15 Eylül 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

Ulus Basımevi Çankırı Caddesi, Ankara Telgraf: Ulus - Ankara (CUMA 15 Amerika'nın vaziyeli Avrupa harbi karşısında Amerika - ULUS | | TELEFON nın kati vaziyetini tayin etmek üzere EELDL Müessese Müdürü 1144 kongre 21 eylülde mühim bir _to_plaîı - 1939 Başm;ıharrir 1371 tı yapacaklardır. (Haberlerimizi 7 in- saman Yazı İşleri Müdürü 1061 - : 5KU Yazı İşleri 1062 ADIMI y 4 ARNDIMIZDIR. ci sayfadadır.) [l RUŞ dare 1064 Alman - Fransız cephesinde Söz sırası şimdi topların! Ağır Alman topları şiddetli mania ateşile muvasala yollarını dövüyorlar Ağaçlar arasına gizlenmiş bir uzun mernizilli top Başvekilimizin nutkunda dış ticaret Kemal ÜNAL Sayın Dr. Refik Saydam, geçen pazarteşi Rüvük Millet Meclisinde, kurkiye'nin harici ve dahıli vaziye- tini iyet ve v hi l ken, dış ticaretimizdeki yeni tema- yüllerden de bahsettiler. Bu değer- K ve şümullü nutuk bize vazıhan gösteriyor ki harp, memleketimizi siyaseten olduğu kadar iktısatça da büyük sürprizler karşısmda bırak- mamıştır. Türkiye'nin muhariplerle münasebeti normal ve beynelmilel kaidelere uygundur. Her türlü te- cavüz emelinden uzak ve yalnız kendi emniyetimiz için yaptığımız l I hitimi sulhu ko- rumuştur. ve daha da koruyacak. İktısadi faaliyetimize gelince “ha - rici mübadelâtta temayül ettiğimiz takas leleri” harp tda tince de inkişaflar gösterebilecek- tir. Nutukta bu inkişafın bazı sarih unsurları da vardır: 1 — Fransızlarla yapılan son ti - caret anlaşmasında bütün ihraç mallarımız takâs listesine girmiştir. 2 — Kanada ve Mısır ile ticareti- Mmize engel olan bazı kayıtlar kal- dırılmiştır. 3 — Devletçe kurulan takas şir- keti, faydalı çalışmalariyle kısa za- manda emniyete değer bir müesse- 8e olmuştur. Bütün bunlar dış ticaret politi- kamızdaki yeni temayüllerin son aylarda tahakkuk ettirdiği muvaf- fakiyetlerdir. Nutuk bize, daha bir- çok devletlerle yeni a göre d Fena havalar yüzünden Fransız tayyareleri keşif uçuşu yapamıyorlar Fransız kaynaklarından gelen haberler, garp cephesinde ileri hareketinin devam ettiğini cenup garbi ve cenuptaki tepelere ta- arruz olunduğunu, almanların bilhassa ağır topçu ateşi açtıkları- nı ve fransızların da mukabele ettiklerini bildirmektedir. Londra radyosuna göre Metz civa-| memurlârla imtiyazlı şahsiyetler oto- İ ö rında almanlar bir köprüyü berhava | mobilleri için benzin bu!abi!mektî- L 0 st’x ç KERŞ etmişlerdir. Almanya harp dolayısiy- | dirler. Ara işlerinde kullanılan. kö- İ * | N | yi C övaRuska le endişededir. Almanya'da haftanın | mürden yana da sıkıntı hiısedılînek: ,..._X H J Ü N —- F ? KASK O Ni yalnız iki gününde et yenilmesi ka - | tedir. Londra radyosu bumı,_ S_ar dalkı ğ BU »_..L, *H Targov v rarlaştırılmıştır. Fakat — ogünlerde| harekât dolayısiyle kömür ıstıhsala.