27 Ağustos 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

B0 glılaan z -.| VP Çai # p M S N ” Z OT aSi — / ç * * F—» 'e , a0T Ö* " A r L S — n SS | ai 0 — Si a BAA KA ği b LÜ vi ü ;"îıZu!( ıŞLEHı VE HALK Herke anıp, dilinin döndüğü, dili. çabuk nin yettiği kadar tenkit ettiği bir mevzu vardır: Sehtin temizliği, Ban bile kaç kere ve kâç kere, bu unda bu isşi baühis mevzuu elarok, alükadarları fiskeledim; hefifce ifneledim, VLE notmeyin, Başka bir kat sehrin temizliği 'm da öyle yapacağımı zan deriten, fa- e at başı yürüven kötü bir kastalıktan bah- Selrroğim, Va bir Kd vaka kayde deceağiım: Ankara caddesinden İhiyordum, “KUtl” diye önüme bir şey düştü, Korkunıdan az daha küçük dilimi vyu'cnaktım, Sessiz bir. bomba zanactllm, şöyle bir baktım: bü « yi bir mısır koöçamı!,, Pencore lerdca birinden, i'ansız bir kafa 8e OĞrEm, patavatsız bir eli —dire Taksimden evime döğrü gldi- Wordum, Başımda — tayyarelerden beyannameler gibi, allı, mMorlu kâğıt parçaları uçuşmafa Bas'adı. Sokak bir koönfet yağını- runa tutulmuş gibi oldu, Bu retik- İ) kâğrt sağanağı da, bir apartıma Ha üst katından geliyordu, DNün gece, geç vakit evime &. Gerken, gece boşluğunu dolduran seslerle ürktüm: kulak — verdim, Pecrerelerden sokafa karpuz, ka- ven kabualdarı atılryordu, Birkaç gün evvel, Mahmut Ye- sariye gidiyordum, anartımanının kepısından gireikcen, diz bir cığlık Kulaklarımda akisler yaptı, bak- tna, bir bayan sırsıklam olmuştu. Bir balkondan — sokağa bir Jeğen serpmislerdi. Artık, leğenin için deki su mrydı, yoksa başka bir B — Başsşmabaleler Yeni Sabah Hüseyin Cahit Yalem Okyanus. ta ccı__,an eden Ruzvelt . Çörgçil mülâtatı dolayısila mihver Ve dö« mokrasilerin âtiye alt — tasavvur- larını bahis mevzuu yapmakta ve Ruzvelt « Çörcil beyannamesinde harp cıkarmakla suçlu görecekleri milletlerin silâhlarmı almak hüsu, sundaki kayda temas ederek SÖYe le demektedir: “Zaten bu tedbir Almanyanm da, İtalyanm da düsündükleri ve il:—'-.n ettikleri tedbirin hemen he. men aynidir, Çünkü Avrupada ye- ni nlizam kurulunca sevk ve İdare- yi elc a'acak olan Almanya il, İ. t_mı Avrupa sulhünü muhafaza 'h.-lli sİni kendileri dernhte ede- cekler ve Avrupaya bin — senelik bir -=ıı"v devresi temin eyliyecek. lerdi, İngilizlerle Amrikallar da Almanya ile İtalya ve peyklerinin Si larımı narak Avrananın suülhi- ni hür milletlerin silâhlr iştiraki- Te temln çaresini tatbik etmek karazını vermişler demek oluyor, Gerek Almanyanm, gerek İn, giltorenin düşündükleri — tedbirin pok ciddi ve müessir olduğunda şŞöohe yoktur. Yalmız bunun tat- bBik. edilebilmesi için tam Ve kat'i bir galebeye ihtiyaç vardır ki, bu da uzlaşma sulhendan uznk].