15 Eylül 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

Md İS EYLUL — 1039 İLEKANA Cc HABER — Akşam Postası ephelerde ETEL RON RANDY dünkü harekât ransız taarruzu şaşırttı Lehistanda iki tarafda muvaffakıyet iddia ediyor Lehliler 13 bin, Almanlar 60 bin esir aldıklarını bildiriyorlar kaydolunmuştur. Bu ilerleyiş bizi | rine ve zırtılı kıtalara aittir. 48 Almanları V ÇrE dan radyosunun © verdiği © bilâhma olarak Nevyork ik “Gurnad Line” kumpan- n #silleri Fransız Norman ; ile İngiliz Guen Mary Mürettebatı arasında bir Siklığını kati olarak tekzip Mizarinianda veliabdin izim | Mihasebetile dün gerek Sof, İşttek diğer Bulgar şehirlerin | Mi şahsiyetlerin huzurile di- Yapılmıştır. emir vaziyet dolayısile landaya mülteci girmesine €imemeğe karar verilmiş, in meclis, memleketin Makkındaki kanun lâyihası- & etmiştir. « Venedik - Budapeşte leri yarın tekrar başlı # Pazar günleri müstesna ber gün iki cibellen kalkacaktır. barı güzeteler bir - | inim teşekkülü hal Anlar Böşrelmişlerdir. Ha, | iç Çek makamları bezdin. , © talıkikata binaen, bu şa- Miili; olduğunu bildir - rika alâkadar memurlar, ii ccnup OAmerikasında Ösleri tesis edebileceği İngiltere tarafından ya liğe üzerine meseleniz konferansında müzakere Bİ bitAfrmişierdiz. ya bölüme Riga hal , ten mümkün olduğu (birler haricinde, köylerde eylemiştir. Kralı, dün Dük & kabul etmiştir. Bn iki anamda, üç seneye yakın mberi ilk görüşmedir. | 'kada Üç ihtiyat sınıfı plmiştir. Bahriyede de ih. terhisine başlanmıştar. lede salâhiyettar menba - irildiğine göre, Danzig a arasında ve şarki Almanyanın diğer aksa, demiryolu münakaldtı — başlanacaktır. Yansöliyesi Almanyanın büyük a Bi, elçiliği O müsteşarı elçi unvanını tevcih et, İş N a Bapreii Metaksas dün © büyük elçisi Enis A- etmiştir. Sik enternasyonal fuarı edilmiş olan 24 ey » açılacaktır. Evveles A, rı bildirilen bütün ya, » fuara iytirük ey, Kaç #nternasyonal komi. #irlerine yapılacak mu- ski mükavelename » yy Büeibince, © Cenevrede * senclerindekine müşa, erken büro tesis oylemiş- Ne Çekyürin e bulunan 29 kip si Almanlar tarafın - Yi, edilmiştir. Ingiliz kon, Mya emurları Pragda sefa A ie mevkuftur ve Ameri. olosu ile Alman ma « da ba husustaki mü, Ne nda senede 500 kilo, te m etmektedir. elverişli attın ve 200 ki. müsnit plâtin madeni otundan bildirilmek - 3 Iş, Siliye Vekâletince ma. 12/341 tarihli ve 387 Kay vakalık Tuhsalnamemi Yenisini alacağımdan Bükmü yoktur. Sy Barosu © avukatlarından la, Ne lu Avukat Hasan Paris, 15 — Fransız , Alman hududunda dün büyük topçu fa. sliyeti olmuş, iki taraf ağır top larin mütemadi bombardımanlar yapmıştır. Fransız ön krtaları tarafından lde edilen mühim kazançtan çok endişeye düşen Sigirid hattında. ki Alman kumanda heyeti bir a- İrr topçu 'bataryasmı mestur yer lerinden dışarı çıkarmıştır. Pek tabil olarak Fransız topçu kur. vetleri de bunun karşısında âtıl kalmamıştır. İki tarafin da hava harekâtı son baharın ilk yağmurları yü . zünden müşkülâta uğramıştır. Bununla beraber, arazinin yaş olmasına rağmen Fransız kıtaatı Sigirid hattının ileri ksımları & için fevkalâde faydalı olacaktır, Yranam başkumandanlığı, ha vanın muhalefeti yüzünden istik, saf uçuşları yapamadığı için ha rekâtın cereyan etmekte olduğu ormanlık arazideki Fransız hare- kâtmı ancak geüşkülâtla takip 6- debilen düşmana malbmat ver . miş olmamak