27 Ağustos 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

, | ”i « WW_ ai —— " BER — Aksam Postası 27 AĞUSTOS—I9A CSU GÜRE, Anadotu ajansının verdiği haber. “ere göre düüva vuzivetine bakış irandaki narekât İran Şahıtışahı İngiliz ve Sovyet elçilerile görüştü Şark cephesinde vaziyet - Almanlar yeniden bir çok esir aldılar - Finliler Vipuriyi çeviriyor - Ru - men kıitalarının hare- kâtı İrandaki İngiliz ve Sovyet kr talarının hareketi devam etmek" tedir, Dün Hindistandaki İngiliz kuvvetleri başkumandanlığı ta * Orafından neşredilen tebliğde hu hususta şöyle deniyor: Neftışah petrol tesisatı ve kü. Çük Kasrışirin kasabası, ciddi mukavemetle karşılaşmadan iş * gal edilmiştir. Halk taralfmdan hasmane hareketi gösteren hiç bir emare yoktur, Simdiye kadar harekâttaki sürat, İranlılar ara” sımda asgari miktarda kayıplara sebebiyet vermiştir. Tayyarelerle nakledilen asker"” ler, İngiliz . İran petrol şirketin” de calışan İngiliz ailelerinin hi” mavesi için tedbirler almıştır. Budapestede çıkan Orai Ujsas gazetesinin yazdığına göre, İngi liz donanması, İran büyük şimen - difer hattınım hareket noktası olan Benderişah limanı ile Baş ra körfezinde Kronsar limanımnı bombardıman etmiştir, Bir İngiliz tayyaresi Tahrana hücum etmiştir. ; İngiliz kavvetleri Nerelerden girdiler2 Hindistanda Seclada bulunan bir İngiliz askert —muharririne göre, İngiliz kuvvetlerinin İrana girdikleri üç nokta Hanikin, Hur remgah, Abadandır, Bunlarm i* cinde en ehemmiyetlisi Hanikin dir, Çünkü burada sabotaj teşeb'" büslerine karşsı İngilizlerin hima. ye etmek istedikleri petrol kuyu ları vardır. Hurremgah, Huürrem nehrinin halicinde kâindir. Şat tülarab'a hâkim olan mühim nak liye yolu burada başlamaktadu' Abadan'da dünyanımn en mü * h'un petrol tasfiyehanesi bulun. duğu için burası da mühimdir. Bu tatfiyehanede bircok Hintli çalışmaktadır, İngiliz kuvvetle rinin çıkarılmış olduğu Bender, İran şgimendifer hattımın cenup” ta sön istasyonudur. Röyter ajansının, radyo ile nes — Fedilen bir haberine göre,'İran ordusunun taarruz edilen ' her notada mukavemet göstermedi. Zi Moskova ve Bağdattan bildi . rilmektedir, Taarruz plânının şöyle olduğu zannediliyor: Sövyet kıtaları altr, yedi tü menle Tebrise doğru ilerliyecek ve Tahranı Kafkasyava ha.ğlryan yolları ve şimendifer hatlarını iş” gal edecektir. Dört, beş tümenlik İngiliz teşekkullen de İngiliz tay yarel le birlikte Basra lima * petrol mmtakalarma Basra körfezine ve cenubhi İran demiryollarına doğru ilerliyecek tir. İngilizlerin Bağdat yolu ile doğrudan doğruya Tahrana ve Irakın şimalinden Tehrise ilerle. mek ve kabil oldufu talıdinda Savyet kuvvetleriyle birleşmek niyetinde oldukları zamıedılıyor İran Şehinşahı elçilerle Görüştü İran Şahinşahı lr:mdakı va, ziyet hakkmda İnciltere ve Sov:.et külrümetleri tezdinde bir müdahalede bulunmuüş ise de, bu mııd'ılnlm " m"hıwn henliz malüm © t Londranın sali' i otli rr__"_;ı' fillerinden öğreni! 