15 Eylül 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

" Kü ÜÇTE Almln radyosunun — verdiği M hilâfına olarak Nevyork ! mâh “Curnad Line” kumpan- Messilleri Fransız Norman ile İngiliz Guen Mary Mürettebatı arasında bir ş b ktığını kati olarak tekzip "'carisunda veliahdin isim betile dün gerek Sof, ğ%k diğer Bulgar şehirlerin "hııı Şahsiyetlerin huzurile di- ü'_: yapılmıştır. * Ho elmilel vaziyet dolayısile Ma, ENdaya mülteci girmesine €&lmemeğe karar verilmiş, 4 h“ı*lldacln meclis, memlekelin Z| l;"klmzıdaki kanun lâyihası- k etmiştir. « Venedik - Budapeşte ::“Tleri yarın tekrar başlı . * Pazar günleri müstesna üı"e her gün iki cihetlen | kalkacaktır. Pr"“ı:lıı bazı gazeteler bir - kâ-lilc.'.tiı:ıiıı teşekkülü hak - HüYialar neşretmişlerdir. Ha, İı%;:. Çek makamları nezdin, tahkikata binaen, bu şa- Asılsız olduğunu bildir - ıq'""lkı alâkadar memurlar, A, M cenup Amerikasında da Üsleri tesis edebileceği p İngiltere larafından ya . FM Tiğat üzerine, meselenin a ekonferansında — müzakere Gdi hilmirmişlerdir. '::;ra hükümeli Rigğa hal - Wknten mümkün — olduğu İN Grler haricinde, köylerde | davet eylemişlir. , * Kralı, dün Dük dö Y O kabal etmiştir. Bu iki ll"’SIuıda, üç seneye yakın İ danberi iİlk görüşmedir. İ kada üç ihtiyat sınıfı ğ ştir. Bahriyede de ih- | terhisine başlanmıştır. Y ! u“de salâhiyettar menba - —’51 dirildiğine göre, Danzig u'l'usıra arasında ve şarki : Almanyanın diğer aksa, | k demiryolu münakalâtı | t Üdı başlanacaktır. Şansöliyesi Almanyanın [ Ğmk elçiliği —müsteşarı 4 elçi unvanını tevcih et, l*îL“"BaŞvekiü Metaksas dün u büyük elçisi Enis A- V. Fabul etmiştir. edilmiş olan 241 ey - p, de açılacaktır. Evvelce l —wfl bildirilen bütün ya, F, eketler, fuara iştirak ey. ş ik ehnlernasyonal Tfuarı Mhıc enternasyonal komi- €sitlerine yapılacak müu- | daki mukavelename qh:“leibtnee, Cenevrede Wi senelerindekine müşa, ı 1 büro tesis eylemiş- İ Kİ 'ı__ Çekyada bulunan 29 'h Ü si Almanlar tarafın - l;,* edilmiştir. İngiliz kon, q Memurları Pragda sefa & Meyvkufltur ve Ameri- Pı Tsolosu ile Alman ma - | Nş, nda bu husustaki mü, 4 ğ. am etmektedir. &:e Standa senede 500 kilo, A :lm—işıi altın ve 200 ki- a * Mmüsnit plâtin madeni Romadan- bildirilmek - Ğ ışlAdlîb'e Vekâletince mu- 12 tarihli ve 387 h l'l #344 ,“!ı,q_"ukallık ruhsalnamemi alacağımdan enisini | Yij kmü yoktür. | Bürosu avukatlarından 'B:'?ELNU' lü Avukat Hasan l İRXA GeTELE Cephelerde Tran Almanları Paris, 15 — Fransız . Alman hududunda dün büyük topçu fa, aliyeti olmuş, iki taraf ağır top” larla mütemadi bombardımanlar yapmıştır. Fransız ön krıtaları tarafmdan elde edilen mühim kazançtan çok endişeye düşen Sigfrid hattmda- ki Alman kumanda heyeti bir &- ğır topçu 'bataryasınt! mestur yer lerinden dışarı çıkarmıştır. Pek tabii olarak Fransız