23 Ağustos 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 9

nm T era, ie king Yeni devirlerin en p korkunç silâhı opagandaya karşı propaganda Yazan: Pol Bonkur i Eski Fransız Başvekili Wkrasiler, nihayet kendi. Jları çok asil bir harekettir. Fakat Mmüdafaaya karar vermiş) Hitler ve faşizma için çalışan bir ğe ir. casusa, bir propagandacıya karşı Mat sada Mitler hesabına gak. müsaade edilmez, ohürmetkâr © kaç kişi te davranılmaz.. Da daha tevkif edil Başka memleketlerin iç işlerine hk i karışmamış olmak için yalnız ye < kükümeti, Alman ve) Fransayı misal olarak alıyorum .. Fransada, hakiki Hitleri metheden nutukları mek, naziliği alkışlayan makale- leri okumak arzusunda değildirler. Hele her cemiyete giren, her kada hazır bulanan, meclis koi dorlarında, bile propaganda yapmaktan İkinmiyen insanlarla -İhiç istemezler. Çünkü Fransız efkârnimumiys- si müşterek emniyet sisteminden kaçan Almanya ve İtalyanın ha. kiki maksatlarını, Ren havzası- nm işgaliyle, İspanyaehareket - leriyle, Avusturyanın, Çekoslo » vakyanm, Arnavutluğun, Meme. lin işgaliyle anlamışlardır. Almanya ve İtalya ile uzlaşmak isteyen Frans:z devlet adamları - Li i nm ve Fransız vatanperverlerinin e — s. çok değilse de, az da değil Gi, Mörlerin hi dir. Bunların mühim bir kısmı bu dn Propagandanın ne oldu-| hareketi yaparlarken hüsnüni - İç Öğreneceğiz? Propagandaya | yetle hareket ediyorlar ve sulha İniz propagandayla muka.| hizmet ettiklerini sanıyorlardı . İt, Mülebileceğini anlayacağız?.| Yalnız bu suretle diktatörlere vatanperverler, dinle, t xe İş, Sİ Rüikasticre şiddetle muka. İni Sebile için geniş salâbi- Ep İstedi, Skotland yard azim. kadar hiç te 1 ca fet salonlarında, çe. karşılaşmağı yapı. Zzam tezahüratı bei bikti, Şimdi bize Alman ğa yabancı memleketler. | İk çay anlatıyor .| göster - İtan ibret alalım. te bu âralık gösterilmek; e "Bir Nazi casusunun hatr- 1 mi müşahhas vak'alarla, İn a ga karşı hareket bir österen ketle ba. €vrin korkunç mın | maksatlar uğrunda şantaj yap. i, Kanda olduğuna inanacağız.İmak imkânlarını ( verdiklerinin gg sekiz ki “Demoktasiler yâ. | farkında değillerdi. Bu hatalı ist rlerse propaganda irdırlar, hareket harp zamanında suç olur, hattâ vatandaşa karşı hiyanet su- i bu suretle propa|çu, (bugün de sulh halinde oldu. Bn, © *eşkilâtına nasıl bağlandı - | gumuzu tabii iddia edemeyiz.) Mita İşin siyasi, iktısadi Bu mülâhazalar yalnız Fransa Mİ neticesinde doğd için değil, bütün dünya için var- Tay Pekten bikmiyacağız dır, Her tarafta Hitler arabası Mig gaye, bizde| yürütmeğe çalışıyor. Fakat araba. ğ İÜ Yapılamıyan teşkilâttır. Mele edilecek iş, Hitlerin Merin idevlojilerinin top - t&da zarar vermez bir ha-| “idir, Ko hareket, bu malesat| My Şanların maskelerini at, senı yahudi aleyhtarlığı, arkçıltk, demokrasi aleyhtarlığı gibi isimler çalında gizliyor. Bu, her memle - İkette Naziliği sevmiyen yahudi aleyhtarlarını, ırkçıları, demokra- si aleyhtarlat kendi bayrağı altma toplamak için baş vurulmuş bir hiledi Sa iş ia, ş * memleketlerin bükü -| O halde bugün herhangi bir * Mazideki iyi an'anelerin» | memlekette, yahudi aleyhtarlığı, ii mak istemiyorlar. Hare.) ırkçılığı, demokrasi aleyhtarlığış Stikleri; vakit ar deği değilim. teri bile fazla Ben bu fik. Yapılan fena -batti ilmi maksatlar uğrunda dahi olsa . himayeye (kalkışmak bilerek ve ya bilmiyerek Alman- * muhalifi bulunduğum | ya lehinde propaganda yapmak. "İletin günah delterine | ter, Dirin müteselli olmak ta) Demokrat