19 Şubat 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Düsündüğüm Gibi Hayatı ucuzlatacak tedbirlere dair Büyük bir memnusiyetle gır mak için yeni tedbirler almmağa başlamış, Bu tedbirlerin başmda sanayi müesseselerinin lüks ve mütenevvi esya İmaline mâni ol, mak ve imali halkın ihtiyacma göre bir iki tipe inhisar ettir. mek gibi hakikaten müspet neti- © vereoek olan tasavvurlar geli- yor, Birçok müesseselerin hakiki değeri 8, 9 Birayken modaya uy. gun ve Tüks eşyadan olduğu be, banesiyle bir çift kundurayı 80 49 HEraya sattığım görüyoruz. Halkımızm büyük bir kısmı site delinen iskarpin! değiştirmeği dü- şünlirken bazı lüks mağazalarm 7, 8 liraya almabilecek bir çift #undurayı sırf modaya uygundur diye böyle fahiş fistlarla satması birok maddelerin daha ucuza mal edilmesi mümkünken ufak bir zümrenin zevkini tatmin et, mek için lüks esya haline konn. Yap, yalnız onlarm erişebileceği bir kıymetle piyasaya stiriilmesi ve bunlardan yalniz dar bir üm reden istifmie etmesi hakikaten #eyrioe tahammül edilmez bir manzara oluyordu. Bu defa Ticaret odasında ya. pıslin toplantıda oda umumi kâ, bi, fabrikatörlerimize fabrika , lamanın her şeyden evvel, her spıf halkım kullanabileceği tipte eşya İmal etmeleri lüzumunu te- barüz otürmiş ve bu hususta fabrikatörlerden söz almıştır. Vabrikaiğrler her nekadar bu sözlü vermişler ve yakmda halk tipi sümuneler yapıp gösterecek- ierini vandetmişlere do unut, mamalıdır ki nihayet hususi fab, rikalsr en evvel sahiplerinin &â- ri gözetmekle mükellef olan müesseselerdir. Bu müesseseler hükümetin sıkı kontrolu altımda olmadıkları o müddetçe halkım menfsatinden daha evvel kendi menfnatlerini düşünecekleri de aşikârdır. Eğer hayatı ucusiatmak ve halka biraz daha geniş nefes 3i- dırmak imkânmı vermek istiyor, »sk imalâtın halka göre yapılma, m lüzumunu o tebarüz ettirmekle iktifa etmemeliyiz, Bunun bir ih- tiyaç olduğu'u da fabrikatörle- rimize kabul ettirmemiz Hizm, dır. Tarihi deniz romanı: 65 Yi Kadircan Kaflı Birdenbire bir harbi Oruç Boyla omuzuna suplandı; büyük Türk kahramanı atının üstünde sallandı. Kılıç tutan tek elile owuzundaki sivri demiri çekip çıkardı... Oruç Bey başlıca arkadaşlariyle $on bir toplantı yaptı: — Size uzun «öz söylemeye lü- zum yok, Talih bize yardım etmi, yor, Hızırın elinde ise kuvvet yok. tur, Teslim olursak bizi sağ ko. mazlar, Burada kalırsak - hayvan gibi ölürüz, Düşmanı yarıp çık- maktan başka çare yoktur, Ne dersiniz? © — Doğru söylüyorsun; elbet yarıp geçeriz, yahut er gibi ölü. rüz! Kısa bir konuşmadan sonra ka. rar yerildi ve yapılacak çıkış hare. ketinin plânma geçildi. Oruç Reis ertesi gece küçük bir müfreze Uş kalenin bir kapısından düşmana baskın verdi; top ve tü- fek ateşi açtırdı; İspanyol ordugü, hmin o tarafı karıştı; hattâ diğer taraflardan (o yardımcı kuvvetler geldi. İşte o sırada Türklerin asıl kuvveti dişarı fırlıyor; kendisin. den üstün, fakat diğer yerlerden daha zayıf olan düşman kuvvetle, rinin arasma bir gülle gibi ialıyor. du; ötede düşmanı oynalıyan mü. Teze de mağlüp olmuş gibi çekili. yor; asıl kuvvete katılıyor; bu s0. fer oradaki kargaşalık ve harp şa- kırtısı büyüyordu. Gün ağarırken Oruç Bey düş. man saflarını yarmıştı; bir kasım arkadaşları kahramanca ölmüşler. di, kendisi de yaralanmıştı; fakat çoğunu kurtarmışa, Marki âö Gomar köpürüyordu: — Ne rezalot!... Ne rezalet!. Diye haykırıyor; Türklerin ta, kip edilmelerini