31 Ağustos 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

TT ea eler a B g i İi « 381 AĞSTOSA—I9A danlıği tarafından neşredilen bir Finlerin zapteltikleri Vipuri büyük hasar gördü Bu şehir gene Karelinin merkezi olacak Helsinki, S1 (AA.) — — Karelinin Ve merkezi Finlândiya körfezi şarkınae yulunca herkes bütün Finler bayram yapmışlardır. Vipuriden sonra Fin kıtaları ilerlemeelrine devam ederek Kareli berzahımda Kilninapo şehri de işgal edilmiş. tir. Berlinde askeri bir kaynaktan | bildirildiğine göre, Alman kıta- larının seri ilerleyişi, Sovyetlerin Reval'r kül haline getirmek hıu- susundaki emellerine mâni ol. müuştur, Bolşevikler birçok fab- K bliğde Fin kıtal 30 CE Bt q _Pn İ tîşdısaşahğ Vîpıî;şı? girdîğlîî_i b bildirilmektedir. ' - ND ” q "”0_ ıI?,ı.ı haber ıF.'iıılâu'ıı:iîyada du- H Ha el Maoskova radyoıuna Harb'n onhırm j Suriyeden götürülmüş Ingiliz zabitleri Fransızlar taralın- dan serbest bırakıldı _r doln ajansının verdiği haber. te göre dünya vaziyetine bakıs - Finier Vipuriyi aldılar göre Gomelde Almanlar 8000 ölü haftası girdi — Fımandıya korîevınde sayyet deniz kuvvetlerine Ve ğir zaylat verdirildi 'ahranda örfi idare ilân İi . lldı - Ruzveltin — sözleri -« j ıtler Musolini mülâka - dan çıkan netice * ark cephesinde harp devam diyor. Alman başkumandanlığı n gece neşrettiği tebliğde di. Ti ki- man donanması ve hava kuv” eri, — Finlândiya — körfezinde, övyet deniz kuvvetlerine ve nak” filolarma çok ağır kayıplar iştir_ evaldan kaçmak ve başka'li - ara iltica etmek için yaptığı büsler esnasmda, Sovyet fi. a mensup iki torpîdo muhrihi ve bir mayn tarayıcı gemisi, arla ciddi hasara uğratılmış- : Ş;ddetlı hücumlar neticesinde as tayyareleri, bir Sovyet kru. âzörünü ve iki torpido müuhribini gatırmış ve 3 torpido muhribi ile ıı:l:ıavln kruvazörü bombalarla a uğratmıştır. çi iğ' nakh'ye filolarr, harp ge" vaş tayyareleri, ekserisi nak" gemısı olmak üzere ceman Ü tonilâto hacminde 22 ticar vapuru batırmış ve 39 vapuru © derece hasara uğratmıştır ki vapurlardan büyük bir kısmı © ve umum yenicerilere kır. car, ellişer akçe yevmiyeler, hil" © gatler, kaftanlar, ihsanlar veril * l îş. 'bunları işiden Sultan Selim i _kıt’ayı yazmışlardır: |: *-f Cünbüşünden duyarız vaz'ı sitem j pişesini ız feragatle fakat —meşgaleden n M MESTUTUZ, , " klırap etmededir. vaz'ını çarhın S B idrâk, atreı eşk gibi. gerçi nazardan dürüz, İ îîletu devlete Iğıık mi bu vaz'ı ş nÜ süz, Bunun encamımı tefhime Selim, ı._: mecburuz, —Dorduncu Sultan Mustafa cü p ken ayakta bulun.