ıgı. rak nihaf zafere kadar kavgaya devam etmeğe lüzum gösterir.,, esin, her vesile İle gayet madde mi, orasımı bilmem, Müaa. mafih, çok defa, soktaklara otu - rak dökenlere de rasladım, Dün sabah, matbaaya geliyor- dum, önümde giden düzgün kıya- fetli, temiz, pak bir bay, iğrenç bir gürültü Üe asfaltın üzerine sümkürdü. — Bunlar, benim gördüğüm bir kaç vak'a, buna göre daha neler ve neler var! Filhakika bunlar ilk nmrdı basit gibi görünür, Fakat, hiç de öyle değildir; şehir tarblyasi ba kımından acı birer vakıâdır. Ve halaımızm, şehir terbiyesinde ne- kadar geri olduğunu göstermesi i- tibariyle de iki kere acı, iki kere acıklıdır, Şehir pstir, diye, ulu orta bele- diyeye çatarken, tenkit — ederken biraz İnsaflı olmalıyız. Vaziyeti dürbünün ters tarafile değil, in « saf adeselerile görmeliyiz, Ber şeyi resmi müecsseselerden bekle- mek doğru değildir. Şehir pisse bunda belediyenin kabahati olma- bunda — belediyenin kabahati ol halka aittir, halk pis olursa, şe- hir terbiyesi nedir bilmezse, bele- diye ne yapsın? , Halk, şehrin temizliği — işinde, belediye ile el ele vermezse, İs- tanbul bugünkü pis halinden, so kaklar mezbele Aalmaktan kabil değil kurtulamaz, Biraz makul olalım, İdrakin eğer var ise makulşinas öla LAEDRİ İhtikâr yapan bir kasan mahküm oldu. Beyağlunda Ağahamam caddesinde kasap Filipin kuzu etini 80 — kuruşa sattığı haber alınmış ve bir cürmümeş but tertip edilerek karsap Filip kuzu" etini belediyonin koyduğu narhtan faz la fiyata satarken yakalanmıştr.. Cürmümeşhut mahkemesinte muha kemae edilen muhtekir — tasap 25 lira para cezasına mahküm edilmiş ayrıca dükkânmın bir hafta miücdetle kapas h brrakılmasma karar verilmiştir. ——— Francala satışları serbest bırakılacak Bir müddet evvel francala fiat- larımm yarı yarrya azaldığımı, bu- nun sebebinin 10 Ağustostanberi satışa çıkarılan yeni tİip ekmeğin francalayı aratmıyacak kadar mü kemmel olduğunu yazmıştık, Haber aldığımıza göre beledi - ye,ay başmdan itibaren francala satışlarmın serbest brrakılması i. çin tetkikler yaptırtmaktadır, Yal nız bozuk fancala çıkaran fırmla. ra francala unu verilmiyecektir. — İsviçrede oturanların Türkiyedeki alacakları Dün, resmi gazetede neşredilip mes riyete giren bir kararname İle İsviç, rede mukim hakik! ve hükmi şahıslar ile İsviçre tabliyetinde bulunan hakiki ve hükmi şahsıslarım Türkiyedeki her nevi ticari ve gayri ticari alacakla « rilje menkul kıymetlerinin İstimal ve tranaferi maliye vekâletinin mezülim yetine tabi tutulacaktır. Küçük gemi, yüksek ve yeşil Anadolu kıyılarmmı sıyırarak. şimas le döndü; dalgaların üzerinde a « detâ sekiyor, sağa sola köpükler saçıyor, son hızla Türk ordugâhı, nin bulunduğu yere gidiyordu. Cin Ali yeniden padişahm kar. gısma çıktığı zaman onu sadra « zamı Mahmut pasa ve diğer birkaç vezirle müşavere ederken büuldu; korsanların kendiliklerinden ka - fosp Firdiklerini, şimdi oranım Kkâs prant kapamak ve açmak için tek vasıtaları olan gemilerin; yakmak. tan barzka bir iş kalmadığını söy, İedi, Bunlar yapıldıktan sonra muhasaranın sonunda Midilli ka- lesi zaptedilince onların da ele geemeleri tabif idi, İşte ö zaman yülarca FHgaea denizinde dolaşarak, tivyar sahileri ve gemileri, vura « vak isledikleri cinayetlerin cezasia ne toptan göreceklerdi. Padişah İtin bu kadarını düşünüyordu, lâ. kin Cin Alinin hulyaları dahast . zaklara gidiyordu: kale almdıktan sonra, hattâ daharevvel Patmos adasına gidecek, Martinezle