8 Nisan 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

H. TURHAN TAN'IN Müessesemiz Hurrem Sultan Kadın Avcısı Tarihî Musahabeler tarafından 150 Kr. 100 » 75 » çıkarılan en son eserleri CUMHURİYET MATBAASI J 17 nci yıl sayı: 5985 umhunyet İSTANBUL = CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, tstanbul . Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa fasmı: 24299 . 24290 Şekib Tunc'un Dil Bugün nasıl doı makales^ ^ ikinci başında^r ızın Salı 8 Nisan 1941 Seslerini çıkarmaga hakları yoktur! Bulgaristanla Rumanyanın kendi topraklannı yabancı kuvvetlerin emrine tevdi eyledikten sonra bu kuvvetlerin yaptıklan taarruzlar neticesinde, kendi memleketlerinin harb sahnesi olmasına karsı söyleyecekleri tek söz kalmamışhr. Yann Rumanya petrol sahalan ve bütün Bulgar miinakale yollan bombardıman edildiğinde bu iki memleketin ne demeğe haklan vardır? emleketlerini yabancı asker kuvvetlerinin işgal ve isrilâsına terkeden ve bunlann başka Balkanlılara taarnız iissü jrapümasına muvafakat eyleyen Bumanya Ue Bulgaristan topraklanna bir kaç Yugoslav bombası duştü diye acı •cı şikâyet ediyorlar. Bulgaristan: Yugoslavja pek iyi biliyor ki kendisine tecavuz eden Alman askerleri arasında hiçbir Bulgar kıt'ası yoktur. O halde Yugoslav tayyareleri ne diye Kostendile ve Sofyaya bombalar auyorlar? Diye sızlanıyor Rumanya ise Yugoslavyaya karsı başlayan muhasamata asla kanşmak istemediği halde Rumen şehirlerine düşen Yugoslav bombalanndan mütehayyir, Belgradı protesto ediyor. Yunanistana ve Yugoslavyaya tecavüı eden Alman ordulan Tunamn beri yakasına gokten zenbille inmcdiler. Aylar ve aylardır Rumanya topraklannda bazırlanarak Bulgar hukumetinin muvafakatile Bulgaristana geçtiler, ve şimdi dafai her iki memleketi kendilerine sağlam Istinad noktalan yapmıs olarak diğer iki Balkanh memleketin üıerine atılnakta bulunuyorlar. Alman askerlerinl Rumen ve Bulgar topraklanndan teerid ve tefrik etmege imkâa kalmif andır? Bulgar ve Rumen topraklannda toplanan ve oralara dayanarak diğer iki Balkanh memleketi yakıp yıkmağa koyulan Alnan askerlerile bunlarm her turlü harb vasıtalarının mukabil hücumlara nğramalan takdirinde Bulgar ve Rumen topraklan bu yabancı kuvvetlerden nasıl ayırd edilebilir? Bulgaristanla Rumanyanın herşeyden önce ba saallere cevab vermeleri ve eğer yeri varsa ondan sonra şikâyet veya protesto etmeleri lâzımdır. Velevki Almanya kadar büyük ve kuvvetli bir devletin askerlerine memleketin kapılanru açarak komşularma hucum koprülüğü etmeği kabul eylemenin tek mahzuru, yakuz hürriyet ve istiklâline veda etmekten ibaret kalamıyormuş demek olur. Rumanya ve Bulgaristanda kendilerine istinadgâh bulan Alman ordularrnın bu memleketlerin başlarına ates yogmuru da davet edebilecekleri işte yeni mücadelenin daha ilk gfinünden anlaşılmıstır. Bu vaziyet önünde Rumanya ne yapacak, Bulgaristan nasıl hareket etmeli? Yabancı kuvvetlerin kendi topraklan fizerinde vaziyet alarak başka milletlerle harbe tutuşnıalarına muvafakat eylemiş olduktan sonra kendi istiklâllerine mal olan bu işgal ve istilânın zarurt neticesî olarak mukabil hücumlann kendi topraklanna, şehir, kasaba ve köylerine düşüreceği mermilere karşı siikut etmeleri bu memleketlere gore çok ehven bir harekettir. YUtAJLA' Strumce #dYO& > iht Übohovâ. , 0 <% :ı SOFYAYA MÜTHİŞ BİR AKIN J"lt' ^^^S«İâ^^^^âS^j« / 'W ^ ; 4/0 . • ' « = . Bo>kovd .