1 Haziran 1942 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

MUCİZELERİ Yazan: A. YAKALIOGLU Haydırpaşa Lisesi Öğrelmenlerinden 4/ vk a lusan'ar 10 a kadar olan gtleri iki ei onlar mertebesinden *erlu toplamı gibi telâkki edi Ona kadar olan adet. iki, üç,. gibi isimler veril dikten sonra bunların * sonuncusu Uk onlar sizrtebesinin birinel ye- merteb”s'uin son rakamı da 4 Mir mertebenin (ytizler mer tebesinin) vekümu olarak kabul ve bu süretle yiz, bin, nji rek yalnız on üç terimden mite. şekkil mürekkep kelimeler (on bin, yüz bin v.s.) vasıtasiyle birden bir milyara kadar saymak imiünr elde edilmistir. Bendan sonra, lüzum: hami oldukça, herhangi bir terim koyarak bor defssında 1000 kere daha biyük sayılar kolayca İfade edilehilir, İlk onlar mertebesi İçin yirmi, otuz, kırk, gibi terimlerin kabulü daha sonradır, Herhamgi bir sdedi kolaysa yazmak için dokuz şekil tasavvur edilmiş Ve Üzerlerine bunların mertebesini gösteren işa. retirr konulmuştur. Meselâ Fenikeliler, rakamların şekli bahis mevzuu olmamak şar. tişle © b'n beş yüz yirmi yedi aderlini 5*5“2'7 yahut Sb, 5y, 20.7 dört yüz Bü adedini'de 4”2 yahut 4y, 2 şeklinde yarıyorlardı, Buy suretle rakamları yazmak kolaylaştı ise de cemi Ve tarh yapmak zor oluyor, adetleri biri- biri altına yazmak ve her rakamm üstündeki işareti nazarı dikkate aimak icabediyordu, Bu zorluk ilk hesap makinesi. nin ihtiram: mwelp oldu, Buğ letin Türkçe bir ismi olup olma, dığmı bilmiyorum, Memleketimiz. de hemen münhasıran Kırım ve Kafhas mahacirleri tarafmdan kal. larılmalkta ve Rusça İsmiyle (çor. ki) anılmaktadır, B'lârdo salonla. rındaki saycıya henzrr,tahla bir gerorvelgn ibâret olup Üzerine gerilmis olan on ufki tol ürerine otuzar yuvarlak geçirilmiştir, Alet kullanılmadığı vakit yuvarlaklar solda belunur, Aşağıdan İtibaren ikinei tel 1, en üstteki tel de 9 » suldan sağa çekmek sure- tiyle on milyardan aşağı mletl heşsini temsil etmek kabil olur, Artık toplama Ve çılınrma mad. di b'e mahiyst alır ve kolayca ya pılır, Çorki müteaddit toplama ve çkarmılardan ibaret olan çarpın ve bölüm islevi de yapar, Corki tellerinden birinin sağ tarafında hiçbir yuvarlak bulun. wadığını gösteren bir işaret kul. lunmak ilk defa olarak bir Hintli. nin aklına gelmiştir, Maalesef ba fikri ortaya utan yatın yalnız Hint. Ni olduğundan baska bir şey bilmi- yorur, lu icadını dama atmak ol. du. Çünkü bu sayede rakamların yur ve yazılı adetler Çorkl tizerin- de maddileştiren sekil Ve hassala. rimı haiz bulunuyorlardı . Rieretin ilk nerlarmis Hindi istilâ elen araplar bu isareti ka. bol ettiler ve ona sıfır ismini ver. diler, Bin senesinde İspanyaya seyn- TAA Zi. Gene Siz beyninde biçbir fikir ölümden bombos bir kafayla yal. niz nefret ve haşyet duyarak ba oğulan kaştı, Kapıyı tm seki ka. padı, Sanki ölü yerinden kallap kanları akarık arkasınılan koşa. cakmıs vehmiyle titriyerek kilidin arkasında duran paslı anahtarı par waldarı acıya acıya çevirdi, Ve anahtrı çıkarıp sofanın penceresin. den kuytu baheeye doğru fırhattı, Oh! artık