17 Eylül 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

M .x *& c a -< TELEFON? BEŞİNCİ L Stanbul, Anka'g 4310. 24318. 24319 YIL — No, 1484 5 KURUŞ fHariciyeî Vekilimiz Hareket E d iyor Şükrü Saracoğlu Ankara, 16 (A.A.) — Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlu, Ankaraya yapılan ziyaretleri ia- de için vukubulan davet üzerine Moskovaya ha- reket edecek ve bu ve- sile ile iki _ğı!_lgtî_ _ı_ı_lgı- konuşulacaktır. x Ankara, 16 (A,A.) — İc- ra Vekilleri Heyeti bugün saat 11 de Başvekâlette bir toplantı yapmıştır. U , TA GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ Polonya Kiıt'aları CenuptaDurdurdu ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ Muâllimlerin ve mektep talebesinin en kuvvetli yar- dımcısı, çocuğun en zengin kütüphanesidir. Çocuğunu se- Ş ven her babanın yavrusuna verebileceği en güzel hediye- K dir. Müessesemiz tarafından neşredilmiştir. Evinizde bir tane bulundurunuz. Almanları Moskovaya KAHRAMANCA BİR MUKAVEMET BASLADI Lvovdaki Leh Müdafileri Bir Motörlü Alman Kolunu Geri Sovyetlerin, Polonyadaki Harbe Müdahalesi İhtimali Endişeler Uyandırıyor Rus - Japon Mütarekesinin İmzalanması Üzerine Uzak Şarkta Muhasamat. Derhal Tatil Edildi nyyğkova. 16 (A.A.) — Tass jansi bildiriyor: v ve 4Xv10YOL arasindü Sön günler zarılllda cereyan eaen | müzakereler, iki taraf, yani Japon — Mançü ve Sovyet — Mox gol tarafları arasında aşağıdaki itilâfa müncer olmuştur: 1 — Japon - Mançu ve Sovyet « Mogol kıtaları sabaha karşı saat 2 de (Moskova saati) muhasemata nihayet vereceklerdir. 2 — Japon - Mançu ve Soyyet . Mogol «kıtaları 15 eylülde saat 13 te işgal etmekte oldukları hatlarda ka- Orta Avrupa Ve Balkanlar Tehlikededir Yazan: M. Zekeriya SERTEL Bütün dünya biliyor ki, Alman- ya iktısadi vaziyetinin bozuk. luğunu gözönünde — bulundurarak daima plânlarını, “yıldırım harbi,ne göre hazırlamıştı. Yani yıldırım gihi sağa sola saldıracak, işgal etmek is. tediği yerleri alacak, fethetmek iste. diği memleketleri zaptedecek ve son. ra, bir cihan fatihi gibi, garp dey. letlerine sulh şartlarını dikte ede- cekti, Fakat şimdi artık anlaşıldı ki İngilte- re ve Fransanın kararı sonuna kadar harp etmek, Hitlerizmi yıkıncaya kadar silâhı bırakmamaktır. Garp , devletlerinin niyeti harbi uzatarak Almanyayı yıpratmaktır. Şimdi Almanya böyle uzun ve yıp- ratıcı bir harbe dayanabilmek için lâzım gelen tedbirleri almıya mec- burdur. Bu mecburiyet onun harp plânını değiştirebilir ve bizi yeni sür. prizler karşısında bırakabilir. Almanya uzun bir harbe dayana. bilmek için iktısadi zaafını bertaraf etmiye mecburdur. Sanayiini besli. yen ham maddeyi, halkinı besliyen gida maddelerini bulmadıkça uzun bir harbe tahammül edemez. Bunun içindir ki, Almanya, Nazi rejimi ik- tidar mevkiine geldiği gündenbeti Orta Avrupayı ve Baıkanları kendi tabil iktısadi nüfuz mıntakası telâkki etmiştir. Bu memleketlerin, iktısadi- yatını Alman ekonomisine bağla! ve buralardan yabancı reka lacaklardır. 3 — İki taraf kıtalarının mümes- silleri mahallinde derhal işbu itilâ- fin birinci ve ikinci maddelerini tat. bik edeceklerdir. İki taraf arasında esirler mübade- le edilecektir. İki taraf kıtalarının mahalli mümessilleri bu hususta der. hal müutabik kalarak tatbikata geçe- ceklerdir. Bundan başka Togo ve Molotof Sovyet - Mogol tarafından iki ve Ja. pon - Mançu tarafından iki mümessi. lin iştirakile derhal bir komisyon teş- kil edilmesine karar vermişlerdir. Bu komisyon, son ihtilâfın çerçevesi içinde Mogolistan halk cümhuriyeti. nin ve Mançukonun hüdutlarını tes- bit edecektir. Komisyon teşekkül eder etmez işe başlıyacaktır. * Moskova, 