topçu kuv . vetleri de bunun karşısmda âtıl kalmamıştır. İki tarafm da hava harekâtı son baharın ilk yağmurları yü . zünden müşkülâta uğramıştır. Bununla beraber, arazinin yaş olmasma rağmen Fransız kıtaatı Sigfrid hattımm ileri kısımları ü" zerinden terakkisine devam &t - mektedir ve dünkü muharebeler bilhassa Fransız hatları içinde bir çıkmtı teşkil eden ormanlık kıs- ma münhasır kalmıştır ki, bunun işgali bundan sonraki harekât için fevkalâde faydalı olacaktır. vanın muhalefeti yüzünden istik. şaf uçuşları yapamadığı için ha" rekâtm cereyan etmekte olduğu ormanlık arazideki Fransız hare- kâtmı ancak müşkülâtla takip e- debilen düşmana maülümat ver . miş olmamak iİçin, işgal edilen mevkiler hakkında büyük bir ke. tumiyet göstermektedir. Fransız tebliğleri Dünkü Fransız 'resmi tebliğleri şunlardır: “Sarrebruck'un — cenubundaki tepelere düşmanın şiddetli ağır ateşi olmuştur.,, “Mahalli ilerlemeler kaydettik, Ve bu ilerlemeler esnasında esir ler aldık.,, Fransız gazetelerinin verdikleri malümat Fransız gazeteleri, Fransız kıt- alarımım ilerleyişine dair şunları yazıyorlar: “Tek bir karış Fransız topra- ğimı Almanlar çiğnememişlerdir. Buna muüukabil — Moselle . Rhin cephemizde baştan başa - şimali şarki , Sierk - mmtakasımdan şi- mal mmtakasma - Lanterburg . kadar kıymetli kıtaatımız Al - man topraklarımı çiğnemektedir. Bu çiğnenen topraklar birçok nok talarda ve bilhassa Varndt orma" nında birkaç kilometre derinlik - tedir. Mezkür ormanda krtaatı . mız ÂAludveiter - Caling yolunun ötesinde bulunmaktadır. Daha şarkta Sarre ile Horn ır- mağı arasında ciddi bir terakki dünkü harekat SIZ taarruzu Şaşırttı Lehistanda iki taraf da muvaffakıyet iddia ediyor Lehliler 13 bin, Almanlar 60 bin esir aldıklarını bildiriyorlar kaydolunmuştur. Bu ilerleyiş bizi * Hornbach'a kadar götürmüş ve orada Fransız ve ÂAlman devri * yeleri arasında çarpışmalar ol . mMmuştur, Horn'un her iki tarafımdan ya. pılan bir hamle bizi garpteki yüksekliğe çıkarmıştır. Düşman topçusu şiddetli bir faaliyette bulunmaktadır. Her - halde bu ateş, Sarbruk'un gar. binde, şimalinde ve şarkmda bu' lunan istihkâmlara Alman piya . desinin çekilmesini temin için ol. sa gerektir. Sön Alman mukabil taarruzla- rı tamamiyle neticesiz kalmıştır. Hattâ bunlardan birinde Alman- lar mukabil taarruzun bidayetin" deki mevkilerinden de atilmiş . lardır, Sarbrüuk doğrudan doğrüya teh dit altındadır. Sarbrükün zaptı Almanlar için pek fena ölacaktır. Zira Alman müdafan hattı üzerinde yeni bir - İlerleme, Fransaya esas müdafaa sahasşının miüteakip hatlarma doğ ru daha:büyük bir ileri hareketi başarmak imkânmı verecektir. Almanlar Fransızlarm muaz - “zam Alman müstahkem hatları ü- zerinden aşmaları tehlikesi kar * gısmda herhalde pek ziyade en . dişeye düşmüş olsalar gerektir.., Alman