gelemezdi ya ol, Belis şimdi odasmdaydı, Işığı | Clecar'arı olsa gerektir, Çünkü İ sıfırın toplam ve çıkarmı İ hesap etmek imkin dahiline girmiş | hat eden Fransız papası Gerbert Arapların o terkim usulünü tetlük ederek faydalarını kavradı ve bi. Mühre TI, Syivestre ismi altında Papalık makamma geçince kendi yazılarmda bu sistemi kullanarak i:rmn Avrupaya yayılmasmıda mü. him bir âmil oldu, Bunu papadan sonra ilk kullanımlar Floransa ği kolaylık sayesinde tirari mun. meleleri kesintisiz olarak ve n— sırasiyle yazmağı piverisli aficak ve borç sütunlarını havi defterler evwelâ onlar tarafmdan meydana getirilmişii. kiyi istihlâf etti, Yolandakı Stevin tarafından vir- gülün icadı ondalı kesirleri Öç tam adetler gibi kolayoa toplamak ve çıkarmak imkânlarını verdi, Bunu müteakip İskoçyalı Nepor, arşimedik bir hülyasını tahaklcuk ettirerek ilik Jogarilme (o estvelini tesis etti, Filhakikn, vireill saye. sinde birden başlıyarak yavaş ya- vas biiyüyen ve bu suretle asağı yukarı bütün sayıları ihtiva eden bir geometrik silsilesinin hadlerini bulunuyordu, Buna tevafuk eden adedi silelenin hadleri evvelec Ar “med tarafmdan İşsret edi'disi eorbit, Toz (a X bilez a #lozb | hassnsrar hmiz bmirmmektader ki | Neper'in egivelleri elile bulundu. | ğu çarpım ve bölüm işlevleri top- lam ve çıkarma, ref ve cezirde çarpım ve bölüm, 'rra edilmiş bu- İunwyordu, Neperin muasırların - dan Kepler o vaklte kadar için. den çiktiamamış olan hesapları logaritme cetveli sayesinde icraya muvaffak olarak üstadı Tyeho-Bra. h4 ve bizzat kendisi tarafından ya- pılmış olan rasadattan seyyarele- rin güneş etrafımdaki hareketleri- De dair meşhur kanunları”: çıkar. mağa muvaffak oldu. Ve bu ka. sunlar iki asr sonra Newtana mo Birava dair... AYALAR, artık iyice sıcaklandı, Terlemeğe başladık, hem de buram, büram,.. Hararetlen İçimiz yanıyor, Harsretimiz arttıkça suya saldırıyor, ya hücum ediyoruz, Sakat sular içilir gibi değil, hamam suyu gibi lik, harareti gidermek şöy'e dursun, bilâkis arttırıyor, Su satanlar, neden se, hâlâ buz ko'lanınıyorlar, soğutma maxinelerini işletiniyor- lar, Ve buna rağmen bir bardak su hâlâ kırk pa ! Dikkat ettim, bardaklar di ig, o eski daklar yerine, küçüklerini kullanıyorlar, hesup: Yeni çeşit bir ihtikâr!,. Bundan başka sular Eskilerin dedikleri gibi, Taşdelen yorlar, Bu itibarla, sienk terkose uyu içmedens ha muvafık,, Fakat bira nerede?,, Onu da bulme j Yaz gelince, şehirde bira sarfiyatı geniş bir ölçüde artar, Böyle olduğu halde, her yü bu mevsimde, bir aksaklık olur, ayakta bira satan dükkünlerda, birahanelerde bira bulur Hele fıçı birası pek azdır, Şişelerdekiler ise, ü miş şeylerdir, Tabii vasıf ve nofasetini kaybetmiştir. Bu neden böyle oluyor? Tevziatta düzensizlik mi var”. Pıyasaya çıkarılan biralar, çok zaman neden biribirinden farklı oluyor? Neden bugün içilen bira köpüklü, yarın köpük. süzdür? Bomonti bahçesinde istenildiği kadar fıçi birası bulun da iyatmdan biraz menba suyu değil, hâlis terkos, verine Barsakdelen sunu- İmasının vardır yaemın