'vm; _ı a İngiliz ve Sovy et bü ı, cile- ri dün sabah £ t “erken İran hariciye neazırma iki. hü, ' kkümetin Alman besinci n_ılu na karşı harekete mjrnek Di. yetinde olduklarmı bildird. — ten ve İnsiliz ile Sovvet kıta- larıaa artık Tüzüm kabmadızı amda İteliz vo Sorvet kükü netleri darafından Gekileeci- İeri Tususun?a teminat ver. d.xkten sonra Şahinşah, büyük elçilerden bizzat kendisini zi- yedret etmelerini istemiştir. Büyük elci dün sabah saat 10 da Şahinşahla görüşmüşler ve bu konusmayı müzakereler teşkip etmiştir. Görüsmelerin cereyanı hakkmda tafsilât a- İrnamamıştır. İran başvekilinin Nutku İran parlâmentosunun — fevkalâde toplantısında İran başvebili Ali Man, sür, İran millet'nin mümeessillerine a. | şağıdaki mesajı okumuştur: “-— Hepinizce malüm olduğu veçhi, te, İran hükümeti harbin bidayetinde Şehizşahm arzusuna mulabık olarak sıkı bitaraflığımı üân etmiştir. Bu sl- yaset en geniş mmüânasiyle ve kendi hüanü rızasiyle takip edilmiştir. İran, la temasta bulunan bütün memlekei. ler ve bilhassa komşularımızla dosta, ne ve samimi münasebetler idame et- mekten ibaret olan bir siyaset takip ediyoruz. Buna rağmen İngiliz hükümeti, Sov yet hükümeti ile mutabık olarak İran, da bulunan Almanların en büyük kifa mınm memleketten çıkatrılmasını ta, lep eden bir ultimatomn bize tevdi eylemiştir, İran hükümeti, memlekette ikamet eden ecnebilerin nezaret altında olduk larını ve İranda bulunar az mikdarda Almanlarımn bir tehlike taçkil edemiye- geklerini İngiliz ve Soövyet hukümet lerine ftemin etmiştir. İran hükümeti, İngiltere ve Sovyet | Rusyayı teskin etmek üzere İrandaki | Alman mikdarmın azaltılması için lü. zım gelen bedbirleri almıştır. Sulhu mubhaflaza etmek için — sarfettiğimiz gayretlere rafmen İngiltere ve Sov,, yet mümessillerinin, bu meseleleri dos tane bir süretle müzakere edecekleri yrde, Pazartesi günü saat dörtte teh, ditkâr bir ultimatomla evime gelmiş olmaları çok teesslüif edilecek bir hâ, disedir, Aldığım malümata göre, bu devleta lerin siyasi mümessillerinin ziyaretin den evvel İngiliz ve Sovyet kuvvetleri hududu geçmiş bulunuyorlardı. İngilir kuvvetleri İran limanlarında bulunan gemilere tatırruz ve İngiliz tayyarele" ri de İran şehirlerini böonbordiman etmişlerdir. İran makamları vaziyeti karşıla, mak için bütün tedbirleri almış bulu- nuyorlar, “Alınan tedbirler Muvakkat Londradan bildirildiğine göre, Tranda alman tedbirler muvak * kat ve tedafüldir. Harekât Ün giliz ve Sovyet hükümetleri ara” sında tam bir mutabakatla cere. yan etmiştir. İran Almanyanın Ortaşarktaki entrikalarına mer"” kez olmuüştu. Almanyavı buna sevkeden sebepler âsikârdır, Rusyanın ve Türkiyenin arka sına düşen sevkulcevş mevkbileri ve hayatf benzin ihtiyaciarmı karşılryacak bir kavnak buradar dır, Sovyet Rusyanım dis mem . leketlerle irtibat yolu da bu mem leketten geçer, Sövyet