğlu İbrahim Efendi, Bıçak oğlu Mustafa, İsmail oğlu İnce Pehlivan pek çok darb edilmiş ve türlü türlü işkenceler yapılmıştır. [Maba'dı var]