19 Eylül 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

iGRA Lehliler Iki nevmidane mukavemet ediyorlar ilerliyen Alman ordusuna Lehliler müthiş zayıat verdiriyorlar Alman fırkası daha imha edildi Paris, 19 — Leh hükümetinin muvakkten yerleştiği Kuty şeh. rinde — vazifesine devam ettiği Leh ajansi tarafımdan bildiril, mektedir. Ajans, Polonya — ordusunun, Âlman mütarrıza — karşı, bu mütearrızın 70 fırka fazlası ve bire karşı ön tayyaresi — bulun- masr ve motörlü kıtaatının ka. hir faikiyetine rağmen, — müca, deleye devam ettiğini bildiriyor ve: “Lehliler mukavemete de . vam edeceklerdir.,, diyor. Almanlar Lehistanda ilerle- mektedirler. Fakat Leh ordusu sŞiddetli ve —anudane mukave. Mette devam ediyor ve Alman - ları mevzii mağlübiyetlere uğra, tıyor. Meselâ —Lvov civarında Grodek etrafında vukua — gelen Muharebelerde Almanların ikin ci Viyana motörlü fırkası ve 45 inci Linz piyade fırkası ta. mamiyle imha edilmiştir. 134 üncü Alman piyade a. layrı kumandanı albay Goeritz €sir edilmiştir. Alman — general. ları Prizvitz ile Gafron mak. tüller arasındadır. Varşova teslim olmamıştır ve elân da mukavemete devam et, Mmektedir. Varşovadaki Leh ku., Mandanı şehrin teslim olmıyaca Binı ve müdafilerin son damla kanı dökülünciye kadar mü. düfaaya devam edileceğini bil. dirmiştir. Alman menbalarından verilen haberler Alman membalarından veri. len haberlere göre dün Roman Yada Çernuti şehrine 250 Leh tayyaresi gelmiştir. Bu 250 tay- G DŞARDA: * Deyli Telgraf, Financial Times Süzetelerinin idare meclisleri reisi Ve başmuharriri — ve Amalgamateid tess Tröstünün reisi Lord Camro- 5&, islihbarat nazırı Lord Mac Mil- Sinmn başmüuavinliğine — tayin edil Miş ve kendisine “matbuat ile mü- n_“-“îhellcı' konlrolörü,, ünvanı ve- Tilmiştir. -" Bealçikadaki yeni elçimiz Nebil Bah dün kral tarafından kabul e- Tilerek itimat mektubunu vermişlir. * Japon harbiye nezaretinin sa- ıâhi)'ıa-naı- bir memuru, Rus - Japon ı'f'ilŞlıı;ı!sıı"ıın Avrupa — vaziyeli ile İçbir münasebeti — olmadığını ve *bonyanın şimdiki ihtilâfa müda- h“le elmek için hiçbir. — lasavvuru Ulunmadığını bildirmişlir. * Fransiızca “Populaire — gazelesi, e"'_'i Alman sosyal demokral partisi İSİ Otto Velsin öldüğünü bildiri- Yop, ğ lluil'ııca Deyli Ekspres guzelesi Al"Hlıwadıılvıi yahudi aleyhtarı mü- Fadelenin şefi Julius Streichernin _üring taralından tevkif eltirildi- MNi bildirmektedir. Verilen malü- ü ta göre, Strelcher, Hitoerin mü- ıı: alesi sayesinde ölümlen kurtuk Uşlür, * Pransız işçilerinin birliği olan îş““ İş konfederasyonu, Sovyetler !__"ılüi.niıı Polonyaya yaptığı teca- ? sSebebile komünistlerle alâkası- ' kütelmiştir. hariciye — müsteşarı gübenhe Bastianini, Londra se- Vliğine tayin edilmiştir. | lonya yare askeri tayyarelerin en bü, yük kısmını teşkil etmektedir. Letonyada Dounabugdan bil. dirildiğine göre de 20 Leh tay. yaresi Dounaburg civarında ka, raya inmiş ve tevkif edilmiştir. Alman ajansına nazaran Po. hükümeti erkânı dün Romanya hududunu — geçmiştir. Polonya tcitizumhuru Moscic, ki ile hükümeti azası öğleden sonra hususi trenle Czernovitz . den hareket etmişlerdir. Moscicki ile ailesi ve Polon. ya hükümeti azası şarki Kar. patlarda bir su şehri olan ve kral ailesinin yazlık bir ikamet, gâhr bulunan Bikoza, Mareşal Smigly Ridz ise Kraiova gide- cektir. Dünkü Alman tebliği hülâ. saten diyor ki: “Polonya harbi sona ermek Üüzeredir. Lem. bergin tamamen muhasarasın - dan ve Lublinin zaptından