8 Nisan 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

JAM F Metin ve , Masan Rasim vs (DARE EVİ : istüsyi Ankara caddesi Hai tr ani 214 yeni alim en GALA Yam işleri & idere kam Hâd iseler Mere vr Ve Tar ır i eviye KARA YORGM v göüç Yuzoslavya Kra İm | ükümeti deviren ordu; diyanarak iktidarı ele alışt üze tne Karayorgiyev edanın, dan pek bahsedildi. Yugoslavya #iltanat ailesinin diğer Avrupa Maltanat öilelerine nazaran hu Misiyeti vardır ki o da milli o- | ur; halk e ıdan Üir kahraman kurmustur. | Ya Kralı Fransızdı. Bulg: ve Roma nya Kralları Alme â İngiltere Kralının ve onun ast olan Yunan Kralının re Cermen kanı var- ; ikin bu hal onların, millet- in yapmağa borçlu oldukları İyetlere tesir etmez cünkü Krallık bir meslektir e İttir etmesine de imkân yoktur, “ra bu devletlerde asıl hâkimi, Yet milletindir; Kral bir bayrak Bibidir. Bununla bera çıkan par, karşı Meveinin derecesini Mol Sahibidir “arayorgiyeviç siles İi birbuçuk asırlıktır; bu iTan arttırmakta Karayorgi una çe ğ nkü *k ve birleşik krallığın temeli, atmıştır. On sekizinci asrm sonlarma Yğru Osmanlı orduları Tuna- M ötesinde bir kaç bozgun gör. Müştü, Sırbisleman büyük kismi " zaman “Belgrad Paşalığı” ta- tmdan idare ediliyordu; onun da Dayı denilen dört bü. pe memur daha vardı. Padişa- İl ve Sipahilere verilen vergi, $ başka Yeniçeriler bu mem- Xetten ayrıca Vergi alıyorlar, küy halkın verdiği haraç Eilerden daha çök tutuyor da sefalete sebep de Yeniçeriler mukave- karşılaşınca yerli nahiye olan Kinyazlardan bir öldürüldü. Şubetta bir çok | koptu ve on | alarda ihtilsi T sene siirdü. İhtilâl ilk zamanlarda devlete badişaha değil yalnız Yeni, i* zorbalarma kargı başlamış- $ bunlar kendilerine #ef olarak a Yorgiyi seçtiler, Bu adam yle Avusturya ordusunda Sik zabit olarak bulunmustu; ta doğmuştu, büyük öl <6 domuz ticareti yapıyordu engindi. Sert, yırtıcı ve ce- Gu; ihtilâl şefliğini mükem, > Bürette yapıyordu; o kadar dört ay sonra bütün şehirler kaleler zaptedilmişti; Yeniçe- ,! Şumadya vilüyetinin her ndan kovulmuşlardı; asile, Wrarları üzerine Yeniçerile- ı#eisleri Belgratta Türk ida. tarafından idam olundu. Bu lan sonra padişah ihtilâlci u köy ve şehirlerine dönme, istedi. Sırblar zorbaların daha onlarm başlarma gel- “esinin garanti odilmesi, el, den silâhlarının alınmaması | Mi vinde bulundular. Bir sele ârekeden ve müzakereden hükümetin, bu talebi vü- nlik oOhaklarma tecavüz sı üzerine ihtilâl yeniden ; evvelâ pödişahın hima, İ altında muhtariyete razı ol- arı halde çok geçmeden İs. a istediler; buna kendileri- Muvaffak olmaları sebep il ettiği gibi asıl sebep Çar. asının Balkanlarda çe- Sonsuz ve harareti ent, dı, anlı orduları Morava, n ve Nişten ve üv koldan, ianrada bulunan Belgradı e üzere harekete geç- Kara Yorgi'nin 7000 piya... 300p süvari ve iki toplan fba- İk üvveti 30,000 kisilik bir şanlı