17 Eylül 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

EEEFGIT?*âF TEHFE[F Lehistan cephesinde ölü ve yaralı NE[PREĞI YOl âlman zayıatı olarak 00 Bini bulmuş füğmurlarla bozulan yollar Alman | tanklarının — ilerlemesini güçleştiriyor hmenbalarından verilen haberlere İre Leh orduları 8llmemış, müdafaa azmi kırılmamıştır “8, 17 — Havas ajansı . Tdiğine göre şimaldeki “Orduları grubu, Poznan Çt tam bir irtibat halinde h tmektedir. Bütün askeri hç ? de — başkumandanlıkla €Nt muhafaza eylemekte. K? | n 'a, Lvov, Baranovicze ve larr durmadan çalış. telıiz telgraf mesajları mmtakaıında yerleşmiş z Olonya hükümeti, mun, iluye serviside dahil olmak htelif teknik vasıtalarla b'&umandanlıkla gerek , Mukavemet merkezleri halindedir. | haberlerinin aksine ola. | al Nya hududunda pekaz Polonya ricali toplan . “Mmaktadır. y örm ilerlemesi $ti TMembalarından verilen . ; hazaran, Alman ordu . '“I“nyanm cenubu şarki. , * $imali şarkisinden yap. h *Semberleme hareketinin h" tevakkuf devresi ge, di Motörlü kıtaların !lnıdı, Polonya kıta. h Üdetli mukavemeti ile h “ktadır. (h * Alman ileri hareketi, (h. Yaklarından Tanev ke, | h:"_"muıtur. Lvov müda, İ rın kenarında bir mo, dan kolunun hücumu . h Püskürttükten — sonra, zi"hînde. cenuba doğru İman kıtalarına cenah, ttte müdahale etmek. , Myslin uzuün zaman bu mıntakada Al . “Gkalâtinı mühim sürette l de *Âlman taarruzu Bugu ı'““'ıffıık olmuş ise de, . '“-lmie araziyi karış İ Müdafaa eden mütead | krtalarının mukave, i’ümış bulunmaktadır... © bugünkü safhası şu. y“l' ki, Alman motörlü muvaffakıyetlerine nıü Gi Süvarinin yerini tut, bu kıtalar, tipkr eski ' nebüyük gehirlere, h, Sistem dahi olsa her , , tihkâma karşı bir şey M tadır. '“U:: Olan ve çamurlu bu motörlü kıtaların rını geciktirmek, 4, 'a ültimatom | hît _’Yireleri dün Var, W 'm., Himatom atmışlardır. ga Tda Varşovanın — ve . Leh kıtaatının 12 j h ' teslim olması isten. 'Son ihtar,, kabul e. t.kdlniı.'. şehırdekı sivil ıılt: zarfında Varşova a “sı bildirilmektedir. aa " sonunda Varşova ı.. Sahası,, addedilecek. mühlet — ültimato mun atıldığı saat on beşten itiba, ren başlamaktadır. Müthiş bombardıman Varşova dün — mütemadiyen bombardıman edilmiştir. Şehre iki yüz kadar bomba düş- müş, ezcümle protestan kilisesi ile Letonya elçiliği binası harap ol- muştur. İnsan zayiatı çok (fazla- dır. İki gece yatakhanesi ile müte- addit hastanelere de bomba isabe- ti olmuştur. Varşovaya topçu ateşi de yapıl- maktadır. Leh ajansı telsizle dün gece sa- at 23 te neşrettiği bir tebliğde, Al- man tayyarelerinin Vilino ve Ba- ranovicze şehrimi ve diğer — şimali Polonya şehirlerini bombardıman ettiğini ve birçok ölüme sebebiyet verdiğini bildirmektedir. Vilmonun — bombardımanı çok Hasarat mühimdir. Sivil — halk, kadınlar ve çocuklar arasında bir çok ölü ve yaralr vardır. Facia kurbanlatının miktârı0 kadar çok tur ki, henüz katiı bir rtakam tes:. pit etmek imkânı hasıl olamamış- tır. Almanların zayiatı Londradan bildirildiğine — göre Almanların Lehistandaki zayiatı 100 bin ölü ve yaralıya baliğ ol- muştur. Ölenler arasında eski Al- man imparatoru Vilhelmin cephe- de bulunan yeğenlerinden 24 ya- şında prens Oskar da vardır. Askeri hârekâtı tahlil Havas ajansı Lehistandaki as- keri harekâtı şöyle tahlil ediyor: Almanların Polonyadaki aske- ri zaferleri, gayri sabit ve