30 Ağustos 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

”A m:srn!arda d n Milli hayatın des- tanı: 30 10 yıl evvel, bugün, Türk ulusu, iarihte bir devir kapayıp yepyeni, mbaska bir devir aştı, Türk ulusu, kendi ellerinin ya- pısı olan ordüsiyle yalnız bu dev- da değiştirdi. Türkiyenin kurtulu- çu ve Türk inkılâbı ile başlayan vt devir, bütün dünyada lııyı'ıı Htıklar nyandmh Fnkalâbımızm ve bu dönüm yılı- nm akislerini, yalnrz garp memle- ketlerinde değil, şark ülkelerinde de duyduk, ve hâlâ göürüyor ve İşi- u vuruzZ, AUDi hayatımızın destam olan ' bu muazzam hâdiseler, halkçılık ve yenilik hamlesi, Türkiyenin sasyal hayatında görülen bütün de Sişiklikler, şark — memleketlerinin hepsinde alâka ve dikkatle taklit ve takip edilmiş ve Atatürk inkı. lâbi, bütün şarkı aydmlstan ve batınım gözlerini kamaştıran sön. mez bir nuru ilâhi, bir güneş ol- muştur, Bu güneş, S0 Ağustos alşamı, Ancdolunun saf ve bakir ufukların da Mehmetçiğin dualı süngüsün - ücu, Türk milletinin iman ve ira- desinden doğru. Orduyu ulus, ulu- sm orduü tutta ve bu zaler, bu iki bityük kuvvetin mahsulli oldu. 50 Ağustos olmasaydı, Dumlu - nt Sabah Hüseyin Cahit Yalçın öa bugünkü rüakalesini 30 ağustosg zaler Wlı mıza tahsiş etmiştir. Muharrir yazıs sında şunları yazmaktadır: “Türk milleti $0 ağustos — zalerini nazırlıyabilecek ve başa çıkarabilecek Atulürk gibi Büyük Bir Şefi bulmak sahüiüyarlığına nell olduğundan dolayı meziyeklerini ve kabiliyetlerini tama. v gösterebildi. Fert ile millet bis ibirlerini tamamladılar, biribirlerine ik guhür ettiler ve S0 ağusloa xa. ile yazifelerini muvaffakiyete eriş. diler, Buzünün büyük hatırasmı kalbleri. inizl h'na!i bir hararet ile neşe ve Ü t lcinde mesut ederken bir huşü ve fak_.x Cakikası içinde o büyük ci. dali ruhnmuzda heyeti mecmuaslle kü. ı::ıkl:yur'.ık onun Büyük Şefi Atatürk. ten on «on neferine ve ordu ile bir vils | cut h fiyar ve genç bütün vaftandaşlara hir.. t boremmuzu vicdanınıza oda ©t « meliyiz. Valmız vazile meydanmda hayatlae oını feda edenleri değll, Milli Mücade. & esnasımda, malfil kalıp da — bugün işimizde yaşıyan ve MNi Mücadelede. ki tman ve Tedakârlığın bir — tirmsali balinde gözlerimiz önünde — dolaşan ranhterem mücahitleri de hatırlamak isiinde çalışan kadmm, erkek, ih. n Ağustos pmar zaleri kazanılmamış olsaydı, Türkiye karanlık bir gecenin kâ - busu, felâketi, ıstırabı altında kim bilir daha ne kadar ezilecek, kah- redilecek, sömürülecekti — Yalnız Türkiye mi?,. Hayır, bütün — şark ayni kerkunç kâbaslar, aerlar için- ; de kıvrılacaktı. | ramanlığm, cibilli sayılan ve bir milli sanatımız olan askerliğimizin değil, yeni bir devrin, Atatürk rejiminin zaferidir. 30 Ağustosta, milliyetperverlik emperyalizme, yenilik — eskiliğe hak, haksızılığa, aydınlık karanlı- ğa, inkılâp istibdada galebe çalmış, bütün kötü bed'atler yıkılmış, va- tansızlarım kafaları ezilmiştir. Türk milleti, Zafer Bayraumın katlu olsum, Yüce tarihimizden bir gşerefli yaprak ; | Az olur öonüncün ne söylesek, yazsak ! LÂEDRİ Tramvaydan atlayan 6 yaşında çocuk (!) Dün-akşam Üüzeri Harbiyeden Fatihe gelmekte olan 93 numara - B tramvay arabasma &G6 yaşında Mehmet adında bir çocuk binmiş, biletçi kendisini yakalamak isteyin ce de yöre atlamıstır. Bu suretle yere düşüp bir hayli sürünen ço- cuk, muhtelif yerlerinden yaralan mış, baygın bir halde Gureba has tahanesine