ordusunu rie'ata mec, “ti; Belgrada girdi; 3000p İ karşılanmıştır. oluyordu. | hariciye nazırı Dün Moskovada Molotofla görüştü | Moskova, 7 (4.4.) — Mut | suoka, bu sabah saat 11,20 c: | Moskovaya varmış ve istasyon | da, ezcümle Sovyet bariciy halk komiser mua Lozovsi ile üçlü pakt memleketleri diplo, matik mümessilleri farafından MOLWTOFLA MÜLAKAT Moskova, T (A.4.) — Tas .. jansı bildiriyor Komiserler heyeti reisi ve ha" | riciye komizeri Meolalof 7 nisen da Japon hariciye nazırı Mat oka'yı kabul etmiştir. M Japonyanın Moskova büy çisi de hazır bulunmustur. »a Moskova, 7 (A.4.) — Bugün Molotof'la Japon hariciye nazırı arasında yapılan mülikat 45 «a kika sürmüştür. | Ingiliz tayyarele- rinin akınları Londra, 7 (A, A.) — Hava ne- inin istihbarat servisi münfe- rit savaş tayyarölerinin dün öğle- den sonra muhtelif saatlerde işgal altındaki Fransa üzerinde uçuşlar yapuğı bildirilmektedir. Calais'de krtaat, mavnalar, hangarlar, Te Tougust hava meydanlarınm müs. tahdemleri, Boulogne'da kamyon- İar ve top mevzileri mitralyöz ate. gine tutulmuştur. Hiçbir düsman tayyaresine tesadüf edilmemiştir. * Vaşington 7 (A.A) — Amerika kızlhaçının reisi Davis yarım milyon dolar kiymetinde ilâç ve battaniyeğin derhal Yugoslavyaya gönderilmesi i. Giri emir vermiştir. * Budapaşta, 7 ÇA.A.) < nisan saat 23 ten ilibaren Macaristanda yaz a0» ati atbik edilecektir. * Berlin, 7 (A,A.) — Mertinin siyasi mahfiflerinde beyan olunduğuna göre, İsveç Almanyayı (o Yunanistanda ve Arjantin deYunanistarı Almanyada temsil etmeği kabul © eylemişlerdir. Isviçre de Almanyayı Yugoslavyada ve Yuposlavyayı Almanyada temafi 0 decektir * Vaşington, TAA) — Polonya başvekili" general Sikorski dün Va. şing'ona gelmiştir. Evet, ölmek,, Nihayet, muhak , kak ölmek lâzım?,, Ölmek fikri yeniden Yesari Gün, düze hâkim olmuştur. Artık ne boş tedafüler, ne de küçlük, erliz ümit- ler bu fikri söküp atamazdı, Cemil Sermet böyle düşüne dü, şüne bir hayli yol katetmişti. Köylüler, bu genç adamın #apaa, ri kesilmiş bir balde, âdeta rüys içindeymiş gibi dalgın ve selâmları- ni bile farketmeden uzun uzun yü. rüyüşüne hayret ediyorlardı Nereye sidiyordu” Bunu kendi de bilmiyordu, Hem ne olacak ki, gideceği yeri layin etmiş neye ya. sr? İleride bir gayesi mi vardı? Hayır.. Artık hayatta da bir ga- yesi kalmamış, kendini kötü tali. Bin cilvesine ertketmiş dalgin dal, İ gm gidiyordu işte... İ Gece ovaya siyah elbisesini giy dirmişti,. Dağlar. ağaçlar, evler | hafif bir sis tabakası altında yavaş yavaş kayboluyordu, Derin bir ses, sizlik havaya hâlrimdi, Cemil Ser. met birdenbire inee suyun beşma gelmiş olduğunu gördü. Gözlerine inanamiyordu. Şükran da, kimbilir nasıl bir his- sin sevkiyle gelmis, İncesu'yun ke, aldı. Artık Kara Yorgi 400 kişilik bir ordu çıkarabiliyordu. Lâkin imparatorluğun kuvvetle- rine uzun zaman dayanamadı; kendisine yardım etmek istiyen ve ittifak eden Çar birinci Alek, sandr, birinci Napolvonla uğra» şiyordu. 