arttığı ve $ yat asip şekilde yükselmesi İleri » 1 j bol bira bulundurmanın tersin etmek, hem de Yerdeki bozukluğun önüne geçmek *çın tedbirler almak lâzimdır. fiyatının Ey bira, sen canların cünanısın, Sıhhati davamız Dörhanisın. Varımız sen şevke olsun arma ğa Hep senindir, işte mide, işte Gan, Hep snasır işte sadıktır sana, Sah huban dense Hiyıktır sana, Hangi bir maşuka faiktir sana Varımız sen şevke ölsün armağan Hep sen'ndir, işte mide, işte can! dern mekaniğin bstinatgilu olan atalet premsipiri ilham ettiler, İste meçhul bir Hinti'nin küçük bir ihtirundan doğan btyük neti. çeler, Arapların bu ihtira &endi. lerine mal etmeleri, Papa TL. nin Syivesire onu yapması, Ploransa- | larm ticari defterlerde sıfır kul. lanmaları Stevinin virgünü icnd, Noper'in de bunlardan dahiyane bir tarzda istifade etmesi.. Gariptir ki Neper'in hemşerileri unnlak, satıh, hacim, deneme, para, v.s, hususlarmda hâlâ işari olmıyan kesirler kullanmaktadır Tar, AngloSaksonlar bunun İster far. kında olsunlar, İster olmasınlar bu islere inat ve ısrarları, esas jti. bariyle, her akıllı ticari harekete giren kazanç fikrine dayanır, Fil hafsika ölçü sistemi karışık olun. €a ekseriya işin içinden çıkmak için hesapları yuvarlak bir hale getirmek Tüzumu hasıl olur, Bu- nun da mutad yolu kesirleri üs tündeki tam adede iblğ etmektir. Makiki ihtiyaçtan | fazla alınmış olan malda israfa tğrar, Angle « Saksen o milstehliki işin farkına vardığı zün sıfır ve onunla birlikte işari sistem zafer kanar. cok ve metre sistemi bütün dün- yaya yapılmış bulunacaktır. Ars- mem, mihveri etrafında tam bir devir müddet'ni saman vehidi ola. rak pek esli saman'arilanberi ka- hul etmiş balınan Consensus Om. IBİİ “azan: nEZinE MUHIDDİN nim ini vahldi olar"; da miviye. nin boyunu kabni etmek zorunda- dr, V dik Öğretim) den NA, /, se? Karanlıkların bir kenarı yırtılmıs, donnk bir sihir ısığı viraneyo dö- külüyordu, Sabah olmuşta. şimdi ne vapacaktı Bedia? İçeride, bir ölü yatıyordu. Ellerine halkınca titredi, Bir katildi artık, katil, kanlı bir katildi o,. fakat eğer o ww öldürseydi simdi oOkendiş ebediyyen İekelenmiş, mahvelmuş, bir pıçavra haline gelecekti. O haliyle Ferhadm karşısma bir da. ha nasıl gıkardı?. Fakat bu kini kanlı elleriyle o. run çilerini tutacak ona her Şeyi anlatacaktı., oh onu bir kere Şör. seydi!,, Ona bir kere kavussaydı Nç rahat çdscek, ne kadar mes'u! olacaktı. beyninde yavaş yavaş fi» &irler ve hatıralar krprrdamağa bas lamıştı arlık.. bu ellerine bulaşan katil kan annesinin, zavallı masin semeelğini ölmem, kendisini de 12 milyon koyunun hicreti Sürülerin, bu.muazzam muha- dünya yüzünde, ilk defa zöi Avustralyanm ce. nup ve garkında bulunan koyun sürüleri, merkez mıntakasına gö- türülmektedir, Altından değerli olan merinos koyurları, Avustralyanın serve tidir ve nüfus başma 16 tane isabet eder, Vaktiyle, 150 sene evvel, Avuslralyaya çıkan 790 İngiliz muhacirinin beraberinde 25 koçla koyun vardı, Bir küçük sürünün bu kadar üretilmesi parmak iaırtacak şeydir, Avustralyalılar, Japonların