omrederek kendi- si âş atma biniyordu. Takip edenlerin başında Diyego. vandrada'nm alayı vardı, Kapiten dö Yartiya Tines hep Oruç Beyi kollayordu, Bir avuç Türk, sağını, solunu ve arkssmı dolduran, kara vo beyaz bulutlar gibi kaynaşan müttefik ordunun ortasmda, İnsan kudretinin Üstünde bir gayretle dövüşüyor, Adeta Azraille boğu . şuyordu, Oruç Beyin askerleri birer ikişer nabilse karanlık belki işlerine ya- rayasaktı, Birdenbire bir harbi Oruç Beyin omuzuna saplandı; büyük Türk kahramanı atının üstünde sallandı, Kiliç tutan tek eliyle omuzunda, ki sivri demiri de çekip çıkardı. Bu sırada ikinci bir harbi de yan tarafına girdi; ucu öteki tarafım. dan çıktı; Oruç Bey attan yuvar. landı, yüzüstü düştü Bir sevinç çığlığı bütün silâb, kumanda, iztı. rap seslerini batırdı; ortalığı dol, durdu; (İspanyollar birbirlerine miğdeliyorlardı: — Horuçyüs Barbarossa öldü, Son harbiyi Garsiya dö Tines at. mıştı; bu sırada bir parmağı kılıç. la kesilmiş; bütün ömrünce o ke- #ik parmağı hörkese (göstererek övünmek fırsatmı kazanmıştı, Midülide bir yiğit sipabinin oğ. Tu olarak doğan küçük Oruç evve. W tüccar gemici olmuş; sonra kor. sanlığa sürüklenmiş; gurbet iller. de "Baba Oruç,, adını hak etmiş; Ceşayirde krallık kurmuş; mukad, des gaye uğrunda kahramanca öl müştü, Oruç Rels Akdenizi uzun zaman, ler “Türk Denizi; yapmanm im künlarnı hazırlamış; gimali Afri, kada. üç yüz sene Türk bayrağını şerefle dalgalandıran yiğitlere ön. der olmuş; Türk milletine en par. lak cesarot, fedakörlik, fazilet ve feragat örneğini #ermiştir, “Büyük Barbaros,, “Büyük O. Tuç,, un İzinde yürümüş, onun ese, rini devam ettirmiş, büyütmüştür. İstanbul: 9.10.1940 —SON— Kızılay umumi merkezinde iki memur ;tevkif edildi Kıziliy merkezi umumisi muhase- be vezmesinde müstahdem iki mem. ran vezne svrakı Üzerinde tahrif ve sahte senet tanzimi suretile bir mik iar parayı zimmetlerine geçirdikleri tetkik neticesi (anlaşılması Üzerine cumhuriyet müddetumumiliğine tevdi edilmiş ve her iki memur da tevkif edilerek haklâirna takibata (o başlar” mıştır. ALIT - KABIR | Dokzmalar bütün memlekette aynı tipte olacak Bir seryi açılmak üzere memleketin her tarafından nümuneler toplanacak Beynelmilel bir mü- sabaka yapılması imkânı bulunmadığından Yerli ve ecnebi mühendis ve arasın Serbest müsabaka açıldı Ankara, 18 (A.A4.) — Başve- kâletten tebliğ olunmuştur: 1 — Ebedi Şef Atstürk için ya pılması mukarrer anıtkabir pro jesinin müsabakası (bakkında bugüne kadar yapılmış olan tet- kikat ve tegebbüsat neticesinde vaziyeti hazıra dolayısiyle usu, Tü dairesinde beynelmilel bir müsabakanm yapılması imkân dahilinde görülemediğinden yer li ve « vebi mühendis, mimar ve heykeltraşlar arasında ser. best bir müsabaka yapılmasına karar verilmiştir. 2 — Yapılacak abide ve müs- temilâtmm inşaat programı, müsabaka talimatnamesi ve in- şaat yerinin (haritası, sondaj plânları ve sair evrakı fenniyesi ihzar edilmiş olup böyk mü. him inşaat vücuda getirmiş ol. duklarmı vesaikle isbat edenle" rm: bir arzuhalle birlikte: Baş, vekâlette müteşekkil anıt - ka- bir komisyonu reisliğine — gön dermeleri icap eder. Komisyon ehliyetini kâfi gördüğü kimse, lere en kısa bir zaman zarfında müsabaka evrakm, teşkil eden dosyanin bir hüshasmı gönde, recektir. Ehliyeti kâfi görülmi- yetilerin vesaiki İade olunur. 