tebliği Alman tebliğinde ise garb cep. Hesi harekâtma dair gu satırlar vardır: “Garb istihkâmlarımızm çok İ- lersinde bulunan Alman toprak - larında, Sarbruk ile Hornbach a * rasımda ilerliyen Fransız müfre . zeleri dinamitlenmiş sahada Al . man ateşiyle durdurulmuştur.,, Lehistanda Londra, 15 — Baltık sahilinde ve muvasalası — kesilmiş — bir halde bulunan Godinya gehrinin Almanlar eline geçmesi müstes" na, vVaziyet, gimdiki halde Leh or. dusunuün lehine inkişaf eder gibi görünmektedir. Gdinyadaki - Leh kumandanı halk ve kıtalar aç kaldığmdan günlerce kahramanca müdafaa - dan sonra dün Şşehri teslim et. miştir. Fakat şehrin — şimalinde müuharebeler devam etmektedir, Esir düşen Almanlar Lehistanım resmi Aajansı olan Pat ajansı tarafından verilen ma, lümata göre 12 eylüle kadar Leh liler tarafımdan yaralı olmıyarak on üç bin Alman esir edilmiştir. Bunlarm 350 si subaydır. Harp e- sirlerinin ekserisi, hava kuvvetle- rine ve zırhlı kıtalara haittir. 48 top, 215 makinelitüfenk, 170 tank ve 1000 den fazla otomobil zaptedilmiştir. 280 Alman tay . yaresi düşürülmüştür. Leh tebliğleri Varşova elân Lehlilerin elinde. dir. Varşova müdafaa —kuman' danlığınım dünkü tebliği şudur: “Varşova civarında — müfreze çarpışmaları olmuştur. Vola va - roşuna yapılan hücumlar muvaf- fakryetsizlikle »neticelenmiş — ve düşman mühim zayiata uğramış.' h:ı'-ıı Lehistan — genel — kurmayının dünkü tebliği de gudur: “Düşman hava kuvvetleri Dub. no, Voldzimierz ve Radz Villav'ı bömbardırman etmiştir. Rava Rus ca " Devica Krolevska mmtaka - sında hava — kuvvetlerimiz bir zırhli. düşman kolunu bomba- / lamıştır, İki düşman tayyaresi düşürülmüştür. Suvlalki mmtakasında Alman . lar, Almanya . Polonya hududu- nu geçmişlerdir. Düşman bialis - tok ve Bielka civarmda gözük- müştür. Kıtalarımız — Bialovleza ormanlarınm garb tarafmı tut . maktadır. Lukov civarmda şiddetli muha- rebeler olmaktadır. Burada düş . manm bir motörlü kolu ve bir pi" yade alayı imha edilmiştir, Skiernieviç - Lzvicz hattı Üüze, rinde kanlı çarpışmalar devam et | mektedir. Vistülü Opole mmtaka- sında geçmiş olan düşmana krıta, larrmız karşı koymaktadır. Cenubda Zmosc'a varan bir düşman zırhlı kolu orada kıtala * rımızla çarpışmaktadır. 13 eylül, de Lvova yapılan hücum tarde - dl]mjştir.,ı Alman tebliği Leh tebliği gibi Alman tebliği de muvaffakıyet iddia etmekte - dir, Bir tebliğde şöyle deniliyor. “Cenubi Polonyada harekâtta | bulunan kıtaatırmız, cüz'i bir mu" kavemete maruz kalmakta ve süratle şark istikametine ilerle . mektedir. Kuvvetli Alman — müfrezeleri Rava - Ruska civarında ve To - maszovda Lublin . Lvov yoluna varmiştır. Diğer taraftan kıtaatımız Vistü lü Sandomierz'in şimalinde bir * çok noktalardan geçmiştir. Muvakkat hesaplara göre, Ra. dom imha harbinde elimize ge - çen ganimetler