17 Eylül 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3
EYLUL. — 1989 ÜENGRA HABER — Akşam Postası ENEZ Alman zayıatı. Lehistan cephesinde ölü ve yaralı olarak OO Bini bulmuş! âğmurlarla bozulan yollar Alman tanklarının ilerlemesini güçleştiriyor h menbalarından verilen haberlere! re Leh orduları arasında irtibat #ilmemiş,müdafaa azmi kırılmamıştır » 17 — Havas ajansı . ğine göre şimaldeki Orduları grubu, Poznan tam bir irtibat halinde İ, “mektedir. Bütün askeri de başkumandanlıkla W muhafaza eylemekte. : Uvov, Baranovicze ve k iyoları durmadan çalış. telsiz telgraf mesajları mmntakasında yerleşmiş konya hükümeti, mun, Ye serviside dahil olmak telif teknik vasıtalarla 'umandanlıkla gerek Mukavemet merkezleri halindedir. | haberlerinin aksine ola. NN nya hududunda pekaz | * Polonya ricali toplan . “maktadır. tn ilerlemesi i O, Bembalarından verilen Mazakan, Alman ordu - İalonyanı cenubu şarki. «* imali şarkisinden yap. $emberleme hareketinin ir tevakkuf devresi ge, ” ". Motörlü kıtaların şimdi, Polonya kıta. Midetli mukavemeti ile Maktadır, © Alman ileri hareketi, “ Ayaklarından Tanev ke, e tur, Lwow müda, İl, © kenarında bir mo, kolunun hücumu . Püskürttükten sonra, Börbinde, cenuba doğru ii, “Man kıtalarına cenah, stte müdahale etmek. Yelin uzun zaman ht bu mntakada Al, İh, Malâtarr mühim surette iy tar. Alman taarruzu Buğu Muvaffak olmuş ise de, İk, “ünde, araziyi karış Müdafaa eden mütead w kıtalarının mukave, y, niş bulunmaktadır... ön bugünkü safhası şu. 1,797 ki, Alman motörlü muvaffakıyetlerine ei Büvarinin yerini tut. bu kıtalar, tepkr eski " mebüyük şehirlere, İk, “tem dahi olsa her, Mihkâma karşı bir şey tadır, uş olan ve çamurlu bu ei kıtaların İlarıar geciktirmek. Ya ültimatom ie Yyareleri Varşovanm ve Leh kıtaatının 12 teslim olması isten. Von ihtar,, kabul ©. | iş ldirde şehirdeki sivil | t zarfında Varşova bildirilmektedir. sonunda Varşova a, addedilecek, mühlet ültimate İ ranovicze şehrini ve diğer (o şimali dün Var, | R timatom atmışlardır. | mun atıldığı saat on beşten itiba, | ren başlamaktadır. Müthiş bombardıman Varşova dün mütemadiyen bombardıman edilmiştir. Şehre iki yüz kadar bomba düş- müş, ezcümle protestan kilisesi ile Letwuya elçiliği binası harap ol- muşlur. İnsan zayiatı çok fazla” dır, İki gece yatakhanesi ile müte addit hastanelere de bomba isabe- ti olmuştur. Varşovaya topçu ateşi de yapıl maktadır. Leh ajansı telsizle dün gece sa- at 23 te neşrettiği bir tebliğde, Al mân tayyarelerinin Vilno ve Ba" Polonya şehirlerini bombardıman ettiğini ve birçok ölüme sebebiyet verdiğini bildirmektedir. Vilmonun bombardımanı çok feci olmuştur. Hasarat mühimdir. Sivil | halk, kadınlar ve çocuklar arasında bir gok ölü ve yaralı vardır. Facia kurbanlarının miktarı o kadar çok tur ki, henüz kati'bir rakam tes. pit etmek imkâne hasıl olamamış" tır. Almanların zayiatı Londradan bildirildiğine göre Almanların Lehistandaki zayiatı 100 bin ölü ve yaralıya baliğ or muştur. Ölenler arasında eski Al man imparatoru Vilhelmin cephe- de bulunan yeğenlerinden 24 ya" sında prens Oskar da vardır. Askeri hârekâtı tahlil Havas ajansı Lehistandaki as- keri harekâtı şöyle tahlil ediyor: Almanların Polonyadeki aske- ri zaferleri, geyri sabit ve muvak kat bir mahiyet