1815 te Sırb ihti. M bastırıldı: Kara Yorgi ve arka> Röyterin askeri mütehassısına göre Yunan ve Yugoslav hudutlarında 40 Alman fırkası var Fakat bu kuvvetlerin hepsinin cepheye sürülmesi beklenemez “Almanya Türk ordusunu da hesaba katmak mecburiyetindedir, Londra, 7 (A, A.) — Röyter n- jansınm askeri mübehasesı gene ral Gough, neşrettiği bir mskale. de diyer ki: Almanların Trablusgarpta yaptı. ği teşehbüs İtalyanlara yardım et» mekten ziyade İngilterenin Akde. nizden Yunanistanı ve Yugoslav yaya harp malzemesi göndermesi ak için vepilmı bir Alman en son haber. İler Bulgaristanda 12 Alman fırka. Smir bulu unu diğer 28 Alman frrkasının da Yugoslav hududu 1-- yunca İHalyan hududundan Belgre. dın şarkına kadar giden kısımda tahşit edilmekte olduğunu göstere mektedir. Fakat Almanya bu kuv- vetlerin hepsini Yugoslavya Üzeri. ne atamaz, Alman kuvvetleri Yu. nanbları lamak o mecburiyotin. dedir, Alman başkumandanlığı vazifeyi tamamiyle Bulgar ordusu. tevdi etmiş bile olsa, Almanya gerisinde bulunan Türk nu da hesaba katmak mec buriyetindedir. ALMANLAR FAZLA KUVVET SEVKEDEMEZLER Londra, 7 (A. A.) — Röyter a- Jansımın askeri muharriri göneral Gough yazıyor: “Büyük Britanya ve imparator. Tuk kuvveti Yunanistana muva. #alati harpte yeni ve mühim bir safha açmaktadır. Almanların Bal. “kanlarda yeni bir vüfüz Hedefleri şimdi üç orduya çarpmaktadır. Hepsi de askeri kabiliyetlerini ay. ni şekilde göstermiş olan Yunan, Yugoslav ve Britanya orduları, Şimali ve garbi Avrupada esasen 3000 kilometrelik muazzam bir cep- hede büyük bir teyakkuz göster - mesi icap eden Alman ordularma şimdi İki veni cephenin mes'uliyeti e edilmiş bulunuyor, Yeni de ğu - cenup Avrupası Alman cep - belerinin münakale vasıtaları d. Zer cephelerdekinden daha fona- Ingiltereye dünkü tayyare hücumları Londra, 7 (A4.A4.) — Bi dahili emniyet omezaretlerinin tebiiği İ Münferit bir kaç dilsman tay- yaresi bugün sahillerimiz yakm: | larında uçuşmuşlardır. Fakat ka- raya hiçbir bomba atılmamıştır. Düşmanm iki tayyaresi düşürül- müştür. Biz hiç ata uğrama” | dık, Di lerinden biri bomberdman tay- yaresi — Suffolk açıklarında de nize düşürülmüş diğeri — bir avcı tayyaresi — Graz — nez burnu civarında düşürülmüştür. GECE HUCUMLARI Londra, 7 (A4.A.) — Hava ve dahili emniyet müşterek tebliği Bu gece 6z miktaris d n tayyaresi sahil etrafında faaliyet göstermiştir. İskoçyanın doğu - simal sahilinde bir yerle İngil- terenin batı şimal sahili üzerinde diğer bir noktaya bombalar 8. tılmıştır. o İskoçyada ölen veyâ yaralananlar yoktur. Fakat İm gilterenin batı şimalinde az mik- tarda yaralı vardır. Her iki yer. de de az hasar vardır. i dır. Bundan başka Hitlerin ilâhi: k e boyunduruk altinda tnt- mağa mecbur olduğu Avrupanm muazzam Vüsati cepheden