16 (A.A.) — Yüksek Sov yet meclisi Smetanin'i Sovyetler bir- liğinin Tokyo elçiliğine tayin etmiş- tir. İ Amerikada Endişeler Vaşington, 16 (A.A.) — Hariciye Nezareti mahfilleri, Rus - Japon mü- tarekesi haberi karşısında hiç bir hay ret göstermemekte ve esasen bunu beklemekte olduklarını bildirmekte- dir. Ayni mahfillerin tebarüz ettir. diğine göre, bu mütareke, Rusyaya Polonya meselesine iyice karışmak, Japonyaya da halen Mançukoda tut- tuğu orduyu Çine göndermek imkân- larımnı verecektir. Vaşington yarı resmi mahfilleri- nin kanaati, Çinde muhasamatın de- vamı keyfiyeti karşısında Amerika Birleşik Devletlerinin bigâne kala- mıyacağı merkezindedir. Amerika Birleşik Devletleri, dokuz devlet hedesinden doğan bütün hakla- *tam surette mahfuz tutmakta- kaldırmak için elinden gelemni yap—ı '(Devmı '!'hıçide) j 4 (Sonu Sa: 6, Sü: 3) < Şark Cephesinde POLONYADA mukavemet, sonba- har yağmurlarının motörlü kı- taları hareketten alıkoyması yüzünden, bir dereceye kadar canlanmış görünmektedir. Bun- dan başka en mühim nokta, bü. tün Polonya askeri kuvvetleri arasında tam irtibat-bulunduğu- nun tesbiti ve bütün müdafaa kuvvetlerinin verilen emirler , dairesinde hareketleridir. İKİ TARAF da bugün daha fazla ftayyare faaliyetlerinde bulun- muştur. Alman tayyareleri Vil- noyu şiddetle bombardıman et- miş, buna mukabil Polonya tay- yareleri de Poznandaki Alman tayyare karargâhını bombardı- man ederek buradaki Alman tayyarelerini imha etmişlerdir. Alman tayyareleri Varşova ü- zerinde de uçarak beyanname- ler atmış, ve halkı teslim olma- Ba davet etmiştir. Fakat Varşo. vada bu davete kulak asan bu- lunmamıştır. Varşova canla baş- la dayanmakta ve Alman isti- lâsına karşı gelmek için azami gayretleri sarfetmektedir. Almanların bu cephede hava şartlarının fenalaşmış olmasın- dan bahsetmeleri de vaziyetin gittikçe Polonyalılar lehinde inkişafı ihtimalinin kuvvetli ol duğunu gösteriyor. Rusyanın Vaziyeti aaT BE M SA BAZI KAYNAKLAR Sovyet Bir- liğini, Alman ordularile birle- şerek harekete geçecekmiş gibi göstermektedir. Bu haberlerin mahiyti hakkında hüküm ver- mek sirası henüz gelmemiştir. Bugünlerde propaganda o ka- * “dar ileri gitmiştir ki hakiki bir hıbği saçma sapan bir propa. $ ei Gdit salamnal a bi Sovyet Başvekili Molotof | Püskürtmeğe Muvaffak Oldu Bütün Polonya Kuvvetleri Birbirlerine Bağlı Olarak Mücadeleye Devam Ediyor BUGÜNKÜ VAZİYET Harp Şiddetli gandadan ayırmak imkânları a- zalmıştır. Bu yüzden alınan her haber üzerinde durmak ve her haberi derinden derine tahkik etmek, haberin tnhakkukAu için zamanın süzgecinden geçmesi- ni beklemek icap ediyor. BUGÜN İÇİN Sovyet kuvvetleri. nin Alman kuvvetleriyle birlik- te Polonyanın son mukavemeti- ni imha için birleşeceğini göste. ren hiç bir emare olmadığına gö- re, bu yolda söz söylemiye de imkân kalmıyacağı gayet tabii- dir, Garp Cephesinde GARP CEPHESİNDE askeri ha. | rekât canlanmıştır. Framsız kuv- vetlerinin ilerlediklerinden, Sar- brük'ün adamakıllı tehlike için. de olduğundan, iki taraf arasın- da ağır topçu faaliyetinin şid- detlendiğinden bahsediliyor. Fa. kat buna rağmen bu cephedeki faaliyetler henüz mahaili mahi- yettedir. Ve daha hiç bir taraf esaslı bir. muvaffakıyet kazan- mamıştır. * DENİZ HARBİNE ait haberlerde bir takım İngiliz ve bitaraf va. purlarının Alman tahtelbahirle- rinin taarruzuna uğrayıp battı- ğından bahsediliyor. Uzak Şark Vaziyeti SOVYET RUSYA ile Japonyanın Mogolistan — Mançuko huüdu. du üzerinde mütareke akdettik- leri haber verilmekte ve iki ta- raf arasında bu hudut üzerindeki muhasamatın derhal durduğu, esirlerin mübadele edildiği