ın pederime: | — Tayyar efendi.. bana da am am gibi hizmet eder misin?! Diye sormuş, O da hizmet et nek vazifesi olduğunu arzetmiz. yultan Mustafa mahzuz olara.k b&ma binbir rebiye ihsan ve vazifesinde ibka etmiş, - Bir gün sarayda, babamın va nma (1) pejmürde kıyafetli ser” n suretınde bir baltacı neferi ülmuş, bir çevreye sarılı bir Sıt getirip telâş ve ihtiyat ile izlice babama vermiş, Babam p okudukta Sultan Selimin alik hat ile el yazısını derhal ta. mus, hüzün ve iftiharla okumuş, ğıtta su satırlar — yazılıymız: enim muhlisi sadıkım Tayyar ndi., tiryakisi oldufum karı enfıye bitmek üzereolduğun i quratlr. bzraz enfıve tedank | enfiyeyi derhal buldurtup ) Sultan Selime zönderdiğini ağla. |O yarak anlatırdı.” B , Nakleden: R, E, KOÇU D (Ç1) Tavyyar Efendi o sıralarda 16 yaslarında bir ihtiyardır, nun haftasında, yemekte i. | rika ve binayı berhava etmişler- dir, Fakat Alman askerleri ve Reval'in cesur halkı, vaktinde yetişerek bolgevikler tarafından gehrin en güzel ve en mühim bi. nalarıma — yerleştirilmiş olan in- filâk maddelerini — zararsız bir hale koymuşlardır, Alman askerlerinin şehre gir- dikleri akşam Halk, sokaklarda Alman otomobillerinin etrafında dolaşarak nümayişler yapmış ve Alman askerlerini selâmlamış. lardır, Bundan başka Reval mmtaka- sındaki köylüler Alman kıtaları geldikten sonra köylerine dön- müsşlerdir. Sovyetlerin mukabil Taarruzu Berlinden bildirildiğine göre, 29 ağustos günü Sovyet kıtaları Dinyeperin garp sahilini geri almak istemişlerdir. Bu teşebbüs hücum kıtaları daha Dinyeperin garp sahiline varmazdan ÂAlman topçusunun isabetli ateşi karşı. sında kırılmıştır. Sovyetlerin 28 ağustos günü Kiyef'in cenubunda Dinyeperin garp sahiline yaptıkları ve Al- man kıtaalrının muvaffakıyetiy- le püskürttükleri hücumda 250 bolşevik öldürülmüş ve yüzden fazla esir almmıştır. Sovyetlerin kanlı zayiatıma Dinyeperdek! ge. milerinin ve denizaltı gemileri- nin batışrı esnasında boğulan ve- ya karşı sahilde Alman topçusu. nun ateşi altında ölen hesapsız Sovyet Aaskerinin de ilâvesi lâ- zımdır, Odesa mıntakasında Ruümen tayyareleri 290 ağustos günü ya- pılan hava muharebelerinde mü. essir yardımlarına devam etmiş- lerdir, Az bir zaman zarfında 10 Sovyet tayyaresi düşürmüsler- dir, Yalrız bir Rumen tayyaresi üssüne dönmemişstir, İranda vaziyet İran vaziyetine gelince, Simlâ. da neşredilen tebliğe göre İran- da mukavemetin her tarafta ke- sildiği ve işgal edilen mMmummntaka. larda vaziyetin sür'atle normal hale avdet ettiği bildirilmektedir. Yalnız Tahranda örfi idare ilân edilmiş ve geceleri sokağa çık- mak menedilmiştir. — Tahran radyosu bu münasebetle gü ha- beri neşretmiştir: Bundan böyle, Tahranın ida- resini harbiyenazırı eline ala- caktır. Kumanda, orduya veril- miştir. Nizama muhalefet eden. ler, askeri bir mahkeme tara- fından muhakeme edilip idam cezasına çarpllabilecektir. Azs- kerler, lüzum hissederlerse, sivil ikametgâhlarında araştırma ya. pabileceklerdir, Sivil ahali buna mümanaat etmiyecektir. Bütün İran matbuatı, asekeri sansüre tâbidir,. Bütün toplantılar yasak edilmiştir, Silâh taşımak müsa- adesi ancak askerlere verilmiştir. Edenin sözleri Eden dün söylediği bir nutuk- ta, İran hükümetinin yakında İngiliz ve Sovyet hükümetleri. nin tahmil edecekleri şartları öğ- reneceğini söylemiştir, Bu gşart- lar, pek fevkalâde değildir. Ve aancak muvakkat mahiyette. dir. İngiliz - Rus şartları bu Hafta İrana