e» ger cepheye nakledebi atın miktarmı ehemm te tahdit etmektedir. VAZİYET, 1915 DE OLDUĞUN DAN DAHA ZİYADE, İNGİLİZ: LER LEHİNDE Londra, 7 (A. A,) — Röyter s- jansının diplomatik muhabiri ye. zıyor Yunanistana ği kı. etli suret. | sefer kıt'asnn ihracr Fransa hezimetinden beri | harbin en büyük inkişafını teşkil etmektedir. Yunanistanda bir İngi. liz ordusunun mevcudiyeti gu iki mühim neticeyi ihtiva eylemekte. dir: 1 — Britanyalıları Avrupa kit- asında Almanlarla doğrudan © ruya karşı karşıya koymaktadır. ? — Hitlerin dalma içtinap et- mek istediği bir vaziyeti yani iki cephede harp vazyetini ihdas ey. lernektedir, i Vaziyet, umumi harpte Selânik. te bulunan Britanya kuvvetlerinin vaziyetiyle muksvese edilirse, rekâtm şimdi 1915 dekinden iyi ve gök daha geniş bir es hilinde başladığı görülmektedir. Bu vaziyete muzaffer ve şevk ve heyecan bulunan Yunan or» dusunun kuvvetli müzaheretin! de ilâve etmek icap eder, AHRET TEN > co Ri LUJSS -39- Nakleden: Muzaffer Acar hârma oturmuğtu, Cemil Sermet, hayretten hayrete düşüyordu, Çün, kü Şükran bir gece evvelki uyku- suzluğun tesiriyle olacak, başımı İncesuyun kenarmdaki yosunlu ka. yalara dayamıs, uyuya kalmıstı. Uyuyordu.. Cemil Sermet yak. taştı ve genç kızm gözlerinde he nüz kurumıyan inel tanesi gibi yaz, ar gördü. Cemil Sermet durak. ladı, Şükranı her zaman ber yerde görüyordu. Fakat onu hiç bir za man böyle bitkin ve gözleri yaşi: görmemişti. Bu haliyle daha zayıf, fakat daha güzel görünüyordu, O kadar ki Cemil Sermet Şükranm bu güzel, fakat çok hazin hali kar. sısmda kalbinin büyük bir merha, metle burkulduğunu hisset, Bir çocuğun ıstırap çekmesini görmek” ten mütevellit bir merhamotti bu.. Acaba yalnızca merhamet mi duy. muştu ? Yoksa, daha başka hislerin tesiri altnda mı bulunuyordu? Cemil Sermet bu göz yaşlarımı silmek İçin reler feda etmezdi. Bu hasess kızı niçin korkutmuş, neden masum gözlerinin önüne dehşetli bir intihar levhası dikilmisti,. Şimdi bu güzel kızdan af dile, mek istiyordu, Bvet, küçük veğe- ninin yanma diz çökmek ve lak otlar üzerinde sürünerek Şökranım İm elbisesinin eteklerini öpmek rdu, Kendi kendi — Ah Şükran, diyordu. Eğer beni sevmiş olsaydın!., Ve genç kızı aşktan ziyade ir rap dolu nazarlariyle okşuyordu. Şükran muhakkak rüya görüyor - du. Dudakları mırıldanıyordu, Ce. mil Sermet genç kızm hemen bir isim söyliyeceğini ve bu kendi ismi olacağını zannediyor, kalbi tatlı bir heyecanla çarpıyor du, Şükran uyandırmamak İçin nefes almaktan bile korkuyordu. Genç kızın rüya gö hakkaktı, Ve nihayet Cemil medin tahmin ettiği gibi üze! dudaklar: aralandı ve hafif bir sesle: “Needet” diye mırıldandı... Başı hafifçe hareket etti ve uyan- di. Yesari Gündüzün yaşıyacak en ufak kuvveti bile kalmam! De mek artık her şev bilmisti, De - mek ki hakikatti, Şu hale göre yapacağı bir tek iş kalıyordu. Ö- mek... ismin