4 — Müsabaka 1“11,1941 ta. rihinde hitam bulacağından mü- sabıklarm teklif projelerini o tarihe adar komisvona «ön. dermiş olamaları mesruttur. Ankaradan bildirildiğine göre yel Köprü vesair inşaat için tesis ediler iş mükellefiyetinin müddeti heyeti ve #lece iki ay olarak kararlaştırılmış- tar. İstanbul vilâyetinde sular, elektrik ve tramvay İşlerinde müstahdemiz üç anat fazla mesai o yapatileceklerdir Bu husustaki karar, heyeti vekileden Yeni Sabah: Hüseyin Cahit Yalçın, “Yunanis- tana yapılmakta olan tazyik. bağlık- 19. makalesinde, Arnavutluk ve şimati Afrikada tevnli eden İtalyan maği&bi yetlerinin doğurduğu vaziyeti tetkik va tahlil elmektedir. Muharrir diyar ki “Almanya, İtalyan bürna sürtük hafiflemesine memnun olabilirdi. Fa int onun tamamen yere serilmiş bir bale gelmesi bittabi işlerini bozardı Bunun için, İtalyayı kurtarmak çare- terini aramak lazımdı. Aynı zamanda, Musoliniyi de tutmak lenp (ederdi. İtalyaya gönderilen Alman tayyarele- ri ve Gestapo ajanları Duçe içim bir koltuk değmeği hirmetini görebilirdi Almanyanın gayretlerinden bir kes mı Yunanlıların manevi kuvvetlerini kırmak gayesine tevcih edildi. Bu we salyi askeri bir nümayiş ile teyit et- mek muvaffakiyeti kolaylaştırabilir di. Ayrı ramanda Yunanlılar sinir har bine de muvoffakiyetle göğün gerdik- leri takdirde askeri bir tecsvize mü racaat etmenin srası gelmiş olacaktı. İste bir müddettenberi Yunanistan üzerinde psikolojik ve sakeri bir karr şk tazyik manevrasma şahit oluyo- Iktmat Vekâletinin, Türk köy- lüsünün en mühim sanat hareket, lerinden biri olan el tezgâblarile dokuma sanayini kalkındırmak ve lah etmek için çalışmaları büyük bir hızla ilerlemektedir. Vekâlet, sanayi umum müdürlüğü bu işle ehemmiyetli surette meşgul olmak tadır, İktsat OVekâletinin el dokuma tezgâhları bütün memlekette ay- ni tipe irca için yaptığı tetkikler sonunda hazırlanmış olan 3000 tezgâb'n köylüye tavzii ikmal olun müştur, Bu tezgâhların vereceği netleeye göre ayni tipten ikinci bir parti daha yaptırılacaktır. Diğer taraftan, dokuma tezgâh- larmda yapılan el dokumuları çe, Kürtaj meselesi Doktor Saip Ali tahliye edildi Kadm doktorlarından Saip Ali, Am jel adında bir kadına 15 liraya kür. taj yaptığından dolayı birinci sulh ce- 2s mahkemeni kararile tevkif edilmiş ti, Evrak, dördüncü sorgu hâkimliği »a verilmiş ve sorgu hâkimi, tahkika- ten gayri mevkuf olarak © devamma karar vermiştir. Amjel ile doktor tah Hye edilmişlkrdir. , ——— onam Belediye masraf bütçesi kabul edildi İstanbul umumi meclisi dün öğle den sonra toplanmıştır. Bu toplantı dn belediye masraf bütçesi Jenbl ee” miştir. Bundan başka yabani sv do- muzlarından alınacak rusum hakkın- daki mazbatalar müzakere edilmiştir. Tramvay, tünel, elektrik idarelerinin bütçeleri alâkadar encümene verilmiş tir. Moclim, cuma günü tekrar. topla" nacaktır. İŞÇİLERİN 3 SAAT FAZLA ÇALI- ŞABİLECEKLERİ MÜESSESELER Fazla mesa'ye alt ücretler Iş kanununa göre öüe.ecek çıkmıştır. Bade bunlar değil, devlet demir ve denizğolları, Sümerbank fab rikaları, Darphans, Dümga satbenst, her nevi iplik dokuma münssesslerin deki işçiler de günde Oç saat fazla ça işabileceklerdir. Bu mesaiye alt zam dcretlert iş kanununun 37 inci made: #ine göre ödenecektir. gitlerinin de tiplerini daha fazla standard bir hale getirmek İçin ça- Bıimaktadır. Bunun için bütün memleketten el dokuma nümune- leri toplanmaktadır. Bunlarin An. karada iktımıt vekâletinde bir meşher (açılacak ve ü zerinde ayni zamanda pi lar da tetkikler yapacaktır, Halen yalnız İstanbulda ci tezgâhları do- kumaları için bir standard nizam- namesi tatbik olunmaktadır, Fa kat bu kâfi görülmemektedir. Mev cut nizamname tadil ve tatbikat, ten alman neticeye göre wish e - dilerek dokuma standardizasyonu bütün memlekete teşmil oluna - caktır, Gördeste heyeâ'n 600 ev tehdit altında bulunuyor Gördes, 18 (Husi) — Gördeste uzun bir müddet evvel vuku © gelen beyelân em günlerde gene başlamış ve korkunç bir vaziyete girmiş bulu Buyor. 