için, işgal edilen mevkiler hakkında büyük bir ke. İumiyet göstermektedir. Fransız tebliğleri Dünkü Fransız resmi tebliğleri Şunlerdir: “Sarrebruck'un (o öenübundaki tepelere düşmanın şiddetli ağır ateşi olmuştur... “Mahalli ilerlemeler kaydettik. Ve bü ilerlemeler esnasında esir ler aldık.,, Fransız gazetelerinin verdikleri malümat Fransız gazeteleri, Fransız kıt- alarınm ilerleyişine dair şunları yazıyorlar: “Tek bir karış Fransız topra- ği Almanlar çiğnememişlerdir. Buna mukabili (O Moselle . Rhin cephemizde baştan başa şimal şârki . Sierk * mmtakasmdan şi- mal mnlakasma - Lanterburg . kadar kıymetli kıtaatımız A) man topraklarını çiğnemektedir, Bu çiğnenen topraklar birçok nok talana ve bilhassa Varndt orma” nında birkaç kilometre derinlik tedir. Mezkür ormanda kıtaatı . miz Aludveiter - Caling yolunun ötesinde bulunmaktadır. Daha şarkta Sarre ile Hom w- mağt arasında ciddi bir terakki Hornbach'a kadar götürmüş ve orada Fransız ve Alman devri * yeleri arasında garpışmalar ol - yauştur. Horn'un her iki tarafmdan ya. pılan bir hamle bizi garpteki yüksekliğe çıkarmıştır. Düşman topçusu şiddetli bir faaliyette bulunmaktadır. Her - halde bu alaş, Sarbruk'an gar. binde, şimalinde ve şarkmda bu lunan istihkâmlara Alman piya . desinin çekilmesini temin için ol. #a gerektir. Son Alman mukabil taarruzla ri tamamiyle meticosiz kalmıştır, Hattâ bunlardan birinde Alman. lar mukabil taarruzun bidayetim deki mevkilerinden de almiş . lardır, Sarbruk doğrudan doğruya teh dit altımdadır. Sarbrükün zaptı Almanlar için pek fena olacaktır. Zira Alman mlldafan hattı Üzerinde yeni bir ilericme, Fransaya onan müdafaa sahasmın müteakip hatlarma doğ ru daha büyük bir ileri hareketi başarmak imkânmı verecektir, Almanlar Fransızların muaz - zam Alman müstahkem hatları &- zerinden aşmaları tehlikesi kar - şıamda herhalde pek ziyade &n . dişeye düşmüş olsalar gerektir... Alman tebliğinde ise garb cep. Kesi harekâtına dair şu satırlar vardır: “Garb islihkâmlarımızın çok k lersinda bulunan Alman toprak - larında, Sarbruk ile Hornbach a * rasında ilerliyen Fransız müfre . geleri dinamitlenmiş sahada Al. man ateşiyle durdurulmuştur.,, Lehistanda Londra, 15 -— Baltık sahilinde ve muvasales kesilmiş hir halde bulunan Gdinya şehrinin Almânlar eline geçmesi müstes na, vasiyot, gimdiki balde Leh or, dusunun lehine inkişaf eder gibi görünmektedir. Gdinyadeki Leh kumandanı halk ve kıtalar sç kaldığından günlere kahramanca müdafaa - dan sonra dün şehri teslim et, miştir. Fakat şehrin (oşimalinde muharebeler devam etmektedir. Esir düşen Almanlar Lehistan resmi ajansı olay Pat ajansı tarafından verilen ma, lümata göre 12 eylüle kadar Leh liler tarafından yaralı olmıyarak on üç bin Alman esir edilmiştir. Bunlarm 350 si suboydır. Harp © sirlerinin ekserisi, kava kuvvetle- ALŞDE top, 215 makinelitüfenk, 170 tank ve 1000 den fazla otomobil zaptedilmiştir. 