27 Mayıs 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 6

Maliye Vekili Bütçeyi izanett. “Vatandaşları fevkalâde ahvalin icap ettirdiği bir fedakârlığa davet etmek mecburiyeti hasıl olmuştur, , Ankara, 26 (A.A.) — Maliye Vekili Fuat Ağralı, 1941 mali yılı bütçesinin müzakeresine baş lanılması münasebetiyle, bugün B, M. Meclisinde aşağıdaki be- yanatta bulunmuştur; Sayın arkadaslarım, Bütçe encümeninin dikkatli tahlilinden geçer 1941 mali yılı —eiyere umumiye lâyi, hası yüksek tetkik ve tasvibirize arzedilmiş bulunüyor. Avrupada başlıyan harbin tev. hit ettiği vaziyet dolayısiyle bir taraftan bazı vergilerimizde ha- sıl olan tenskusa, diğer taraftan milli müdafaa o masraflarındaki ehemmiyetli tezayüde, geçen sc. ne de, işaret etmiştim. O zaman. danberi harbin sah: tedricen genişlemiş ve gösterdiği yeni ye- ni inkişaflarm tesiri bilhassa milli mildafaa ihtiyaçları bakı. mmdan, gün geştikçe daha bü. yük olmuştur. Masraf bütçesi- nin tahlili sırasında buna dair ©'za1lı izahat vereceğim. Şimdi. lik yalnız şurasmı arzedeyim ki AMU şnali yılmâs gerek adi büt. gerek fevkalâde menabi- milli müdafaa vekâletine ve. tçesinin umumi mü. İlm nisbette geçen bir miktara baliğ olmaktadır. siyasi vaziyetin her türlü inki- şaflarını karşılamıya müsait bir halde devam ettirebilmek üzere önümüzdeki sene için fevkalâde menabi tamamen bu ihtiyaçlara tahsis etmeyi daha faydalı gör. dük. Bu sebeple ötedenberi fev. kalâde tehsisatla idare olünm bütün diğer hizmetler adi bütçe- tafsilâtını aşağıda arzedeceğim zaruri bazı zamlar. Ja birlikte 1941 bütçesi yekünu (309.734.307) lira olarak tesbit olunmuştur. Cumhuriyet devri arm mer ana prensipine sadık kalarak zurunuza mütevazin bir Büte takdim edebilmek için bu sene de bazı zamlar ve ihdaslarla va- ridat menabiimimi takviye etmek zarureti hasıl olmuştur. Masraf bütçesi Hükümetçe yüksek meclise takdim edilmiş olan lâyihada masraf bütçesi yekünu (904 mil, yon 971.601) liradan ibaret idi. Ve lâyihanın tangmi sırasmda elde bulunan 8 aylık tahsilât ra. kamlarını. istinaden o bağlanmış bulunuyordu. Bütçe encümenin- <ce yapılan tetkikat sırasında nisan gayesi itibariyle il aylık tahsilât rakamları alırmış oldu. Zundan varidat tehminleri o bu rakamlara göre tadil edilmiş ve varidat bütçesinin baliğ olduğu yeküna müvazi olarak masraf yekünu da (309734.307) liraya çıkarılmıştır. Aradaki 5 milyon liralık fark düyunu umumiye bütçesinde fevkalâde tahsisat karşılığı olan borçların itfasına mahsus tertibe ilâve olunmuş ve bu suretle göğen sene biitçesinde 10 milyon liradan ibaret olan ve hükümetten gelen * projede 70 milyon liraya çıkarılmış bulunan bu fasıldaki tahsisat 25 milyon liraya iblâğ edilmiştir: Bütçe eneümenince tesbit olu. nan masraf bütçesinde 1940 yıl na nazaran mevcut 41.257.986 e faz'alığın müfredatı şu. 17.800.000 küsür ira düyünü umumiye bütçesine zammedil. migtir. Aynı bütçe içinde yapı lan bazı terzilâtla birlikte elde e. dilen takriben 21,5 liranın 41 Xi. yakın kısmı £5 milyon #ter- ik teslihet kredisiyle