hü cumundan kurtuldukları için, ko. yunlarma kaçırıyorlar, Ru koyun lar, merkez ovularında emniyet. te bulunacaklardır; fakat bu ha. reket pek müskülâtlıdır; çünkü cenupta Obulunan “Yeni den yahut şarkta bulunan “Kins- land” dan merkeze kadar olan mesafe binlerce kilometredir ve arada, geçilecek yüksek dağlar mevcuttur, Bunlerdan deha mü him olarak geçilmesi zaruri olan göller vardır ki, buralarda ne 81! bulunur, ne de arteziyen kuyula- rı kazılabilir, Avustralya hükümeti, bu ko | bet ederek daima yunların, bu kadar güçlükleri ne süretle yenebileceklerini düşün. mektedir, Bu'ilk tecrübe müvaf fakıyetle metices'nirse, arkasm dan 13 milyon sığır, at ve do. muz sürüleri yola çıkacaktır, Avrupa gazeteleri, Avustralya nın bu hereketini yersiz buluyor tar; çünkü Japonların ct yemedik. lerini, hele sütten istikrah ettik. lerini, onlarm pirinç ve sebze ile geçindiklerini, yüne pek az rağ- pamuklu ve ipek kumaş kullanmasını tercih ettiklerini ileri sürüyorlar, .|,. Japon çocukları fransızca öğreniyorlar Japonyada oturan Anglo - Saksonlar, çekilip memleketleri" ne gidince, mekteplerini kapadı İar, Fransiz rahiplerinin idare sindeki mektepler rakipsiz kaldı. lar, Bu mekteplerde, 4.000 kadar Japon kızı okuvor, Bu kızların içinde, Japon bahriyesi umumi erkân: harbiye reisi amiral Noga- no'nun kızı da vardır. Japon rahipleri, vaktiyle Fran, sada, Madam dö Mentenon'un Kıralm hizmetinde olanların kız larma hasrettiği terbiye usulünü takip ediyorlar, MAHKEMELERDE (Baş tarafı 2 ncide) — Demek çocuğunuzun da ya. nmızda kalmasını istiyorsunuz? Anaan tabii, Bundan sonra, kadının sabitleri dinlendi. Bunların hepsi de, zar. zavaiçı Hüseyin efendinin. her ge'e sarhoş — olduğunu, karısını İ döğdüğümü biraz dn - nsal söyle. sinler - çapkıncn olduğunu, hatil Fatma hanımın da bir defa kendi. sini bir gece âleminde kağmlarla yakaladığını anlattılar, Bundan sonra söz alan avakat, in karmdan ayrılmak is. ni, esasen görüldüğü gibi ayrılmalarına sebep ola. esit, herhangi bir geçimsizlik (1) bulunmadığını ileri sürerek, kendi. İlerinin dinletecekleri şahitlerin bir Hat, mahkemeye verdi. Netirde mahkme, bu sahitleri teek üzere duruşmayı başka güne bıraktı, N. Ş$. SUNDAN RUNDAN ne maa ani Senede bir dolar maaş alan harp sanayii Şefi MASASINI, haf rabat Donald Ne'sen ta koltuğunda oturuyas, Bulunduğu y fabrikasının inci direktör odası Ru srel yazı in idir. sizinle &i b Lonald telefonu airyor, yüzü biraz ağırlaşıyor fakat piposunu içmekte devam ediyor, Bir daki. İka sonra cevap ver — Peki, kabul ediyorure, Bu vaka 1940 kânunusanisinde oluyor, Kendisine teklif :dilen A- i merikan harp sanayii deires şef- iğini Donald kabul etmişti Donrld Nelson Bü vazfeyi ka. bul etmekle büyük bir fedakâr. J , Zira çalıştığı fab rikadan kendisine senede 14001 d im-ktedir, Halbi ından alacağı üc- yalnız 1 dolardan iba Çünkü Amerikada har; için ihdas edilen vazifelere ancak fahri memurlar tayin edilmek tedir, Yelnız Amerikan kanunu: İ esnsisine göre hiçbir memur ma Aşsız çalıştırılamıyacağından