bildi. rilmektedir. Daha sonra iki mem leket arasındâ daimi bir hudut çizilecektir. irsenne Brest Litovsk'da Almanlar, Ağır Zayiat Verdiler, Vilno; Misli Görülmedik Şekilde Bombalandı Londra, 16 (Hususi) — Şark cephesinin vaziyeti, bütün Av- rupaaa sansasyonlar yapan bir mahiyet almıştir. Askeri faali- yet ve vaziyet derecesinde siyasi faaliyet ve vaziyet te ehem- miyet kazanmıştır. En mühim hakikat, şark cephesinde Al- manya ve Polonya kuvvetleri arasın- da harbin devam ettiğidir. Harp vazi yeti henüz " mezbuhane bir mahiyet almamıştır. Bütün Polonya kuvvet. leri biribirine bağlıdır. Ve hepsi de Başkumandanlığın emri altında ha- reket etmektedir. Vaziyetin karışık olduğunu ve güçlükler geçirdiğini kimse inkâr etmiyor, fakat inhilâl veya inhidam yoktur ve mücadele de vam etmektedir. Bütün kaynaklar. dan gelen haberlerin birleştiği nokta budur. Bugünkü harp vaziyeti bilhassa hava faaliyeti ile temayüz etmekte- (Sonu Sa: 6, Sü; 1) Garp Cephesinde TEMASLAR Muharebe Şeklini Aldı Fransız Kıtaatının Tahşidi Bitirildi Paris, 16 (A.A.) — Havas bildiri. yor; Salâhiyettar askeri mahfillerde bu sabah tebarüz ettirildiğine göre, bü. tün garp cephesi boyunca, Alman a- razisinde çarpışmalar vukua gelmek. tedir. ışmalar, artık iki ordunun biribirine giriştiği muharebeler ha- lini almıştır. Dün ve bu gece, Fransız kıtaları ile Zigfrid müdafilerinin karşı karşı. ya çarpıştıkları Renden Mozele ka. dar uzanan cephenin bir çok noktala- rında faaliyetli geçmiştir, Almanlar, müteaddit mukabil ta- arruzlar yapmaktadır. Bu mukabil taarruzlardan en mühimlerinden bi- risi Sarrebruck'a hâkim bulunan ârı. zalı yayla üzerinden diğer biri de (Sonü Sa: 6, Sü: 5) EELEERERAREEDÜREYİARLİRRRKEEL IZ EN SON Roma, 16 (Radyo) — Siyasi vaziyet mühim değişiklikler geçir- * miektedir. Bunların en mühimmi Sovyet Birliği ile Türkiyenin Siya. Ş 4 setinde tebarüz ediyor. Sovyet Rusya, Almanya - Polouya harbine T karşı alâkasız kalamıyacağını, yaptığı askeri tahşidat ile göstermiş- tir. Diğer taraftan Sovyet Rusya ile Japonyanın, Mançuzi - Mongos — — listan hudut hâdiselerinin tekerrürüne mâni olan bir anlaşma yaps — maları, ve kati bir hudut hattı çizmiye karar vermeleri, hor halde S Sovyet Rusyanın bütün siyaseti üzerinde derin bir tesir yapacaktır. — k ile Moskova arasında Tüzk — Rus : menfaatlerini temin eden ve Karadenize herhangi yabancı hır dev- letin karışmasına mâni olacak -olan bir muahede müzakere olun. $ maktadır. Malüm olduğu üzere Türk — Ingiliz anlaşması, Moskova- * nın takip-edeceği siyasete bağlı idi. Türk siyaseti, Sovyet siyasetine — muvazi bir surette harekete devam etmektedir. TAN: Roma radyosunun dün gece verdiği bu haber, siyasi hâdi- k selerin son günlerdeki karışık seyri içinde, kaydı ihiyatla telâkki L Türkiyeye gelince, Ankara edilmelidir. Londra, 16 (Hususi) — Varşo*vadan gelen haberlere göre Alman tayyareleri:bugün Varşovanın -üzerine - attıkları beyannamelerle Varşovanın 12 saat zarfında teslimini istemişler ve bu vadenin saat üçten itibaren başladığını billirmişlerdir. Varşova bu 12 saat zarfın- da teslim olmadığı takdirde derhal sivilleri tahliyeye başlıyacak ve bunu da 12 saat zarfında yapacaktır. Daha sonra Almanların bütün şehri imha edecek bombardımanlara başlıyacakları bildiriliyor. * Belçikaya hububat taşıyan bir vapur Ingilizler tarafından tevkif olunmuş, Belçika bu hububatın dahili istihlâk için alındığını temin ettiği için vapurun hamulesi iade olunmuştur. DAKİKA F Tan, makinesindeki hususi! tertibat sayesinde bu sütunda her gün en son da- kika gelen haberleri verecektir. Haber olmadığı gün bu kısım boş kalacaktır.