diğer kredilerin taksitine, 15 milyonu fevkalğde tahsisat karşılığı olan borçl illasma, gerive kalan kısmı da muhtelif devlet borç. larma ait tertiplere ilâve edil r. Fazialığın 14 milyon küsur li- rası, başta demir yolları inşaatı olmak üzere Ereğli kömür hav. zasının (o devletleştirilmesinden mütevellit fevkalâde sarfiyalın, şöse ve köprüler, muhacir iskân işleri, maskö imalâtı gibi fevka. lğde tahsisatla idare edilegelmek- te olan hizmetlerin adi bütçeye almmasından mütevellittir. 1.380.090 lira muhtelif nafia hizmetlerine ayrılmıştır. Şurası. nı bilhassa tebarüz ettirmek is. terim ki bu miktarı 750 bin - fevkalâdeden (nakledilen ilâveten yol ingastıra suretle yollar ve liraya yakın tahsisat, | bütçede daimi olarak yer almiş bulunmaktadır. , Demiryolları inşustma ait ma. di programın 1941 yılma sit mik- tarı 6.271.000 küsur lirası adi bütçeye konular. tahsisatla, ba. kiyesi de kanununu rde razla karşılamak üzere tamamen nazarı dikkate alınmız bulun. 'âde vaziyetin doğurduğu müş lâta ve raalzeme © yokluğuna rağmen bu sene Zonguldaktan Kozluya. Kn Cizre'ye Klasntdan Palu'ys doğru olan demiryollar in mat amelivatı im. kâh müsandesi nisbetinde lemiştir. Önümüzdeti sene & program! dah'mmde bu ınşnata ektir; telif maarif hizmetlerinin takvi- yesine tahsis olummuştur. 600 bin lirası devlet zirest isletmele. Ti kurumunun sermayesine mah. suben verilmek üzere ziraat hiz- metlerine 1.100.0900 lira ayrıl. Fazlalığın 1.100.00 lirası a muhtelif sıhhi İhtiyaclara karşı. Irk tutulmuştur. Bu arssttikleriimden baska petrol aramaları masraflarına karsılık olarak maden tetkik ve arama enstitüşüne ait mutad tah sisata bu sene için ilâveten 600 bin lira verilmiş, müteferrik ka- munların ve fevkalâde ihtiyacla. rın icabı olarak da muhtelif dai. relere ceman 1.500.000 ra ka- dar tahsisat ayrılmıştır. Nihayet, doğrudan doğruva milli müdafaaya taallür eden 24. gümrük ve orman mw relerindeki askeri tert'litm tak- viyesi için de ilâveten 25 mily Ura tahsisat verilmietir. Varidat fazlalığımız Bütçenin masraf kısmındaki fazlalığa mit maruzatım bundan ibarettir. Biraz evvâl srzetmig olduğum gibi adi Yütçe baricinde kain itün vari- dat menabiimiz bu sens milli müda- fan ihtiyaçlarına kargıl'k tutulmuş ol dim edilmis olan fevkalâde tahsisat Myibasile şimdilik isten'lez 93 milyon rn münhasiran muhtelii müdafaa hizmetlerine ait bulunmaktadır. Adi bütçede milli mildeina grupuna ay rılan tahztest yekünu 78 milyon lira Gr. *3 milyon liralık fevkalâde tah- sisatıa birlikte 181 milyon liraya baliğ alnesktır. Şursamı derbi areedeyim ki wifi müdsfaanm senelik hakiki #Mhtiyaç miktarı umumi vasiyetin im * kişaf tarama ve bununla muvasi rak alınması Hizumlu görülecek ted birlerin gumul ve ehemmiyeti derece- #ine bardır. Nitekim 1940 imali yi - Imda mili müdafaaya verlien di ve fevkalâde tahsisatın yokünu meli se ze hidayetinde 151 müyon miktar * da olduğu halde sene içinde yeniden alman tedbirlerin neticesi olarak bü rakam 302.8 milyon liraya baliğ ol muştur ki be miktar devlet bitçemi