arasında — birçok general de dahil olmak Üüzere GĞ0 bin esir, 143 top ve 38 hücum a- Anlatan: S | F Dr. NİHAT REŞAT BELGER. Yazan: SABİH ALAÇAM Parıste, Abdülhamide karsı iki zümre teşekkül etmiştı Senelerce, “Tıp kanunu,, mu. allim muavinliğini yapan doktor Bahaeddin Şakir bey, ben fi- rar ettiğim sıralarda da ayni iş. le meşguldü. Fakat, bir aralık Şehzade Yusuf İzzeddin efendi- ye intisap ederek onun hekimli. ği vazifesini yapmıştı. İşte, bu suretle Abdülhamit tarafından mimlenen doktor Ba- haeddin Şakir bey, günün birin. de vazifesini ve vatanını terke mecbur kalmış! Parise geldikten birkaç gün sonra Âhmet Rıza Bey grupuna iltihak eden, Bahaettin Şakir Bey, İttihad ve Terakkinin daha o zamanlar faal bir uzvu olmuştu, LA Profesör Doktor Nihat Reşat Belger hatmralarını anlatmağfa de" vam etti: — Pariste bulunan Türkler, bu zatlardan ibaretti. Hepimiz, vakıt vakıt biribirimi- zi görüyor ve istibdadı yıkmak, Abdülhamid I, tahtından indir . mek, memlekette meşrutiyeti te, sisz etmek, hür bir hava içinde de- mokratik bir zihniyetin idare me- kanizmasına hâkim olmasını te * min eylemek maksadile “Müdave, lel efkâr” da bulunuyorduk. Bütün bu görüşmelerimiz, te, maslarımız sonunda noktal nazar- larım ikiye ayrıldığma ve böylece iki hizbin meydana geldiğine şa - hit öoldum, Bahattin Şakir Bey,Doktor Nâzım Bey, Sami Paşazada Sezai Bey ve Prens Mustafa Fazil Paşa vardı. Bunlarm, evvelce de söyle- diğim veçhile, neşrettikleri fran' sızca “Meşveret,, ve türkçe “Şü. rayı Ümmet” gazeteleri organla, rı idi. rabası vardır. Kutna civarında muhasara & . dilmiş olan Polonya fırkalarına karşı taarruz devam etmektedir. Dün Polonya hükümet merkezi etrafmdaki çember, gark tara * fmdan da kapatılmıştır. Modlinin şarkmdan Marev neh rini geçen Alman kıtaatı şehrin şimali garbisine de yaklaşmak . tadır. Varşova - Siedlce yolu üzerin - | de ilerliyen Alman kıtaatı aksa, mr cenubu garbi ve garb istika" metinde de yürümüştür. On sekizinci Polonya fırkası, erkânıharbiyesi de dahil olmak Üzere, dün Östrov . Maczvleka'nın şimalinde teslim olmuştur. 6.000 Polonyalı esir edilmiş ve 30 top almmişstır. Brestlitovsk civarındaki kuv - vetlerimiz süratle şehre yaklaş - maktadır. Dün gşarki Prusya kıtaatı, Po. lonya hududundaki son müstah * kem mevki olan Ossoviec'i de e. le geçirmiştir. Havanm gayrimüsait olmasına rağmen, hava kuvvetlerimiz Var- şovanın şark mülhakatma — ve cephe gerisindeki yollara muvaf- fakryetli taarruzlarda bulunmuş. tur. Düşmanın iki tayyaresi dü * * şürülmüştür.,, M & e ö eli Ud —.. —i7 f Diğer tarafta Prens Sabahattin Beyin, Fazlı Beyin, Murat Beyin (eski Meclisi Mebusan reisi say - lav Halil Beyin kardeşi) Hüseyin Tosun Beyin (bilâhara —Anadolu Ajansı müdürü olmuş ve birkaç sene evvel vefat etmiştir) ve be * nim kurduğumuz parti