bildirilecek Röyterin öğrendiğine — göre, İrandaki vaziyetin tesviyesi için müsterek İngiliz - Rus şartları, | bu hafta sonunda İran hüküme- tine tevdi edilecektir. Şartlarm İran hükümetine tevdi edilme. den evvel Londrada neşri, gayri muhtemel ise de bunların İranın dahilt işlerine imkânı nisbetinde az müdahaleyi tazammun eden teminatı ihtiva edeceği ve bü- nunla beraber Büyük Britanya ile Sovyetler Birliğini, vaziyetin icabeltirdiği şekilde vikaye ede- cek mahiyette bulundukları zan. nedliyar, Tahrip edilen benzin Stokları İngiliz - İran petrol sirketi, dün İran —ordusunun atesş, kes emrini almasından sora, Rus bombardıman tayyarelerinin bim- lerce litre benzini mahvettikleri. ni haber vermektedir. Sirket mümessilleri, Kazvinin da en ileri müstahkem mevki olan Vi«e pu — zaptedilmiştir. Finlândiyelilar, Vipuriyi sadece bir şehir — addelme« mekte belki Finlândiyanm tarihi va, zifesinin sembolü telâkki eylemekte « dirler. Bu vazife, şarkta Avrupa me« deniyetinin piştarı olmaktır, Vipurinin ziyar, mart 1940 sulhünün en — kara noktalarımdan biri olmuştur. Finlân « diyalrlar için G00 sene zarfında yalnız bir defa Rus istilâsma uğramış olan Vipüurideki şato Üzerinde kızılbayrağın dalgalanmakta olduğunu bilmek pek elimdi. 1939.1940 kış mevsiminde yapılmış olan şiddetli bombardımanlar ve son istasyon binası, bugün bir harahbeden başka bir şey değildir. Eski — şehirde yalnız duvarlar kalmıştır. Estonyada evlerin yüzde ellisi harap — olmuştur. Yalnız eski şato, şehrin fevkinde yük« selmekte ve garbin şarkm galebesini temsil etmektedir. j Vipüri, yeniden Finlândiya Kareli« sinin ve belki de Karelinin merkezi o. lacaktır. tebliği (Baş tarafı 1 ncide) gamba günü düşürülen —Alman tayyarelerinin evvelce bildirildi- ği gibi 41 değil 76 olduğu anla. şılmıştır. Almanlar Leningrad cephesin- de tazyiklerini arttırmışlardır. Sehrin civarını müdafaa eden Sovyet tayyare — teşekkülleri 'giddetli taarruzlarda bulunuyor, Çarşamba günü —Alman hava kuvvetleri tarafından Sovyet ha. va meydanlarıdan birine yapı- verdiler Moskova, S1 (AA.) — — Moskova radyosu dün akşam Gomel etrafında cereyan eden muharebelere müteallik olarak şu haberleri veriyor: “Sekiz binden fazla ölü ve yaralı, takriben 200 zırhlı muharebe arabası, birkaç yüz top, binlerce otomobil, yüz kadar tayyare... işte faşist ordusunun Gömel için ödcdiği fiyat budur.,, iran pelrol kuyuları hasara uğramadı (Baş tarafı 1 ncide) başlıca — noktalara fışkırmağfa devam etmiştir, İngilizlerin yap- mış oldüğü taarruz yüzünden hiç bir petrol kuyusu hasara uğ- ramamıştır. Yalnız bir petrol hazinesine başka yerde patlamış bir obüsün — etrafa saçılan par- çaları isabet ederek bu hazineyi yarmıştır. Bu kıymetli kuyuların hasara u.gra.ması korkusundan dola.yı ağır toplarla havan toplarınmı is- timal etmeleri menedilmiş oldu. gundan Hintli kıtaatın vazifele- rini ifa etmeleri cok müşkül ol. müuştur, Hintli kıtaatın kücük toplarını kullanmak suretiyle karaya çıkmalarının mümkün