- | İ î : 3 de et bulmak güçtür. Ev kadınla - | tında rastlanan güçlüklere hamledi - | rına, ev işlerinde kullanılan kumaşla- rın azaldığı, stoklar bitince yenileri - nin yapılmıyacağı haber verilmiştir. Ancak büyük Benzin azalmaktadır. Bir fransız ağır tankı faaliyette ı yor. Gene Londra radyosunun Roter- dam'dan gelen haberlere-atfen bildir- | diğine göre, alman şehirlerinde sık (Sonu 7 inci sayfada) PU Brng, (D u dd Koj Si Ç Si S Ostromge” — | DAN2; Kutno Lodr AÇ Ü — Kiel 5!€'ce Czestochova .AIÜ(LNAL/VA H “'ğîx W Hebr; A o ğ;OVA svgı,,xsxgreşt ;/ p.gııkgv (R),g“' » Sardofmeri / HOVSK xx < o I Vi Lubi m'x Z Alman tayyareleri açık şehirleri bombardıman ediyor İngiltere bu zulümlere karşı koymak için tedbir alacak Bükreş, 14 a.a. — Varşova'yı terkederek sovyet hududu civarında kâin Krzemienec şehrine iltica eden ecnebi sefaretlerin erkân ve memurları şeh- rin askeri hedefler ihtiva etmemesine rağmen dün alman tayyareleri tara- fından bombardıman edilmişlerdir. Krzemi şehrinde sivil ahaliden bir çok ölü ve yaralı vardır. yapılan konuşmaların sırasiyle ve yakında iyi neticeler vereceği ümi- dini de veriyor. Harici mübadelâtta takas mua- melelerine temayülümüz, bir basi- Yet ve dirayet eseri olarak, harp ay- larından çok evel başlamıştır. Çün- kü takas, Avrupa'da sulh da bo- zulsa, Türkiye ekonomisini yalnız koruyacak değil inkişaf ettirecek bir sistemdi. Dış ticaretimizde şimdiye kadar en büyük hacim kliring sisteminde idi ve bu daha çok Almanya ile ya- pılıyordu. Sistem, son yıllarda ser- eıt_ dövizli memleketlerle işliye- Mediği için faydasız, Almanya ile de bir nevi fiyat inhisarı yaptığın- dan zararlı bir hal almıştı. Zararsız tatbik edilmiş olsaydı bile Almanya harbe girdikten sonra kliringle mü- badele durmrya mahkümdu. Harbe tahsis edilen endüstri dışarıya ne verebilirdi. Münakale yollarının ne olacağı da meçhuldü. Türkiye siyasi buhranların şid- (Sonu 7 inci sayfada) Hollanda üzerinde bir alman tayyaresi musadere edildi La Hey, 14 a.a, — Resmen bildiril- diğine göre, bir alman deniz tayyare- si, dün öğleden sonra Ameland adası civarında Hollanda sularında bulu- nurken Hollanda tayyareleri tarafın - dan yakalanmış, tayyaremüsadere o- lunmüuş ve mürettebat ıtevkif edilmiş tir. Danimarka üzerinde alman tayyareleri Kopenhag, 14 a.a. — Dün sabah Ö-| 4 (Sonu 3. üncü sayfada) Adliye Vekilimizin İstanbuldaki tetkikleri İstanbul, 14 (Telefonla) — Burada bulunmakta olan Bay Fethi Okyar bu ve sivil halkı Varşova, 14 a.a. — 12 numaralı Po - lonya tebliği 1 Şiddetli muharebelerden sonra, al- man kıtaları, Varşova yakınlarından geri çekilmiye başlamıştır. Varşovanın şimali şarkisinde, Morti mıntakasında ve Varşova - Wilno de- miryolu boyunca şiddetli ve kanlı mu- harebeler vukua gelmektedir. Polonya süvari kuvetleri, düşmanı takibederek 10 tank ele geçirmiştir. Düşman hava kuvetleri Varşova' - nın şimal varoşunu ve