anla- ghoak, onun — ve arkadaşlarının borbesler çekilin gitmelerine mü- sanda edecek, Haticeyi ve Ovacık. hları kurtaracak, adantn bodrum. Bterut fıgılarınt koyarak a- tasllvusek: Övaecir köyüne döne. cek, kendi düğümünü ve daha bire PYT Tarıbı Deniz Römani Uzak yerlere gilmiyen şoförler Belediye şiddetle cezalandırılmaları için emir verdi + Benrzin miktarı tetkik ediliyor Son günlerde bazı şüförlerin şehir barici veya dahili uzak yerlere dönüş parası almadan gitmedikleri hakkmda bazı şikâyetler vyakli olmuştur. şoför lere verilen benzin ile 904100 kilömete re mesafe katetmek mümkün oldu . ğundan belediye, bu suretle hareket eden şoförlerin şiddetle ftakip ve Ce zalandırılmalarımı alâkadarlara emret miştir. Diğer taraftan şoförler cemiyeti, be lediyeye müracaat ederek verilen benla zinin kâfi gelmediğini ileri sürmüş. tür, Vaziyeti tetkik etmek Üüzere şoför ler cemiyeti reisinin de iştirakile bir toplantı yapılacaktır. —o—— Miusırdaki mallarımız İskenderiye — tlicaret —ataşemiz Naci Aday, İskenderiyeden gehri. mize gelmiştir, Naci dün, İstanbul — ithalât ve ihracat birlikleri umumi kâtibi Mahmudu ve sair tacirleri ziyaret eyliyerek İskenderiyede bekliyen İngiliz. Amerikan ve Hint menşe. H iİthalât eşyamızım bir an evvel memleketimize getirilmesi mev « zuu etrafında görüşmelerde bu « lunmuştur. Bu mallar yakında memleketimize getirilecektir, ——— Motörlü deniz vasıtalarına benzin Ötomobil, otobüs ve kamyonlar- dan başka motörlü deniz nakliye vasıtalarına da benzin ve mazot karne ile verilecektir. Bunun için Hman rejsliğindeki fen heyetin . den ihtiyacı bildirir bir vesika al. mak Jİlâzımdır. Müracatlar, dün devam edecek, müteakiben ve bu gibi vesait sahiplerine benzin. kar ne ile verilecektir. ——— * İhtikâr yapan kömürcü Unkapanında Tekirdağf —iEskele « sind, toptan kömürcülük yapan Mehmet Emin adında birisi, top- tan 5,5 kuruşa satması lâzımgelen kömürün kilosunu 6 kuruş 10 pa- radan sattığı için ihtikâr suçu ile yakalanarak adliyeye verilmiştir. —ğğğelmlşmli; Bir deniz gedikli üst çavuşumuzun ailesi aranıyor Üsküdar As, Şubesinden: Refah vapurunda gşehiden vefat eden deniz gedikli üst çavuş Na- sip Alinin ailesi olup gerek Üskü. darda Selâmsız caddesinde 357 sa. yıda ve gerekse — Alemdar Molla Aliyülfenari mahallesi türbe S0 « kak 20 sayıda göstermiş olduğu ikametgüâhlarda bulunamıyan âile« Binin maâaaş — müamelesi yapılmak üzere sgübeye miülracaatları lüzu - mu İlân olunur, YAZAMN KADIRCAN XAFLİ çok düğünler yapacaktı! O gece Türk donanması Midilli ile Anadolu arasmdaki uzun ve geniş boğazı, şimalden Ve cenup. tan tuttu; sonra ince filo kuman, danı Süleyman reisin emri altında yirmi kadar kırlangıç, kapkara ge- cenin koynunda, kapkara denizin sularmda sessiz ve ışıksiz kaya - rak limanm ağzma yaklaştı; bir iki yüz kulaç uzakta durdu. Kaptan Jakitonun gemisi dışar« dan neft ve ziftle srvanmış; içine da güherçele, toz kömür, neft ve kükürtten mürekkep hamurla do. hu küçük fıçilar konulmustu. Ye. dekte küçük bir sandal — vardı; fakat dümene o kadar yakm buğ- lanmıştı ki