arzetmektedir. Am'anevi taktiğine sadık kalan Alman genel kurmayı, iki cenah- tan kayarak Polonya ordusunu i- hstaya çalışmaktadır. Bunun için süratli hareketi lâzımdır. Zirhir Firkalar, arkalarından kamyon - larla gelen piyade kuvvetleri ol. duğu balde, yollar üzerinde bü - tün süratle ilerlemekte ve ras- ladıkları unsurları dağıtmaktadır- lar, Fakat Alman kıtaları, arazi- Yİ işgal etmiyor, arazinin ber ta, rafma serpilmiş mukavemet nü- yeleri burakiyor. Ve mukaveme - tin daha ziyade kolay olduğu şe- hirler önüne geldiği zaman çev- rilmek tehlikesi (o karşısında gök defa ricat eyliyor, Ezcümle, hâlü mukavemet oocakları (o bulunan Gdyniada, Varşovada ve Alman radyosunun düştüğünü ilânda pek ziyade acele ettiği Lvovda böyle olmuştur. Bu suretle Polonya or, © dusu, birçok parçalara ayrılmış, fakat imha edilmemiştir. Polan- ya arazisi deriniiğine işgal alt na alınmış, fakat ramolumamış- tır. Cephe herbinin yerine büyük bir karışıklık kalm olmuştur, Bu | İ Alman ordusunu muvaffakıyetle » rini istismar ve takviyeden me neylemektedir, Alman menbalarından verilen haberler Almasılar işgal edilen Lahistan arazisinde Lehli işçi topliyarak Al manyada çalıştırmak Üzere sev - kelmektedir. Lehistan harekâtma dair dün- kü Alman resmi tobliği şudur: “Alman ordusunun cenuk gru- bu, cenuptaki Polonya ordusunun dağınık aksamını dün de takip et miştir, Lvov kapılarında, Tanevo Üze- rinde Biljor yakinlerinde İki ta. ral arasında muharebe devam et- mektedir, Alman kıtası Przemysl'i işgal Al Bolu çarşısında beş | olmak üzere beş mağaza yanmiş- mağaza yandı Bolu, 16 (A. A.) — Dün gece 7230 da çarşıda bir tuhafiye mağazasında çıkan yangın bir sa- ai devam etmiş ve biri eczane tr. Zarar miktarı tesbit edile , memigtir. Eezune ile yangın çi- kan mağuzadan mandası sigorta» Sizdir, İ Fuarı 499 bin kişi gezdi İzmir, 18 (A. A.) — Fuâri si- yaret edenlerin sayısı dün akşa- ma kadar 499141 iişiye varmış, “er, etmiştir, Şerkta, motörlü Alman kuvvet» leri Vlodzlmie'ye varmıştır. Kutno civarındaki Polonya kuy vetlerini ihata eden Alman kıtaa- & takviye olunmuş ve çember da- valtılmıştır. Varşovanm cenubu şarkisinde düşmanın bir çıkış hareketi akim bırakıldıktan sönra Alman artan. # düşmandan birçok esir ve 26 top almıştır. Diğer taraftan Almanlar Bin listoku işgal eylemişlerdir. Brest - Litowsk kalesinin zabtı işin muharebe devam etmektedir. Hava kuvvetlerimiz. düşmanın cepheye nakliyat yapmasına mâ- ni olmuştur., Garp cephesinde dünkü harekât manlar bıraktıkları köyleri baştanbaşa tahrip ediyorlar Fransız - Alman çarpıs maları artık iki ordunun biribirine giriştiği muhar ebeler halini aldı Paris, IT — Almanya - Fransa hududu üzerinde ve Almanya a. razisi dahilindeki Fransız harekü- tı Praasızların lehinde olarak de- vam #diyor, Dünkü Fransiz res- mi tebliği şudur: “Cephenin heyeti umumiyesin- de iki taraf topçusu şiddetli fa, aliyette bulunmuştur. Düşman, karşımızda Ktalarını durmadan takviye etmektedir, Birçok nokta- larda düşman, gerilerken, bazi köylerini terk ve tahliye eyle - miştir.,, Havas ajansı bu tebliği tefsir ve tahlil ediyor: “Fransız kıtalarınm Sigfrid hat & üzerine daha kuvvetli otazyiki, Alman istihkâmlarmın müdafile - ri İleri mevzilerini muhafaza için gittikçe daha o ziynde fazlalaşan gayretler