petrol boruları İran hudağltı nun 80 ilâ 90 kilometre yakmından geçmektedir. Sovyet Rusyaya gitmek için İran. dan geçen Üç yol vardır: 1 — Basra—Bağdat—Musul demir- yolüu ve Revandiz—Huy—Tibriz ora, dan Tiflia, Çulfe ve Erivat demiryolu, 2 — Basra körfezinde Bederşapure dan Hazer denizinde Benderşaha giden demirj'ulıı. $ — Koraşi'den Mirjarod'da giden demiryolu ve —Meşhad'der Lutfbada gidan yol, Koraşi ve Basra limanlariyle Söv, yet Rusya arasında bir hava yolu ise derhal'tesis edilmelidir. Şark cephesinde Vaziyet SŞark cephesindeki hareküta ge lince; dün geceki Alman tebli * ginde harekâtın metotlu ve mu' vaffakıyetli bir şekilde devam ettiği bildirilmektedir. Alman başkumandanlığı bir de fevka * lâde'tebliğ neşretmiştir. Bunda gşöyle deniyor: Von Kleist zırhlı ordusunun seri teşekkülleri dün Dnipreret. rovek köprübaşını ve bü şehri cetin muharebelerden sonra, hil' cumla zaptetmişlerdir. Bu suretle düşman Kiye'in re nubunda Dinyeper nehrinin carp sahilindeki son istinat oktasını da ka Von Kleist ordusu Dinyeper nehri dirseğinde yaptığı muhare" belerde Uman meydan muhare * besinden sonra, ceman &©? 508 esir almış ve 465 top, 190 tank ve sayısız ganalm elde etmiştir. Luga şehri alındı Diğer taraftan Alman ajansı . nın bildirdiğine göre, Alman kr taları 24 ağustosta İlmen gölü ile Peipus gölü arasında bulunan ve mühim bir sanayi merkezi o” —e T S S l ği a aeİRR Z 3 ee BÜ ÖL Ba d AĞ BASKIYA VERİRKEN Ürfi idare komutanlığının emri mucibince Örfi idare mıntaka- sındaki her vatandaş 5 Eylülden itibaren nüfus cüzdanlarını yanlarında taşımıya mecburdur Örfi İdare mmftakası dahiliade, şehir, kasaba, küyler ve szir mahüllerde her erkek vatandaşımn büviyetlerini kolaylıkla tesbit için 5 eylü! O41 tarihin. den itibaren nüfus büviyet cüzdanlarını her zaman üÜzerlerinde — taşrmaları lüzumlu görülmüştür. Buna binaen sayın vatandaşların zabıta ümir ve memurları tarafından herhangi gerekli icapiarda talep vukuunda niüfus hüviyet cüzdanlarını ibraz eylemelerin!, aksi bareket edenlerin hüviyetleri tesbit dilmk üzre karakola davet olunacakları ve hüviyetlerine dalr hilâfı hakikat beyanatta bulunanlar hakkında da Örfi Idare kanunumun yedinci maddesi hükümlerine göre takl. bat yapılacağını saym halkımıza bildirirkm, Örfi İdare Komutanı Korgeneral A, R, ARTUNKAL Ü YA g. SA Tunusta Ruslar Kuraklık yüzünden Şark cephesinin arka Bu sene tarafı:ıa atılmak üzere Mehstl Milyonlarca beyanname az__gl_ci u bastırdılar Fransaya busğday ve vi Z Londra, 27 (A, A.) — B, B. C: arpa gönderilecek BV rellii, oeplellir Gte tanüa e Vişi, 27 (A.A.) — Tunus ziraat oda« | Na dağıtılmak üzere milyonlarca sı1040 senesinde zeytinyağ istihsalâ « | Sazete ve beyanname bastırmış - tınm 85 milyon kilo olmasına rağmen | lardır. Sovyet istihbarat “bürosu mütarekedenberi bunun on milyon ki, | reis muavini, bu gazet. ve beyan. losunun Fransaya sevkedilmiş oldu. | Nameleri