karanlikta beş adım yaklaşmadan — onu farketmek mümkün değildi, Cin Alive en acar, en İyi yüzü- tü Ve cesur olanlardan altı deli. kanlı verilmisti. Hepsi de bu işte en küçük bir dikkatsizliğin cezası cayır cayır yanmak olduğunu bi. Hyorlardı, fakat kendilerine o ka, dar hâkimdiler ki muvaffak ola- caklarıma ve sağ olarak dönecek- lerine hiç güphe etmiyorlardı; bü« nunla beraber bu uğurda şehit o. lurlarsa kaybettikleri bu sıkmtılı Ve zahmetli dünyanın yerine öte. ki dünyanm cennet kapıları açıla- caktı! Liman muhafızlarınm her za - mandan daha uyanık oldukları hemen anlaşıldı. çünkü Cin Ali zintire gelmeden sert ve kalım bir ses soldaki yüksek kulenin tepe« sinden denize doğru adetâ gürle. djl — Kimdir 0?. — Yabaneı değil! Patmos kor. sanlarmın reisi Viçenzo Reminda- donun elçisi... — Metcos Mavromakis, sen mis sin? H ABE R — Aksam posfası 26 Ağuıstos Milli Şefin Büyük taarruz plân hazırladığı Aksehirdeki bina önünde | br geçit resmi yapı!dı 26 ağustos gününü aynı za * manda kendi günleri olarak ka . bul etmiş bulünan ordu harp malülleri dün Ankarada Ulus meydanımnda Atatürk-anıtı önün: de yaptıkları tezahüratla eşsiz bir zaferle neticelenen büyük ta' arruzun başladığı ilk günü kut” lamışlardır, Merasim sehrimizde bulun. makta olan harp malülleri 'le başta bando olduğfu halde bir kr ta asker iştirâk eylemiş, harp a" kademisi, mevki ve merkez ko" mutanlıkları mümessilleri hazır bulunmuşlardır. İstiklâl marşını müteakip or. du harp malülleri Atatürk anıtr na bir celenk koymuşlar ve Türk ulusu ile Miki Şef için üç defa *“Sağol” diye bağırmak suretiy” le şeref tezahüründe bulunmuş * lardır AKŞEHİRDE YAPILAN MERASİM Aksehir, 86 (A,A,.) — Akgşehir halkı büyük taarruzun başladığı 26 ağustos gününü içten tezahü. ratla kutlamıştır, Bu münase' betle Millt Şef İsmet İnönü'nün garp cephesi kumandanlığı esna" sında karargâhıolan ve taarruz plânmın hazırlanmış olduğu bele diye dairesi önünde bir gecit res” mi yapılmış ve söylenen nutuk. larla bu büyük günün hatırası anılmıstır, Milli Şef İran Şehinşahına teşekkür e Macar bayramımnı tehrik ettiler Ankara, 26 (ALA,) — Tahran büyük elçimiz Suat Davazın irtiha- L dolayısile Alâhazret şahinşahı İran Rıza Pehlevi tarafımdan gön- derilmiş taziye telgrafına Reisi- tümhur İsmet İnönü teşekkürleri. ti bilmukabel, telgrafla bildirmiş- lerdir. #. . Ankara, 26 (A,A,) — Macarla- rın milli St. Etlenne bayramları münasebetile Reislecümhur İsmet İnönü tarafmdan çekilen tebrik telgrafma Macar kral naibi Ami. ral Horty tarafından telgrafla ve teşekkürle mukabele edilmiştir. ——— Odun ve kömür stokları tesbit ediliyor Belediye reisliği, her semtteki kö . mürcü Ve odunculardaki odun kömür mevcudunu tetkik ve tesbit ettirmeke tedir. Ellerinde 100 kilodan fazla mal bulunan kömürecü ve odunculardan büs yanname İstenmesi de mühtemeldir. Diğer taraftan 1939 ydmın ağustos ayında toptanerlık yapan odun ve kö. mürcülerin perakende sattş yapmala, rına müsaade edilmemesi de helediyöe ce alâkadarlara emredilmiştir. Bunu soran başka biriydi, ev - velki gelişinde onu karsılamış o « lan subaydı; o delikanlıyı sesin . den tanımıştı, Cin Ali bunu, mü- vaffakryeti hazırlıyan bir tali & » seri telâkki etti va sevindi. Hivet, benim!, Bize çabuük yol veriniz! Mühim — haberlerim — BSen dışarda ne dolaşıyor « düşüyordum, kaçtım, Şimdi kova. lyorlar! Rica ederim çabuk — yol veriniz! Bir iki dakika tevap gelmedi; subay başka birisile, herhalde da, | ha büyük mümyla.