bun lara sembolik bir ücret olmak ü. İ gere senede 1 er dolar maaş bağ- lanmıştır. Donalâ Nelson çalıştığı fab. rikadan yılda 150 miyon dolar, jik ük madde alıyordu, Şimdi çe- İlıştğı yöre satın aldığı ilk madde. nin kıymeti trilyonları aşmakta, İ dır, Donald vazifeye baslarken A- merikallara bir beyanname meş. retmiştir. Bu beyannamede bü, tün Amerikal'ların biribirine ben ziyecek tarzda yaşamalarını tav. di; di azla ogeçinmiye a geçinmeyi öğrememezseniz İle. ride hiçle geçinmiye mecbur ka Larsınız., Yeni Neşriyat : PERDE ve SANNE Bu sl sinema ve tiyatro mec. muasının haziran sayası küğ” 2 ranma £ sayfa olarık ve in münderecatla çıkmıştır. ye ederiz, ölümden beter bir felikete sürük. lemeğe kaan bir katilin kanıydı. Kw kan helâldı ona, bu müukad- des bir intikamdı! Fakat bu ha- kirati kime anlatabilirdi? Yalar Ferhat belki onu anlar ve kurta. rırdı, Hemen ona koşmak, bu kor. kunç vaziyetini bir an evvel am- Tatma'lıydı, Korkudan titriyerek dısarı çık- a, ellerini yüzünü yıkadıktan son. ra sırtındaki o kanlı gömleği çıka. rıp yere fırlattı. #cele arele çama- ser dolabından temiz, ütü bir kat çamaşır çıkararak giydi, Ortak epeyce ağırmıştı., Artık evden çi kacak vakit gelmisti. Gilyindi, çantasını eline aldı, i- <inde beş on parası vardı, Fakat « kadar azdı ki bu para, bir yere girip bir iki saat sonra Ferhsdm €inç gitmek daha münasip o'a- coğmi düşünmekle beraber paraw- nm ancak tramvaya yetişeceğini hesapladı, Zarar yok! Ağır ağır s0 kaklarda dolaşır. vakit kazanırdı. Kapıva değen yürüyerek son defa tütün çocukluğunun ve genç kik İğmın geçtiği bu odaya dünlin bak fı, Peneerelerden giren sabah & şığı yerlerle sürünen kanlı çama- sırları yaralanmış ölü halinde gös teriyorda, Bedia sap sarı kesile. rek kanlı çamaşırları toplayıp min derin kenarma sakıştır'la, Sokak kapısmı gerlatrsnmağa gayret ederek actı, Sokakta kim- seler yoktu. Dışarı süzülerek ka pw dikkatle ceki, Arkandan wasum bir ses gelecek ve onu ©. muzlarınlan kuvvetli iki el yakak. yarakmıs <ibi titriyordu, Sokak. ta attığı ilk adımlar ona ne kadar bitkin ve yorgun olduğunu anlatir, Her adımda dizler; bükülüp içine mülliş bir baygınlık o çöküyorda. Yokuş asağı inerken sokakta ağır ağır hareketler başladı, Birkac sötcmın bezgin sesi aksetti, Bir Mi yaramaz kliçiik mektepli #içri- yarak birbirine top atıyordu. De- dia karakolun öntinde iki polisin komustuğunu erin bir korku ile gördü., böyse birbiriyle yavas va vaş konuşan polis'er akssmki Jeh. cinayeti mi duymnslardı sen n?! İçinden katil benim! Benim amma, kabahati; değilim! Dive ça. cahex bir itiraf tastı, Sonra meç- hel Bir âkihetten son derece kor. karık sendeliye sendeliye Yürü - meğe başlı. Oh kurtulmuştu" Onu tanıyan ve tutan olmamasi! Nagacak ve kurtulenki!,. Bir ke te Forhadı görse; 6 sevimli ve ken disini çek seven genç adamı elbet anu kurtarmanın bir çaresini ba Burda, Ah belg bir kere onu görseydi, hem onu ne kadar seviyordu. on. dan haska bu dünyada hiç kimsesi yuktu ki zafen.. Tramvay istasyona karakola çek yakmdı, Orada