muvak kat bir mahiyet arzetmektedir. An'anevi taktiğine sadık kalan Alman genel kurmayı, iki cenah- tan kayarak Polonya ordusunu i- hataya çalışmaktadır. Bunun için süratli hareketi lâzımdır. Zırhlı Fırkalar, arkalarından kamyon - larla gelen piyade kuvvetleri ol. duğu halde, yollar üzerinde bü - tün süratile ilerlemekte ve ras- ladıkları unsurları dağıtmaktadır- lar, Fakat Alman lutaları, arazi- yi işgal etmiyor, arazinin her ta, rafımna serpilmiş mukavemet nü- | veleri bıraktyor. Ve mukaveme - tin daha ziyade kolay olduğu şe- hirler önüne geldiği zaman çev- rilmek tehlikesi — karşısında çok defa ricat eyliyor. Ezcümle, hâlâ mukavemet — ocakları — bulunan Gdyniada, Varşovada ve —Alman radyosunun düştüğünü ilânda pek ziyade acele ettiği Lvovda böyle | olmuştur. Bu suretle Polonya or. arasında z irtibat dusu, birçok parçalara ayrılmış, fakat imha edilmemiştir. Polon- ya arazisi derinilğine işgal altı- | na alınmış, fakat ramolunmamış- tır. Cephe harbinin yerine büyük bir karışıklık kaim olmuştur. Bu Alman ordusunu muvaffakıyetle - rini istismar ve takviyeden me . neylemektedir. Alman menbalarından verilen haberler Almanlar işgal edilen Lehistan arazisinde Lehli işçi toplıyarak Al manyada çalıştırmak üzere sev - ketmektedir, Lehistan harekâtına dair dün- kü Alman resmi tebliği şudur: “Alman ordusunun cenub gru- bu, cenuptaki Polonya ordusunun dağınık aksamını dün de takip et miştir. Lvov kapılarında, Tanevo Üze- rinde Biljor yakinlerinde iki ta - raf arasında muharebe devam et- mektedir. Alman kıtaatı Przemysl'i işgal B” . “ Bolu çarşısında beş magaza yandı Bolu, 16 (A. A.) — Dün gece 2230 da — çarşıda bir tuhafiye mağazasında çıkan yangın bir sa- at devam etmiş ve biri eczane olmak üzere beş mağaza yanmış- tir. Zarar müiktarı tesbit edile . memiştir. Eczane ile yangm çı- kan mağazadan maadası sigorta- sızdır. Fuarı 499 bin İzmir; 16 (A. A, )kl!ıFâe:g.' yaret edenlerin sayısı dün akşa- ma kadar 499.141 kişiye varmış, tır. Sarkta, motörlü Alman kuüvvet- leri Vlodzimie'ye varmıştır. Kutno civarımndaki Polonya kuv vetlerini ihata eden Alman kıtaa- ti takviye olunmuş ve çember da- raltılmıştır. Varşovanm cenubu şarkisinde düşmanın bir çıkış hareketi akim bırakıldıktan sönra Alman kıtaa, tr düşmandan birçok esir ve 26 top almıştır, Diğer taraftan Almanlar Bia- listoku işgal eylemişlerdir. Brest - Litovsk kalesinin zabtı için muharebe devam etmektedir. Hava kuvvetlerimiz. düşmanın cepheye nakliyat yapmasma mâ- ni cılmuştur Si ğ Garp cepheımde dünkü harekât Almanlar bıraktıkları köyleri baştanbaşa tahrıp ediyorlar Fransız - Alman çarpıs maları artık iki ordunun biribirine giriştiği muhar ebeler halini aldı Paris, 17 — Almanya - Fransa hududu üzerinde ve Almanya a. razisi dahilindeki Fransız harekâ- tı Fransızların lehinde olarak de- vam ediyor. Dünkü Fransız ret- mi tebliği şudur: “Cephenin heyeti umumiyesin- de iki taraf topçusu şiddetli fa, aliyette bulunmuştur. Düşman, karşımızda kttalarını durmadan takviye etmektedir, Birçok nokta- larda düşman, gerilerken, hbazı köylerini terk ve tahliye eyle - miştir.,, Havas ajansı bu tebliği tefsir ve tahlil ediyor: “Fransız kıtalarımın Sigfrid hat ti üzerine daha kuvvetli tazyiki, Alman istihkâmlarmın müdafile - ri ileri mevzilerini muhafaza için gittikçe daha ziyade fazlalaşan gayretler sarfına icbar