memleketlerdeki ©. Bay, “Bildir. kir hürriyeti bu maksada kolayca üç , Sin bir firkaya mensup) âlet olabiliyor. Hitler Anti komü- € ferdin yaptığı kötülnist fikirleri OFransadaki komü- den dolayı o cemiyetin | nistleri hakiki birer vatanperver itham etmek âklundan | yaptı. Ve Fransa - Rusya paktını yi Fakat ihtiyat tedbir- | vücuda getiren âmil oldu. fazla İli e Kanma lüzumsuz oldu. Briyanım Hariciye Nazerliğı na ye Ni zamanında (kendisini Almanya ar Fransada sağ.'ile bir anlaşma, hattâ ittifaka ben. “. “e hi edildi. Eğer sağ ol-İzer bir muahede imzalamsı için kü am olmak demekse |tazyik eden sosylist #rkas: ileri melek gibi olmak de.! gelenleri Hitlerin gün geçtikçe z ii mütaleanın doğru | anlaşılan gizli maksatları karşı. ii Melek, edemeyiz. Fakatİsmda Alman siyasetine amansız ki, ki e solların rakipleri: ! bir düşman kesildiler. Fakat bu na > daha hürmetkâr | füşmanlık, Fransanın © yıllarca İkra F Vakıadır. devam eden mütereddit siyaseti - tie, Memleketlerin, bu sujnin kötü tesirlerini izaleye kâfi kg, © Pfopaçandaya hür. gelmedi avr anmaları, ses çıkarma (Devamı 14 üncüde) Hitler, kaleyi içeriden fethetmek Danzig Senatosu bir toplantıda —.. Eski Fransız Nazırlarından Henry Guernot Danzig senatosunun .. 0. ıgi çevirdiği manevra / Hitler senafonun manevralarına müsaadede devam ederse, dünyanın ve milletinin gö- zünde, patlıyacak harbin mesuliyetini üzerine almış olacaktır. Versay muahadesi Danzigi OLehistana ver. miş olsaydı, Almanyahıs taleplerini çiğnemiş, o- İacaktı. Almanyaya vermiş olsaydı, Lehistamnı ini tammamış bir vaziyete odüşecek. nı, muahede Danzigi bir serbest $e. ti. Bunun hir ilân etti. Ne Lehistana, ne Almanyaya tâbi olm: bu şehrin nizam: da Almanlarla Lehhilerin bir arada iş birliği edebilecekleri şekilde tanzim ©- lundu. Bu iş birliği on beş sene devam etti. Daha uzun müddet te devam eder ve iki taraf ta bun. dan fayda gördü. Fakat ortaya Hitler çıktı. Hitler Danzigi oAlmanyaya ilhak etmek istiyor. Nasrl edecek? Dışardan bir taarruzla mı? Hiç te öyle görünmüyor. O, daha ziyade içerden, tahrikle almak istiyor. Evvelâ şehrin idari teşkilâtı olan Senatoya elini attı. 'Tehditlerle yapılan ustaca bir propa. ganda sayesinde ekseriyeti onaziler temin ettiler ve yavaş yavaş diğer partilerin mümessilireini ortadan kaldır Bugün Danzig senatosu Hitlerin obeyni, ağzı ve kolu olmuştur. Düşünürken, emir verir- ken ve kanunları tatbik ederken Hitlerden ilham alıyor.. Senato Danzigleki polis kuvvetini gıttırdi, muahede ahkâmı olarak hücum kıtalarından mü, teşekkil bir grdu kurdu ve bunları mitralyöz, top, tank ve tayyarelerle techiz etti. Bu kuvvet sayesinde bütün Balkı tedhiş altında o bulundu. ruyor. Halk'da, bu kuyvet karşıma, ya Hitlen şlamak, yahut yaşaması için lâzim gelen #den mahrum olmak mecburiyetinde kalır senâtoda yadkde öç yüz m kola manyaya ilkak edilmiş gibi muhakeme edilmek, - yan iceza görmek,, üzere Almanyaya götürül. “düğünü yazıyordu. Bu haber, vüs'ati itibariyle bize pek haki. kate yakm görülmüyor. Fakat muhakkak Ol bir şey varsa o da Danzigde muhalelete müsaa. de edilmemesi Zira, Hitler diktatörlüğü o1- da da amansız bir hâkimiyet tesis etmiştir. "düğü bir sahada çalıştığı Maltimdur ki Versay muahedesi ahkâmin. ca Leh hükümeti limanın ve havuz, dok, demir. raf ve telefon e Danzige ılaznda yolu, su yolu, gümrük, posta, tel, gibi limana merbut işlerine idares birakıt. Halbuki Senato bu hükmün hükümetin elini kolunu bağlar. Bunun için başvurduğu çarelerdenbiri