280 Alman tay . yaresi düşürülmüştür. Leh tebliğleri Varşova elin Lehlilerin elinde, dir. Varşova müdafaa kuman danlığınm dünkü tebliği şudur: “Varşova civarmda omüfreze çarpışmaları olmuştur. Vola va - | roşuna yapılan hücumlar muvaf- fakıyetsizlikle neticelenmiş ve düşman mühim zaylata uğramış." tar.,, Lehistan “genel okurmayınm dünkü tebliği de şudur: “Düşman hava kuvvetleri Duh. no, Volâzimiers ve Radz Villav'; bombardıman etmiştir. Rava Rus ca * Devica Krolevska mmtaka - smda hava kuvvetlerimiz bir zırhlı düşman kolunu bomba- lamıştır, İld düşman tayyaresi düşürülmüştür. Suvlalki mmtakasında Alman . lar, Almanya . Polonya hududu. nu geçmişlerdir. Düşman bialis - tok ve Blelks civarında gözük- müştür. Krtalarımız ( Bialovleza ormanlarınm gerb tarafını tut . maktadır, Takov civarmda şiddetli muha- rebeler olmaktadır. Burada düş . manm bir motörlü kolu ve bir pi Yade slayı imha edilmiştir. Skiernieviç - Lavlez hattı üze, rinde kanlı çarpışmalar devam et mektedir, Vistülü Opole mmtaka- sında geçmiş olan düşmana kıta, larımız karşı koymaktadır. Cenubda Zmoss'a varan bir düşman zırhlı kolu orada kıtala - rımizla çarpışmaktadır. 13 eylül, de Lvova yapılan hücum tarde - dilmiştir., Alman tebliği Leh tebliği gibi Alman tebliği do muvaffakıyet iddia etmekte »- dir. Bir tebliğde şöyle deniliyor, “Cenubi Polonyada harekâtta bulunan kıtaatımız, cüz'i bir mu" kavemeto maruz kalmakta ve süratle şark istikametine ilerle . mektedir. Kuvvetli Alman O müfrezeleri Rava - Ruska civarında ve To - massovda Lublin . Wov yolüna varmıştır. Diğer taraftan kıtaatımız Vistü Iâ Sandomlerz'in şimalinde bir - çok noktalardan geçmiştir. Muvakkat hesaplara göre, Ra, dom imha harbinde elimize ge - çen ganimetler arasında (birçok general de dahil olmak Üzere 60 bin esir, 143 top ve 35 hücum a- o Anlatan: Dr. NİHAT REŞAT le Parıste, Abdülhamide karşı iki zümre teşekkül etmişti Senelerce, “Tıp kanunu,, mu. allim muavinliğini yapan dekter Bahaeddin Şakir bey, ben fi- rar ettiğim sıralarda da ayni iş. le meşguldü, Fakat, bir aralk Şehzade Yusuf İzzeddin efendi- ye intisap ederek onun hekimli. ği vazifesini yapmıştı. İşte, bu suretle Abdülhamit tarafından mimlenen doktor Ba- haeddin Şakir bey, günün birin. de vazifesini ve vatanını terke mecbur kalmış! Parise geldikten birkaç gün sonra Ahmet Rıza Bey grupuna iltihak eden. Bahaettin Şakir Bey, İttihad ve 'Terakkinin daha o zamanlar faal bir uzvu olmuştu. ... Profesör Doktor Nihat Reşat Belger hatıralarını anlatmağa de vam etti! — Pariste bulunan Türkler, bu zatlardan Ibaretti, Hepimiz, vakıt vakıt biribirimi #İ görüyor ve istibdadı yıkmak, Abdülhamid II, tahtmdan indir . mek, memlekette meşrutiyeti te, sis etmek, hür bir havn iğinde de- mokratik bir zihniyetin idare me- kanizmasına hâkim olmasmı te © min eylemek maksadile “Müdave, lei efkâr” da bulunuyorduk. Bütün bu görüşmelerimiz, te, maslarımız sonunda moktai nazar- Bir tarafta Ahmet Rıza Bey, Bahattin Şakir Bey, Doktor Nüzm Bey, Sami Paşazade Sezai Bey ve Prens Mustafa Fazıl Paşa vardı, Bunlarm, evvaloa de ööyle- diğim veçhile, neşrettikleri fran sızca “Meşveret,, ve türkçe “Sü, rayı Ümmet” gazeteleri organla, midi. rabası vardir. Kutna civarmda muhasars 6 . dilmiş olan Polonya fırkalarma karşı taarruz devam etmektedir. Dün Polonya hükümet merkezi otrafındaki çember, gark tara * Omdan da kapatılmıştır. Modlinin şarkmdan Marev neh rini göçen Alman kıtaatı şehrin şimali gerbisine de yaklaşmak . tadır. Varşova « Sisdice yolu üzerin - de Derliyen Alman kıtaatı aksa, mi çenubu garbi ve garb İstika metinde de yürümüştür. On sekizinci Polonya fırkası, erkânıbarbiyesi de dahil olmak Üzere, dün Ostrov , Maezvieka'nın şimslinde teslim olmustur. 