son. ra Alman ordusunun şarktaki kısmı Lemberg .. Vlodzimierz . Bialystok hattı üzerinde bulun- makta ve bu suretle Polonyanın en büyük kısmını işgal eylemek tedir. ; Cephenin arkasında eski Po. lonya ordusunun dağnık müfre, zeleri kalmaktadır. Buhlar bazı mahallerde imha ve esir edilmiş lerdir. Bu grupların en büyüğü - ki bütün Polonya ordusunun dörtte biridir - Bzura ile — Vis. tül arasında Vyszogrodun — batı cenubunda muhasara edilmiştir, we dündenberi inhilâl etmekte - dir.,, Lehistanın müstakbel vazıyeti ne olacak ? Muhtelif ecnebi tefsirlerine göre Lehistanın taksimi plânı nedir ? Londra, 19 — İngiliz hükü. meti, Sovyetlerin Lehistanda al- dığı vaziyet dolayısiyle bir res., mi tebliğ neşrederek noktai na. zarmı anlatmıştır. Bu tebliğ şu. dur: İngiltere hükümeti Sovyet hükümetinin emrile — Polonyaya karşı yapılan hücum neticesinde. vücuda gelen vaziyeti tetkik ey- lemiştir. Almanyanın kendisinc karşı gönderdiği kahir kuvvetler altında, ezilir bir halde iken, İn- gilterenin müttefikine kârşı yapr lan buü hucum, İngiltere hüküme: tinin fikrince, Sovyet hükümetinir. ileriye sürdüğü sebeplerle muhik gösterilemez. Bu hadiselerin tam manası henüz meydana çıkmamış | tır. Fakat İngiltere hükümeti şu- rasını beyan eder ki, vukua gelen hiç bir şey, bütün memleketin his- lerile birlikte hareket eden İngil- tere hükümetinin, Polonyaya kar- şı olan taahhütlerini yerine getir mek ve neticeler elde edilinceye kadar harbe bütün enerjisile de- vametmek hususundaki — kararını degiştiremez. Gizli anlaşma? Diğer — taraftan Lehistanın, Almanya ve Sovyet Rusyaca ta, sarlanan müstakbel vaziyeti et, rafında türlü tahmin ve tefsirler ileri sürülüyor. Tamamiyle kây- dı ihtiyatla telâkki edilmesi lâ, zım geleceği tabit olan bu tah, minlerin ve rivayetlerin &n şa- yanı dikkati Vaşingtondan ge, len şu telgraftır: Sövyetlerle Almanya arasında altı maddelik gizli bir anlaşma mevcud olduğu haber veriliyor. Mezkür anlaşma mucibince, Rus: yanın 1914 teki hududları aynen ihya edilecektir. Şarki Prusya hu- dudu müstesna olmak üzere Lehis tanın Sovyetler Birliğile Almanya arasında möüşterek hudud bulun- miyacaktır. İki devlet — arasında küçük bir Lehistan kurulacak- ©r.ı; Yeni hudu: Dünkü Alman gazetelerinin, Soövyet Rusyanın yeni hudut hat tını çizdikleri, bildiriliyor. Bazı Alman gazetelerinin halr- hazırda Alman işgali altın bulunan bazı Leh arazisini Sovyet Rus. ya hududu dahiline sokmaları hayret uyandırmıştır. Ezcümle Dusseldorfer Nach- richten gazetesi, her ikisi de Al. man işgali altında bulunan Gro dno ve Bialystokun V'lnonun ve civarındaki petrol mıntakasının Sövyet Rusya tarafından ilhak dileceğini tahmin etmektedi: Moskovada çıkan Pravda gaze- : : t Slovak askerleri İsyan ediyorlar Almanya bu yüzden Slovak — ordusunun terhisini emretti Paris, 19 — Havas ajansmın öğrendiğine göre Almanya &m. rinde harbe sokulan Slovakyalı askerler mütemadiyen isyan çı- karmaktadırlar. Bu vaziyet üze- rine Alman başkumandanlığı, Slovak ordusunun terhisini iste- miştir. Geçen perşembe günü Bratislavada yeni bir asker isya, nı vukubulmuş ve Alman subay- larma itaat etmek istemiyen 2 DAi e d L ALA AAA RARALARAAIDI AAA AAA MA İA AĞI bin asker silâhları almarak hap- | sedilmiştir, Zilnada da buna benzer bir hâ- dise vukubulmuştur. En ziyade serkeşlik edenler en eski smıflar olduğu için, Slo- vak milli müdafaa nezareti 35 i- lâ 40 yaşındaki ihtiyatların der. hal terhisini emreylemiştir. Diğer taraftan