ol- madığı zanmedilmiş ve bu zan, sahilden Aarazinin — teşekkülâtı tetkik edildiği zaman kuvvet bulmuştu. Sahile yüksek demir kazıklar cakılmıştı.. Bir Hintli albay, kıtaatın iki demir kaprya tesadüf etmiş ve bir vagon şas- sisini koç başı gibi kullanarak bu kapıları devirmiş ve ileri gecmiş olduklarını hikâye etmiştir, saiti ihtiyaclarını temin için o. rada hazır mahruk bulacak ol duklarını söylemektedirler, General Nediçin beyanatı Sırbistandaki Alman askeri kumandanının söylediği nutuk'a yeni Sırp başvekili general Mi- lan Nediç, şu beyanatla' cevap vermiştir: Hükümet memlekete imkân dairesinde nizam ve emniyeti te- min etmeğe ve AÂlmanya ile dü. rüst ve dostane surette işbirliği yaparak Siırbistanm istiklâlini korumağa kuüvvetle azmetmistir, Sırp milleti, Alman askerinin muhasamatım tatilinden sonra kendi&ine karşı intikam hisleri beslemediğini ve muzaffer olma- sına rağmen dürüst davrandısı. nı asla unutmıyacaktır. Sulh ve nizam yeniden tesis e- dilir edilmez, hükümet, memle. ketin iktısadi ve içtimatf kalkım- masiyle meşgul olacaktır. Hitler - Musolini Mülâkatından çıkan netice İsvicrede çıkan Niyüz Zurher Çaytung'un — Berlin muhabiri, Hitler . Musolini — görüşmesini tefsir ederek göyle yazmaktadır: Herhalde “sonbahar ve kış se- ferleri,, için mihver devletlerinin projeleri karşılaştırılmıştır. Teb liğ, Atlantik deklârasyonuna bir cevap olarak telâkki edilmekte. dir,. Zannedildiğine göre, mülâ- katta bütün siyasi vaziyet muta. lâa edilmiştir. Fransız - Alman işbirliği ve bunun İtalyanların Fransadaki talepleriyle olan mü. nasebetleri, henüz “aydınlatıla- miıvan” İspatnyol gayri müharip. liği, Hırvatistan ve Yunanistan vaziyeti ve bilhassa — Sovyetlere karşı yapılan harbin herşeyden büyük ehemmiyetiyle bunun ya- kın şark devletleri üzerindeki te. siri görüsülmüstür, Popolo d'İtalia yazıyor: il inci Hitler - Musblini mü. lâkatı, şimdiye kadar yapılmış olanların yalnız uzunu olmakla kalmamış, aynı zamanda tarihin en kanlı bir muharebesinin şiddet le devam ettiği bir anda vuktr- bulmuştur. Avrupanmın içtimal, ahlâki ve iktısadi tesşevvüslerini — yaratan sebehler, Moskovanm fahrip edi. ci tedhişi ve Plotokratların ha- lan taarruzda 23 Alman tayyare. Düşman, cesaretle harp etmiş. si düsürülmüştür, Almanlar yer- | tir. de tek bir tayyare bile'bulama. | — Toplarmı ve tüfeklerini maha- mıişlardır. retle kullanmıştır. bombardımanı büyük bir hata 6i- Tis ve boğucu tahakkümü izale duğunu, zira Rusların naki! ve — edilmedikce Avrupada kat'i sulh olmıyacaktır, Adolf Hitlerin ve Müusolininin gayeleri, Patomac gemisinde kullanılan lisana naza. ran ne kadar yüksek ve insalidir. Atlatiğin sisleri arasında kaybo- lan sekiz noktaya mihverin iki gefi bir nokta ile karşılık veri. yorlar: - Avrupanın yeni nizamı sulha hakka istinat ediyor, Ruzveltin sözleri Ruzvelt dünkü gazeteciler ton. | lantısında Japon büyük elçisi amiral Nomura ile yaptığı mü- lâkat hakkında mutalâa yürüt. mekten imtina etmiş ve