hükümet mer- kezinin cenubu şarkisinde kâin Gro- ptes bölgesini bombardıman etmiştir. Alman tayyareleri, demiryollarını da (Sonu 7 inci sayfada) İMHA ETTİLER ! Ka K P; — Polonya-'tebliğine göre &44 — Polonyalılar Almanları ' Alman tebliğine göre — Almanlar Polonyalıları İMHA ETTİLER ! Alman tebliğine nazaran imha olunduğu bildirilen Polonya askerlerinin bulunduğu mıntakalar (Polonya tebliğine göre de aşağı yukarı aynı yerlerde almanlar hezi mete uğramışlardır.) Berlin, 14 a.a. — Alman ordusu baş kumandanlığının tebliği: Cenubi Polonya'da harekâtta bulu- nan kıtaatımız, cüzi bir mukavemete maruz kalmakta ve süratle şark isti- kametinde ilerlemektedir. Kuvetli alman müfrezeleri Rawa - Ruska civarında ve Tomaszowda Lub lin - Lwow yoluna varmıştır, Diğer taraftan kıtaatımız Vistül'ü Sandomierz'in şimalinde bir çok nok- talardan geçmiştir. Muvakkat hesaplara göre, Radom imha harbinde elimize geçen gani - metler arasında bir çok general de dahil olmak üzere 60 bin esir 143 top (Sönu 7. inci sayfada) Almanların şimal denizine mayn dökmeleri do'ayısiyle yeniden bazı de- niz kazal. ştur, Diğer taraftan, gemilere yapılan denizaltı tecavüz- 1 oli gün saat 10,30 da bir kısım mahk leri gezmiş ve hâkimlerden teşkilât işleri hakkında izahat almıştır. leri devam etmektedir. Yukardaki resim, şimal denizinde manevra yapan alman mayn gemiletini gösteriyor. (Haberlerimiz 3 üncü sayfada.) Leh tayyareleri Sovyet sınırına tecavüz ediyorlar Moskova, 14 a.a. — Tas ajansı bil- diriyor : Son günlerde Leh askeri tayyare - leri tarafından Sovyetler Birliği hu- dudunun ihlâli hâdiseleri tekerrür et- mektedir. Bu tayyareler Sovyet top - raklarının iç kısımlarına girmeğe ça- lışıyorlar, 12/9 tarihinde Leh askeri tayyare- leri Ukranyadaki Şepetovka bölgesiy- le bayaz Rusyadaki Jitkoviçi'de hu - dudu geçmişlerdir. Bir sovyet avcı tayyaresi bunları huduttan tardetmiş- tir. Bununla beraber bu hâdiseler de- vam etmektedir. 13 eylülde Leh bom- bardıman tayyareleri —Ukranyadaki Krivin ve Yampol bölgelerinde hudu- du geçmişlerdir. İki motörlü bir lelf (Sonu 7 inci sayfada) aei | İngiliz Hariciye Nazırı Eord Halifaks Lord Halitaks'ın beyanalı Zehirli gaz ve mikrop harbi! Almanya bunlara baş vurmıyacağını bildirdi Londra, 14 a.a. — - Royter - Lord- lar kamarasında Hariciye Nazırı Lord Halifaks şu beyanatta bulunmuştur: “— İngilterenin Berlin büyük el- çisi, alman hükümetinden pasaportla- rını isterken, bir nota vermiş ve bu notada Almanya'nın, zehirli ve boğu- cu gazlar istimalini ve mikrop harbi usullerini meneden 1925 Cenevre pro- (Sonu 7 inci sayfada) İstanbul'a giden Vekillerimiz İstanbul, 14 (Telefonla) — İktisat Vekili B. Hüsnü Çakır, Ziraat Vekili B. Muhlis Erkmen bu sahah İstanbu- la geldiler. Öğrendiğime göre İktısat ve Ziraat Vekillerimiz hususi işleri için ve bir iki gün kalmak üzere bura ya gelmişlerdir.