nin umum! yekünundan 34 miyon lira fazin bulunmaktadır. Milli piyango MiLi piyango İdaresinin etde ettiği safi »emlat olarak rahi yü içinde hava Mitçesina tahsisat kaydedilen 2620000 kllmur Ira ba rakama dahil olmadı” gizi asker lecaplardan do gan Astiyaçinra marfedilmek — Gzere, hizmetin ifhdesile alikadar olan $an darma. gümrük ve orman bütgelerile tense imelâtı, yol, mekeri iskeleler inanditi gibi işler Seln nafın ve'diğer da'reler bilterlerine kanulmuş Olan tahsisat da bunun harteindedir. Ar - zettiğim bu rakamlar bir taraftan #nemleketin #ülh ve etniyetine ver diğimiz ehemmiyetin derecesini gös ermekie beraber, diğer taraftan da şimdiye kadar aldığımız emniyet ted birlerinin istlzam ettiği mall fedakâr im vüsatini tebarlir ettirmektedir. Ad! mitçe içinde temimi mümkün olmıyan bi ihtiyaşlar için fevkalfde karşilikikr vulmaak zaruret! meydan dadır. Geçen seneki maruzatım Ara sında, muayyen bir programa bağlı işler “çin 1988 yılmdan beri muhtelif kanunlarla verilen fevkalâde tahsina- tn ve aruılıklarının tahlilini yapmış am, Bu porgruma dahil işlerden doğ” rudao doğruya milli müdafaa ibtiyaç* kabul buyurduğunuz dahili istik. İ köprüler inşaatı için beş milyon , ları haricinde kalanların tamamen & Umumi | di bütçeye almmış olması dolayın'le buzüne kadar verilen fevkalâde tab - sisatın son vaziyetini bir kere dahn gözden geçirmeği faydalı bulüyurum. Fevkalâde tahsisatın umumi yekânu 1934 ve 1983 senelerinde sarfına me zuniyet vermiş oldağunuz 14.180.000 Hira “b son tasvib Muyurulan kanunla kabul bayurduğunuz * milyos len dahli olarak burüne kader verilen fevkaüde tahslsntm umumi yekünu BI2.2A 000 Hraya baliğ olmaktadır. Bu miztarm muhtelif hizmetler a- rasimin ev tovzti giti 71.30 568.251.000 Lira mili müdafaa. ya taallik © eden muhtelif İizmetler 68.902.000 Lira © demiryeltar imani masraflara 28.004.09014ra nmktelif nafin ve imat İşlerine 45. 15.000) Tirn mmadin ve vi. nayi tesisntile mü 1346 508 400 di ve ticari ihtiyaç. tara, 1.395.000 Tara timi derine 5.124.000 Lim maarif metlerine, 2.730.000 Lira zirai mevale tara, 2.01 whbat ve içe muavenet. hil im 058 000 Bu vukamların tetkik ve mukaye - sesi vize şu hetleeyi verir ki şimdiye kadar alman fevkalâde tahsisatm yüz de TL9 u milli mildafsa hizmetlerine, yüzde 13,48 | demiryolları inşaat mas raflarına, yüzde 5.8 sı diler nafta ve imar işlerine, yüzde 459 x ietemndi (e tiyaçlara bakiye yüzde 4.1 4 de sıhhat maarif ve zirant mevzilurma sittir, Fovkalhde tahsisat | karşılıkların bir kısmı, medeni ufaklık para dar * biyatımann elde cdüp kati varidat meyanma giren ve mevcut kanunla - İ rm azasir hüleümlerine müsteniden #- duğunden yüksek meclise ayrıca tak | vans ve kısa vadeli istikrez şeklinde datmi olarak harinece istifade edile * bilen menabiğen tahasalı ettiğini, di ger ktanınm da muhteji? kanınlarin kabul yayurduğunuz hüsui galâhiyet lere müzteniden temin #ii'diğini ge çen sene arzetimiştim. Bu karşıki rm baslar, Cumhyefyet Merkez Ban- kast rafından banknot ihraemi iş - “zam etmekte oldulundan