600 ev beyelânm tebdidi altındadır. Bunlar derhal tahliye edilmesi izm dır, Alâkadar makamlara yeniden mü racsat olunmuştur. İzin alanlar içinde Kadın öğretmenler yüzde 97 Maarif heyeti sihhiyesi tars- fından tutulan istatistiklere gö- re, izin âlan öğretmenlerin yüz. de 97 sinin bayan öğretmen ol, duğu tesbit edilmiştir. İzinler üç günle iki ay arasm dadır. Hastalık dolayısiyle izin alan öğretmenlerin sayısı yüzde 96 dır. Evlenme, nakil dolayısiyle e alan öğretmenler de yüzde ir, Almanyaya yapılacak ihracat 21 milyon liralık ticaret anlaş- was bükümleri dahilinde Alman- yaya satılacak son 2 milyon lira lik malm ihracat tacirleri arasmda tevzi işini görüşmek (Üzere dün tilearet odasında bir içtima yap - miştar, İçtimada, alâkadar ihracat tacirleri ve birlikler umumi kâti »i de hazır bulunmuştur, Alman - vaya, barsak, deri, peynir, balik balmuzgu, “paçavra, ve peyrir sa- iştir, 19 ŞUBAT— Rasgele Paten Şimdiye kadar raslamamış ve görmemiştim, Gece on ikide tram, vaydayım ve İramvay köprüden geçiyor, Dışardan munyyen fasıla. larla da yere çarpan bir değnek, bir sopa sesi arasmdan: — Tart. Tır. Teri... Diye sesler çıluyor, Sesin çeldiği tarafta bulunanla, i.. barları dara hayretle, tak firle bakıyorlar, konusuyorlar. Merak ettim söyle #i yolen «- rasından dışarıya baktım; bir şey göremedim, — Geçti,. geçiyor! Sesleri de merakımı gittikçe kamçılıyordu. Dayanamadım. Na, #ilan evwleo boş bulup oturdu. Zum yerden kalkıp baktım: Ayak- ları bulunmıyan bir sakat, diz ka» paklarından sşağısma kayıkvari 1, ki paten geçirmiş; yine diz kapak- lazı üzerine doğrnlarak iki koltuk değneğinin yardımile rüzgâr gibi kayıyor. Öyle bir kayış ki zaman zaman tramvay geride kalıyor, O mafrar koşuyor. koşuyor, Nakil vastalarmmm yokluğunda ve böyle bir sürat karşısmda bel, ki do avisz olmayı tercih ede- cekler hulmabilir, Ama ben ayak larıma paten takmayı ayaksız pa, tenli olmaya tereih ederim, Fakat ben, paten ve emsali sa- fan bir milessese sahibi bulunsay. dım bu ayaksız patenlinin kabili- yetinden muhakkak reklâm yap- makta istifade eder ve bu âletin taammümüne çalışır, belediyeden de nakil vasıtalarmın kalabalığını azaltmaya sebep olduğum için tah, sisat almaya bakardım. 1941 R. " Ç . Belediye yağları Kooperatif müdürü bozuk olmadığını söylüyor Selediya kooperatifinin satmış Ol duğu yağların bomuk olduğu hakkın- daki neşriyata belediye teftiş heyeti reisi ve kooperatif müdürü (Samih, Su cevabı vermiştir: “.