6.000 Polonyalı esir edilmiş ve 90 top alramıştır. Brestlitoysk civarmdaki kuv - vetlerimiz silratle şehre yaklaş - maktadır. Dün şarki Prusya kıtantı, Po. Jonya hududundaki son müstah * kem mevki olan Ossoviec'i de e. le geçirmiştir. Havanın gayrimüsali olmasına rağmen, hava kuvvetlerimiz Var- govanm şark mülhakatma (oOve cephe gerisindeki yollara muvaf- fakıyetli taarrozlarda bulunmuş. tur. Düşmanım iki tayyaresi dü * şürülmüştür.,, YAZAN vE Ua iza SN I 1) Neden? BELGER, Yazan; SABİH ALAÇAM Diğer tarafta Prens Sabahattin Beyin, Fazlı Beyin, Murat Beyin (eski Meclisi Mebusan reisi say - lav Halil Beyin kardeşi) Hüseyin Tosun Beyin (biliharu Apadolu Ajansı müdürü olmuş ve birkaç söne evvel vefat etmiştir) ve be * him kurduğumuz parti mevcuttu. Biz de “Terakki” adlı bir geze. te neşretmeğe başlıdız. Düsturu . muz şuydu: “Teşebbüsü şahsi ve ademi merkeziyet”, Bu fikri, gazetemizin başlığı altma da yazarak noktai nazari - mızı açıkça lânse odiyorduk. Hoca Kadri merhum,gerek Ah” met Rıza Beyir, gerek bizim par, tilerimizden birini tercih etme . miş görünüyordu. Fakat hakikat. te “Teşebblsü şahsi ve ademi morkeziyot” prensipine açmpatisi olduğu için "Terakki" ellere mey lediyor ve hem Prens Sabahattin Beyle, bem de benimle sik sık te. masta bulunuyordu. Ahmet Rıza Bey ile, arkadaş . ları ile yaptığımız mütesddit gö. rüşme'erimizde, bilhassa “Ademi merkeziyet" mesçlesi yüzünden aramızdu ihtilâf çıktığımı esefle görüyordum, Biz, “Ademi merke- siyet” usulüne istinat etmeyen bir idare, matlüp faldeyi vermiye * cek, tahakkuk etmesine çalıştığı” mız İnlelâp; ciliz bir çocuk gibi ortaya çıkacak, kendisinden bek İenen idari ve içtima! hamleleri yapamıyacaktı. Halbuki Ahmet Riza Bey ve arkadaşları, “Ademi merkezi , yet” in memleketi teşettüte gö - türeceğini sannediyorlar; “hali - hazırdaki içtimai bünyemiz naza- rı ükkale alındığı takdirde mev . rubahs prensip:e ameli ve müs. bet bir netice slmak mümkün de- gildir.,, diyorlardı. İşte, bu kulli yüzünden, gaye lerimiz bir clduğu Balde, ayrı ay- rı çalışmak mecburiyetinde kahr , yorduk, Bir müddet sonra, doktor NE . m ımt/hanlörmt verdi, diplame « get aldi, O sıralarda, İttihat ve Terakki Cemiyeti de tsazzuv etmeğe baş “ lamışu. Selânikte bulunan Talât Bey (Paça), Rahmi Bey (eski İz- mir valisi) ve arkadaşları bir müddettenberi faaliyete geçmiş . ler, örada inkılâp için bazar bir muhit yapmışlardı. Manastırdaki Selânikteki ordu zabitleri, “İtü . bad ve Terakki” Cemiyetine gir - misler, bu suretle Talât Bey ve arkadaşlarınm kurdukları tegid * lât büsbütün kuvvetlenmişti, Aslen Selânikli olan doktor Nâ- sun, cemleket dahilinde propa « ganda yapmak fikriyle Paristen hareket etti, Hem kendine yaban cı gelmediği, hem de hazır bir teşkilât mevcut olduğu için Sel. riğe giti, Böyleee Talât Bey ve arkadaşları ile birleşen doktor Nâzım, koyu bir İttihatçı, faal bir fırkacı şöhretini almağa baş - iadı Biz de memleket içinde pro . pağanda yapıcanın lüzumlu oldu- ğunu anlamıyor değildik, Hariçte sarfedilen bütün gayretler boşa xitmemokle beraber, istibdndı yek mağa ve Abdülkemit IL yilah. tından inâirmeğe kâfi gelmiyor du ve gelem ezdi. İmparator'uk hudutları dahi, iinde de bir kaynaşma lâzımdı. Biz Ahrar meosuplarınmn bunu da temin etmemiz, halkı ayaklandı - ratak şekil ve vasıtalara bağ vur memiz icap odiyordu. Fakat, gerek Prens Sabahattin gerek ben ve diğer arkadaşları - İ muz, Rumelide propaganda yap mağa taraftar değildik! YDevam var)