demiş- tirki: Amiral Nomurayı tekrar ne zaman göreceğim ve Prens Ko. noöye'nin mesajma ne zaman ce- vap vereceğim tayin edilmiş de. gildir, Harbin üçüncü yıl dönümünün yaklaştığı zikredilmesi üzerine, Ruzvelt, gazetecilere önümüzdeki pazartesi günü bir nutuk söyli- yeceğini hatırlatmıstır. Bundan başka Ruzvelt evinde dostlariyleyaptığı bir görüşmede de demiştir ki: Dünyayı sarsan tehlikeler he. nüz bitmemiştir,. Hattâ ağustos nihayetinde ve 1 eylülde oldük- larmdan daha ciddi mahiyet al. maları mümkündür. Ruzvelt su sözleri ilâve etmistir: Bununla beraber kendimizi bahtiyar say- malryız, Ve gelecek sene dahi bu temernnide — bulunabilmek için dua etmeliyiz, Ancak bu da bi. zim elimizde değildir, Yeni Avusiralya Başvekilinin sözleri Yeni Avustralya başvekili Fad- den bir mülâkat esnasında gun. ları söylemislir: Her — Avustralyalının yüzde vüz randıman verecek bir hamle ilebana yardımı veiştirak etmesi- ni isterim, Çünkü — yaptığımız muharebe bizzat Avustralyanın emniyetini tehdit ediyor. Bu muharebeyi kazanmamız lâzım. dır, Mali plânrmız değişmemiştir. Harbi devam ettirmek için ver- gilerden, istikrazlardan ve ban. kaların yapacakları kredilerden makul surette istilade ederek lü- zumlu olan parayı temin ve te. Kahire, 81 (A,A.) — Harp e- siri olarak Vişi otoriteleri tara. £mdan yanlışlıkla Suriyeden gö: türülmüş olan son iliz zabit. leri serbest brrakılmışlardır. Ha- len sağ ve salim olarak Beyrut. ta bulunmaktadırlar, Dik Başvekilin orduyu tebriki (Baş tarafı 1 ncide) saat dokuzda başvekil Dr., Refik Saya dam genelkurmaya giderek genolkure may başkanı mareşal Fevzi Çakmağı cumhuriyet hükümeti namma tebrik etmiş ve hükümetin olduğu — kadar Türk milletinin de şanlt ordusuna her vakit için tam güvenini teyit eylemişe tir. Ankarada buluünan vekiller ve ve, kâlet müsteşarları da tebrikâtta büm lunmuşlardır. Saat 9.380 da — maruşal Fevzi Çakmak başvekâlete — gelerek başvekile ziyaretini iade etmiş ve Ora dunun teşekkürlerini sunmuştüur. MAREŞALİN TEŞERKKÜRLERİ Ankara, 30 (A.A,y — Genelkurmay başkanı mareşal Fevzi Çakınak, zafer bayramı münasebetile ördü ve şahiöe ları namma bildirilmiş olan iyi temen. nilere karşı teşekkürlerinin — iblâğma Anadolu ajansını tavsit buyurmuş!lara metre cenubundaki mukabil | da vaziyet gittikçe inkişaf etmek Bu taarruz muvaffakiyetle netit#' , nirse Peypus gölünün gırkmd#w '_- “man kuvvetlerinin vaziyeti s'üî : cektir. dır, Şimalde Peypus gölünün 200 Merkezde yapılan taarruzdan B0 Almanların Kiyefe doğru iler!ef rini durdurmuşmaktı, Bu cepli*d” 4, knllk. zayiata uğrımış]ıı'â!r İki ımele umf v A yaralandı Fatihte, Sofular caddesind” adında birisinin inşaatımıda _ amsle Mustafa ile Huıeyin 4 nanın ikinci katıma taş mw ; şırlarken taş ellerinden düşmüt leler de muvazenelerini “y B merdiven aralığına dlışmww Hüseyin başmdan ve — 8377 Mustafa da kalçasından Ve "ı dan ağır surette yı,ulmw'! reba hasuıneılne kal Motörlü nakil vasıtalarınl“_; senelik muayeneleri — Belediye, Ankara