bonkanm emisyon vasiyeti hakkında biraz ma ıimar vermeği fayda bulmaktayım. Bunu bilhanan, evrakı sakdiyenin / artış nisbetini endişe verici tetAkici et- moğa temayül edebilecekleri tenvir için yenmağa Hizm görtiyorum Evrakı nakdiye mevcudu anan 17 mayıs 1941 tarihli ve yiyetine güre teğavöldeki banlnotie- rm umumi yektnu 505 milyon 495 bin 202 tiradan ibarettir. Bunun 137 mi yon 495 bin 302 Tirase Osmanlı İmpa: ratorluğu zamanımda ihraç ve Cum - huriyei Merkez Bankammca deruhte edilmiş olan evrakı nekdiyenin baki: yesidiz ki mukabilinde, 48 miyon emam ve tahvfât olmak üzere muh telif erymetler tevdi edilerek hazine bankaya borçlanrmış ve tasfiyesi ban ka kanunu fle muayyen bir gekle bağ Yanmıştır. Binaensleyh bi evrakı nek diye uzun vadeli muntazam bir borç balina gelmiştir. Mevcut evrakı nak diyenin 17 milyon Urası da Karşılığı tamâmen sit olarak bankaca teda” vüle çıkarıtmış olduğuna göre, tama- en İrergilikir vaziyettedir. 250 mi - yon lira reeskont mukabili tedavile vazedilmiştir. Burnu mukabil bankanın senodat cüzdanmda movcut kıymetlerin yekünu 274 milyon 915 bin 229 ii radır ki unlar da hazine bonoln” rmdan, ticari usullerle idare edi. len devlet müesseselerinin hazine kofaletini haiz bonolarmdan ve di. Zer ticari ve siraf senetlerden mü- teşekkildir. Fazla tafsilâta giriş meden yalnız şurasını arz#deyim ki bu kıymeterin 213 milyon 798 bin 986 lirasını iktmadi devlet müesseselerinin harine kefaletini haiz bonoları teşkil etmekte ve bu müesseselerin 1940 bilânçolarma göre ödenmiş sermayeleri mec - muy İsa 571 milyon liraya baliç olmaktadır. Tedaviildeki evrakı nakdiyenin 101 milyon lirası da altın terhini mükabilinde hazimeyo verilen «- vanstan mütevellittir, Terhin cdi. Jen altınm kıymeti 78.124.167 - radan ibaret bulunduğuna göre ik İ nakalât gibi iktisr. | buna mukabil filen yapılmış olan emlayon miktarına nazaran altın ğı halen yüzde TT3 ü mü- tecavizdir. Bu sltinlarnm terhini mukabilinde bazintce alınabilecek avansın azami haddi kanunen 290 milyon lira ile takyid edilmiş ol- duğuna göre bu miktarın tamamı. na muadil emisyon yapılması ha dinde de altın karşılık nisbeti yüz“ de 31 küsurdan asağı düsmiye- ektir, Bu İzahat, emiavenun bu- günkü vaziyetinin karşi. itiba. rile endise verici olmaktan uzak bulunduğunu tebarüz ettirmeğe kâfidir zanncdorim, Diğer taraf- tan Merkez Pankasmda mevcut altın miktarı fle halen tedavülde bulunan evrakı rekdiya miktarı arasnda yanıincak umumi een de şu neticeyi verzek- Altın mevcudu Bezün merkez Bankası emrin. de mevcut #ltmm mecmüu kiy- meti 110 'nilyon Hradani ibaret ol. masına güre tedavüldeki umum evrakı nakdiyenin yüzde 23.54 üne ye imparatorluk zamanmıdan dev. redilip hususi bir tediye tarzına başlandığın demin arzettiğim mik- tarın tenzilinden #onra kalan Cum huriyet devrinde çıkarılmış olan bakiyenin de yüzde 32,33 üne te- kabül etmedir Xl emlayomu isül - zam öden içinde bulunduğumuz fevkalâde gerute nazaran bu nis. betleri hattâ normal telâkki et- mek icap eder. Emisyon mevzuuna ait