kaldırılmıştır. -—ı—o—ı———- İlkmektep çocuklarına belediye hakkında bilgi ögretilecek Vali ve belediye reisi Lütfi Kır dar Maarif Vekâletine bir tezke- YTe göndererek ilk ve orta okullar- da talebeye belediyeye ait bilgile. rin de verilmesini ricada bulun - muştur. Buna ait bir proğram hazırlan- mıştır, Vaziyet Maarif Vekâleti ta rafmdan tetkik edilmektedir. —ıı—ü———- İktisat vekili Zongsuldakta Zonguldak, 29(A A ) — Dün buraya gelmiş olan iktşsat vekili Sırrı Day, işletme umum müdür- lüğünde bir müddet istirahattan sonra mâden havzasında * tetki- katta ve işcilerle hasbihai?e bu. lunmuşlardır. Akşam iktisat ve, kili gerefine partide bir ziyaler | verilmistir. ] —e—A Y —— Kız meslek okullarına | parasız talebe alınacak | İplik tevziatında vazifesini sulistimal eden Bursa iktısat Müdürü memuriyelt- ten ihıîg_edildi Hakkında cezai takibata başlandı Askara, 29 (A A ) — Başvekâletten tebliğ edilmiştir: FPamuk ipliği tevziatı işlerinde yole suzluğu görülen ve yapılan tahkikat neticesinde, vazifedar olmadığı halde iplik tevzialına müdahalede bulundu , ğu ve 95 sayılı koordinnsyon — heyeti kararıma müuhalif olarak pamuk iİpHl « Gi işlemiyen ipek fabrikalarma — dahi iplik tevzi ettiği ve iktisat veküâletinin iplik işleri hakkındaki — tamimlerini gizlediği ve hakkında şüpbe hasıl olan Yabrikaları ve eşhası vaktinde yüksek makamlara bildirmediği — tahakkuk eyliyen Bursa mıntakası iktisat mü « dürü Enver Akafrrat mili — korunma. kanununun altıncı maddesinin 9 uncu fıkrası hükmüne tevfikan memuriyete ten ihraç edilmiş ve hakkmda ayrıca ceza takibatı yapılması ve yolsuz ola rak pamuk ipliği alan ipek fabrika « törleri ile aldıkları iplikleri satan fab rikatörler hakkında dahi takibata geçilmesi hususu iktisat — vekületine bildirilmiştir. Ü Cüretkârane bir hırsızlık Hasan adında bir goför, evvelki akşam otoamobilini Eminönü mey- danımımn bir köşesine brrakmış; fa- kat ertesi sabah gelip baktığı za- man otomobilinin iki arka lâstiği- nin yerinde yeller estiğini görmüş tür. Tahkikat sonunda bunun Refet adında birisinin ya.ptığî anlaşılmış, yakalanmıştır. Hırsız verildiği üçüncü sulh ce- za mahkemesinde suçunu itiraf et miş, kriko ile ötomobili yükseltip lâstikleri çaldığını söylemiştir. Re- fet tevkif edilmiştir, —0— Sanayi mıntakası olarak ayrılan Halicin müstakbel vaziyeti Sanayi mmtakası olarak ayrı - lan Haliç sahillerinde gu gşekilde tevziat yapılmıstır: Kâğıthane - Sütlüce: Burüâda mezbaha, İspirto ve maya fabrika larr duman ve köküsuü tok olan fab rikalarla müştail depolar. Sütlüce ile Gazi köprüsü arası: Umümi çamaşır ve böyahaneler, konserve imalââthaneleri, Gazi köprüsü - Galata köprüsü arası: Buürada kumaş elyafı, pa - muk, yün, iplik fabrikaları, Köprü - Kabatasş arası: Daha ha fif fabrikalar. HABER — Alşim postâm Şeker sanayiimiz Bu yıl 100 bin ton istihsalde bulunacak —rirğğerşe Hariçten ithal olunan şe- kerlerin de stok edilmesi JM“ L ı.!-. r Trakya mimtakasının bü sene. ki pancar mahsülü diğer yıllara nazaran çok mühim —miktarda- dır, Alâkadarlardan — öğrenildiğine görü, bu sene şeker sanayilimiz 100 bin ton şeker istihsal ede. yacını tamâmen karşılayacak ve her sene hariçcten idhal edilecek olan 30 . 40 bin ton gşeker de mem[eket dahilinc. stok edile- cektir. 30 ağusto; piva'ngn;u Bu akşam İzmir fuarında çekiliyor 40 b:ı;_i?