şü: “Siz Lehliler, baklarmızdan istifade için Danzigde kendinize adâm kullanıyorsunuz, di Dar. yer. İşçi olarak onlar size bağlıdır. Fakat zigde oturan kimseler olmak itibariyle bana tâ. bidirler. Sizin onlar üzerinde işçi kullanan kim 6e hakkinız var; benim ise idare eden kimse hakkım.,, Biz adamın, biri vatandaş, biri işçi olmak üzere bu İki vasfını biribirine zıd bir vaziyette ortaya çıkarmak ve sonra bunları Almanyanın lehine, Lehistanın aleyhine (o kullanmak senato için ne kada” kolay görülüyor! . Gazetelerde okuyoruz, senato bir kaç haf. tadan beri de gümrük memurlarını parmağına do ladı: “adedleri fazla diyor ve azaltacağını söy” lüyor. Bunlar, kendisini lis vazifesini gör. n, senato, tazyik altında kalınca çıkıp gideceklerini veya İşlerini ikmal edeceğini, yahut iki kuvvetten sesini da. ha fazla duyurabilenin tarafını tercih edecekle- rini düşünüyor. O zaman, Lehler ortadan kaldı. rılınca Danzig hükümeti, yani Alman hâkimi. yeti eline alacak. : Aldığımız malümat doğru ise se bu gümrük kadrosunun tahdidi ile nato ya de etmiyecek ve, Leh müesseselerinde kentrol hak- kı kazandığı igin rak etmek, memurların de reyi alınmasını isteyecektir. Memurlar bu suretle kısmen Danzigli, iktifa gümrüklerin idaresine de tayininde kendisi ya Alman olunca Hitler artık onlara güveneli . ni lir. Gümrük, posta ve Demiryolu memurları Hitlerci olunca g rükler, idaresi ve demiryolları da artık maktan çıkacak. o zaman da senato ortaya posta Hehistanın ol bir emrivaki koyacak ve umumi ve hususi idareler Almanlar olduğu ve bütün Danzigliler de Al (Devamı 14 öncüde) | i : i | i : : i : i istiyor! Sulh - Harp devri Bir tek silâh patlatma- dan, ordunun düşman üzerinde tazyık icra eimek için kullanılması ilk defa bugün görülüyor Fransanm en (oObüyük fikir iri mecmuası olan La Revue des: Deux Mondes' da ### imza,! sile bir makale çıktı, Bunda, azmın meçhul muharriri, h kikaten dikkate şayan bir teş ileri si ve senrmsszssassaursass00 s0sdnanaananananane vans enseanasasn00 Harb ila mı yaşıyo ruz, sulhte mi? i Harbde diyemeyiz, çünkü or- tada resmen ilân edilmiş ve fi len cereyan eden bkakiki bir; harb yok, : Fakat sulh devrinde de ya.? şıyoruz diyemeyiz. Çünkü Avi rupanm geçirdiği gu anlar; biç de sulhü hatırlatmıyor. oi halde? Bahsettiğimiz yazmm ii riri bu (yaşadığımız devre “sulh . harb,, devri ismini ve-| riyor, Fakat, onun fikrineg.fi- ilen bir harb devrinde yaşiyo- ruz, Yalnız, harb bi ol. , bu da harbin yeni bir Şek? lidir; Bügünki içinde €# ki harbin aldığı gekil Makalenin ems fikirlerini öyle hulâsa edebiliriz; i i gün, eski tarzda bir har? , kazanına bile faydasi do-; amıyacaktır. Harbin eakiğ e Avrupanm bu günkü! ildir, pe de Av. maz, ortadaki ihtilâfları için birçok çareler bu arada ler cemiyetinei müracaat edildi. Fakat bu te is akim kaldı ve milletler! ları hallede - halletmek: Harbin gayesi, esas itibarile,? bir devletin başka bir eğdirmesi, yazl dna" sidir, ft âflar sulhun o balledili nce, bezi devletler aran temine mecbur oldular. Fakat silâğilı bir harb onların zarara Giğe caktı, O zaman düşmanları etmek için başka çare - 1“ devletej rını b atalar lere başvurdular. w Bildiğimiz tam. harble tam sulh arasındu muhtelif ibiği eri vardır ki bunlar silâhe xp silâhla SİL! ebilir ve bik yeni şeklin- i skn bir şey değildir. © - harb diyebileceğimiz dikkst etmek $ ; derece i korkutarak onUnğ ' ; i arttır” son yi korkusundan mümkün ol's? tu kadar istifade etmek. Mese'e bn “had mekte, tesit sam. »k eyer,