sarfms iebar etmekte- dir. Almanlar, iktiyatları çağır, mağa mecbur kalmışlardır. Alman kumandanlığı, Fransiz hududu ile esas Sigfrid hattı a rasındaki araziyi faal surette mü göyle dafaaya karar vermiş gibidir. Bir taraftan Renden Mozele kadar elli kilometrelik bütün cephede iki taraf topçusu durmadan faa- liyefte bulunurken, iki Oordunun eri unsurları da teması muhafa- xa eylemektedir. Maamafih bu - gün herhangi hir büyük hareket vukua gelmemiş, yahut vukua gelmiş bulunsa da resmi tebliğe girmemiştir, Almanlar Fransız kıtalarınm bax hâkim mevzilere o veyahut cenahlara doğru İlerlemesi üze . rine tutmak imkânı kalmıyan yerleri terke mecbur kalmıştır. Almanlar, bu suretle bazı köyle- ri de bırakmışlar, fakat evler ve mahzenler Fransızlara sığınak teşkil etmesin diye köyleri baş- tan başa tahrib eylemişlerdir. Salâhiyettar askeri mabfiller - de tebarlie ettirildiğine göre, bü- tün garb cephesi boyunca, A! . man arazisinde çarpışmalar vu - kua gelmektedir. Çarpışmalar, ar- tk iki ordunun biribirine giris- Anlatan: e eni de iştirakile Dr. NİHAT REŞAT BELGER. Yazân: SABİH ALAÇAM rmeni ve Bulgar teşekküllerinin bir kongre toplamağa karar vermiştik Metodik bir şekilde teşkilât ku. ruyor ve faaliyetimiz esnasında bilhassa şu üç noktayı nazarı dik- kate alıyorduk: 1 — Hariçte aleyhimize yapı - | lan propagandayı önlemek. Böy lece, milletir masum, hükümetin zalim olduğunu tebarüz ettirmek ve bütün hal'km hürriyet aşkr ile yandığını öne sürerek pek yakın bir anda da “Meşrutiyet idare” rinin kurulacağını anlatmak. 2 — Dahilde, vatandaşları ikaz #tmek ve hükümeti yıkmak, “Meş utiyet idare" yi kurmak, için teş t vücude getirmek 3 . Abdülhamit 11 yi istihlâf sdecek hükümdarın hürriyet, Meş rutiyet İtarı olduğunu, müm. kün ise, vesâikle isbat eylemek. Hal bu merkezdeyken bir de kongre yaptık. 1907 senesinin baş. langıcıydı. Muhtelif ounsurların memleket içinde faaliyette bulun- duklarını ve hariçte de menfi bir şekilde > propaganda icra ederek İmpastorluğun mukadrleratı üze- rinde muzır bir rol oynadıklarım göz önünde tutt-k, Bilhassa, 'mparatorluğun bün - yesini sarsmağa çalışan unsurla . rın arasında Ermenilerle Bulgar. lar ön plânda geliyorlardı. He: iki zümrenin gerek Rumeli gerek A- vadoluda mevcut olan komitecile - ri, devletin içtimal bünyesini, u - Mumun emniyet ve itimadım, ida, ri ve inzıbati müesseselerin oto . ritesini sarsarak şekilde faalivet - te bulunuyorlardı. Bu mahzurları bertara! edebil - mek için, Törk olmıyan unsur - larla Lemasa geçerek, onları mu - âyyen bir fikir, bir sistem cira fında toplama; yani bizimle be - raber ve memlekete zarar vermi »- yecek hir tarzda çalışmalarını te- min eylemeği düşündük. Ermeni ve Bulgar teşekkülleriy.. le muhabere ettik. Gerek memle . | ket haricinde, gerek memleket da- hilinde bulunan bütün Ermeni ve Bulgar ekalliyetlerine kong - venin maksadını izah eden mak - İ tuplar yolladık Bu hareketimiz bilhassa Erme, niler atasırda bariz bir alâka. yandırdı. Fakat Buli rar (tarafımızdan vaki olan davete icabet etmediler. | Yaptığımız müracaate ocevap vermemenin de bir nezaketsizlik teşkil edeceğini düşünmüş olacak- lar ki. mukabil bir tezkere ile koc- grenin mesaisi hakkında muvaffa- | kiyet temenni ettiler. Lötin, Ermeniler kongre