Şükran başı ucunda Cemil Ser. medi görünce titredi: — Oh, siz burada mısmız?” Dedi, Cemil Sermet bitkin bir halde vaziyeti izah etti: — Bir tesadlif eseri olarak ben buraya geldim, dedi, Şimdi sizi vw yandıracaktım. Bu ne kadar ibti - vamtnhik böyle, rülen düşman tayyare |, “Feryadı Andelip, Bülbül âşıkları - Şair bir kuş bülbül! - Mevlâna ne diyor? - Şeyh Galip, Naslii Kadim,Abdülhak Hâmid ve bülbül-- Halk şiirinde bübül unsuru - Kantocu kızlar - Bir bülbül türküs - Oui - Mon ami! ami - Mişleye göre bülbül - Bülbül sesi taklit edilebilir mi? - Sazına bülbül kondurmus sanat- kâr var mı? Yazan: MÜNİR SÜLEYMAN ÇAPANOĞLU Eh, çok şükür yetiştirene, Nisa nin haftasını bulduk. Bülbüller, üç sarkıla. aşladılar, Eski “Feryadı and". ülbüllü bahar mlij- decini sayarlardı. Bugünkü ink» vimler de beş nisan" #1 ötme zamanı” olarak gösteriyorlar. , eski takvimlerde Tb” derler v buna zamanlarda. nezaretlerinin | ; Emirgân korusuna #al rakhılar ver mı? E ikler, bademler çiçek koku Mleler pembe, mavi a- Rızlarmı açmağa, dağ çitekleri, arr, kırmızı, erguvani renk. caytrlarm ül mor, lei büllle Ik sesi, i ve hayat hislerini uş k ötüşleri dinlemek âsıkları, krlara, ağaçlı bülbül! yuvalarının bulunduğu yer. lere koşsrlardı, Sonsuz bir mesti sinde bu minimini sairlerin bahs. okuduğu ask melodilerini din- ilk ötüşünü dinlemek arların gölgelerinde sabah. rakhlar sayssozdı, Eski o edebiyatımızda, tasvir edi tabintı bülbülden çok wi Bülbül gazelleri de pek fib, eski o şairler, billbülden hahsederlerkon “gülü de unutmamıslardır, Onlara göre, “bülbül” deyince “gür Ü, “gül, den bahsedilince de * “bülbül” ül mal etmemek “lardır. Bunun i. gindir ki, divan edebiyatmda “bük bül” ve “gül” esaslı bir unsur o larak ele > O devrin “ şairlerine göre “bil. bül” “gül” e âşıktır, “Gül, ise za valir âşikma azap ve ılırap çektir. mekten zevkalan merhametsiz ve zalim bir o sevgilidir. “Gül” ve “bülbül” sembol hep bu mevzu Üzerinde işlenmiştir. Fakat, haki. kat şairlerin otasvirlerinden çok başkadır. Bülbül, güle değil, bshr- ya Âşıktır, bahar delisidir As Zarlar yeşermeğe, yanral'a cicekler açmaya başladığı zaman, enfes bir konsere başlayıp nağmes ler ibân etmesi, bahar güzelliği edile Şükran derhal toplanarak ayn- ğa kalktı. Uyumuş kalmış olması. nı mazur göstermek istiyordu: — Hiç istiyerek burada uyur muyum, dedi, Birdenbire icim geç miş işte, Ve sonra müşkülâtla tebesslim etmeğe çalışarak ilâve etti; — Biraz cilemlik bu... cocukca hir — Hayır, olsn gerek. sevinçlerinizin tesiri Cemil Sermet bu sözleri acı bir istihza ile söylemişti, Fakat der - hal bu hareketine nadim oldu ve eğilerek yerden Sükranın eşarpını aldı. Genç kız hafif bir elbise ile örtülü omuzlarına eşarpı atarken, Cemil Sermet sarki sözlerinin mâ nasını bilmiyormuş, anlamıyormuş gibi uzaklardan, gaipten gelen bir sasle — Üşümenizi, hastalanmanız!, size