ı;a—ldme düşecek? Millt piyangonun 30 ağustos zafer bayramı için tertip ettiği fevkalâde piyango b öğle. | den sonra saat 17 de ir fu- arında çekilecektir. Bu çekilişte 400 bin numaraya 480,000 lira ikramiye dağıtıla. dmnl_:trr Büyük ikramiye d0 lira- Münakalüt vekilinin tetkikleri Şehrimizde bulunan Münaka. umum müdürlüğüne gelerek ak. şgam geç vakte kadar burada meşgul olmuştur. * Denizyolları ve — Şirketihafriye sonbahar tarifelerini hazırlamağa başe Jamışlardır. Bunlar eylül nihayetin « den sonra ltatbik edilecektir. * İskenderundaki 40 bin guval kah venin yarısından fazlası şehrimlze gel müiştir, Bunlar kuru kahvecilere dağım tdacaktır. * Florya ve Veliefendi at yarışla. rmda daimi olarak imdadı sihhi öloe« mMmobili bulundurulması için alâkadar. lara emir verilmiştir. # Bazı sinemalara tadıdât ve tami. rat için verilen mühlet — dolmüştur. vo kendilerine en — derin muhabbet Kız mestek okullarına parasız ve Bu sahaların karşısındaki saha- | Vall makine şubesine verdiği emirde » mimnettarlıklarımızı takdinı etmök | yatılı talebe alımması — kararlaştırı! . | larda da ayni tesistat vücude geti- istenilen tadilâtr yapmıyan sinemala « miük bir borçtur.,, miştır. | rilecektir. rın derhal kapatılmaamı bildirmiştir. AT 1 —— Subay Vön Coshenhaufen nin- ahlattıkları: Motörize kıtalarımızla Flato - vun gimali şarkisinde hâdiselerin seyrimi üç gündenbheri sabırsizlık» Iİn bekliyoruz. Bütün — dünyayı nefossiz brrakan siyasi hâdisele . rin aldığı gşekli rodyomuzla öğre- niyoruz. Dünya havadislerini din- lerken silâhlarımızı temizlemek - tenda geri durmuyoruz, Arada sı reda futbol oynuyor, öğla yemek. lerinde son dörece efleniyorduk. 31 ağustosu bir eylüle bağ - layan gecede Battrovde mevzi al- dik. Zırhli firkamız en başta ha. >ket gerefin, erişmisti. Tank - lar, dişman kuvvetlerinin bulun « dufu hududu delccek hiç durma . lan ileriyerek koridoru aşacak ve sarki Prusya orduları İle irtibat temin edecekti, Frrkanım geçeceği sahada düşman bulunduğu için tarıklardan müdleşekkil iki taarruz dalgası vücude getirildi. Kam . yon ve motosikletlerden müteşek bil bizler isA ankalarından Herle - h İc'a.'_lk_ Sabah saat. beğte harekete geç tik. Değil araba yoluna keçi yo « luna bile raziydiık. Amma “Polon- yada yol ne gezer? Motosiklet ler patates tarlalarmdan ilerli . vordu. Tariklar, yumüuşak toprüğın ü- zerinden ellindir gibi geçmiş ve ar kadan gelen motosiklet - ve te - kerfekti vesaite yol açmışlardı. Bu enmnada hava biraz karardı. Husu « Polonya harbine ait hatıralar.. ! Yazanlar: Muhtelif subaylar lumuzu uzatsak elimizi göremi . dilmiş beygirler orman yolunun yorduk, Düşmana henüz tesadüf etmemiştik. Bir Alman köyü olan ve “senelerdenberi — Polonyalıların elinde bulunan Petznikte köylü - ler bizi çiçekler ve elmalarla kar- ştladılar. İleri hareketinde, sağ ta« rafta ışıldayan Tzempelburger gö lü vardı. Gölün on kilometre şar . kmda, Vilkovo'da ilk muharehe Beslerini duyduk. Köyün şimali şark? yüksekliklerinde Gr. Klonia da mevzi alan düşmana tankları. mızla ateş edildi, Bana tevdi o - lu_nan vazife, kuvvetlerimle bizim kilere yol açmaktı. Gr. Klonianın top vikaye etmek için geri. ye doğru giderek Valdan'dan do - laşmam ican etti. Düşmanın tank dofi topları bizimkileri rahatm etmemeliydi. Bölük biraz — sonra rahatça İlerledi. Sık ormanlığa Vasıl olunduğu zaman bittabi ya - vaşlamak — mecburiyetinde — kaldı. Ormandaki manzara hoş değildi; Polonyab — askerlerin — cesedleri tanir defi topları delik deşik e - kenarını dolduruyordu, Afaçlar ve galılıklar arkasından ateş edili « yordu, Çalılıkların arasından bana doğru çevrilen bir tüfek görünce hemen üzerine gitlim ve tüfeğin ucunda sallanan bir Polonyalı as ker gördüm. Fakat tüfeğin birez kımıldanması şüphelerimi uyan - dırmearti, Polonyalı askeri bir iki ayak darbesyla oynadığı ölü vo » lünden uyandırdım. Ülk esirim bu bu asker oldu, Adamlarm kısa bir zaman zarfında bir çök eğir al - dilar, Polonyaldların mütebaki kıs mr iz bırakmadan, kaçmıştı. Ör - mandaki çarpışma esnasında kıta. atım ancak iki yaralı vermişti. Bölüğümün ikinci vazifesi Ka - mionkanmım gşark sahilinda bir köp rü başı tesis etmek oldu, Henliz yerleşmişken alaya mensup bir topçu bölüğü —yerimizi aldı ve biz motorlu nakliye vasıtaları İle do- hı olan yollardan geçerek Prusz- ez'a doğru İlerleyen taburumuza yetişmök mecburiyetinde kaldık, Tabura ancak gece yarısı, Svict. katova yolunun yarısmda yetiş . tik, Uyku namma bir sey bilmi - yorduk. Motor gürültüsü, Gözleri ka - maştıran projektörler. Muazzam bir Mercedes otomobili aramıza girdi. Otomobilden Polonyalı hir erkânı harp zabiti ile yaveri in « di, Rtraflarında Polonyalı çehresi göreceklerine Alman görünce Sü- ratları bir karış asıldı. Almanların bu kadar çabuk ilerlediklerini tah min etmemişlerdi. Aradan bir saat. geçince deli. cesine bir piyade ateşi başladı. Po lonyalr suvari keşif müfregesi far kına varmadan hatlarrmıza geç « mişti. Müfrezenin kumandanı kur- şunlarımızle eleğ. çevrilmiş ve öl müştü, Sabaha doğru alârm işareti verildi. Sokole Kusnikadaki fır - kamızm erkânı harbiyesi tehlike « Ge imiş, General Polonyalılara e sir düşmemek için kendini el bom.. balarıyle müdafaa ediyormuş, Bö- lüğüm hemen imdada gönderildi. Haydi bakalım, gerisin geriye gar be döndük, Sokole Kusnikadaki or manm şimal kısmımı tarayarak temizledik. - Polonyalılar iki bö - lük kadar vardı. Başcavusuni or « mandaki muharebe esnasmda ya « nımda öldü — Zavallmımn — öl meden evvel başını okşayabildim. Dört tane yaralrmız da vardı. Pa « lonyalrlar âni olarak ortadan kay » boldular, Geride pek çok hatıra bıraktıdar, Cephane, tüfek v.s, (Devoma var) cektir. Bu memleketimizin ihti- | lât Vekili CevihtKaanİMı& yı, dün öğleden sonra - limanlar 320 AĞUSTOÖSM Kazlıçeşme fabrikalarını yakan yangın Bekçinin dikkatsız: liği yüzunden çıkmış Kıbrıtını söndürmeden pamukların üzerine atan bekçi adliyeye verildi Geçenlerde Gazliçeşme İdro- fil pamuk fabrikasında çıkarak yanındaki d00 bin İiraya sigor. talı Santral mensucat fabrikası- nı da yakan yangın etrafında müddeiumumilikçe yapılan tah. kikat bitirilmiştir. Tahkikat neticesinde yangının gece bekçisi Eminin tedbirsizliği ve dikkatsizliği yüzünden çıktığı anlaşılmıştır. Sigara tiryakisi o- lan gece bekçisi, geceleyin siğa. rasını yaktığı kibriti söndürme- den bir köşeye atmısş, kibrit pa. muk kırpıntılarını tutuşturmuş- tur, Yangm adamakıllı büyüdük ten sonra mensucat fabrikasın. daki işçiler tarafından görülerek haber verilmiş, ancak buna rağ- men, önü almamamıştır. Gece bekçisi Emin yakalana, rak asliye altımcı ceza mahkeme - sine verilmiştir. * Bakkallara ve lokanta - cılara un tevziatına başlanıyor Toprak ofisine gelen malüma- kantacılara da günde 3 çuval un verilecektir. Tevziata haksızlık — olmaması icin bunun esnafların cemiyeti