izahatı- ms nihayet vermeden evvel şu - ras; da kaydedeyim ki mevcut kanuni salâhiyetlerin müssadesine rağmen tedavüle çıkarılacak ev- raki nakdiye miktarmı ssgari hid dahilinde tutmak için gerek hazi- nece gerek Merkez Bankazmeca muhtelif tedbirlere müracaat odil mekte olduğu gibi diğer taraftan yapılmış olan emisyonları tedris cen kapatmak çarelerini de.ehem miyetie nasarı dikkate almakta- yır. Bu gümleden olarak düyunu umumiye bütçesinde (o fevkalüde tahalsat karşılıklarına alt borçla - rım itfası faslma 15 milyon —Jira ilâve edilmek suretile bu fasıldaki tahsisat miktarı 25 milyon liraya | gikomimiş bulunmaktadır, Önümüz | deki senelerde de biltçe imkânlar nnm müssadesi nisb*tinde arti. rılmasını düşündüğümüz bu 'ahsi- sat yapılmış emisyonların tasfi- yesin Erymetli suretle yardım edecektir, Masraf bütçesi ve bununla alâ” kadar muhtelif mevzular hakkında ki mazuratım bundan ihereftir. Şimdi de #ansyi, msadin ve eu iş leri gibi mevzular hakkında biraz izahat vereceğim: Sanayi isleri Gerek iktmadi devlet tesekkii- Teri tarafından kurulmuş olan, z6- rek hususi teşebbüsler omahewlü bulunan sanayi müeseselerimizin stihsalâtında kayda değer inkisaf lar görülmüştür, Gayri müsait ba- zı ümillerik mevcut balünmgsma rağmen bütün alikadarlarm gös. terdikleri umumi gayret savesim de bu istihsalât gerek hacim ge- rek vasıf itibarilç yükselmiştir. Smaf istihsalâtımızda görülen bu artışm, bugünkü fevkalâde ahvg | İçinde memleket iktımdi ve 2! | nizammnın mahfuziyeti beğimm. dan müsbet tesirleri bilhassa kay- da değer Maden işleri Başta Taşköprü olmak Üzere ma- den istihanlâtımızla da artışlar kay” deditmiştir. Döviz vaziyetlerimizin daş kealarmı teşkil eden Prguni ve Kur varsan işletmelerimizde bir evvelki 'sadenin altı bin küsur tonuna muka- bi 1940 senesinde 8 bin tona yakım! bakır istihsal edilmiştir. Ham istihanlâAtımız müsait seyrini 1940 senesinde hadi muhafaza etmiş tir, Su işleri Biyik su işlerine ait 31 miyon W ralik kanıma müstenit beş senelik programa giren mevmuisrdan balen taahhüde bağlanarak inşaatına geçi miş olanlar 24 miyon lirayı bulmuş - tur. Dünya vaziyetinin ihdas otuği müşkül şeratte ramen inşaatın, tabif seyri dahilinde Inkigaf ettiritmesine m zaml #ürette çalışılmaktadır, Önümüz deki sana de bu yoldaki mesaiye PTOf ram dahilinde devam edilecektir. Varidat bütçesi 1941 mali bütçemizin varidat kısmı 400.143.001 lira olarak tahmin edil “ miştir. Mamraf kusmına ait izahat are” bir | | smd ereetiiğim gibi, Mükümet tarar ç #ndan yükmek meclise takriim edilmiş olan layihadaki tahmin 1040 pall yı - nm 8 aylık tahsiet rakamlarına ie Bütçe encümeninee müzakeresi sırasında nisan gayesi itibarile 11 aylık tahsilât rakamları alınmış bulunduğundan o eneümende vari- dat muhammenatı bu rakamlara göre tetkik olunarak arzettiğim yoküna varılmıştır, Geçen seneki maruzatımda, Avrupa (o harbinin tevlit ettiği buhranm, gümrük ver gilerimiz üzerindeki tesirini tahlil etmiştim. Bu tesir 1040 mali yılım da da mütezayit bir suretle de- vam etmiştir, Fühakikn, geçen