durmak belki teh- likeli olurdu. Bedia yürüdü, diz. leri kesiliyor, bayamlık artıyordu. Oh me fena şey şu kimsesizlik?.. #h annesi sak o'saydı!.. Hiç ol. mazsa Ferhat,, güzleri kararıyor - du, düşçeekti., birden önünde bir tramvay durdu, Noteye gittiğini bilmiyetek arabaya kendini arı, Penöçrenin önünde boş bir yer vardı oraya yıkıldı, Para çıkarmak için çantasını açmes kücük bir şi- $e kolonya gördü. Ol! Ne İyi bir buluş! Kolonyayı mendiline döke. rek derin derin kokladı, Sukakla. rma ıslak mendili gezdirdi, Fe. rahlarn;, açılımş gibiydi, bietçiye bir zimya | TI HAZİRAN — 1949 ee başlık yanındaki tarih üyerek gönderecek © okuyucu ticari mahiyosi haiz olmıyan Bi Anları parasız oeşrolu Evlenme teklifleri: | # Yaş 23, boy 1,10 kilo veya ki ayarla evler mektedir. (M.Y,) vens ca! ; 5 irad ele * Yaş 50, boy 1,80, kilo SÖ renkli Avrupayla tütün Hear” pan, İstanbulun en mtu hallinde mükemmel evi, lak ve akar sahibi Wde yaşulacak vaziyette ve dürüst bir bay; 33.50 ilişik, sakin, vakur, ki mu yüksek lenmek istemektedir. sine müracaa: , 46 merk ayri vir kadın os yas man ayan Mihrac) * Yaş 40, boy 167, Kilo &ylık yazaneci PO Hira A makinist bir bay 24.2 ce ruhlu, açık kalöli, bir kızla evlenmek ister ağı kızım hiç bir geyi a lan azisi eteği oki İmes ruhlu) rorazine mirasiii İş arıyanlar * Alafranga ve a işlem Bakırctlarda ah ulu AN Rıza Gi Bi hir (o yüzilamede iş Üniversiteye deva a, cebir ve hendeme ektedir, (Öğren) rem ağu delayıslle kendine 5 aram zeydası ya müracaat, se ile mezun olmuş ve t dinde bir sene oltumuj at Aldırımz: Küyucakarmzın ar, (FS) terazine müracaat. * Asri daktilo kuruundoğ * ise son smufa kadar riyaziyesi kuvvetli bir gen& | > ortaokul ve lise taleb© imtihana gireceklet det sine * Yazısı güzel ve riyagiye$ ti: bir genç, ailevi vaziye nün Adır, Büşiklaş Tİ lâhhane sokak 34” ye n bir dani bir mücasasede çal ektedir. (Solgun) remsin8 * Ortaçkulun son snf 15 yaşında bir talebe çlafö ğ vince bir mmüessestde çam mektedir. (Pay 1243) remzi” cant, Aşağıda remlzleri yazıb mektupları idarehanemizder” tarı hariç) hergün sabahi” kadar ve saat 17 den son(s (8.GK) (Gar) (EB Ural) ei ÇA, Önmely (ŞU) (Acele) “ N IRR.G.) (Cida! ağa ver? (820) CAM) (RL) (Şİ İİ (OLD, 215) (Tekcan) Yede (TARZ) (FA) (Naciye P (GM) (A) (AG) ZAYİ — As Pon, No, nan 2,5847 tarih ve 92 kilo 950 gram sığır a 2009 e mütenhhidi Fikri Sezginer Si kaybedilmiştir. Kaybedilen para uzatarak: — Taksime! . dedi « Biletç! çüldü: — Bn tramvay mer bayani! — Nereye gider? — Bu, Orinköy aral ven ilk istasyonda im, Taksi” a in Bedia dizlerini yokld" kati yoktu, , — Mayıs! - diye Karaköyde inerim, Bileiçi parayı alarak verdi, ger pet Bodla yerine yerlesİ- 149 diyen lak mendilini bö yi açılan hafızasında evde z raktığı ölüyü dilsünerek mahtelie bir hareketle eder gibi Ferhedım hay” uratıyordu. Döseme yatan ölüyü hiç düsü tün beyninin kndı gevirmeğe çalışarak Kuyt” ye mak istiyordu. ki umulmaz hâdise ca kat bu sevinli ve hisli langıcı pek çabuk #00 merarlığın zifir Saran faciaya tahavvül anla N 1