Slovakyada boz gunculuk o derece tehlikeli şekil ler almaya başlamıştır Ki,' hükü: met, herhangi bir bozgunculuk fii linin idam ile cezalandırılacağını halka bildirmiştir, Harbin ilânımdanberi Slovak . yada ve himaye idaresinde Alman tedhişi hüküm sürmektedir, Slovakyada eski Hodza çiftçi partisinin birçok erkânı ve oto- nomistlerin şefi Sidorun taraftar- larr tevkif edilmiştir. Pragda 10,000 kişi tevkif edil - miştir. Bunlar arasmda Münih anlaşmasından sonra Slovak baş. vekili olan Beran, Çek katolik partisinin eski reisi monsenyör Stak bulunmaktadır. Çek matbu- at servisinin bütün — salâhiyettar şahsiyetleri de tevkif edilmiştir. tesinin de Lehistan hâdiseleri mü- nasebetile neşrettiği haritada, Sov yetler — birliğine ilhak olunacak mıntakaları sarahaten gösterdiği haber veriliyör. Yeni hudut hattı Litvanya hududundan başlıyarak Brest Litovsk ve Lvovdan geçmek te ve Rumanya “sduduna kadar imtidat etmektedir. Estonya ve Letonya da mı? Havas ajansının Moskow: * muhabirine nazaran “Almanların Galiçyanın zengin petrol mıntaka- larını muhalaza ederek garbi Uk- raynanın mütebaki — kısmını ve Beyaz Rusyayı Rusyaya bıralca- cakları zannolunmaktadır. Fakat Almanların Estonva ve Letonya için de Rusları tamamile serbest (Devamı 4 üncüde) Anlatan: Dr. NİHAT REŞAT BELGER, | ; .. Ö8 d Paristeki iki Yazan: SARİMH ALAĞIM parti anlaşma müzakerelerine başlaaı Ahmet Riza bey ve arkadaşla- rt da Selânikten kendilerine yazı- lan mektubu ayni sempati ile kar şılamış oldukları için, onlar da bizimle temasta bulunmak arzu . sunu gösterdiler. Görüşme mevzuumuz malüm - du, Merkeziyet ve ademi merkezi- yet davasmın halledilmesi, Merkeziyetciler, Samipaşa zade Sezai beyle Behaeddin Şakir be- yi murahhas tayin ettiler, Mensub olduğum hizib de Fazlı beyin ve benim partimizi temsil etmekliğimize karar verdi. Bunün üzerine biz dört Aarka- daş karşı karşıya geçtik ve — bir maksat, bir gaye güttüğümüze na zaran, fikirlerimizin de ayni isti. kameti alması için müzakerelere başladık, Ben, zemini hazırlamak mak - sadiyle şunları söyledim : “— Meşru bir emelin tahakku. | ku için toplanmış bulunuyoruz, Gayemiz hepimizce bilinen bir şey: Meşrutiyet, Fakat çok yerinde olan bu ar- zunun kuüvveden fiile çıkabilmesi için, — evvelemirde birleştirilmesi gerek, Mademki istibdadı yıkmak isti- yoruz. O halde halefini tayin et- mek, onun Üüzerinde çaılşmak lâ- zım, Bügünkü idare mekanizma, sını tarihe intikal — ettirdikten sonra, kurulacak olan hükümet sisteminin şeklini kararlaştırma- lıyız. Yani, bu ne tarzda bir meş rütiyet olmalıdır? Vakıâ, — “meşrutiyeti idare,, sözü çok güzel, çok cazibdir. Fa- Kkat, “merkeziyet,, ve "ademi mer keziyet,, usullerinden. birine müs, tenit olmasına göre de çok farklı şekiller alır. İşte, biz bu şekiller etrafında durduk. Memleketimizde teessüs edecek olan meşruti sis- temin içtimalt bünyemize tama men intibakı bakımından boylu tetkikler vaptık. Her ş$eyden önce imparatorluk fikirlerimizin uzun hudutları içinde yaşıyan muhtelif | unsurların mevcuüdiyetini nazarı dikkate almak lâzımdır. Bunların ihtiyaçları, itiyatları, meyelânları biribirine kat'iyyen benzemediği cihetle, merkeziyet usulü tatbik olunduğu zaman idare makinesi - nin aksamaması imkânsızdır. Hat tâ, hiristiyan unsurları hesabha katmasak bile, meselâ Arabların, Kürdlerin idaresi ile öz' Türk o- lan halkin idaresi arasmda fark- lar görülecektir. Bu itibarla, halkı tam manasi- le memnun edecek idare sistemi