sene mubteli? vergilere yapılma- #mı kabul buyurduğunuz fevknlâ- de mahiyetteki zamlar arasında, gümrüklerde tabsil edilen istihlâk vergilerisin nisbetleri yüzle 10 derecesinde tezyit edilmiş ve mah telif eşya üzerine yeniden istih- lâk vergisi vazedilmiş olmasma rağmen 11 aylık tahsüüât rakam. larma göre yapılan hesap netice- sinde, muhammenata nazaran İMO yılı gümrük varidatımızdaki ek- mikliğin 8 miyon liraya yakın ol- duğu anlaşılmıştır. | On bir aylık seyrine göre güm- rük vergileri tahsilâtınm sene 80- nunda 37,5 - 38 milyon lira radde- sinde olacağı tahmin edilmekte- dir. Bu miktar Avrupa harbinden evvelki en son normal Söne olan 1938 mali yri: tahsilâtiyle mukayo- se edilirse gümrük varidatındaki tonakus nisbotini 1939 da yüzde 20 raddesinde iken 1940 da yüz- de 50 ye yani hemen İki misline yakın bir haddo çıktığı görülür. Gerçi geçen sene muhtelif vergi- lerde kabul buyurulan fevkalâde zamların da tesirile dahili vergi lerimizin bazıları tezayüt göster- miş ve 1940 varidat muhamme - natına nazaran 20 milyon radde- sinde fazinlık elde edilmiş ise de bu fazlalığın 1941 yılmda da ay- men çide edilmesi mümkün görül memektedir, Halbuki önümüzdeki yıl varidat tahminatın o©sas olan hesaplara göre: Yeni vergiler 5.250,000 lirası gümrük vergilerin dn, 2.500.000 tirme buğdayı koruma vergisinde, 2000.00 lira faiz ve rayici hazılatında, 1.600.000 lirası #tole | inrina bir delaya mahsus olarak alın” | mış olan istihlik vergilerinde v6 5 milyon lirası &n muhtelif varidatta olmak Üzere 1940 rahsilâtma vazaran ceman 145 mllyonliray- yakın tir düşüklük nlacağı o anlaşılmaktadır. Binmensleyi 1M0 tahsilâtmdn görü - len 20 miyon ira faztalığın sncak 65 milyon Ilmamm övümüzdeki sna va” Tidat tahminlerinde nazara #imabile” ceği Beticssipe varrimıştır. Diğer ta * raftan masraf bütgesindeki marsa * tom arasında izah ettiğim Mâvelerle 1041 maseaf bütçesi 309.734.207 lira olarak teshit edilmiş olduğundan ara dukü 45,5 miiyan tren karşılanması için muhtelif vergi ve resimlere yeni den zam yapılması zaruri görülmüş ve vatandaşları, bu sene de fevinlâde ahvalis icap ettirdiği bir fedakârlığa davet etmek meobiriye"” izi olmuş” tar, Dahili verilerinizin. beynelmilel buhran tesirlerine mukavemet et - | masiste berber, 1940 yık tebminlerini İ de aşmış olmam, geçen sene kabul buyurulmuş olan fevienlâda mm ka * gununun yayesini tamamfle tnhakkuk ettirdiğini ve memleketin tktmadi fa altyet ve hsreketini de tazyik etme İ maiş olduğumu göstermektedir. Biraz evvel srzettiğim 35,5 miyon Trak farkın karşılığını teşikii etmek Üzere yüksek meebge takdim edilmiş olan kanun iyihasile derpiş edilen zamlar sureti umümiyede geçen senelri Ten - nuna giren mevzulara temas etmekle berater bu sene Zirsat ve hayvan mah sulâtle ihracat mevsddr fiyatlarında İ baml elan tereff0 nazara alınarak bundan müstelit olan vatandaşların da bu muvakkat fedakürlığa iştirk etmeleri mimkün görülmüş ve geçen sensierde vaziyetin müsaadesi nis - betinde tenzile tâbi tutulan hayvanlar verristle tuz