belediyesi ta- rafından yapıldığı gibi motörlü nakil vasıtalarının İstanbulda da senede bir defa değil her ay kon- trolünün yapılmasınım — kabil olup olmadığını tetkik etmektedir, İs - Kontrolun her ay yapılması etrafili H | tetkiklerde bulunuluyur ——— | Herakşam | (Baş tarafı 1 ncide) kiyenin iki taraftan yani, cenup Ve şark hudutlarımdan — kusatılmış olduğumuzu anlatmıya Trakya hudutlarımız ile, Ege de- nizi ve Akdeniz adaları vasıtasiy- le dostlarımızla komşsu hüle — gel- mek, bizim İçin pek tabii görün- düğü halde, cenup ve şark hudut- larımızda müttefiklerimizle kom- şuluk neden tehlike teskil edece- ğine akıl erâmmek hakikaten zor- dur, Mihver radyoları, bir de müslü- manlık davası çıkardılar. İngiliz - Rus müşterek hareketinin bin bir ayıbından başka bir de, müslüman milletlere hakaret teşkil etmek safhası var ki, İtalyan radyosu, bunu da diline dolayıp duruyor, İtalyanların müslüman Trablusgar- bi ve Bingaziyi kat'i surette zap- tetmesi, Arnavutluğu ortadan kal- dırması, müslümanlara hakaret de- gildir, Fakat İngilizlerin İranı, muvakkaten işgal etmeleri müslü- manlara hakarettir. İşte Romada icat edilmiş yeni bir mantık, - Yine İtalyan radyosuna göre, İrandan sonra nöbet Türkiye İle Efganistana geliyormuş. — Tahrik, tesvik, şüphe ilka etmek gibi ha- reketler bir az daha fazla zeküi ve meharet, ile yapılmak iktiza e- deceğini gördüğümüz dostlukların karşılığı olarak hatırlatmak — iste- Tiz, Türkiye hakkmdaki hissiyatın na kadar dirayetsizce — yapıldığını anlatmak için şu misali de zikre- delim: Bir radya iddiasma göre bu vakalardan dolayı Türkiyede efkârı umumiye o kadar mütecsesir imiş ki, Hariciye Vekâletinin bita- raflık siyaseti tehdide maruz kalı- yormuş! Atalarımız: “Aç tavak kendisi- ni arpa anbarımda görür!,, demisş- çalışıyor. | mış cürmümeşhut — müdt ne teslim edilmiştir. evvelki gln lıaılı.;;ıa.ıim'c na çıkmış, fakat MUVS bederek & metreden M te yaralanmıştır. - tanesinde ölmüştür. lırmnütuıuıwi 4 MM rtindeki vesaikle lerdi, Ne kâdar hakları varmıs, Hüsşeyin Cahit YALÇIN mektebe kayıt ve gı.bîll 'i dir. tanbulda motörlü nakil çok olduğundan bu hüsüf Vç £ müşkül görülmekte ise Ö de yafi İi, gilse bir kaç koldan nw e# : nesi yapılması imkânı ÜZ y l M rulmaktadır. Şehrimizde motörlü talarmın etraflı muayawd akşam bitmiştir, Bu m“’g ticesinde taksi ve bilb m,,ğ& lerin çok azalmış olmasi V y kati celbetmektedir. ÇÜf eve $ taksi ve otobüsler muay€t 3p f memiştir. Muayeneye &” rajlarda kalan otomobikt den fazla olduğu ve bazı rin de muayeneden hariS — anlaşılmaktadır lf Bunlar ve otobüslerif yapılmaktadır. T müracaat edenlerin Vmğ Fi yapılacak fakat âl'““ı , lere müsaade edilmiyec” ” | Zabıta memur!? hakaret etmi$ Beylerbeyinde, Abdullaf hallesinde oturan Nihat 87 evvelki gün Florya plajms mayo ile tren yoluna Çit lisler kendisini Nihat buna kızmış V©€ karel'.te bulunmuştur. Agaçtan düşen " öldü Samatyada bturan 60 d İhtiyar kaldırıtdığı C€ İlkmektebe & çocukflv' İikmekteplere 4 İ