mevcuttu. Biz de “Terakki” adlı bir gaze. te neşretmeğe başladık. Düsturu . muz şuydu: “Teşebbüsü şahsi ve ademi merkeziyet”, Bu fikri, gazetemizin başlığı altma da yazarak noktai nazarı - mızı açıkça lânse odiyorduk, Hoca Kadri merhum, gerek Ah met Rıza Beyin, gerek bizim par. tilerimizden birini tercih etme . miş görünüyordu. Fakat hakikat- te “Teşebbüsü şahsi ve ademi merkeziyet” prensipine sempatisi olduğu için “Terakki” cilere mey lediyor ve hem Prens Sabahattin Beyle, hem de benimle sıik sık te. masta bulunuyordu. Ahmet Rıza Bey ile, arkadaş . ları ile yaptığımız müteaddit gö. rüşme'erimizde, bilhassa “Ademi merkeziyet” meselesi yüzünden aramızdu ihtilâf çıktığını esefle görüyordum, Biz, “Ademi merke- ziyet” usulüne istinat etmeyen bir idare, matlüp faideyi vermiye * cek, tahakkuk etmesine çalıştığı- muız inkılâp; cılrz bir çocuk gibi ortaya çıkacak, kendisinden bek . lenen idari ve içtimaf hamleleri yapamıyacaktı. Halbuki Ahmet Rıza Bey ve arkadaşları, “Ademi merkezi . yet” in memleketi teşettüte gö - türeceğini zannediyorlar; “hali - hazırdaki içtimaf bünyemiz naza- rı dikkate almdığı takdirde mev . zubahs prensipıe ameli ve müs . bet bir netice almak mümkün de- gildir.,, diyorleardı. İşte, bu :ıkulâf yüzünden, gayer lerimiz bir c!duğu halde, ayrı ay- rı çalışmak mecburiyetinde kalır . yorduk. Bir müddet sonra, doktor Nâ . gım mtihanlarmı verdi, diploma - sını aldı. " O sıralarda, İttihat ve Terakki Cemiyeti de toazzuv etmeğe baş * lamızu, Selânikte bulunan Talât Bey (Peça), Rahmi Bey (eski İz- mir valisi) ve arkadaşları bir müddettenberi faaliyete geçmiş . ler, öorada inkılâp için hazır bir muhit yapmışlardı. Manastırdaki Selânikteki ordu zabitleri, “İtti . had ve Terakki” Cemiyetine gir - mişler, bu suretle Talât Bey ve arkadaşlarınm kurdukları teşki * lât büsbütün kuvvetlenmişti. Aslen Selânikli olan doktor Nâ- zım, memleket dahilinde propa . ganda yapmak fikriyle Paristen hareket etti. Hem kendine yaban cr gelmediği, hem de hazır bir teşkiâl mevcut olduğu için Selâ, riğc gitti. Böylece Talât Bey ve arkadaşları ile birleşen doktoör Nâzım, koyu bir İttihatçı, faal bir fırkacı şöhretini almağa baş « İadı. Biz de memleket içinde pro . pağanda yapmanın lüzumlu oldu- ğunu anlamıyor değildik. Hariçte sarfedilen bütün gayretler boşa gitmemekle beraber, istibdadı yık mağa ve Abdülhamit I, yi tah . tından indirmeğe kâfi gelmiyor du ve gelenezdi. İmparator'uk hudutları dahi . linde de bir kaynaşma lâzımdı. Biz Ahrar mensuplarınm bunu da - temin etmemiz, halkı ayaklandı - racak şekil ve vasıtalara baş vur” memiz icap ediyordu, Fakat, gerek Prens Sabahattin gerek ben ve diğer arkadaşları - mız, Rumelide propaganda yap . mağa taraftar değildik! Neden? ÇDevamı var) ÇA , ömalanmanm a D A —— 5 e — — . nnn 0 4 âar ar e y “ GÜ ea — ;