gazetecilere göstermiş « ğunu bildirmiştir, tir, Beyannamede icabımda kul « Kuraklık hasebile 1961 genesi mahe | lanılacak bir raporla da yazılı bu. sulü iyi olmıyacaktır, lunuyor. Beyannamelerde toslim Buğday mahsulü normal olacak ve | Olacak Alman ve müttefikin asker iki milyon kentali bulacaktır. Geçen | lerine —iyi muamele edileceği, | ve bu sene mahsülleri arasında görüm | Parpten sonra memleketlerine ia- len ehemmiyetli noksanlığı izale mak de edileceği yazılıdır. Bu beyan - ler, Almanya, Slovakya, Ro « sadile bunun altı yüz bin kentali Fran | Pameler, » z saya gönderilecektir. manya, Macaristana — atılacaktır. Tunuslular Fransaya,buğday mahsu | Peyannamelerde Çörçil « Ruzvelt e - beyannamesi mevcut olup Afrika. lü sevkiyatını ziyadeleştirmek — için deki Ttalyuni tağarutorlüğinan n siyah ekmek yemektedirler. N P Tunusun cenüp ve merkez mımtaka,, ğğ_ edildiği de beyan olunmakta - larınm başlıca gıda madâe'ıerı 'olan ğ arpa mshıı.ılu kurıklık dolıyıılo pek 7 olmuştur. - Rusyaya petrol Fastan dört yuzâı_ıınıgıı - arpa, ithal etmek mecburiyeti'hasıltol ı » b an i SA? n se I Mayi mahruk meıeıeıı&!l'mı fevkalâde ehemmlyetu ;sayılmakta (Baş tarafı 1 ncide) ve bunun noksanlığı imalâtın | , ,Mesi icap cttîğimasoylem.ş oldu « tahakkukunda "azaml? manlı.ırı teşkil gu rivayet edilmektedir. Bu ge - iyemeRleğir. *bepten dolayı Japon hükümeti, *Sovyet hükümetinden bu meseTe —— : | bilhassa Rusyay!a*dogru sevk va, sttalan meselesine hususi bir dik ian Luga şehrini, Mî_îu | 'kat atfetmesim talep etmiştir. Günlerce devam eLMİŞ ON | — Mrolobof İKatökavaya 23 ağustos muharebelîdenâ:ınm Alıııı'(ı;ı;ı&ı ;fğ tarihinde Toyoda tarafından Tok - şekkülleri 1-;%'8 Mdlr Mu-' yodaki Sovyet sefirine yapılmış mat sistemin M I olan buna mümasil bevanat üzeri. harebelerde 6.600?torpil . top Bfl ne Sövyet hükümetinin Tokyoda - mış ve 1,125 heton W MW | Ki sgefiri Smetanine “Sovyet hü - harebe harici edılmışl:u' (Bi BISI.. | Kümretinin Amofikadan aakmalmın naklardan bir kısmı beton duvar” Rusyaya nakledilen benzin, petrol larla ve zırhlr tavanlarla sureti | -i malların uzak şarktaki Sov - | mahsı.:;ada takviye edilmiş bulur yet limanları da dahil olduğu mu. ,nuyordu tat ş,oüarda.ıı geçmesinden Japon Luga yakınında ,yapılan mu” hüküzgetinin. endişeye düşmesi i- harebelerde şimdiye'kâdar'23 bin. çın fıfçblr sebep görmemekte oldu. esir alınmıştır, .gunu” Japon:hükümetine hildir . ; " e mesinin tebliğ” edilmiş olduğunu Vipuri çevriliyor beyaf etmiştir. Sovyet hükümeti Ge 'Japonyanın kendi ihtiyacatı İ- Finlândiyalılar, yakmda düş. | çin ecnebi “memleketlerden emtia mesi beklenilen Viipuriyi şunah ithal! etzneaınm kendisini endişeye şarkiden ve şarktan * çevirmeğe düşürmemcsi lâzmgelmekte oldu. devam etmektedir, 'ğu mütaleasmdadır.'Bu, böyle o . Finlandiyalılar, Vitpuniden , 13 | lunca;Söyyet hükümeti, Sovyet kilametre ötede olan Aîhvola İgeç Rusya.