«f * / > ,P)H T&Demirhisa* .."••• mm'e w:ismmm^mM M l»ı'"V •O^///, \QUshica ^ taenederbend karasulu) »•"'. .*<»to jfuşovaifl i^raran goln %*»"»< ,/Vp«//»5o1 ^ 0 VIKS 1/C«O &'î °\ o/ KıIKı$ ¥ !sP% Savy6/< v/nvv^ = •'II ,W"W ^ »rf SeJd ^ ^ Bo$az> W Alman tahşidatı ağır surette bombalandı Sfruma cephesi anudane mukavemet ediyor, Alman zayiafı artmakfadır Yugoslav ordusu da Arnavudluğa girmek üzere Kahire 7 (a.a) Resmen bildirildiğıne gore, Sofayadaki Alman tahşidatı ve Struma vadisindeki Alman motorlü nakliye kollan şiddetle bombardıman edilmiştir. DRAM, ~«?x/ AU$TRXÎlo :^f SEREZ ^odikoy' iatilak "<*•* ' Tops'm T<*fi/ı SELANIK ORFANI ~Eskı Kahire 7 (a a) İngilız hava kuvvetleri umumî karargâhından: Balkanlarda: Dunku pazar günü av» cılarımudan mürekkeb ufak bir teşekkül Bulgaristanda Rupel boğazı üzerm» de devriye yaparken Messerschmitt 199 tipinde otuz tayyareye tesadüf etmiştir. Tayyarlerimiz düşmamn adedce pek çok üstün olmasına rağmen derhal dusmana v ^ ı" iflmıifflfMrı••••ant r ıı • ,...., , . . " • Rupel boğazındaki muharebe Sîıî DENIZI: Yunanlıların iki gttnlük muharebeden sonra . . . Alman ordularımn büyük bir mukavemete maruz kaldıkları Garbî Trakya ve Makedonya cephesile meşhur Metaksa* hatlarımn mefruz vaziyetlerini gösterir harita Yunanistana gelen Ingiliz ordusu Mühim bir yekune baliğ olan kıtaatın Başkum adanlığını bizzat General Wavel yapıyor! Balkanlara Nısırla İngiltereden fırkalar ve geniş mikyasta hava kuvvetleri getirildi • Londra 7 (a.a.) Bu gece aşağıdaki resmî teblığ neşredilmiştir: Uzun zamandanberi Balkanlar üzerine çöken Alman tehdidi Bulgaristana Alman kıt'alarımn girmesine müncer olduktan sonra Kraliyet hukumeti alâkadar dominyonların hükumetlerile tam bir istişareden sonra Yunanistana, kahraman müttefikimizin topraklarmı müdafaa eden askerlerile bir safta yer almak üzere, Britanya, Avustralya ve Yeni Zelanda kıt'alarından mürekkeb bir ordu göndermiştir. Bir müddettenberi Yunanistanda harekâtta bulunan Britanya askerî hava kuvvetleri büyük mikyasta takviye edilmiştir. Yunanistanda Ingiliz ordusunun da başkumandanlığını ifa edecek olan General Wavel hücum etmişlerdir. Cereyan eden muharebede beş Alman tayyaresi düşürulmüş ve tahrib edilmiş ve diğer müte" addıd tayyareler de ağır hasara uğratılmıştır. Bu cephede Almanlarla yaptığımız bu ilk çarpışmada hiç zayiata uğramadan Arnavudlukta Berat, tayyarelerımizin taarruzuna uğranuş ve askert binalarda hasarlar yapılmıştır. Breda 20 tipinde bir İtalyan tayyaresi Atina üzerinde keşif uçuşu yaparken avcılarımızdan biri tarafından düşürlümüj" tür. Bütün bu harekâttan tayyarelerimi2 bir bomba tayyaresi müstesna olmak üzere. salimen dönmüslerdir. Alman kıt'alan hiç bir terakki kaydedemediler Yogoslav tayyareleri Macaristan, Bulgaristan ve Rumanyadaki nsleri bombaladı Berlin 7 (a.a.) Alman ordulan başkumandanhğırun tebhği: Cenubu şarkî cephesinde, hücum, anudane çarpışmalarla, metodik bir surette devam etmektedir. Alman hava kuvvetlerine mensub çok büyük teşekküller, keşif hareketlerile düsmanın