hangisidir acaba? . Şüphe yok ki. bu, mahalli ih. tiyaçları tatmin eden, mahalli ih- tiyaçlara müspet bir şekilde ce- vab veren hükümet tarzımndan başka bir şey değildir. Vilâyetler- de mahalli haleti ruhiyeyi, ma - halli ihtivacları gözününde tut , mak, böylece en münasih olan İ- dare şeklini bulmak, yani “ademi merkeziyet,, i tatbik etmek lâ - zımdır. İmparatorluğun — mukadderatı mevzubahs olduğu takdirde, ya - ni âmme menfaatinin korunması- nı icab ettiren işlerin tedviri için HEYYAHRŞTE IK SANANEO- MİK DAYI Bizi GENE GÖRDÜNMÜ JBAK VERDİĞİ FOCUKLARIM BEN SÖRZRÜMÜ TUTTUM. ğ ME Bi O KALDIR. ME, MAKKTIN WAR AikI XNABAHAT GBENDE WE YAPALIM GOCUK ı,ığ_ ÜZCÜLMESİA KARE YAZAN VE VAT DE İSNEY5 e İYAI YECE GÖEÖTÜRPRE YİCECİAM. Fakâar & hükümet merkezi yine tam salâhiyetle otoritesini kullansım, Fakat, görek valilere, gerek | nu murakabe edecek — olan idal heyetlerine geniş bir tetkik, te tih ve mahalli ibtiyaca nazari en muvafık olan — icraatiı tau:â mevkimine vazeylemek hakkı vef rilmelidir.,, ! Bu sözlerimi dinliyen merke"% ziyetçilerin murahhaslan bana ğ cevabı verdiler: | — Ortaya attığmız meseleğ tetkik ve arkadaslarımızla müz: kere edip cevab verelim, Müteakip telâkimizde ise, ge rek Behaeddin Şakir, ve gere Sâami paşa zade T#>zai beylerin il lâfları: “— Hayır!” Demek oldu. Bu menfi cevabm neye müs tenit bulunduğunu, ademi merke ziyet prensipini hangi mülâha zalara mebni reddettiklerini dum, E * Dediler ki: i “— Sizin de pek âlü kabul e% lediğiniz vechile, memleketimhğ yaşıyan müuhtelif — unsurlar vğ Hattâ, bazı mıntakalarda, bt surlar, mevzii olarak ekseriyeîü bile teşkil ediyorlar, Tatbik edil mesini istediğiniz ademi merke ziyet sistemi kuvveden fiile | '_'l tığı takdirde Osmanlı imparalor luğunun muhtelif — vilâyetlerini kargaşalıkların çıkması, idari anarşinin yüz göstermesi | hakkaktır. 5i W (Devamı var)'î_ Garpcephesin- de sükünet var Paris, 19 — Fransız - Alma hududu üzerindeki harekâta dali Havas ajansı tarafından — verilet malümata nazaran Son Z4 aa zarlında Fransız cephesinin heye ti umumiyesi üze“ndeki — vaziye çok daha sakin bir vaziyet al 1, tır. İki taraftan vakit vakit ateş â çılmakta ve iki taraf topçusu, cep he gerisini hakiki surette döğmek ten ziıyade taciz ateşile iktifa eyi i mektedir. N Bu süretle dün gündüz ve geci Mozel cephesindeki vaz yet, iki tarafmın yalnız. nehirle ay rıldığı Ren cephesi üzerinde n-*_' hasamatın başlangıcındanberi te essüs eden vaziyete oldukça ben zemiştir. , Fransızlar tarafından nan ilk ikı sivil, esir, Almanya Fransa arasında harp patladığın bilmediklerini beyan etmişlerdir. Diğer cihetten — Fransızlar iler hareketleri esnasında esir ettikle ri Alman askerlerinin ceplerindi İngiiz tayyareleri tarafından AL manyaya atılan beyannameler muş'ardır. Alman tebliği Garp cephesi harekâtıma — dar dünkü Alman tebliği de şudur: “Batı cephesinde, ehemmiyetli hiçbir faaliyet olmamıştır. * Sarbrük yakmında bir — Âlmat avcı tayyaresi Bir Fransız tayya resi düşürmüştür. Alman arazis üzerinde hiçbir hava hücumu vak olmamıştır.,, vAğ DU ' ı İzmir fuarı yarın j yor T İzmir 18 (A.LA.) — 28 inci gün akşamı fuar ziyaretçilerinin sayıs 529.971 kişiyi bulmuştur. , 3 Kapanışma iki gün kaldığı içir fuara büyük bir tehacüm vardır. KAYIP KÖPEK — — Perşembe günü'14.9.939 saat 1( da Osman'»eyde bir Panter kahvi rengi av köpeği kayboldu. Bula! lütfen Osmanbeyde İsparyol 5 numarada Dizçmene müracaa? | etsin. Bir hediye verilecektir —| İ