-ile Amerika arasında uzak mişlerdir,. Ruslar kaçaı-ken îleri şark limanları (vasıtasile — yapılan yakmışlar ve çok mühim tahribat | normal ticaret- munascbetlcnmn İs yapmışlardır. damesine mün;'olacak her türlü Ladoca gölünün garbında, Fin,| teşebbüsü gayri dostana bir hattı tazyiki Finlandiya kârfezinln’şl hareket telâkki edeceğini beyan mal sahilindeki müstâhkem “'son | etmenin zarurt olduğu fikrsinde. Sovyet mevzilerini de" tehr.îıt'e't * j dir, Ayni zamanda Sovyet hükü . mektedir. meti, Amerikadan satmalmmiş ö- Kareli geçidinin şimalinde Fin - | lan emtianın her gŞeyden evvel landiyalılar vaziyete hâkim bulun- | Rusyanmn tedafül harbi yüzünden maktdatr, Fakat Rusların muka - | garpta hissedilmekte olan ihtiyaç. vemeti henüz kırılmış değildir, Rus , larla uzak şarktaki normal iktı . ların son tahliye etmiş oldukları | sadi ihtiyaçları tatmin etmek mak Sortaulahti limanı Flnhnüyahlar__ sadile mübayan edilmiş olduğunu tarafından işgal edilmiştir. ı-tesıt etmektedir, ingilizler Ali Mahir paşanın kendilerine teslimini istediler Rüsır hükümeti ret cevabı verdi Yunus, 27 (ALA) — D. N, B. bildiriyor: Başvekili Ali Mahir Paşa hakkm. da alman tedbirlere mütedair Mı- sır parlâmentosunda yapılan isti « | garbe Erdebil şehri uzarBiğ Tebriz ve Ef işgal ediili Moskova, 27 (Radyo) neşredilen Sovyet resmi atımız İran dahilinde Ö 5 metre ilerliyerek Erdebi! şebirlerini işgal e Londra, 27 (A A, — / Sovyet kıtaatı, İran — istikametten ilerlemekw meftten, biri Çulfadan $ yunca cenupta Tebhrize, “ î denizinde kâin — Astarâ © cih 'bu!ımmaktndır zaha cevaben Misir basvekili Sır.. rı paşa şu beyanatta bulunmuş « tur: kendilerine teslimini istediler, Mi | sır hükümeti, böyel bir hareketin ana yasaya uygun olamıyacağımı söyledi. Buna karşı Londra hükü. meti, memleketlerinin ana yaza « sına uygun olmadığı halde Dok « tor Stoyadinoviçi Yugoslavların teslim etmiş olduğu cevabmı VeT « miştir. Şarki Mrlkada Yeni bir başkuman- danlıkihdâs ediliyor (Baş tarafı 1 ncide) daha faal harekât sahnelerine hasredebilmesi imkânını vermek üzere şarki Afrika için yeni bir kumandanlık ihdas edileceği bu" İtalyan şarki Afrika impara . torluğuna taarruz eden kuvvetle. rin parlak kumandanı general Cunningham ortaşarta yeri bil dirilmiyen başka bir kumandan” lığa nakledilmiştir. Sarki Afrika seferinin diger mümtaz şahsiyetlerinden biri o. dan general Flat, şari Afrika baş kumandanlığma tayin edilmiştir. (Kumandanlık doğrudan doğruya hörbiye nezareline bağlı buluna” cak ve Üngiliz “ Mısır Sudanınım ,cenup hudutları ile şimali Rodez: yanın gimal hudutları arasındaki bütün araziye şamil olacaktır, Viborg kuşatıldı (Baş tarafı 1 ncide) kuvvetleri Finlândiya körfezile Sack Tijammi'nin şimalindeki Sovyet kuvvetlerinin son mevzi lerini tehdit ve tazyik altımnda bw lundurmaktadırlar, Kareli berzahında Finler vazi' yete hâkim olmakla beraber Rus mukavemeti henüz