kollarıne, mevzilerine ve münakale hatlanna hücumlarla ordunun ileri hareketine muzaheret etmişlerdir. Dost ve kahraman Yunanistanm büyük sehirlerinde, mütecavidere karşı koymağa azmeden halk tezah»irat yapıyor, sağ kösede Elenler Krah Majeste George, solda Elen ordulan Başktunandanı General Papagos Evvelce bildirilmiş olduğu veçhile, Bu kadan bir şey mi? Harbin muhtemel türlü tecellileri cümlesinden olarak Belgradda müstahkem tesisata ve harb yann Alman kuvvetlerinin Bulgar, Ru bakımından ehemmiyetli diğer hedeflemen ve Macar topraklannda takib olun re, çok kuvvetli Alfnan muharebe taymalan lâzım geldiğinde ne olacak? De yareleri teşekkülleri tarafından gündüz mek ki harb maksadile memleketi ya birçok defa, .tahribkâr bir müessirlikle bancı işşaline açmak, orasını harbin hücum edilmiştir. Bilhassa Belgrad merates ve kan dcryasına terketmekle mn kez demiryolu istasyonuna ve Belgrasavidir. Rumanya, Bulgaristan ve Maca dm şarkında Tuna üzerinde bir takma ristan Balkanlarda başlayan kanlı ma köprüye ve birkaç nakliye trenine ciddî eeraja kanşmak istemiyorlarsa, ki ontam isabetler kaydolunmuştur. Birçok ların bakikî menfaatleri bundadır, o yangınlar, Belgrad kalesine dördüncü takdirde her nasılsa ve herhalde mu bir hücum yapınak için giden Alman hakkak bu feci akıbetleri hesab edeme muharebe tavyarelerine, gece, yolu gösden yaptıklan muvafakarin zaruri ne termişlerdir. Bundan başka, merkezî ve cenubî Yuticelerine katlanacaklar ve kendi topraklan harb sahnesi olarak maruz kala goslavyada tayyare meydanlan. müessir bileceği vaziyetlerin kâffesini siikut ve (Arkası sahife 5 sütun 3 te tahamınülle karşılayacaklardır. Çünktt sebebi ne olıırsa olsun yabancı kuvvetleri kabul ile memleketlerinin harb sahnesi olmasını hazırlayanlar herkesten önce bizzat kendileridir. Eğer Bulgaristanla Rumanyanın kendi topraklanna neden bomba düşüyor diye ilk gunden başlayan sikâyetleri bu memleketleri. hiicuma uğrayan mağdur ve mazlum iki Balkanh memlekete karsı mohasım vaziyet abnakta bir de müstevli ve mütecavizle birlesmeğe sevkederse böyle bir hal cinayetten daha büyük, adeta cinnet ayannda bir hata Londra 7 (a.a.) Röyter ajansının o!ur. Memleketlerini yabancı işgalinin dilpomatık muharririnin dğrendiğine zilletine uğratan kücük memleketlerin gore, Ingıltere hukumeti Budapeştedekı bir de bu rezalete sürüklenebilecekleri elçiliğıni geri almağa karar vermiştir. BP kolay kolay ihtimal verilmez. İngilterenin Budapeşte elçisi Omalleye Rumanya ile Bulgaristanın şimdilik Macaristan bugun müttefıklere karsı hareket üssü haline geldiğinden oradan diin>a nazannda: Ne yapsınlar, söz dinlemîyen ve çekilmesi için talimat verilmiştir. Diğer taraftan Macaristanın Londra mera'n anlamıyan kahir bir devletin faik kuvvetleri önünde çaresiz boyun elçisi Barcza da bugün öğleden sonra Hariciye Nezaretine gelmiş ve Büyük eğdiler. Y U N U S NADİ Britanya hükumeünın bu karanndan (Aıkası sahife 3 sütun 6 da haberdar edilmi$tir, Merd Yunan Moskovanın • •• • • • milleti gene goruşu ayaklandı! değişiyor Kralın etrafında İzvestia, «Yugoslavyasulhu muhafaza Birliğinin kazandiyor nm için sarfettiği gayretler Sovyetler sempatisini mıştır» HARB VAZIYETI Yunanlılar 3 müdafaa hattına dayanıyorlar