teşeb büsünü büyük bir alâka ve hüsnü | niyetle karşıladılar. Yolladığımız mektuplara derhal (o nazikâne bir şekilde kaleme alınan tezkerelerle tiği muharebeler halini almıştır. Alman tevliği Gurb cephesi narekâtına dair dünkü Alman tebliği şudur: “Sarbruk civarinda düşmanın topçu faaliyeti (o kaydedilmiştir. Düşmanın öncüleri ağır zaylatla tardedilmistir. Alman toprakları- na hava hücumları olmamıştır., mukabele eyicdiler. Aradan birkaç gün © geçtikten sonra da Ermeni murahhasları gelmeğe başladı. Bunların arasın- da Osmanlı Ermenilerinin murah- hasları bulunduğu gibi, Kafkasya” dan, Mısırdan, Bulgaristandan ve hattâ Amerikadan yola çıkan de legeler de vardı. O sırada Abdülhamit İlnin meşhur diplomatı o Salih Münir paşa — geçenlerde vefat (etmiş tir — Paris "sefiri kebir, iydi. Kon gre teşebbüsünden. malâmattar bu lunan Salih Münir paşa, belki de keyfiyeti hünkâra (bildirmiş ve ondan men” hakkında bir irade almış olacak ki fikrimizin o fiilen tahakkuk edememesi için resmen mürâcaai eylemiş ! Doğrudan doğruya başvekil ve dahiliye nazını Klemansoya yapı lan bu müracaat bizi müşkül bir ette bırakmıştı. Zira, o Salih Münir paşayı rencide etmek İste- miyen Klemanso, ona müsbet ce vap vermiş. Halbuki, biz, kongre için istih- sali icap eden resmi müsaadeyi 2 lacağımızdan emindik. Her tarafa gönderdiğimiz mektuplar üzerine de, yukarda da söylediğim veçhile, Ermeni delegeleri Parise o gelmiş lerdi! Bu çıkmazın çaresini prens Sa- bahaddin bey buldu. Kongreyi menetmek isteyen Kle mansoyu yumuşatmak için, ehid-. basından bir Fransızın tavassutu" mu rica etti, Bu zatın müracaatı neticesinde içtimaa, ancak hususi bir salonda yapılmak şartile müsaade eyledi der! “Hususi bir salonda... kaydı da bizim için bir hayli müşkülâtı mu» cipli, Zira adetleri yüze varan delegeleri istiap edecek hususi bir salon bulmak mühim bir meseley- di. Çünkü, berhangi zengin bir Fransızın, böyle bir kongre için, evini bize tahsiş etmesi imkânsız idi. Bunun çaresini, gene prens Sa- bahaddin bey buldu. Dostların dan mösyö Dolormenin Türen s0“ kağındaki 8 numaralı evinde top” landık, Fakat, toplantımıza takaddüm eden günlerde diğer bir engel ile daha karşılaştık. Kongreye kimin riyaset edeceği mevzuuhahs olmuş, Bunun hakkında bir karar vere memiştik. Nihayet, şöyle bir for- mül bulduk Üç gün sürecek olan kongrenin | ilk celsesine Ahmet Rıza bey, ikin- ci cekesine Prens Sabahattin bey, üçüncü celsesine de Malümyan «& fendi riyaset edecekti. Malümyan elendi hakkında da biraz izahat verelim: Bu zat, Er meni delegeleri meyanında Pari se gelmişti. Asıl ismi Agnuni oldur Hu halde, Malümyan lâğbınt ak ongrenin bir de heyeti tertibi” yesi vardı. Ben bu heyete dahil W'unuyordum ve aybi zamanda raportördüm. İlk celse açıldıktan sonra, içti- mamızın o sebebleri hakkında kâleme almış olduğum mazbatayı okudum. Bunda, size evvelce uzun boylu izah eylediğim noktai nazarımızı müdafaa ediyor ve gerek yapılan propazandaların, gerek muhtelif görüş yeli e göre tanzim & dilen çalışma istikametlerinin tev- hidini öne sürüyordum. Bütün delegeler, üç gün devam eden müzakerelerden sonra serdet- tiğimiz mütaleaları tasvip eyledi- ler. Böylece yapılan propaganda ve çalışmaların birleştirilmesi fik- ri kabul edilmiş bulunuyordu. (Devam var)