ıvdm birisile mü- şavere ediyordu. Cin Ali son Böze leri daha telâşla tekrarladı. Su « bay cevap verdi: — Biraz bekleyiniz! Biz dik - kat ediyoruz, tekrar ele geçmez- siniz! Küleden kaleye doöğrü köşarak giden bir adamm ayak seslerini duydular, Ayni ayak sesleri biraz sonra gittikçe yaklaşarak tekrar işitildi ve zincir gevşedi. Cin Ali sabırsızlanan v. bütün vücutları bir yay kâadar gergin bekliyen arkadasalrma : — Haydi, Allah yardımcımız olsun! Sık hamla, ileri! Diye fısrldadı (Devamı var) Ü r Donizyolları aşçı yetiştirecek Büyük vapurların mutfası bir nevi mektep olacak -—oıı—ııı Mezunlar mecbhuri hizmete tâbi tutulacak Denizyolları, memleketimizde — bir ahçı mektebi mevcut olmamasınmdan dolayı her zaman noksanlığı görülen iyi ahçı yetiştirmek ilzere — idarenin gemilerine stajyer ahçı yamağı ve ü, çüncü sınıf ahçr almağa karar vere miştir. Henüz askerlik çağına — girmemiş gençlerden seçilecek olan stajyer aha çlar denizyollarının büyük vapurlarım na, verilerek bunlardaki usta alhçıların yanımda yetiştirilecektir. Bu —suretle bu vapurların mulfakları, — bir nevi mektep vazifesini görecektir. Stajyer ahçılara alaturka ve — alalfranga ye, mekler ve servis işleri öğretilecek ve yetiştikten sonra Denizyolları vapure larında mecbüri bir hizmet devresine tabi tutulacaklardır. Bu mecburi hize metten sonra bu gençler denizyolla« | rmda kâlmak veya ayrılmakta serbest bulunacaklardır. q——— ? İ İhtikâr ihbarları Dün fiat murakabe bürosuna T ihtikâr ihbarı yapılmıştır. Bunlardan bazıları Adalardaki bakkallarm bazı gıda maddelerini yüksek fiatlarla sattıklarını bildir mekteydi. Bunün üzerin. muraka, bea memurları ilk olarak Heybella. dadaki bakkalları kontrol etmis « ler ve bir kısmı hakkında ihtikâr zabıtları tutmuşlardır. Acusros—î 21 iHADıSE TARI Ağır ce Yazan: Kadircan Geçim şartlarınım şŞüphe yok; bu, dünya nin tabit netiçesidir. Ve birçok yerlerindeki haj rıma bakarak halimize şükretmek icap eder. B raber fırsat düşkünü e$ kârma da elbet göz Netekim hükümet v yor, Bu arada bazılarl t nununda cezalarım hafif ş iddia. ediyorlar ve — aft İstiyorlar; ihtikâr için rastlamak mümkündür. yin etmek her şeyden €©'” lim ve ihtisas işidir. kes! İnsanlığın ilk şartr olaf iet ve insaftan bir zefft yan mahlüklar için böyle $et havası yaratmak V© pek kolaydır. Tarihte miş müstebitler ıraâmd— maküsen mütenasip bhususunda — harikalar - vahşiler pek çoktur! Pi yi rir ağır cezaya itiraz * diyor ki: : “Suçları azaltmak içİi daha ağır olmasını !9 yanlış bir nazariyedir! * yerine elli kuruş mın idammı — istemek hiç ceza görmemesini mektir,,, Diyor, Suçtla ceza ZALC muş! Yanlış bh' Yüksek vicdan : topluluğundan