etmekte- dir. Almanlar, ihtiyatları çağır. mağa meçbur kalmışlardır. Alman kumandanlığı, Fransız şöyle hududu ile esas Sigfrid hattı a- | rasındaki araziyi faal surette mü | dafaaya karar vermiş gibidir. Bir taraftan Renden Mozele kadar elli kilometrelik bütün —cephede iki taraf topçusu durmadan faa- liyette bulunurken, iki — ordunun ileri unsurları da teması muhafa- za eylemektedir. Maamafih bu - gün herhangi bir büyük hareket vukua gelmemiş. yahut vukua gelmiş bulunsa da resmi tebliğe girmemiştir. Almanlar Fransız kıtalarının bazı hâkim mevzilere — veyahut cenahlara doğru ilerlemesi üze . rine tutmak imkânı kalmıyan yerleri terke mecbur kalmıştır. Almanlar, bu suretle bazı köyle- ri de bırakmışlar, fakat evler ve mahzenler Fransızlara sığınak teşkil etmesin diye köyleri baş- tan başa tahrib eylemişlerdir. Salâhiyettar askeri mahfiller - de tebarüz ettirildiğine göre, bü- tün garb cephesi boyunca, Al . man arazisinde çarpışmalar vu - kua gelmektedir, Çarpışmalar, ar- tık iki ordunun biribirine giriş- Anlatanı: de iştirakile Metodik bir şekilde teşkilât ku. ruyor ve faaliyetimiz esnasında bilhassa şu üç noktayı nazarı dik- | kate ahyordulı. 1 — Hariçte aleyhimize yapı - lan propagandayı önlemek. Böy- lece, milletir masum, hükümetin zalim olduğfunu tebarüz ettirmek ve bütün halkım hürriyet aşkrı ile yandığını öne sürerek pek yakın bir anda da “Meşrutiyet idare” rinin kurulacağını anlatmak. 2 — Dahilde, vatandaşları ikaz etmek ve hükümeti yıkmak, “Meş rutiyet idare” yi kurmak içim teş kilât vücude getirmek. 3 — Abdülhamit II yi istihlâf edecek hükümdarın hürriyet, Meş rutiyet taraftarı olduğunu, müm. kün ise, vesaikle isbat eylemek. Hal bu merkezdeyken bir de kongre yaptık, 1907 senesimin baş. langıcıydı. Müuhtelif — unsurların memleket içinde faaliyette bulun- duklarını ve hariçte de menfi bir şekilde propaganda icra ederek imparatorluğun mukadderatı üze- rinde muzır bir rol oynadıklarını göz önünde tutt"k. Bilhassa, 'mparatorluğun bün - yesini sarsmağa çalışan unsurla . rın araşında Ermenilerle Bulgar., |lar ön plânda geliyorlardı. Her iki nadoluda mevcut olan komitecile - ri, devletin içtimat bünyesini, u - mumun emniyet ve itimadırm, ida, 'Tİ ve inzıbati müesseselerin oto . ritesini sarsacak şekilde faaliyet |te bulunuyorlardı. Bu mahzurları hertaral edebil mek için, Türk. olmıyan: unsur - larla temasa geçerek, onları mu . ayyen bir fikir, bir sistem etra - fında toplama? — yani bizimle be - raber ve memlekete zarar vermi - yecek. bir tarzda çalışmalarını te- min eylemeği düşündük. Ermeni ve Bulgar teşekkülleriy. le muhabere ettik. Gerek memle . ket haricinde, gerek memleket da- hilinde bulunan bütün Ermeni ve Bulgar ekalliyetlerine kong - renin maksadını izah eden mek - tuplar yolladık. Bu hareketimiz bilhassa Erme. niler arasında bariz bir alâka u . yandırdı. Fakat Bulgarlar — taralımızdan vaki olan davete icabet etmediler. Yaptığımız müracaate — cevap vermemenin de bir nezaketsizlik teşkil edeceğini düşünmüş olacak- lar ki, mukabil bir tezkere ile kon:- grenin mesaisi hakkında muvaflla: kiyet temenni ettiler. Lâükin, Ermeniler köngre teşeb | büsünü büyük bir âlâka ve hüsnü niyetle karşıladılar. Yolladığımız mektuplara derhal — nazikâne bir şekilde kaleme almman tezkerelerle zümrenin gerek Rumeli gerek A- | tiği muharebeler halini almıştır. Alman