kırılmış de . gildir. Sevyet küvvetlerinin tahliye ettikleri son Rus limanı olan Sör” tanlahtı halen Fin kuvvetleri ta" rafından iştal edilmiş bulunmak” tadır, İranın îıaziyeîi Berlinde dikkatle takip ediliyor (Baş tarafı 1 ncide) | bul edilerek Şehinşah Hazretlerie le uzun müddet görüşmesi esna « sımda Almanyanın — İrana yardım vaadinde bulunduğunu — bildirmesi balon olduğunu beyan ötmekte . dir. Diğer taraftan Macar Kisujsaz gazetesinin Berlinden aldığı tel » graflara göre İran hâdiseleri kar şısında herhangi bir vaziyet alın. mış olmamakla — beraber Alman mahafilinin vaziyeti büyük bir dik kat ve alâka ile takip ettiğini de bildirmektedir. Avni zamanda İ - ran hâdiselerinin hariçte teylit et VZi akisler de büyük alâka uyan. dırmaktadır. Üsküdarda bir dükkân yandı Üsküdarda Hayrettin çavuş caddes sinde Emin Karakaş, ve Emin İnciye ait terzi dükkânmda dün gece yangın çıkmış, dükkânın bir kısmı — yandık. tan sonra söndürülmüştür. Yapılan tahkikatta yangınım — atoş dolu ütünün gece söndürülmeden biraes klrması ve bu suretle — paçavraların tutuşması yüzünden çıktığı anlaşıl . mıştır. Dükkân in tedbirsize liği görüldüğünden ikisi de hakkm da da cürmümeşhut müunmelesi yapıe larak adliyeyae verilmiş!lerdir. İngilizler AH — Mahir paşanm' haklımdaki — rivayetlerin sadece | maksadı mahsusla uydurulmuş bir — ingiliz kıte 4 | iranda Meri) | (Baş tarafi © ve küçük bir Iıındh gemısıle hafif yalzlb | gemisi ve diğer 2 ge tayfaları ile beraber * tir. Piyade ve zırhli n ;lte!;ınğîamkm erıâıtrk K girmisl yi : Kasrışirin kasabalaflı mukavemete ugran ar gal edilmiştir, Londra, 27 (AA İngılız 1:9.y5rarell’»'ıiı zisine binlerce beyaP” lar, Bu beyannamelt? ı,g, harekâtm sebepleri İ | te ve İngilterenin İT vüşmek ve İranın tamamiyetine dokl! tinde bulunmadığı ©! minat verilmektedir. Tahrandaki İn T sıhhatte — Londra, 27 (A.A:) nın Salahıyetîı mahi len malümata gört İngiliz büyük 91015' V? beasına hıç:bır şey © ilmü kemal ' nin bir Zİ Abhdülâziz Meodi nında Balıkesırln hallesinde doğmi (Şeyhulkurrâ) olan ) hasaaten sesinin £ ret bulmuş Hafız w& : dir. Abdülâziz M Seli EtiM İfendinin kız, erk dan üçüncü oglîlılâur oğulları zama ! sirde yverlestiği “M den, Abacılar Kâl end' Hacı Mühmet âf aai Kendisinin ! olmuş sonra Bali sini bitirerek, ayn! ci musllim olmuş VÜ 9 yıl kalmış ve İf zerine buradan İstanbula gelerek R | reisine manzum P miş ve meeliste jm tir, Netice y diyetinde şüphe j meelis huzurunda cökerek verilen bi dair yazı yazmşw ehliyetinde a t' mış ve meclisin İ kesir idadisi tîifkçe muallimliğine t Girit valisi B M Paşanm mahal rine rekabet edecek lâm mektebine eâi bir hoca istemi namzet olarak bil bu vazileyi kabül Tüir, u 1324 de ac;ılal1 sana Balıkesir' r ve meclıste muştur, M ra sürayı eevkaf nun ilgast ımerıne ye vekâleti m olundu ve 'ıı'ekâleai dar orada kaldı. M şiir soylıy kadir ve tasü türülüp gömülec rahmet diler, a17 - Te