ancak böü ler çıkar; kanunu 387 zumsuz ve haksız &” * Ankaradan bildirildiğine göre ada liye vekâleti, Türk ceza kanununda yapilacak tadilât #tkafmüaki Çalışma, larına devam etmektedir. Bu- iş için galışan komisyonun faaliyeti bir sene sürecektir. Bu arada İtalya ceza ka, nunu e beraber diğer bazı memle « ketlerin kanunları da tetkik edilmek, tedir, ; * Üniversite profesörlerinden — bir kaçı zengin kütüphanelerini Üünivere Biteye terketmişlerdir. Bunlar, profe, Bör doktoör Ali Fuat Başgil profesör AlN Müuzaffer, profesör Hâmid Ön- gunsu, profesör Tevfik Remzi Kazan cıgildir. * Ötelciler, belediye iktisat mildüre lüğüne müracaat ederek sön zaman. larda otel masraflarınm çoğaldığmı, mevcut tarifelerle masraflari karğşıla. manım mümkün olmadığını bildirmişe lerdir. Belediye, otelcilerin müracaa« tini tetkik etmektedir, * Liman reisliği, motörlü ve motür. süz dehiz nakliye vasıtalarının köprü ağzından gayet az süratlo geçmelerini alâkadarlara bildirmiştir. Aksi şekli, de hareket edenler, cezalandırmlacaka tir. * Yeni iktisat vekili Sırrı Day, yüse nında Etibank umum müdürü Reşit Gencer olduğu halde tetkikat yapmak Üzere Zonguldağa müteveccihen ÂAn. karadan hareket etmiştir. & Şehir çöplerini 5 ay — müddetle denize dökülmesi işi dün beş bin lira, ya belediye daimi enelmeni tarafıme dan müteahhide ihale edilmiştir. * Bu yıl şehrimizdeki ilkmekteple re yalnız 1934 tevellütlt kız ve eT « kek çocuklar almacaktır. Kayıtlara 15 eylülde başlanacaktır. kimler tarafından tadil gt lur. Bizde ihtikâr kl-" İhtisasın knııtml K yapıldığı cihetle cezalaffi tırılması hakkındaki | lâf olarak kalmağa ? Bmıl:u- ceza ihtikârI çok hayırlıdır; zira ! ahlâk seviyesini İnsan cemiyetleri ne tede a.ğır nez:ı ve menfi insan ylf“mrnp Eski zamanlarda $? küle pek ağırdı. “Kızgım lur, vücudu parça Pw’j canlr canlr göm rm en hafifi suçluyu ları dışarda kalmak V güneşe çevrilmiş ol”" men taşı arasma Sonra suclunun Ylww kür, gözlefi iğte V Burun ve kulak gf le göz oymak gibi 07 her zaman yapılan € yilrrdi,. Hindistandâ dan birisi yüksek t ne hakarct ederse 0 gm zeytinyağı dökl““'” Eın cezası el kesmek Cezaları azaltmali; © yesini yükseltmelidir budur. HER GÜN Dün Japonyanm mevkiinden ve coğ rafyasından bahsetmiştik. Bugün de Japonyanım — yeryüzündeki — iktisadi mevkiini kısaca anlatmak istiyoruz. 1888 da Jponya meşruti bir devlet olmuştur. 1940 da Japonya — kabinesi kuran prens Konoye siyasi — partileri rejim kurmuştur. Japon imparatorluğu — müstemleke bakrımından çok inkişaf etmiş bir dev. lettir. 1910 da Korayı ilhak etmiş, 1905 de Rusyadan Sahalin — adasımın kazâanmış, 1914 harbinden — sonra da Versay muahedesile Almanların Mar. yan, Karolin ve Marşal adalarının ü zerinde manda hakkı kazanmıştır. 1936 damberi ise Çin toprakları üzece # ikhsadîlaponY BİR ISi rinde şiddetli bir m,,,.ıv"f' tir. şeker kami$t * ge yetişir, Balrkçorlığın 90“ olmasına ruğınon J ponyayı besllyemez rinç, Âmerikadan şeker alır. Japonyada ıı;:'mllvl"'ıı bir surette ıgıotıme Taponyanın eski! nayli kâğıt ve P“"'dw (Karşıki «©