Arnavudluğa ruzu karşı ise müşve mühim terek Yugoslav Yunan taar. başlamış muvaffakiyetler elde etmiştir Almanlara verdirilen ağır zayiat Atina 7 (a a.) Resmen bildirildiğine göre, Yunanblar İngilizlerın de yardımı ile harbin ilk safhasında, Makedonyayı istilâ etmekte olan Almanlara çok ağır zayiat verdirmişlerdir. toplanan Yunanlılar vatanı tecavüzden kurtarmak imanile çarpışıyorlar tlk Yunan tebliği Atina 7 (a.a.) Yunan ordulan başkumandanlığınm 6 nisan akşamı tarihli ve 163 numaralı tebliği: «En asrf harb vasıtalarile mücehhez olan ve mebzul miktarda tankların, ağır bataryaların ve bir çok tayyarelerin himayesi altında bulunan mühim Alman kuvvetleri bu sabahtan itibaren anî ve birbirini müteakıb olarak çok mahdud (Arkası sahife 5 sütun 5 te ANKARA Radyo Gazetesi <Yugo$lavyada cereyan eden muharebat hakkmda pek az malumat almmaktadır. Gelen bir habere g'âre, Yugoslavlar ftmaldeTi harekete geçerek Arnavudluğa girmişlerdir. Diğer taraftan, Almanlar da garbî Trakyada bulunan Gumulcıneyi zapettiklerini bildirTnefctedirler, Bu haber doğru da oUa, ehemmiyetli değildir, zira YunanUlar daha evvel garbî Trakyada bozı yerleri tahhye etmışlerdi. Diğer mevzüerdeki taarruza uğramalartna rağmen her tarafta mevzılerini şiddetle muhafazc etmektedirler. Yunanistandaki kıt'alara da General VVavell kumanda ediyor Londra 7 (a.a.) Reuter ajansının Parlamento muhabiri yazıyor: (Arkası sahife 5 •ütun 7 de İNGİLTERE Macaristanla ntünasebatını dün kesti Atina 7 (a.a.) Atina halkının heyecanlı nümayişleri, bütün gün devam etmiştir. Öğleden sonra amele gruplarile genclik taburlan, önlerinde mızıka olduğu halde başlıca caddelerden geçmisler ve umumî karargâh önünde Elen ve Ingiliz labitlerini uzunuzadıya alkışlamışlardır. Nümayişler, Ingiliz, Yugos(Arkası sahife 5 sütun 4 te Moskova 7 (a.a.) Tass ajansı bildiriyor: İzvestia gazetesi «sulhu kuvvetlendirecek bir vesika» başlığı altında yazdiğı bir başmakalede diyor kı: cE\velki gun Moskovada Sovyet bükumeti ile Yugoslavya arasında bir dostluk ve ademi tecavuz muahedesı imza edilmiştir. Manidar olan bu vesika, iki memleket arasında elçi teatı edılmış olduğu gündenberi tezahur etmiş olan, siyasî münasebetler hatlarmı tamamıle aksettirecek bir mahiyettedir. Şüphe yok ki, imza edılmiş olan bu muahede Sovyetler Birliği ile Yugoslavya mılletlerinin arzularına ve emellerıne tamamile mukabele eden bir vesıkadır. Sovyetler Birliğinin uzun tecrubeleri gostermiştir ki, bu gibi muafArkası Mhife 5 sütun 6 da) (Bastarafı 3üncü sahifede) Sovyeller, Alman gayelerini endişe ile mütalea ediyorlarmış Habeşistanda Debra Markoz da zaptedildi Ingiliz kuvvetleri Musavva kapıla rına dayandılar Almanlar, Metaksas hattınafearjıhenüz taarruz etmemi$lerdir. Esasen YunanUlar, daha gerilerde, Struma vadisinde diğer bir hat vâcude getirmışlerdir ki, birinci hatta tutunamadıklart takdhde bu iJcinct hatta mukavemet gösterecelkerdir. Yunanhlann son derece kuvveth bir üçüncü müdafaa hattı daha vardır. Şimdi ismini söyliyemiyeceğimiz bu hat, YunanUlarm en ziyade güvendikleri wtihkâm manzumeleridir. İngilizhr de Civannda bulunan Alman kıt'alan tahşidatı şiddetle bombardıman edilen fArkaa sahife 5 sütun 2 de) Sofja sehrinden bir manzan