herhangi bir şekilde fenalik gelmesini istemiyorum, Dedi, Hay» di şimdi kalkm gidelim, Hem de gok çabuk gidelim... Güzide teyze herhalde s*30 kızacak Birkaç dakika korudu ağaçlar altnda yürüdüler, Dallar biribiri- n6 girmiş, adetâ bir gece karanlı- ğı hissolunuyardu, İkisi de bir tek kelime hile söylemiyorlar, susu « yorlardı. Bir müddet ağaçlar altın. da yürüdükten sonra korudan çik- tılar, Şimdi yeşil tarlalar ârasm - da ilerliyorlar, Mavi gök yüzüne altm yıldızlar işlenmiş, Gece ta » mamen bastırmış, neredeyse ay do Zacak, (Dövamı var) - ı şilrlerde, bahar kasi. | tazeliğini kaybetmeye başlayıman susması bi ı hakikati ispat etmiyer mu?... Büyük Türk © filozof ve gede na, wen aşka temas eden bülbül ve gül işi Bir başka rübaisinde tuhumun hüznünde ini iğivle kondiii senin ortasına bir alev gibi w ten bir gülün hatıralarma ağlar, Seyh Gelihin bülbülü tasir © 9 su mısrar ne güzeldir: al kanatlı bülbük, il şoncasi, Fuzuli | Bülbülü ar, ettiği feryatlar tesiridiz, Bisebep bahı ademden olmamaş bidar gil? Naititi kadim: Böyle güya lebini ey yüzü gül mül mü Feysi keyfiyet, gül goneeyi mü dez? Abdülhak Hümit: Süküt içinde bezin kâinat, sew bir lem, « havasmı söyler figenm bülbül Gü Nevres: Bir zenceye, bir hare nizâh eyledi bülbül! Üstad Ekrem: Baharm zevk ve sevk esbabmı itmam eder bülbül, Novayı dilkeşile hörkesi hosgüm «der bülbül... Ve: Yavas! Allah için yavas bülbül: Hüseyin Siyret: Hazin hazin dösünürken derana moscorden, Döktüldü rokuma bir bülbülün figan. m homan,, Admı hatırtıyamadığım bir şair jde: Güle güs ettiremez, yok yere böl bül inler, Varakı mihri vefayı kim okur, kim dinler? Parçalariyle bülbül hakkındaki fikirlerini söylemişler, tesbihler, cinaslar yapmışlardır, Şurasını da işaret edeyim ki, bülbülü yalnız divan edebiyatı ga“ irleri terennüm (etmemişlerdir. Müşerin isimsiz şairleriyle, adları €debiyat tariblerine geçen büyük halk şairleri de bülbül « gül mev. zurnu İslemizler, koşmalar, dep- tanlar, müniler söylemişlerdir. Meselâ, Karacaoğlan gu varsa ğın ne nefistir: Aldanma dimya saltanatma, © Akıbeti ölüm olduktan keyi (© İsterse bağmda bülbüller ötsün, Benim gonca gülüm solduktan Kahve Yemenden gelir, Bitlbü! çerenden gelir, Ak topuk, beyaz gerdan, Her sün hamamdan zelir. Bülbül eder güle raz, Gül eder bülbüle maz, Basin bir şehre vardım, Ağlıyan çok, gülen az! Yesil donlar giydi bağlar, Gülle sislendi dağlar, Bitlbii fervat edip ağlar, | Güzel gel bizim oymağa! Eskiden İstanbul semai kahveler rinde söyle bir mânl okurlardı: Adam sman asmaya: Nicin kondun a billbül! kaprmdaki asmaya, vazgeçmem götür. seler asmaya! Bir zamanlar da Sehzadehaşmın salan tiyatrolarmda, Galrta balor- da kantocu kızlar su kantoyu İverek göbek kteterlardı: Ren yârimden Bülbül olsam konadabilsem dallara, Aktı da cesmim vaşı döndü sellere: (Devamı 8 incide? (1) Keyii, geri, sonra deseler,