— Bu yağların formulü sıhhiye ve kâletince kabul ve tasdik edilmiştir. imalât, datma bu formüle uygun ola" rek yapılmaktadır. Bu hususu, müta. addit tahlil raporlarile sabittir. İma lâthanede aynen kooperatifin mesyi bir müdürü vardır. Perakendeciler ta“ rafmdan açılıp karıştırmış o yağlar varan bun'arm mesuliyeti tabii karıp- turanlara racidir., AMME e Iki işçi patronu yaraladı Fatihte, Çırçır mahallesinde 15 numaralı trikotaj fabrikası sahibi Kemâl Adil, Abid ve Sa, bit adında iki işçinin iyi çalışma» drklarını İleri sürerek kendileri» ni azarlamıştır. Patronlarmın bu hâreketim den muğber olan Abid ve Sabit kendisiyle münakaşaya başlamış ve münakasa biraz sonra bir boğuşma halini almıştır. Kavga esnasmda iki işçi pat“ ronu bir hayli dövdükten sonra ağır surette yaralamışlardır. Kemal Adil Cerrahnasa has, tanesine kaldırılmış, işçiler ya. kalanmıştır. DP a re YY ves ruz. İtalya ile Yunanistan (arasnda salih teşebbüsleri şayinları kaynağım ba üeahevradan alıyor. Yuytnluvyayı barber karıştırmak, kendisine bir ko ridor He Selâniği ve Arnavutluğun ba- a tarsflarmı veadetmek o bavadişleri de aymi manevra damgasını taşınmak» tadır. Bütün bunlardan maksat Vw sanhılarn sinirleri üzerinde o bir tesir yaparak azimlerini zayıflatmak oldu Ea aşikârdır. Yunanlı dost ve müttefiklerimizin askeri sahada olduğu kadar ba dedi kodu sahasında da bütün hücum ve emtrikalara muvaffakiyetle mukabele Hüseyin Cahit Yalçın, Yunanistarın karşı açılan ve san günlerde hararetle tatbik edilen sinir barbi içinde ona en (yi dostlarından çiphe telkin odecek münafık ve riyakâr sözler de söylen diğini kaydederek Yunan (dostlarına düşen vazifenin bu geralit içinde Yu" nan davasmın haklılığma besledikleri teuağı ve o Yunan mületi bâkkmds duydukları mubabbet (ve takdiri bir kere daha tekrar etmek olduğunu ya» #'ıyor. Hüseyin Cahit Yalçın, bu harp te maddeten ve manen Yunan milleti bin yanında olduğumuzu, onun inlca- delesini kendi mücadelemiz gibi bisse" mekten hiçbir dakika farig olmadığı mizi işaret ederek Yupanlstan Üzerine yapılacağı söylenen askeri tazyikin de Yunan milletinin azim ve mukave- meti dovam ettikçe eriyecağini, vazi- yetin anahtarı Yunan milletinin psi kölojisinde olduğunu,bu pelkoloji ma lâm Elen ruhuna i&yık vasfı muha- faza ettiği müddetçe Yunanistan İçin korku olmadığını yazıyor. Valıt Astım Us, “Türk » Bulgar boyamna- mesinden me aniryoruz?., bazirklı max kalesinde, Türk “Bulgur beyanname" sini tabiii ediyor, Asm Us, beyanns- menin birinci maddesinin aynen şöyle olduğunu kaydederek diyor ki; Türkive ile Bulgaristan arasında Hmzalanan beyannamenin en mühim saktasını birine maddesi teşkil eivor, Bu madde svnen söyledir: “Türkiye ve Bulçariston her Hirlü taarrozdan içtihabı harlei si- yasetlerinin değismez esası olarak telâkki ederler. Röyterin diplomatik muharrir bu beyanname filen bir ademi te caviiz pektıdır diyor. Bize kalıma bu tefsir tarzı çok mahdut telâkii- dir. Zira Türk — Bulgar beyannn- mesinin ademi tecaviz nok- tasmdan mahiyeti daha şümullü. dür, Yukarıya kaydettiğimiz bi- rinei ma#dosinde “Her tiirlü taar. rüz,, denilmekle iki memleket yal nuz birilerine karşı değil diğer devletlere karşı da taarruz <iyaso- tinden Içtinap edeceklerini İfade etmis oluyorlar, Matik *Fer türlü taarrosdan çif nap,, kaydına göre dağruğan doğruya, taarruzdan baska doleymile bir tiâr ruz manasını Utiva ettiği için beyan hameyi inzalıyan Bulgaristan Alman karta birlikte herhangi bir taarruz istirak etmiyeceği gibi o Almanların Bulgaristan üzerinden Türkiyeye, yar but Yunanistana yapmak istiyecekle” Fi bir brarruza iştirak etmeksizin mi» #wmaha veyahut tasvibi gene dolayı” se bir tantruz denek olacağı o için beyananmenin bn ihtimali de bertaraf etmesi lâzımgeliyor... Asım Us bu itibarla Türk * Bulgar beyazsamesinin Yugoslavya ve Yun& ulatanın iştirski ote derhmi Rielkan paktı olabilecek bir mühiyeti haiz oi duğuna işaret ediyor.