te'liği Garb cephesi narekâtına dair dünkü Alman tebliği şudur: “Sarbruk civarında düşmanın topçu faaliyeti — kaydedilmiştir: Düşmanm öncüleri ağır zayiatla tardedilmiştir. Alman toprakları- na hava hücumları olmamıştır.,, (AZTZAN VE h a zıe İSNE>> MA Şilyo VE e OHÖU BE TENDAL /2 "'O BETMESNE 150 %:x., Z Dr. NİHAT REŞAT BELGER, Yazan: SABİH ALAÇAM Ermeni ve Bulgar teşekküllerinin bir kongre toplamağa karar vermiştik mukabele eylediler. Aradan birkaç gün — geçtikten sonra da Ermeni murahhasları gelmeğe başladı. Bunların arasın- da Osmanlı Ermenilerinin murah- hasları bulunduğu gibi, Kafkasya- dan, Mısırdan, Bulgaristandan ve hattâ Amerikadan yola çıkan de- legeler de vardı. O sırada —Abdülhamit 1I nin meşhur diplomatı Salih Münir paşa — geçenlerde vefat — etmiş- tir — Paris 'sefiri kebir, iydi. Kon gre teşebbüsünden: malümattar bu lunan Salih Münir paşa, belki de keyfiyeti hünkâra — bildirmiş ve ondan men” hakkında bir irade almış olacak ki fikrimizin — fiilen tahakkuk edememesi için resmen müracaat evlemiş ! Doğrudan doğruya başvekil ve dahiliye nazırı Klemansoya yapı lan bu müracaat bizi müşkül bir vaziyette bırakmıştı. Zira, Salih Münir paşayı rencide etmek iste«- miyen Klemanso, ona müsbet ce- vap vermiş. Halbuki, biz, kongre için İstih- sali icap eden resmi müsaadeyi a“ lacağımızdan emindik. Her tarafa gönderdiğimiz mektuplar üzerine de, yukarda da söylediğim veçhile, Ermeni delegeleri Parise — gelmiş- lerdi! Bu çıkmazın çaresini prens Sa- bahaddin bey buldu. Kongreyi menetmek isteyen Kle | mansoyu yumuşatmak için, ehib-. basından bir Fransızın tavassutu- nu rica etti. Bu zatın müracaatı neticesinde içtimaa, ancak hususi bir salonda | yapılmak şartile müsaade eyledi- ler! “Hususi bir salonda..,, kaydı da bizim için bir hayli müşkülâtı mu- cipti. Zira adetleri yüze — varan delegeleri istiap edecek hususi bir salon bulmak mühim bir meşseley- di. Çünkü, herhangi zengin — bir Fransızın, böyle bir köngre için, evini bize tahsis etmesi imkânsız idi. Bunun çaresini, gene prens Sa- bahaddin bey buldu. Dostların- dan mösyö Dolormenin Türen so- kağındaki 8 numaralı evinde top- landık. Fakat, toplantımıza takaddüm eden günlerde diğer bir engel ile daha karşılaştık. Kongreye kimin riyaset edeceği mevzuubahs olmuş, Bunun hakkında bir karar vere- memiştik. Nihayet, şöyle bir for- mül bulduk. Üç gün sürecek olan kongrenin ilk celsesine Ahmet Rıza bey, ikin- ci celsesine Prens Sabahattin bey, üçüncü celsesine de Malümyan e- fendi riyaset edecekti. Malümyan elendi hakkında da biraz izahat verelim: Bu zat, Er- meni delegeleri meyanında Pari- se gelmişti. Asıl ismi Agnuni oldu” tu halde, Malümyan lâğbınt al- Kongrenin bir de heyeti tertibi- yesi vardı. Ben bu heyete — dahil “&u'unuyordum ve ayni zamanda raportördüm. İlk celse açıldıktan sonra, içti- mamızın — sebebleri hakkında kaleme almış olduğum mazbatayı okudum. Bunda, size evyelce uzun boylu ıizah eylediğim noktali nazarımızı müdafaa ediyor ve gerek yapılan propagandaların, gerek muhtelif görüş zaviyelerine göre tanzim e- di'en çalışma istikametlerinin tev- hidini öne sürüyordum. Bütün delegeler, üç gün devam eden müzakerelerden sonra serdet- tiğzimiz mütaleaları tasvip eyledi- ler. Böylece yapılan propaganda ve çalışmaların birleştirilmesi fik- ri kabul edilmiş bulunuyordu. (Devamı var) WT İ