vasıtasiyle yaptınlmıı karar- laştırılmıştır. Ayrıca makarna. cılara da günde TÜ çuval un veri- lecektir, - Bazı fırmerların ekmeklik unu olduğundan ekmekcçiler cemiyeti reisi davet edilerek kendisine keyfiyet bildifilmiş ve tahkikata girişmiştir. —ı—n—— Gazeteciler İnönü kampına gidecek Türk Hava Kurumu merkezi, gazetecilere İnönündeki havacı. lik kampındaki mesaiyi ve t- çuşları göstermek üzere hususi bir seyahat tertip etmistir. Gazeteciler 9 eylül salr günü İnönüne hareket edeceklerdir. —— Halk sandıkları ıslah edilecek ve çoğaltılacak Ticaret Vekâleti halka ve esna- fa ucuz ve kolay kredi temini mak sadiyla faaliyette bulunan Halk bankası ve ona tâbi halk sandıkla. rimı islah etmeğe karar vermiş - tir. Halk sandıkları tedricen her yere teşmil edilecektir; Ankara, İstanbul ve İzmir Halk sandıklarımdan sonra Nazilli, Kas- tamonu ve Gazlanten ajansları da küşad edilmiştir. Belediye ve hususi idareler, ken di kudretlerine göre bu bankanın umüumi sermayesine iştirak öde - teklerdir. ta, göre bakkallara günde 13, lo. | gü HADıŞ 'ı-An ı Yurdumuzun her (87 g bayraklar — dalgalanıyö0'? . yi renklerinde bize bu yet ve istiklâl havasıtl * 5, kaddes şehitleri : Otuz Ağustos Türküü ramıdır; buğün vnlnıs gil, İstiklâl mücıdel de, Sakaryada, ı)ıııı:ııl”ı _,ıd ba.—. kumandan mey' sinin — olduğu topn“"". f kıhrama.nhndı bir imroümme Gayü! ud'* Türk tarihinin değil, © j ıılııc[ec—nıııı.ı'lı—iîüluııı y zan o günlerin kı "â sında bulunmak, © da kalbimizle selâm f yarlıktır, - ğ Otuz Ağustosu yaratl y manları tarihin muhtestf, ç betli dekoru içinde * Tam on dokuz ıw”” Çustosun ortalarında ON Af" ve Üüç mivı.ri iırlmilı | mek İçin, sessizce Ortakik ağarırken def? ım—udugu bütün s“'“ kur” mak Kocatepede bulü! beş buçukta delişetlİ tesinden sonra Otuz Ağustosa dört gün içinde büî“',ıı yetler kazanılmıştı. Ü nm büyük bir kısıll | rında —Allıiören'de îj P / Ğ1 inci fırka Kozka ö nubundan, 16 mcl den, 1L inci fn'lli garbinden, heşlll sılhanlar'dan, 23 köyden, üçünecü fır mali garbisinden dı; böylece düşmal Kecililer ve li.lı!-k'.'ğ bir noktada açık YöF (, Bi ğer tarafları tşmf'“uv mış bulunuyordu. .üw_o" ı# Pu altı futcası imha kunall”’ düşman baş ğgeneralleri eıir lerder 15-20 gün mişti. HER GÜN Eski Fransız başvekil mütayvimi La, val, Versayda bir sulikasta — uğradı, yaralandı. Şimdi hastanede yatıyor. Piyer Laval, Fransanın — tanınmış siyaset adamlarındandır. 1883 de Şa, teldon'da doğduğuna göre bugün 58 yaşındadır. Hukük tahsilini bitirdikten sonra avukat olarake' Patis barosuma girdi. 1924 te Sen Vilâyetindey me - hus seçild. Mebus seçilirken parlâ « mentoda sol fırkalar ittihadma dahil olmuştu. 1926 te Penleve kabinesinde iş nazırı oldu. Bir müddet sonra Bri. yan kabinesinde Başvekâlet müsteşarı olarak bulundu. Daha sonra harlieye nazırı oldu. 1920 da âyan azalığına seçildi, Adliye nazırlığına geçtl Bu tarihten sonra Laval siyasi fikirlerini değiştirdi. Merkeze ve sağa mütema. yil bir siyaset takibine başladı. 1980 da teşekkül eden ve meşhur. — Majine istihkâmlarını yapan Tardiyö —kabie nesinde İş nazırı — olarak — bulundu. 19831 de ilk defa olarak başvekli oldu. Laval İtalyanın Habeşistan seferi strasında Fransız kabinesinin başımda LA VA BIR 1SİN , sinde İngiliz noktal j mile uygun olmıyat! etti. Mülletler ni de mücsslr bir yol © tedbirlerin muv sebeb olan lin takip ettiği tikabıma hasladı.