remmine mili milafan vergiai mahiyetinde olarak bir mik - tar zam yapılmış ve ihracat maddele- Tİ Üzerine de aynı mahiyette hafif bir resim konulumar rmavafık görülmüş * tir, Normal zamanlarda (racatın ver giye tâbi tutulmasmdaki mahrurlar malüm bulunmakla beraber, beymel- milel mübadelâtm bugünkü şartlar içinde muvakkat ve hafif bir verginin Mracatı müteessir etmiyeceği nazarı alınmıştır, b | AYIB — — 1041 Geçen sene kabul buyurulmü olan muanisle vergisi kanunu bu verginin tarh ve o tahakielğ” ait 6sas hükümlerinde oyapıkn olan ıslahatın semereleri daha # tatbik sönesinde kendini göste” miş ve vergi nisbetinde hiçbir © gişiklik olmadığı halde 1940 11 aylık hasılatı 1939 yılmın devresi tahsilâtına nazaran 6 Gi” yon 135 bin lira raddesinde © fazlalık kaydetmiştir. Sınai memtlât fiyatlarmd& miktarlarında hasıl olen gin bunda müessir olduğu tabil lunmakia beraber böyle yüzde yi mütecaviz bülunan bir srt yalnız bununla izahı mümkün dÖ ğildir. Fiyat vo miktar yüksel di kadar, hattâ mühim pi olarak geçen sene kabul buyu ğunuz yeni muamele vergisi ki munun temin ettiği zslahatm bunda âmil olduğu şüphesizdir. Gerek bu netles, gerek geçen sene kabol buyurduğu! fevkalâde zam kanununun vero. setliecler yüksek meclisin kanunlarımızı mömleketin ikti bünyesi ve vaziyetin icapiarile sami derecede telif etmek sunda daima gösterdiği büyük betin yeni hir delilini teşkil mektedir. Varidat bütçesine nit bahsi nihayet vermeden evvel, hay İnr vergisi kayıt ve yoklama ticelerini de yüksek meclise © zetmek isterim, Aldığımız mal mata göre geçen seneye m bu sene muhtelif hayvanlarda © man 205.184 adet fazlalık m bulunmaktadır, Köylümüzün 16 ca sörvetlerinden birini teşkil den hayvancılığımızda devam. © tiği görülen ba inkişafı momg” yetlç kaydediyorum. Milli para Dünya durumu dolayısi! per rin mizm hariç pi dövizle ve müsait fiyalla bulması, e taraftan iü vl da bizzarur azalması serbest © viz ve altın karşılıklarınn gi etmekte ve ulıcılar için hakiki bir Hg teşkil etmekte bulunduğunu çen sene uzun uzadıya aryet” tim, Mİİ paramızm fevki ahval içinde geçirdiği son bii nelik munzam tecrübe dev den sonrada aynı ütü tekrar ve teyit etmekten 9 bir şey yapmıyacağım. Borçlar ; Dahili ve harici borçlarının mali yalın mit talesitleri bütşeye konulumştur. Eorçlar duyuna umumiye meclisi di da san delin hikmete KUhes man kararı ternna elemek isterisi rupa barbinin geçen seneki bn rından mütevellit vüziyet, mumiye meclis ifayı vazife yesek bir hale getirmiş old devletin itibarı ve hartlerin kun muhafaza geyesile yirmi 8 Avrupada çıkan ve ra ikinci yılmı tamamlıyaci barbin seyir ve inkişaflarımın ve ehmenmiyeti ve ba büyüğ buhran müvnoehesinde Ee y stiklüllerinin müdafaa ve TENİ # igin bütün milletlerin ” mecbur kalörklart fedakArtiğiif eğ gameti tesmmüi odilir eni harp va anhasmn budutlari tikel ettiği düşünülürse pere dnfna tedbir ve tertiplerinin Ü.,| ettiği mili küfetlerin seni iamen yerinde olduğu itizar DU dersimizi koyamadık. lerimizden özür dileriz. A e Gİ e a AŞ Şa, AM ŞA mmm